ECONOMIE
Kabinet laat problemen
pensioen over aan PVK
BB
mtm
Pensioen met 65 jaar
komt ter discussie
Baas stelt soms overdreven eisen aan uiterlijk
Farm Frites gaat naar nieuw megavrieshuis
Effectenhandel in Amsterdam volledig virtueel
Kopen per sms bij Bijenkorf
Inzamelen oude
munten levert
14 miljoen op
Vertragingen door conflict bij KLM
m 53
Prolion melkrobots lijdt
45 miljoen euro verlies
1 verlaagt
idstofprijzen
ag - Marktleider Shell
njnsdag de benzineprijs
cent verlaagd. Een liter
«gelood kost nu aan de
159 euro, super doet
ro. Diesel is per liter 1,7
^jt goedkoper geworden
H|79,8 cent.
ir loon voor
kelpersoneel
iag - Winkelpersoneel
•t onder een eigen CAO
jjgt per 1 oktober 3,6
meer loon. Dat heeft
ofdbedrijfsschap Detail-
1 bekendgemaakt. Voor
25.000 werknemers in
leer vis- en gevogelte-
en winkels in ijzerwaar
2|edehands goederen, gel-
regels uit de door de so-
4)aitners opgestelde Veror-
i Arbeidsvoorwaarden
handel (VAD). Doorgaans
ide VAD elke twaalf
^tlen aangepast.
elactie
rgezet
kAG - De Consumenten-
3jieeft televisiekijkers op-
hen hun abonnements-
kn de kabelbedrijven 'veel
te betalen. De oproep
2j>p het verlopen van een
|tum aan de brancheor-
ïatie voor kabelbedrijven
4 De consumentenorgani-
8fil dat de Vecai belooft de
i*i niet te verhogen. De
j|ieorganisatie gaf maan-
i aan daar niet op in te
Volgens de bond gaan de
ijl met ongeveer 20 pro-
imhoog. De Nederlandse
Wingingsautoriteit vroeg
jpai begin deze maand om
i3raering.
Ikbranche wil
jeu-overleg
51rmeer - De brancheorga-
3e van melk- en kaasfabrie-
|e NZO, zoekt toenadering
milieubeweging. De or
atie heeft de beweging en
:e instanties gisteren uit-
voor een rondetafel-
entie in februari. De fa
tten zeggen een belang te
d(fen bij de acceptatie van
lyeehouders. Melkveebe-
23jn beslaan ongeveer een-
9} van de groene ruimte in
i29*land.
3I
rider gasten in
■:|els Amsterdam
8%rdam - Het aantal hotel-
4jn in Amsterdam is afgelo-
ïJomer met 10 procent te-
4 j^lopen ten opzichte van
a^jaar. Vooral Amerikanen
lhet afweten. Musea en at-
jes in de hoofdstad trokken
2ofieer bezoekers. Als oor-
144van de terugloop in het
6^1 hotelgasten noemt de
59Jerdam Tourist Board de
^chterende economie en
8|l september-effect'.
I4j
bieden op
Hts spoortraject
51 'Icht - De Nederlandse
rwegen en hun Britse part-
•erco Rail mogen een eind-
uitbrengen op de exploita-
in spoortrajecten bij Liver-
(Merseyrail) en in Wales,
ïeeft de Britse spoorweg-
J riteit SRA besloten, aldus
47. S. Bij Merseyrail gaan de
e strijd aan met twee ande-
utijen. In Wales heeft de
oncurrentie van drie ande-
linig fraude
et WAO
ien - Arbeidsongeschikten
1! en nauwelijks uitkerings-
de. Het Regionaal Interdis-
nair Fraudeteam (Rif)
12, rd heeft vorig jaar 119
)'ers in Groningen, Emmen
3' eeuwarden gevolgd in hun
7- ïlijkse doen en laten. In
gevallen werd frauduleus
1.'Kielen vastgesteld, acht an-
gevallen zijn nog in onder-
De onderzochte personen
vorig jaar in maart, mei-en
:ember geschaduwd. On-
;oeker Schuiling noemde
onderzoek zeer representa-
„Ik geloof dat je elders in
id soortgelijke resultaten
t. Alleen voor de Randstad
je een ander beeld kunnen
woensdag 2 OKTOBER 2002
den haag/anp - De gaten in de
pensioenfondsen zijn voor het
kabinet nog geen aanleiding om
in te grijpen. Volgens staatssecre
taris Rutte (sociale zaken) is het
Nederlandse pensioenstelsel ui
termate robuust en blijft het
goed overeind, zo zei de WD'er
gisteren in de Tweede Kamer.
Hij laat de kwestie vooralsnog
over aan de toezichthoudende
Pensioen- en Verzekeringska
mer (PVK). Die heeft volgens de
staatssecretaris voldoende in
strumenten om de crisis de baas
te kunnen. De PVK becijferde
maandag dat door de beursma
laise 300 van de 1000 pensioen
fondsen in de problemen zitten.
Bij een stand van de beurs-
graadmeter AEX-index op 300
punten hebben zij een geza
menlijk tekort van 23 miljard
euro. De fondsen krijgen in
principe een jaar de tijd om een
oplossing te vinden. De gaten
moeten onder meer worden ge
dicht door hogere premies en
het niet laten stijgen van de
pensioenuitkeringen. Dit brengt
lastenverzwaring met zich mee
voor werkgevers, werknemers
en gepensioneerden.
De problemen waren voor vak
centrale CNV aanleiding om
voor te stellen een structurele
loonsverhoging in te ruilen voor
een eenmalige uitkering. Voor
zitter Terpstra benadrukt dat het
voorstel alleen geldt voor secto
ren of bedrijven waar de pensi
oenfondsen een te lage dek
kingsgraad hebben. De eenmali
ge vergoeding moet overigens
wel hoger zijn dan de inflatie, al
dus de CNV-voorzitter.
De vakcentrales FNV en Unie
MHP wijzen het CNV-voorstel
af. „Wat Terpstra nu voorstelt,
lijkt een paniekreactie", zei
FNV-coördinator Van der Kolk.
FNV en Unie MHP houden vast
aan een structurele loonsverho
ging voor 2003. Ze vinden wel
dat er bij de CAO-onderhande-
lingen 'maatwerk' nodig kan
zijn om pensioenproblemen op
te lossen.
De ondernemersorganisatie
VNO-NCW vindt het CNV-voor-
stel interessant. „Dit is een ge
dachte die wij zeker willen mee
nemen in het verdere overleg
met de vakbeweging over een
verantwoord loonbeleid."
De koepel voor het midden- en
kleinbedrijf MKB-Nederland wil
eerst zien hoe het aan de onder
handelingstafel gaat. „Wij zijn
bang dat de vakbonden straks
zeggen: wij gaan akkoord met
een eenmalige uitkering en
daarom moeten jullie meer be
talen om de pensioenen te her
stellen", aldus secretaris ar
beidsvoorwaarden Van Haas
ten.
Vakbonden en werkgevers heb
ben overigens al een keer CAO-
afspraken gemaakt over een
eenmalige vergoeding om pen
sioenproblemen het hoofd te
bieden. Dat gebeurde afgelopen
zomer bij de metaal- en elektro
technische industrie. De 180.000
werknemers in deze sector krij
gen op 1 november eenmalig
een toeslag van 1,25 procent van
het jaarsalaris. In 2003 en 2004
gaat het loon wel structureel
omhoog.
Amsterdam - De Amsterdamse effectenbeurs in Amsterdam neemt in
december definitief afscheid van de handel op de beursvloer. Dan res
teert een louter virtuele marktplaats. Handelaren van banken en ef
fectenhuizen kunnen achter hun beeldschermen de orders doorgeven.
Ze doen dat vanuit eigen hun kantoor elders in de stad of daarbuiten.
Nu worden op de vloer alleen nog opties verhandeld in de AEX-index
en in een beperkt aantal fondsen, waaronder Philips. De fysieke optie-
handel was vooral bekend van de kluwen druk schreeuwende en ge
barende mannen, in felgekleurde bedrijfsjasjes. Die tijd is binnenkort
voorbij. Nu de effectenbeurs van Amsterdam voor het belangrijkste
deel uit beeldschermen bestaat, worden plannen voor een verhuizing
weer actueel. De beurs aan het Damrak wil wel in het centrum blijven,
maar heeft nog geen concrete lokaties op het oog, aldus een woord
voerster. Eerder zijn de IJ-oevers als mogelijk nieuwe vestigingsplaats
genoemd. Foto: ANP/Juan Vrijdag
rotterdam/gpd - Farm Frites gaat de opslag
en behandeling van zijn aardappelproduc
ten concentreren in een nieuw vrieshuis op
de Maasvlakte. Het bedrijf uit Oudenhoorn
heeft daarvoor een contract gesloten met
overslagbedrijf Kloosterboer. Dat gaat op
Distripark Maasvlakte een geautomatiseerd
vriescentrum bouwen met een capaciteit
van 65.000 palletplaatsen. Het vriescentrum
is het grootste in zijn soort en moet eind
volgend jaar klaar zijn.
Farm Frites geldt als één van de grootste
producenten van aardappelproducten in
Europa. Het bedrijf exporteert naar 45 lan
den. Voor de tussenopslag van producten
wordt op dit moment gebruik gemaakt van
meerdere koel- en vrieshuizen.
Het nieuwe vrieshuis op de Maasvlakte
wordt voorzien van geavanceerde technie
ken. In plaats van ammoniak wordt er kool
monoxide gebruikt als koudedrager. Hier
door wordt, in geval van een lekkage, de
schade voor omgeving en producten tot een
minimum beperkt. Vier geautomatiseerde
kranen brengen de pallets naar hun plek in
de stellingen. Het automatische laden van
een truck of container kost niet meer dan
vijftien minuten, 's Nachts zetten de robot-
kranen de pallets voor de volgende dag klaar
en verdichten zij de bezetting van de stellin
gen.
Kloosterboer krijgt op de Maasvlakte de be-
den haag/gpd - De pensioenge
rechtigde leeftijd van 65 jaar is
voor het ABP, het grootste pen
sioenfonds van Nederland, niet
langer heilig. Bij de onderhan
delingen over het vaststellen van
de premies voor 2003, ligt voor
het eerst een variant op tafel
waarbij de pensioengerechtigde
leeftijd wordt opgeschoven.
Volgens ABP-woordvoerder
Vleugels is het een van de vari
anten en kunnen vakbonden en
werkgevers zelf voor een groot
deel bepalen hoe ze het fonds
volgend jaar willen financieren.
Later met pensioen levert veel
extra premie op, waardoor an
dere harde maatregelen worden
verzacht of achterwege kunnen
blijven.
Het ABP, waarbij overheidsper
soneel is aangesloten, verkeert
overigens wat betreft haar ver
mogen nog niet in de directe ge
varenzone. De toezichthouden
de Pensioen- en Verzekerings
kamer heeft recent de pensioen
fondsen onder druk gezet om
grotere reserves aan te leggen.
Een woordvoerder van AbvaKa
bo FNV, de grootste bond van
overheidspersoneel, zegt dat
haar leden hooguit vrijwillig la
ter met pensioen gaan. Een
woordvoerder van de vakcentra
le FNV verklaart dat het op
schuiven van de 65 jaar een 'ab
soluut taboe' is. AbvaKabo is
wel bereid om het pensioenreg
lement zo aan te passen dat de
premies in 2003 extra kunnen
worden verhoogd. Het regle
ment van het ABP laat maximale
premiestijgingen toe van 2 pro
cent, dat van PGGM (pensioen
fonds vooral voor werknemers
in de zorg) 1,5 procent. „Als pre
miestijgingen van bijvoorbeeld 3
procent nodig zijn, dan zijn we
bereid de regels te veranderen.
Liever extra premiestijging dan
lagere uitkeringen aan pensi
oentrekkers," aldus de woord
voerder van AbvaKabo.
Ramingen van het Centraal
Planbureau geven aan dat pre
mieverhogingen voor werkge
vers en werknemers drie miljard
euro opbrengen. Het CPB heeft
berekend dat de extra pensioen
premie, die nodig is bij de huidi
ge aandelenkoersen, volgend
jaar leidt tot 0,2 procent minder
bestedingen. Dat werkt door in
latere jaren, want in 2006 leidt
dat tot 0,6 procent minder be
stedingen.
Voor de Nederlandse economie
is dat een toenemende schade
post, omdat de consumenten
bestedingen voor ongeveer de
helft van de groei zorgen.
Voor bedrijven en de overheid is
het pensioen ook een steeds
grotere kostenpost. Werkgevers
zijn bang dat de winstgevend
heid van veel bedrijven op het
spel staat, als ondernemingen
extra moeten storten in het pen
sioenfonds.
Rotterdam - De Bijenkorf lan
ceert een nieuw middel om het
koopfeest Drie Dwaze Dagen te
promoten. Kopen per sms. Wie
zich van te voren via de website
van de Bijenkorf heeft aange
meld, kan per dag kiezen uit ne
gen aanbiedingen. Morgen, vrij
dag en zaterdag geeft het waren
huis deze service. „Voorzover
we kunnen nagaan, is dit nooit
eerder gebeurd in Nederland,"
zegt manager e-commerce Jory
Abraham.
„We richten ons hiermee op de
mensen, die overdag niet naar
de winkel kunnen komen. Men
sen die moeten werken, bijvoor
beeld. Die willen we laten mee
profiteren van onze aanbiedin
gen. Via sms bieden we alleen
producten aan waarvan mensen
zich een goed beeld kunnen
vormen. Cd's, dvd's, cosmetica,
bekende bordspellen dat soort
dingen. Voor kleding is dat mid
del wat minder geschikt."
Hoe werkt het?
Abraham: „Als mensen ons heb
ben bericht dat ze een bestelling
willen doen, dan kijken wij of
we het artikel nog in voorraad
hebben. Daarna krijgt de klant
antwoord van ons. Als de aan
koop is betaald, wordt het pro
duct thuisbezorgd. We hebben
al duizenden aanmeldingen,
dus de mensen lijken dit initia
tief op prijs te stellen. Het ziet er
goed uit."
De Bijenkorf bewandelt de ko
mende dagen meer bijzondere
wegen. Zo is er ook een veiling
waarbij onder meer groene
stroom wordt geveild.
den haag/anp - De Nationale
Eurocollecte en Coins for Care
hebben samen naar schatting
ruim 14 miljoen euro opge
bracht. Wanneer het tellen van
de tientallen miljoenen buiten
landse en Nederlandse munten
helemaal klaar is, wordt de op
brengst over de 143 deelnemen
de goede doelen verdeeld. De
inzameling van het oude geld
gebeurde van 1 september vorig
jaar tot 1 april. Iedereen kon zijn
geld kwijt in inzamelbakken in
de ruim 4000 filialen van grote
winkelketens en benzinestations
en in 4500 bankfilialen. Er wer
den bijna 200 miljoen munten
opgehaald van meer dan 100
verschillende valuta.
door Richard Mooyman
schiphol - De KLM kampt inci
denteel met vertragingen als ge
volg van een langzamere manier
van werken door vliegtuigtech
nici.
Volgens een woordvoerder van
de Nederlandse Vereniging van
Luchtvaarttechnici (NVLT) gaat
het om een beperkt aantal ver
tragingen van korte duur.
Grondwerktuigkundigen van de
KLM kondigden twee weken ge
leden aan nog nauwkeuriger
volgens de procedures te gaan
werken om fouten te voorko
men. Een aantal van hen staat
volgens de NVLT onder grote
druk vanwege een arbeidscon
flict. De vliegmaatschappij wil
een vergoeding van 2000 euro
per persoon van de deelnemers
aan een wilde staking eind juli.
Ondertussen zijn vandaag de
CAO-onderhandelingen voor
het voltallige KLM-personeel
alsnog begonnen. De KLM heeft
eerder geweigerd de gesprekken
te starten vanwege de oproep
van de NVLT aan de leden om
precies volgens het instructie
boekje te gaan werken. De KLM
beschouwde dit als een onge
oorloofd drukmiddel in het ka
der van het CAO-overleg.
Volgens de NVLT was dat echter
niet de bedoeling. Om de im
passe te doorbreken heeft de
bond de oproep om nauwkeuri
ger te werken op onderdelen
aangepast. Volgens de bond is
er sprake van een advies aan in
dividuele leden, en niet van een
oproep tot een collectieve actie.
„Er is geen sprake van stipt
heidsacties". aldus de woord
voerder. De NVLT stelt veruit de
hoogste looneisen van alle bon
den die aan de CAO-onderhan
delingen meedoen.
J 1 J 1 1 J 3 1 1
1 3
Pymg Dutchman
schikking over een 3,6 hectare groot terrein.
Daarvan wordt voorlopig slechts de helft ge
bruikt. Het bedrijf boek een grote ruimte
winst door de hoogte van 35 meter van het
pand. Naast Farm Frites is Kloosterboer nog
op zoek naar andere klanten voor het nieu
we vrieshuis. Daarbij wordt vooral gemikt
op gebruikers van koelcontainers. Het vries
centrum krijgt een aansluiting op de interne
baan tussen het distripark en de container-
terminal op het Delta-schiereiland. Kloos
terboer, dat koel- en vrieshuizen heeft in
Nederland en Noorwegen en op de Faro'er-
eilanden, overweegt ook elders in Europa
van deze geautomatiseerde vrieshuizen te
bouwen.
Door een wilde staking van grondwerktuigkundigen moest de KLM eind juli tientallen vluchten annule
ren. Foto: ANP/Olaf Kraak.
FNV: 'Beleid kan van chef tot chef verschillen'
J verlaagt
likerquota
sel - Suikerboeren kunnen
^komende oogstjaar
jo02/2003 minder afzetten te-
gegarandeerde EU-prijzen.
g| Europese Commissie heeft
igekondigd het quotum sui-
met 5,71 procent terug te
igen. Daarmee komt de
eelheid 'dure' suiker uit op
!4 miljoen ton, tegen 15,1
Ijoen ton dit oogstjaar. De
iging is nodig wegens af-
';en met de wereldhandels-
satie WTO. Boeren die
;r produceren dan het quo-
1, moeten hun suiker tegen
veel lagere wereldprijzen
'tkopen.
door Mare Brink
den haag - Verrassend vaak kunnen pier
cings en fel gekleurde haren volgens de
baas niet door de beugel. Werkgevers kun
nen overdreven zware eisen aan het uiter
lijk en kleding van het personeel stellen.
Dat concludeert de vakbond FNV in een
onderzoek naar eisen die werkgevers stel
len aan personeel.
„Tot nu toe is het pure willekeur. Het be
leid kan van chef tot chef verschillen. En
vaak ontbreekt de juridische grondslag.
Bedrijven beseffen lang niet altijd dat
rechters het dragen van lang haar be
schouwen als een vorm van meningsui
ting." Dat zegt FNV-beleidsadviseur Rick
van Steenbergen over de reacties die de
bond in twee maanden kreeg op een spe
ciale meldlijn.
Ruim honderd mensen lieten weten wel
ke wensen en eisen werkgevers hebben
wat betreft uiterlijk en kleding. Volgens
Van Steenbergen bieden de reacties niet
alleen een goed beeld, maar zijn de reac
ties ook verrassend. „Het is verrassend
met welk gemak een werknemer door
zijn uiterlijk in de problemen kan raken.
Dat kan bij iemand die lange tijd goed
functioneert gewoon omdat de baas aan
merkingen heeft op kleding en uiterlijk."
Hij benadrukt dat werknemers er geen
moeite mee hebben dat bedrijfskleding
wordt voorgeschreven en er eisen zijn
vanwege veiligheid, hygiëne en herken
baarheid. Maar volgens Van Steenbergen
bemoeien werkgevers zich 'tot in detail
met de manier waarop werknemers zich
kleden, tooien en kappen'. Het kan gaan
om een maximaal aantal oorbellen per
oor, maximale doorsnee van een oorring
en maximum aantal kettingen. Ook het
aantal vereiste centimeters van de rok
boven de knie kan zijn bepaald. Een mel
der verwijst naar 'huisregels' die iedere
werknemer moet ondertekenen. „Geen
zichtbare piercings en tattoos, één oorbel
per oor, niet groter dan een gulden, geen
sieraden, een natuurlijke haarkleur, geen
baard of snor. Korte nagels en geen na
gellak", zo luiden de regels.
Maar uit het FNV-onderzoek blijkt dat de
voorschriften vaak niet op papier staan.
Bijna driekwart van de melders zegt dat
deze regels mondeling worden medege
deeld. Dat gebeurt meestal door een
werknemer aan te spreken op zijn of haar
kleding en haardracht van dat moment.
Veel melders zijn werkzaam in een su
permarkt, horeca, dienstverlening en in
formatietechnologie. Zij krijgen te horen
dat 'representativiteit' de reden is van de
voorschriften. Supermarkten denken dat
klanten zich kunnen storen aan kleding
of uiterlijk van het personeel. Maar FNV-
woordvoerder Van Steenbergen meent
dat dit idee lang niet altijd terecht is. „Er
zijn supermarkten waar vakkenvullers
hun wenkbrauwpiercing tijdens het werk
onder een pleister moeten verstoppen uit
angst voor negatieve reacties. Klanten
vragen dan of zo'n jongen of meisje zich
heeft bezeerd. Als ze daarna horen dat
het met de piercing te maken heeft dan
vinden ze dat overdreven.
Uit het onderzoek blijkt dat in meerdere
bedrijven sprake is van discriminatie van
mannen ten opzichte van vrouwen. Vaak
mogen mannen geen oorbel of oorpier
cing dragen en vrouwen wel. Toch meld
de zich een vrouw bij het FNV die een
baan als toezichthoudster in een zwem
bad kon vergeten wegens een wenk
brauwpiercing.
Het onderzoek maakt ook duidelijk dat
mannen zoveel mogelijk moeten bedek
ken terwijl vrouwen juist meer mogen to
nen. „Hoe meer bloot, hoe beter', meld
den vrouwen in kantoorfuncties.
Soms krijgen werknemers een waarschu
wing. Soms worden ze naar huis ge
stuurd om bijvoorbeeld drie fel gekleurde
haarlokjes te verwijderen, felrode schoe
nen te verruilen voor minder opzichtig
schoeisel. En de driekwart lange broek
moest worden verruild voor een langer
exemplaar.
vufhuizen/anp - Prolion Hol
ding heeft over het boekjaar
2001/2002 dat op 30 juni afliep
45 miljoen euro verlies geleden.
Deze cijfers zijn mede veroor
zaakt door afboekingen op on
derzoek en ontwikkeling en lage
omzetten.
Deze afboekingen hebben van
het bedrijf, dat onder meer
melkrobots produceert, weer
een 'volwaardige onderneming'
gemaakt, zo werd vanochtend
gemeld. De lage omzetten zijn
vooral veroorzaakt door het fail
lissement van de belangrijkste
dochter Prolion Sales in februa
ri.
De afwikkeling van dat faillisse
ment kostte 11,5 miljoen en van
het onderdeel AMS Liberty 4
miljoen. De afboeking van de
onderzoeks- en ontwikkelings
kosten was goed voor 13 mil
joen euro negatief. De inciden
tele lasten stegen daardoor naar
29 miljoen euro. Daarbij zorg
den de lage omzetten tijdens en
na het faillissement voor een
operationeel tgplies van 15.8
miljoen euro.
Prolion in afgeslankte vorm gaat
werken met een merk en gaat
het automatische melksysteem
uniform produceren. De toe
komst van het bedrijf is zeker
gesteld, mede door een injectie
van investeerders van 12,5 mil
joen. Prolion was in de rode cij
fers geduwd door ondoorzichti
ge constructies met afnemers
van de landbouwapparatuur en
door de mond- en klauwzeercri
sis.
Van het aandelenkapitaal is in
middels 42,9 procent in handen
van investeerder VSP. Friesland
Bank bezit 10 procent. Het ba
lanstotaal is inmiddels terugge
bracht van 65 miljoen naar 39,1
miljoen met een eigen vermo
gen van 8,8 miljoen euro
