VS tegen
deal over
inspecties
BUITENLAND
Bange dagen herleven in Parijse rechtszaal
Blair wijkt niet voor
kritisch partijcongres
Mesic: Milosevic was
uit op geld en oorlog
Vergane Joola was voor Senegalezen van groot belang
Nieuwe Irak-resolutie blijft eis
Nigeria: Geen
steniging voor
overspefigen
Gandhi glanst
VS noemen
compromis
hof 'positief
n bij aanslag
is in Kashmir
Door een bomexplosie
is in de Indiase deel-
hmir zijn vandaag ze-
doden gevallen. Min-
nensen raakten ge-
e aanslag vond een dag
ledige derde ronde van
zingen in de deelstaat
ermoedelijk hebben
rebellen de bom ge-
xisteren kwamen in
achttien mensen om
lillende incidenten,
vielen militante isla-
strijders een bus met
aan. De vorige verkie-
des gingen eveneens
dige gevechten ge-
nen rollen
(bende op
)e Italiaanse politie
teren een drugsbende
die grote hoeveelhe-
lïne, cocaïne, hasj en
ederland naar Italië
de. De politie heeft bij
itie tulipcino (tulp) ze-
mensen gearresteerd,
oers uit Bari organi-
de handel. Via het
tbedrijf van een van
den de drugs naar de
e regio Apuglia ge
in vandaaruit over het
spreid. In Nederland
:en Siciliaan voor de
Hij en de broers zijn
mden.
egeerden
schuwingen'
c - De VS hebben enke
den voor de aanslagen
eptember 2001 waar
gen van de Israëlische
dsdienst Mossad in de
.lagen. Dat stelt het
eekblad Die Zeit. De
verrichtte onderzoek
e van de mannen die la-
;t betrokken zouden zijn
inslagen, onder wie
ader Mohammed Atta.
rschuwingen zouden
VS niet serieus zijn ge-
Ook op een Duitse
ïuwing dat al-Qaeda pi-
de VS liet opleiden is
het blad niet adequaat
erd.
I namers belast
*r dure bruggen
ivribo - President Vene-
an Suriname wil een jaar
n solidariteitsheffing van
ere inkomensgroepen
ït aflossen van de schuld
ïaakt door de bouw van
ruggen. Hij noemde geen
,en. De regering moet het
ïdse bedrijf Ballast Ne
ig tot augustus 2003
elijks ongeveer 800.000
italen voor beide brug-
oeververbindingen
i onder de vorige presi-
ijdenbosch aangelegd,
ben Suriname in grote fi
le problemen gebracht.
t-Duitsland
>t hard leeg
n - Morgen is het twaalf
eden dat Oost- en West-
ind werden herenigd,
le verschillen tussen de
:n nieuwe deelstaten zijn
tijd groot. Steeds meer
)uitsers trekken naar het
blijkt uit cijfers van het
bureau voor de statis
ts gevolg daarvan daalde
vonertal van de voorma-
DR vorig jaar met 0,9 pro:
foor dit jaar wordt een
daling verwacht. De
ren van de vertrekkers
;n nog onderzocht, maar
ibben ongetwijfeld te ma-
let de grote verschillen in
en werkgelegenheid.
aan Lili trekt
r Cuba heen
del rio - De orkaan Lili is
?n over delen van Cuba
eken. De autoriteiten eva
den uit voorzorg bijna
)0 mensen. Door het na-
weid sneuvelden ruiten,
stroom uit, raakten da-
ischadigd en werden bo-
intworteld. Er vielen ech-
en slachtoffers. Op Jamai-
ren maandag wel vier do-
i betreuren door Lili. Me
iogen verwachten dat de
n steeds sterker wordt als
warme Golf van Mexico
ct. De storm wordt tegen
eekeinde in het zuiden
e VS verwacht.
hoon doodt
Ir Japanners
ko - De typhoon Higos heeft
laag in en rond de Japanse
-dstad Tokyo minstens vier
sen het leven gekost. Zeker
lensen raakten gewond,
persoon wordt nog ver-
De harde wind treft ook
Vliegverkeer. Een aantal
ienlandse vluchten, de
ste van en naar het noor
van Japan, zijn vandaag ge-
lileerd. Ook in het treinver-
I deden zich problemen
I. Verder zitten meer dan
00 huizen nog zonder elek-
leit.
woensdag 2 OKTOBER 2002
door onze correspondent
Henk Glimmerveen
parijs - Onder strenge veilig
heidsmaatregelen is gisteren in
de Franse hoofdstad Parijs het
proces begonnen tegen twee le
den van de Gewapende Islamiti
sche Groep (G1A), de gewapen
de tak van de fundamentalisti
sche Algerijnse beweging FIS. Zij
worden verantwoordelijk ge
houden voor drie bomexplosies
in Parijse metrostations in 1995,
die acht mensen het leven kost
ten en bijna 200 mensen ver
wondden. Een aantal van hen is
de rest van hun leven invalide.
De GIA trachtte met de aansla
gen de Franse regering onder
druk te zetten om de banden
met de Algerijnse regering te
verbreken. Het bewind in Al
giers had in 1991 de verkiezin
gen uitgesteld omdat het een
grote overwinning van de fun
damentalisten vreesde. Het FIS
en zijn GIA-soldaten voerden de
terreur verder op, gijzelden in
Algiers drie Franse ambassade
medewerkers en kaapten in
1994 een Frans lijntoestel.
Oud-minister Pasqua van bin
nenlandse zaken onthulde en
kele maanden geleden dat de
kapers van plan waren met het
gekaapte toestel de Eiffeltoren te
rammen, net zoals vorig jaar
met de Twin Towers in New
York gebeurde. Een commando
actie maakte in Marseille een
einde aan de kaping. Bij de be
vrijding van de passagiers wer
den de drie kapers gedood.
Uit wraak startte de GIA het jaar
daarop zijn bommenterreur in
de hoofdstad. Maandenlang
verkeerde Parijs in een psycho
se. De meeste doden vielen in
juli 1995, toen een bom explo
deerde in het metrostation
Saint-Michel. Acht mensen von
den er de dood, 150 raakten ge
wond. Duizenden militairen en
agenten van de oproerpolitie
patrouilleerden door de straten
en op de stations.
Minutieus speurwerk leverde
uiteindelijk een tweetal arresta
ties op: Boualem Bensaïd (34)
en Aït Ali Belkacem (34). Beiden
zijn drie jaar geleden al tot tien
jaar veroordeeld wegens lid
maatschap van een terroristi
sche organisatie, terwijl Bensaïd
bovendien een gevangenisstraf
moet uitzitten wegens een aan
slag op de hoge-snelheidstrein
van Parijs naar Lyon.
Zowel Bensaïd als Belcakem
ontkende op de eerste dag van
het proces betrokken te zijn ge
weest bij de ontploffingen. Dat
ze hun rol aanvankelijk hadden
toegegeven kwam doordat ze
door de Franse ondervragers
onder druk waren gezet. Ben
saïd was tijdens het verhoor ge
slagen, zo verklaarde zijn advo
caat. De vele tientallen overle
venden van de bomaanslagen in
de rechtszaal waren niet erg on
der de indruk van zijn relaas. „Ik
kan weinig medelijden opbren
gen. Ik ben mijn dochter kwijt",
verklaarde politieman Richard
Girier.
Het hoofd van de Parijse anti
terreurbrigade, Roger Marion,
zal vandaag als eerste getuige
worden gehoord. De zaak tegen
Bensaïd en Belkacem wordt be
handeld door een speciale
rechtbank die zich uitsluitend
met terrorisme-affaires bezig
houdt Ze is samengesteld uit
zeven rechters. De rechtbank
heeft de hele maand oktober
uitgetrokken voor het proces.
Een derde verdachte zit nog
steeds vast in Groot-Brittannië.
Ondanks herhaalde verzoeken
van Franse kant weigeren de
Britten tot uitlevering over te
gaan.
washington/wenen - anp-rtr-
afp-dpa - De Verenigde Staten
hebben zich gekeerd tegen de
gisteren gesloten overeenkomst
tussen de VN en Irak over hervat
ting van de wapeninspecties. De
Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken Powell zei dat
Washington pas inspecteurs wil
laten vertrekken nadat de Veilig
heidsraad een nieuwe, harde re
solutie tegen Bagdad heeft aan
genomen.
De Verenigde Naties en Bagdad
bereikten gisteren in Wenen een
akkoord in grote lijnen over de
logistieke zaken rond de terug
keer van de inspecteurs. On
danks overeenstemming op veel
punten blijft de kwestie van de
inspecties van alle 'paleizen' van
Saddam Hussein in nevelen ge
huld.
De chef van de VN-wapenin
specteurs, Hans Blix, meldde na
afloop enthousiast dat alle
plaatsen in Irak 'zonder belem
meringen en altijd' toegankelijk
zullen zijn. Acht paleizen van
Saddam vallen echter buiten de
regeling. Over die bouwwerken
bestaat een aparte overeen
komst tussen Bagdad en VN-se-
cretaris-generaal Kofi Annan.
De vraag of inspecteurs de pa
leizen in mogen is een heet
hangijzer, omdat Irak tijdens de
inspecteurs tijdens hun vorige
verblijf de toegang tot deze ge
bouwen ontzegde. Het Westen
vermoedt dat Saddam veel wa
pentuig aan het oog heeft ont
trokken door het in zijn enorme
paleiscomplexen op te slaan. De
kwestie is nu vooruitgeschoven,
en moet door de Veiligheidsraad
lagos/rtr - De nationale ge
rechtshoven in Nigeria zullen
vonnissen van islamitische
rechtbanken vernietigen waarin
plegers van overspel tot de dood
door steniging zijn veroordeeld.
Dat heeft president Obasanjo
gisteren verzekerd.
Obasanjo hield een toespraak
voor radio en televisie ter gele
genheid van de 42ste verjaardag
van de Nigeriaanse onafhanke
lijkheid. Hij zei dat de 31-jarige
Amina Lawal en andere door
moslimrechtbanken ter dood
veroordeelden in beroep kun
nen gaan bij het hooggerechts
hof. Dat garandeert hen volgens
Obasanjo gerechtigheid.
Steniging als straf voor seksuele
misdrijven hebben internatio
naal verontwaardiging opgeroe
pen na het vonnis dat een isla
mitisch gerechtshof in augustus
uitsprak tegen Amina Lawal. De
geruststelling van Obasanjo
volgt op een gezamenlijk drin
gend beroep van de Amerikaan
se ex-president Clinton en de
Australische premier Howard
dat vonnis te vernietigen.
Minister De Hoop Scheffer van
buitenlandse zaken heeft intus
sen de Nigeriaanse ambassa
deur uitgenodigd voor een ge
sprek over de dreigende steni
ging. Dat blijkt uit antwoorden
op vragen die door alle partijen
gezamenlijk waren gesteld. De
minister oordeelde onlangs nog
dat het op het matje roepen van
de ambassadeur een verkeerd
signaal zou zijn. Nu is hij echter
van mening veranderd.
worden opgehelderd.
Washington en Londen vinden
de bestaande resoluties tegen
Irak geen basis meer voor nieu
we inspecties. Ze willen keihard
vastleggen dat Irak volledige
toegang verschaft tot alle plaat
sen. Als Bagdad de voorwaarden
aan zijn laars lapt, dan zijn de
'VN-lidstaten geautoriseerd om
alle mogelijke middelen in te
zetten om de vrede en veiligheid
in de regio te herstellen', aldus
de tekst van een Amerikaans-
Britse ontwerpresolutie.
Washington en Londen worste
len nog met de andere vaste le
den van de raad over de tekst.
Frankrijk, Rusland en China wil
len vooralsnog niet dat Irak au
tomatisch militair wordt aange
pakt als het land niet voldoet
aan alle eisen. Parijs wil liever
eerst een resolutie over de in
specties en pas later eventueel
een nieuwe resolutie met een
geweldsdreiging.
De VS en Groot-Brittannië pre
fereren één resolutie. Nederland
voelt daar ook het meest voor.
„Saddam Hussein heeft de in
ternationale gemeenschap te
lang in het ootje genomen", al
dus minister De Hoop Scheffer
van buitenlandse zaken. Rus
land reageerde vandaag wel po
sitief op het akkoord van giste
ren. De woordvoerder van het
ministerie van buitenlandse za
ken in Moskou zei dat de over
eenkomst 'goede perspectieven'
voor een oplossing van de kwes
tie biedt.
Irak waarschuwde gisteren op
nieuw dat het een nieuwe reso
lutie en aanvullende eisen niet
zal accepteren.
door onze correspondent
Harm Harkema
londen - De Verenigde Naties
verliezen hun geloofwaardig
heid volkomen wanneer de vol
kerenorganisatie weigeren Irak
aan te pakken als het regime
daar niet voldoet aan de gestel
de eisen. Dat zei de Britse pre
mier Blair gisteren in zijn toe
spraak tot het jaarlijkse congres
van zijn Labour-partij in Black
pool.
Ondanks toenemende onvrede
onder de eigen achterban over
zijn naadloze samenwerking
met de haviken in Washington
week Blair geen millimeter van
zijn harde koers. „Soms, en in
het bijzonder wanneer men van
doen heeft met een dictator, is
de enige kans op vrede de be
reidheid om oorlog te voeren",
zei hij.
Zijn critici, die hem beschou
wen als een slippendrager van
Bush, hield hij voor dat Groot-
Brittannië zeker niet de 51ste
staat van de VS is. „Maar ik ge
loof in dit bondgenootschap en
ik zal lang en hard vechten om
het te handhaven."
Veertig procent van de afgevaar
digden vindt een oorlog tegen
Irak op geen enkele manier te
rechtvaardigen. Maar als ingrij
pen onvermijdelijk is, dan mag
dat alleen onder de paraplu van
de Verenigde Naties, aldus een
ruime meerderheid van zowel
de partij als de kiezers in het
land Blair zelf weigert tot nog
toe een eenzijdig Amerikaans-
Brits militair optreden, tegen
Irak uit te sluiten. Hem wacht
een harde confrontatie met zijn
achterban, ook met een aantal
collega's in zijn kabinet, mocht
het onverhoopt zo ver komen.
Blair trotseerde het congres ook
op binnenlands terrein. Maan
dag hadden de vertegenwoordi
gers van enkele belangrijke
ambtenarenbonden het congres
succesvol achter zich gekregen
met hun pleidooi voor een tijde
lijke stop op private financiering
Brits parlementslid
heet even Schelvis
Een Brits Labour-parie-
mentslid heeft zijn naam la
ten veranderen om de vis
handel te stimuleren. Austin
Mitchell heet nu Austin
Haddock, ofwel Schelvis. De
economie in zijn kiesdistrict
Great Grimsby is sterk af
hankelijk van de visserij.
Het parlementslid denkt dat
de nieuwe naam zijn kiezers
kan helpen. „Ik wil mensen
aanmoedigen aan vis te
denken, vis te kopen en vis
te eten. Dat is dat goed voor
de branche en goed voor
Grimsby." Haddock geeft
toe dat hij na de Nationale
Vïsweek, die vrijdag begint,
zijn echte naam waarschijn
lijk weer aanneemt. „Mijn
familie denkt dat ik gek
ben."
van ziekenhuizen en scholen en
andere systeemveranderingen.
De bonden verzetten zich mét
hand en tand tegen invloed van
het bedrijfsleven in de publieke
sector, maar ook van hen trok
Blair zich niets aan. De premier
zei recht voor zijn raap dat hij
de wens van het congres naast
zich neer zou leggen. Sterker hij
kondigde juist een versnelling
van vernieuwingen in de publie
ke sector aan, onder het motto
dat de tijd voor een krachtig op
treden en een grote stap voor
waarts is gekomen.
Blair kreeg na afloop weliswaar
nog een staande ovatie, maar
het was de minst enthousiaste
die hem ten deel is gevallen
sinds hij in 1997 premier werd.
Verwacht wordt dat de bonden
de strijd tegen de regering de
komende tijd in toenemende
mate met stakingen zullen aan
gaan.
ahmadabad - Een Indiase man poetst het standbeeld van Mahatma Gandhi in Ahmadabad op. Het was
vandaag de 133ste geboortedag van de vader van het onafhankelijke India, die geweldloos verzet tegen de
Britse kolonisator predikte. Hij werd daarom in heel het land geëerd. Foto: AP/Siddarth Darshan Kumar
den haag/ar - De Kroatische
president Stipe Mesic heeft gis
teren voor het Haagse Joegosla-
vië-tribunaal zware beschuldi
gingen geuit aan het adres van
de Joegoslavische ex-president
Slobodan Milosevic. Hij heeft
volgens Mesic, die in 1991 als
laatste het roterende president
schap van Joegoslavië bekleed
de, jaren gewerkt aan zijn ideaal
om grote delen van Joegoslavië
in een groot-Servische staat op
te nemen.
Hij heeft volgens Mesic verder
etnische conflicten in Kroatië en
Bosnië aangewakkerd en voor
het begin van de Balkanoorlo
gen in 1991 fondsen van de Na
tionale Bank van Joegoslavië
aangewend voor de 'Servische
zaak'.
Ook zou Milosevic in maart
1991 afspraken hebben gemaakt
met de overleden ex-president
door Han van der Leur
Rotterdam - Niets dan goede herinneringen heeft de
schrijver van dit verhaal aan de tocht met de onlangs ver
ongelukte Senegalese veerboot Joola. In de monding van
de rivier de Casamance begeleidden dolfijnen het schip
naar het eilandje Karabane. Juist daar had afgelopen week
duidelijk moeten worden dat de overvolle Joola nooit had
mogen vertrekken voor haar laatste tocht, een hellevaart
die eindigde in een storm en die aan bijna duizend opva
renden het leven kostte.
Verbijsterd door de ondergang van de Joola zegt Ginger
Ndiaye:Als je de beelden ziet van die scheef hangende
Joola bij Karabane dan weetje dat ze nooit hadden mo
gen vertrekken. Vanuit Senegal hoor ik van iedereen dat
alleen de bakboordmotor werkte. Maar de druk om te
vertrekken was groot. Veel studenten moesten na de va
kanties terug naar Dakar. Overvol en op maar één mo
tor is het schip zijn ondergang tegemoet gevaren."
Hoeveel gelukkiger waren de omstandigheden toen we
bijna zes jaar geleden de tocht met de Joola van Dakar
naar Ziguinchore in de Casamance maakten.
De reis was onderdeel van een bezoek van een maand
dat ik met mijn vrienden Ginger en Angelika Ndiaye
bracht aan Gingers geboorteland Senegal. Als 'broer'
zou ik er kennismaken met de familie van Ginger, na
daar in Rotterdam al een aantal jaren gloedvolle verha
len over te hebben gehoord. Na ruim een week onder
gedompeld te zijn in de familie en in de warmte en
drukte van Dakar reisden we met de Joola af, uitge
zwaaid door een almaar aanwassende groep familiele
den, vrienden en kennissen.
Aan boord werd andermaal duidelijk dat in Senegal ie
dereen wel iedereen lijkt te kennen. Voor de mensen die
afkomstig zijn uit de Casamance en de stad Ziguinchor
geldt dat nog eens te meer. De reis leek dan ook op een
varende reünie.
Bij een tussenstop bij het eiland Karabane in de mon
ding van de Casamance speelden zich prachtige tafere
len af toen tientallen prauwen op de Joola afkwamen
om mensen en bagage van boord te halen en waar mo
gelijk ook nog wat handel te drijven. De laatste beelden
De in Nederland gebouwde Joola op pen archieffoto. Foto: Reuters/Ray^ond Clement
van de Joola zijn op dezelfde plek gemaakt
Ginger heeft de afgelopen tijd niet geslapen en zijn
vrouw Angelika voelt zich letterlijk ziek als ze er bij stil
staat wat zich op de Joola moet hebben afgespeeld. „Er
zijn maar zo'n zestig overlevenden. Alleen jonge man
nen, er was niet één vrouw bij. Waarschijnlijk hebben
veel van de slachtoffers geprobeerd te ontkomen door
een open raam in het restaurant."
Hoe het voor de kust van Senegal tekeer kan gaan heeft
het echtpaar bij zijn laatste bezoek aan Senegal ge
merkt. „De storm die we toen over ons heen kregen
heeft maar een paar uur geduurd, maar het was angst
aanjagend. Iedereen aan boord was verschrikkelijk ziek
en bang. Deze keer was de Joola ook nog eens overvol.
Het schip was net een jaar in onderhoud geweest, maar
op zijn eerste reis ook al in moeilijkheden geraakt."
De band van Ginger en Angelika met de Joola is bijna
net zo oud als het schip zelf. Gingen „Eind 1990 hoor
den we dat er een Senegalees schip werd afgebouwd bij
de Merwede in Hardinxveld. We zijn gaan kijken en zo
in contact gekomen met de bemanning. Wekenlang
hebben we met ze door Rotterdam gereden om betaal
bare spullen te kopen of om 's avonds bij mensen thuis
naar tweedehands spullen te gaan kijken. Het schip ver
trok behoorlijk vol naar Dakar.
Met name voor de Zuid-Senegalese streek Casamance
was de Joola van groot belang. De tocht van Ziguincho
re naar Dakar duurt zo'n zestien uur, en zelfs voor voe
dingswaren is de temperatuur aan boord acceptabel.
Het vliegtuig is voor de meeste mensen te duur en de
tocht over land voert dwars door Gambia en over de ge
lijknamige rivier. Dat kan een tijdrovende kwestie zijn.
In Casamance zijn bovendien rebellen en bandieten ac
tief, wat een autoreis niet zonder risico's maakt.
Het nieuws uit Senegal blijft binnenkomen en Ginger
weet nog niet precies wie hij aan boord van de Joola
heeft verloren. „In ieder geval een nicht en een vriend,
maar ik denk dat ik misschien wel honderd van de
slachtoffers kende. Als een buurvrouw bijvoorbeeld een
neef en zijn vriendin is verloren, dan weet je wie dat
zijn, dan heb je die ooit gezien of gesproken. Als ik tele
fonisch contact met mijn broers heb, dan is het op een
vreemde manier stil. Als je nu door Ziguinchore loopt,
dan weet je dat eigenlijk iedereen die je tegenkomt wel
een familielid of een bekende is kwijtgeraakt.
Het is heel moeilijk om in deze omstandigheden op
zo'n grote afstand te zitt;n."
van Kroatië,Tudjman, over de
verdeling van Bosnië tussen
Kroatië en Servië. Mesic was zelf
niet aanwezig bij deze ontmoe
ting, maar zegt dat Tudjman
hem later heeft geïnformeerd.
Mesic zei verder dat Milosevic
ook de etnische Serviërs in Kro
atië heeft aangezet tot verzet te
gen de Kroatische regering om
zo delen van Kroatië bij Servië
aan te sluiten. „Milosevic zei al
tijd dat hij vocht voor het voort
bestaan van Joegoslavië, maar
hij deed er juist alles aan om het
land te vernietigen", aldus
Mesic.
In het tweede deel van het pro
ces tegen Milosevic, dat vorige
week is begonnen, moet Milose
vic zich verdedigen tegen 61
aanklachten van oorlogsmisda
den die onder zijn verantwoor
delijkheid zouden zijn gepleegd
in Kroatië en Bosnië.
washington/dpa - Het besluit
van de Europese Unie om lid
staten toe te staan aparte ver
dragen te sluiten met de Ver
enigde Staten om geen Ameri
kanen over te dragen aan het In
ternationaal Strafhof in Den
Haag, is 'positief en constnic-
tief. Dat zei woordvoerder Ri
chard Boucher van het ministe
rie van buitenlandse zaken in
Washington gisteren.
Zijn reactie komt een dag na het
besluit van de ministers van
buitenlandse zaken van de EU.
Dat betekent echter niet dat ie
dere willekeurige Amerikaan
wordt gevrijwaard van vervol
ging door het strafhof.
Alleen Amerikaanse militairen of
diplomaten jk zijn uitgestuurd
op een officiële missie kunnen
onder een dergelijk akkoord val
len.
Volgens Boucher moeten de de
tails van het besluit tijdens bila
terale ontmoetingen worden
uitgewerkt. Maar over 'sommige
elementen' van het EU-akkoord
maken de Amerikanen zich nog
zorgen, aldus de zegsman.
Bijvoorbeeld over het feit dat het
besluit alleen betrekking heeft
op Amerikaanse militairen en
diplomaten en de eis dat uitge
leverde Amerikanen verdacht
van oorlogsmisdaden in de VS
moeten worden vervolgd.
Amerika heeft zich de afgelopen
maanden fel verzet tegen het
voornemen dat het hof in prin
cipe iedereen zou kunnen ver
volgen.
