IMF: Surseance arme landen
ECONOMIE
G7-landen rekenen op
lichte groei economie
Nieuwe campagne Rabobank
benadrukt identiteitscrisis
'Begrotingsregels EU
niet gaan versoepelen'
HEMA klaar voor Europese uitbreiding
erland weer
fd bij Duitsers
tgoedfonds
koopt objecten
der onderzoek
»n Valley
irzitter Dexia
idt terug
rlies Delta
lines loopt
der op
es van
S ecabonden
Hoogervorst hekelt opstelling Brussel
Werkgevers op ramkoers
met bonden over lonen
'Schraven verziekt onderhandelingen'
a
iendam - Nederland
reer populairder onder
Itoeristen. In de eerste
In dit jaar steeg het aan-
^^nachtingen van Duitse
vierders in ons land
procent tot 4,77 mil-
•at heeft een woordvoer-
b de overkoepelende or-
jtie Toerisme Recreatie
land (TRN) gisteren ge-
50 Jinds 1999 nam het aan-
jtsland toeristen af. Dat
aren er nog 3 miljoen be-
|;4o [de oosterburen, vorig
i.37 iren dat er nog 2,7 mil-
)it jaar verwacht TRN
1,20 liljoen Duitse vakantie-
>.50 fs, hetzelfde aantal als in
J'gg Volgens de woordvoerder
Ui I Duitsers door de econo-
■84 e teruggang dichterbij
[daim - Het vastgoedfonds
here verkoopt veertien
tiële gebouwen en objec
tor 115 miljoen pond ster-
B2,85 miljoen euro). De
jdamse investeerder heeft
htend bekendgemaakt
[objecten worden ver
ban Industrial Property
pent Fund en aan Britel
Trustees. Het vastgoed-
hoopt in de komende
den nog meer transacties
linden.
maandag 3O SEPTEMBER 2002
.45
,70
1,00 -
De malaise in de ICT-
loopt verscheidene be-
in het Amerikaanse Sili-
ley hun budget voor on-
en ontwikkeling om
brengen. Analisten vre-
dit negatief kan uitpak-
ir de productiegroei in
ctor. Sommigen vragen
ilfs af of Silicon Valley in
al zijn om het belangrijk-
itrum voor technische
ïwing te blijven, zo
i de Financial Times
,00
«dam - Bestuursvoorzit-
[rant van Dexia Bank Ne-
Id legt op 1 december zijn
neer. Krant zegt zo tijd
pn vrijmaken voor andere
piten en interesses. Dat
iet bedrijf bekendge-
De 54-jarige Krant was
itig van zakenbank Kem-
Co die vorig jaar door
werd ingelijfd. Het gaat
met de Nederlandse tak
Frans-Belgische bank,
der bestaat uit het voor-
Labouchere. In de loop
tober zullen moeder
Group en Dexia Bank Ne
il hun visie op de toe-
en de strategie van hun
liten in Nederland be-
ïaken.
ngton/anp - De Ameri-
l luchtvaartmaatschappij
Airlines verwacht in het
Ie kwartaal een verlies te
I van 350 miljoen dollar,
'bijna twee keer zoveel als
I tweede kwartaal. Eerder
op een na grootste lucht-
jiaatschappij van de VS de
fchting uitgesproken dat
sultaat in het derde kwar-
pt veel van het tweede zou
in. Toen bedroeg het ver-
6 miljoen dollar.
Je kosten te drukken zal
Kirlines nog eens 1500 ba-
Jn stewardessen en andere
[personeel schrappen,
is een woordvoerder van
Herneming wordt gehoopt
i meesten via natuurlijk
b vertrekken. Na de aan-
o van 11 september
[te de luchtvaartmaat-
bij al 13.000 banen,
felaise in de Amerikaanse
partindustrie duurt in-
jls een jaar. Met name in
pijn veel mensen sinds '11
pber' huiverig om het
pg in te stappen.
washington/anp - Het Internationaal
Monetair Fonds (IMF) heeft dit weekeinde
op zijn jaarvergadering grote vooruitgang
geboekt met plannen om schuldherstruc
turering voor landen een sterk juridisch
kader te geven. Het voorstel krijgt de ken
merken van de surseanceprocedures die
nu eveneens gelden voor bedrijven.
Landen worden tijdelijk ontheven van
hun betalingsverplichtingen om de gele
genheid te krijgen voor ordelijke onder
handelingen over hun schulden en wor
den minder afhankelijk van het gedrag
van hun schuldeisers. Het IMF kreeg van
zijn lidstaten de opdracht om voor de
volgende bijeenkomst in april met een
uitgewerkt plan te komen. „Een hele
stap", zo kwalificeert minister van finan
ciën Hoogervorst de opdracht. Hooger
vorst was namens Nederland aanwezig
op de jaarvergadering van het IMF, die
184 lidstaten samenbracht
De vooruitgang is vooral het gevolg van
een ommezwaai aan Amerikaanse zijde.
Toen IMF-onderdirecteur Anne Krueger
in november vorig jaar de eerste plannen
voor schuldherstructurering lanceerde,
kreeg zij nog te maken met een huiverige
houding van de VS. Maar de Amerikaan
se minister van financiën, Paul O'Neill,
verklaarde dit weekeinde dat er geen an
dere optie is dan verandering van de hui
dige regels.
„Nu hebben we alleen slechte keuzes",
aldus O'Neill. „Of het IMF blijft geld zen
den terwijl er sprake is van slecht leider
schap bij de betrokken landen of we zeg
gen dat ze geen geld krijgen. Het is nood
zakelijk dat we een automatische manier
vinden die niet de gewone mensen
straft."
Weerstand komt er vanuit de hoek van
het bankwezen. Zij vrezen door de clau
sules meer te worden opgezadeld met de
schuldproblemen van regeringen. Nu
draait echter het IMF grotendeels op
voor de herstructurering, stelt Hooger
vorst vast. „Het is goed dat banken ook
probleemeigenaar worden. We willen
geen wildwest-taferelen meer, maar tot
een ordentelijke schuldregulering ko
men."
Op de achtergrond speelt dat het IMF af
wil van het automatisme om als brand
weerman op te treden als landen acuut
in de financiële problemen gekomen. In
hei verleden is gebleken dat grote hulp-
pak-ketten aan onder meer Turkije en Ar
gentinië niet het resultaat opleverden
waarop was gehoopt. Vooral de regering-
Bus h wil af van deze miljardenverslin-
dende projecten en de voorstellen van
het i(MF spelen daar op in.
i^92 it - De horecavakbonden
|3 FNV en CNV verwachten
SQ ig enkele honderden ac-
'ers bij hun manifestatie
iarbeurs in Utrecht. In
Idag zouden de voorzit-
de werknemersorgani-
:NV en CNV, L. de Waal
^33 Terpstra, de demonstran-
'•00 ispreken. Werkgeversor-
tie Koninklijk Horeca Ne
rf (KHN) is wel in gesprek
incurrerende vakbond De
volgens een zegsman
it om verkennende ge
in. De werkgevers bra-
CAO-overleg voor circa
werknemers in hotels,
its en cafés half juni af.
Demonstranten marcheren door de straten van Washington. In de Amerikaanse hoofd
stad hielden dit weekeinde het IMF en de Wereldbank hun jaarlijkse vergadering. De
demonstratie tegen de uitwassen van het kapitalisme viel samen met protesten tegen
de Amerikaanse plannen Irak aan te vallen. Vier demonstranten met een zelfgemaakte
spijkerbom werden gearresteerd. Foto: Evan Vucci
washington/anp - De zeven
rijkste industrielanden, verenigd
in de G7, blijven rekenen op
economische groei, maar in een
gematigder tempo. Dit blijkt uit
de slotverklaring die de minis
ters van Financiën van de Ver
enigde Staten, Canada, Groot-
Brittannië, Duitsland, Frankrijk,
Italië en Japan dit weekeinde
hebben bekendgemaakt na af
loop van een samenzijn in Was
hington. Dit gebeurde traditio
neel voorafgaand aan de jaar
vergaderingen van het Interna
tionaal Monetair Fonds (IMF)
en de Wereldbank.
Met de verklaring nam de G7
nagenoeg dezelfde positie in als
het IMF eerder deze week. Dat
verlaagde in zijn woensdag ge
publiceerde halfjaarlijkse World
Economie Outlook de groeiper
spectieven van de belangrijkste
economieën omdat een sterk
economisch herstel tot dusver is
uitgebleven.
Naar de G7-vergadering was ge
zien het moeilijke economische
klimaat met spanning uitgeke
ken, maar de slotverklaring
kwam niet veel verder dan het
ventileren van algemeenheden.
Doorgaans durven de landen
niet openlijk kritiek op elkaar te
leveren, hoewel daar nu mis
schien wel aanleiding toe was
gezien het grote verschil tussen
de economische groei in de VS
en de magere groei in Europa en
Japan. De Amerikaanse minister
Paul O'Neill van financiën liet
eerder doorschemeren dat zijn
regering vindt dat Europa en Ja
pan te weinig doen om hun eco
nomieën weer op het juiste pad
te brengen. In de korte G7-ver-
klaring was daar niets van terug
te vinden.
Volgens de verklaring zal een
'gezond economisch beleid,
structurele hervormingen en het
werken aan herstel van het ge
schonden vertrouwen in het be
drijfsleven, tezamen met aan
houdende waakzaamheid en sa
menwerking, bijdragen aan eco
nomische groei in de komende
maanden en daarmee een blij
vende expansie ondersteunen'.
De G7 wijst echter ook op blij
vende risico's die dit optimisme
kunnen temperen, wat het IMF
ook al deed. De risico's werden
niet aangegeven, maar ECB-pre-
sident Wim Duisenberg, die bij
het G7-overleg aanwezig was,
maakte duidelijk dat onder
meer de onzekerheid op de fi
nanciële markten, de politieke
situatie in het Midden-Oosten
en stijgende olieprijzen het
groeipotentieel in het komende
jaar kunnen aantasten. Duisen
berg zei dat de dalende beurs
koersen een negatief effect heb
ben op het vertrouwen van con
sumenten en investeerders.
door Bert Bakker
utrecht - De aandelenbeurzen kelderen. Massa's
mensen moeten toezien hoe hun financiële buffers
verdampen. De financiële wereld kraakt en piept.
Maar één bank ziet nieuwe kansen in al deze ramp
spoed. Via een campagne die inspeelt op een gevoel
onder gewone mensen dat er op de beurs vooral
gebakken lucht wordt verkocht, probeert de Rabo
bank zijn eigen imago op te poetsen.
Op billboards langs de weg valt te lezen: 'Het was
tijd voor goudkoorts, het is tijd voor de Rabo
bank'. En: 'Het was tijd voor luchtballonnen, het
is tijd voor de Rabobank'. Of: 'Het was tijd voor de
happy few, het is tijd voor de Rabobank'.
De bank zegt hiermee eigenlijk: wij hebben altijd
al gewaarschuwd dat beleggen dagdromerij voor
rijke nietsnutten is. De bank probeert munt te
slaan uit zijn 'anders' zijn dan de andere banken.
De Rabobank is nog altijd de enige grote Neder
landse bank is die zelf niet aan de beurs genoteerd
is. Het is een coöperatieve vereniging en zij hoeft
dus geen dividend aan aandeelhouders uit te ke
ren. De Rabobank claimt dan ook dat gemaakte
winsten rechtstreeks aan de klanten teruggegeven
worden via lagere tarieven. Slim die reclamecam
pagne, en goed ingespeeld op de omslag in de
tijdgeest. Maar de campagnemakers rekenen wel
erg stellig op het falend korte termijngeheugen
van beleggers.
Want wat deed Rabo toen beleggen in de loop van
de jaren negentig ineens heel populair werd, toen
de Rabobank merkte dat de spaarcenten van de
Nederlander steeds vaker naar beleggingsfondsen
gingen ten koste van de aloude Rabo-spaarbank-
boekjes? De Rabobank nam conform de tijdgeest
het beleggingsbedrijf Robeco over. Plus Effecten-
bank Stroeve en vermogensbeheerder Schreden
Co.
De coöperatie investeerde honderden miljoenen,
zo niet enkele miljarden om via Rabobank Inter
national een graantje mee te pikken van de kapi
talen die er in Londen en New York verdiend wer
den met investment banking (het assisteren van
bedrijven die via de beurs geld willen aantrekken).
Zouden de Rabo-camp agnemakers werkelijk den
ken dat niemand meer weet dat de bank snel
groeiende bedrijven onderhand financierde via
dochteronderneming Glilde Investment Manage
ment, om ze vervolgens, naar de beurs te brengen,
liefst geassisteerd door iRabo Securities?
Waar bankierde de Doetinchemse beleggersclub
'D'n Anwas' ook al weer?
Natuurlijk heeft de Rabobank alles gedaan om
geld te verdienen aan de- goudkoorts van drie jaar
geleden. Dat die pogingen goeddeels zijn mislukt,
heeft veel te maken met de identiteitscrisis waarin
de bank al jaren verkeert, een probleem dat alles
te maken heeft juist met het feit dat de bank een
coöperatie is (en wil blijven) maar moet opereren
in een omgeving waar be ursgenoteerde bedrijven
- klanten, maar ook concurrenten - de toon aan
geven.
Dat de identiteitscrisis voortduurt, bleek onlangs
nog toen de bestuursvoorzitter van de Rabobank,
Hans Smits, na eindeloze ruzies over de strategie
de laan werd uitgestuurd Dat men het publiek nu
wijsmaakt dat de Rabobank de enige was die de
afgelopen vijf jaar het hoofd koel hield, is op zijn
minst opmerkelijk te noemen.
washington/anp - Minister
Hoogervorst van financiën
stuurt aan op een confrontatie
met de Europese Commissie.
Volgens de bewindsman is er
een 'ernstige situatie' ontstaan
nu de commissie heeft besloten
om zich soepeler op stellen ten
opzichte van de begrotingste
korten van grote EU-landen als
Frankrijk, Duitsland en Italië.
Hoogervorst zei dit weekeinde
in Washington, waar hij de jaar
vergaderingen van het Interna
tionaal Monetair Fonds (IMF)
en de Wereldbank bijwoont, dat
de geloofwaardigheid rond het
begrotingsbeleid ernstig is ge
schaad. „Bij het stabiliteitspact
wakkert een klein vlammetje",
aldus de bewindsman.
De Europese Commissie stelde
dinsdag voor de regels van het
stabiliteitspact, dat in 1996 is
opgesteld om een sterke euro te
garanderen, op te rekken. In
plaats van in 2004 hoeven lid
staten daardoor pas in 2006 hun
begrotingstekort te hebben weg
gewerkt. Met deze versoepeling
komt Brussel vooral Frankrijk,
Duitsland en Italië tegemoet, die
grote moeite hebben om hun
begrotingen op orde te brengen
en nog kampen met tekorten.
Hoogervorst zei 'uitermate ver
rast' te zijn door de opstelling
van president Duisenberg van
de Europese Centrale Bank, die
in Washington verklaarde het
voorstel van de commissie 'vol
ledig te steunen'. Duisenberg is
niet bang voor ondermijning
van het stabiliteitspact.
„Dit heeft niet de uitstraling die
we kunrien gebruiken", reageer
de Hoogervorst. De bewinds
man zal zijn grote bezwaren op
8 oktober kenbaar maken, als de
Europese ministers van financi
en bijeenkomen voor regulier
overleg. Volgens Hoogervorst is
het cruciaal hoe de Commissie
met Frankrijk omgaat. De Fran
se regering heeft dit jaar en in
2003 naar verwachting een be
grotingstekort van 2,6 procent
van het bruto binnenlands pro
duct, waarmee ze breekt met de
afspraak dat tekorten moeten
worden teruggedrongen.
Als de commissie instemt met
de Franse begrotingsplannen, is
dat het 'definitieve einde' van
het stabiliteitspact, aldus Hoo
gervorst De bewindsman vreest
bovendien dat de Brusselse
houding leidt tot uitstel van
structurele hervormingen in Eu
ropa. vooral op het gebied van
gezondheidszorg, sociale zeker
heid en pensioenen.
den haag/gpd - Werkgevers
moeten het dit najaar en komend
voorjaar desnoods laten aanko
men op arbeidsonrust en stakin
gen als de bonden niet zakken
met hun looneisen. Dat stelde
voorzitter van werkgeversvereni
ging VNO-NCW Jacques Schraven
dit weekeinde. Volgens FNV
Bondgenoten verziekt Schraven
het onderhandelingsklimaat ern
stig met zijn harde opstelling en
'arrogante praatjes.'
Schraven zette dit weekeinde de
toon voor een keiharde confron
tatie tussen werknemers en
werkgevers in de komende
CAO-onderhandelingen. Hij
stelt dat werkgevers de komen
de tijd de rug recht moeten hou
den en niet akkoord moeten
gaan met de huidige looneis van
3,5 procent. Schraven liet eerder
al weten dat hij eerst eens terug
wil naar een percentage dat
maximaal met een 2 begint. Ver
der stelt hij dat de lonen de laat
ste jaren veel te snel zijn geste
gen dus dat er geen sprake is
van loonmatiging, maar van
looncorrectie. Ook meent
Schraven dat de werknemers
voorlopig niet armlastig zullen
zijn, 'er is nog voldoende niet
bestede koopkracht', zo zei hij
in NRC Handelsblad.
De voorzitter hamert al lang op
de noodzaak van loonmatiging
omdat Nederland zich door de
hoge lonen uit de markt prijst.
Nederlandse producten worden
immers te duur voor export,
want ze kunnen elders goedko
per worden gemaakt of gele
verd. Volgens Schraven raakt
Nederland op die manier in snel
tempo veel werk en dus ook ba
nen kwijt aan het, goedkopere,
buitenland.
FNV Bondgenoten, de grootste
vakbondskoepel, valt de harde
opstelling van de werkgevers
rauw op het dak. „Het is een ar
rogant verhaal. Hij zegt eigen
lijk: 'jullie moeten naar mij luis
teren, anders kunnen we geen
zaken doen", reageert woord
voerster Els Tieman namens
FNV-voorzitter Lodewijk de
Waal. „Hij verziekt het klimaat
met dit soort arrogante praatjes.
Heel vreemd."
Tieman voelt zich bovendien in
de rug aangevallen door Schra
ven. „Waarom roept hij dit in
een krant? We zijn als sociale
partners onlangs op bezoek ge
weest bij het kabinet en zitten
op een aantal punten op één
lijn. Dan kan hij dit punt ook
met ons bespreken. Nu worden
wij in een hoek gezet."
Het kabinet draagt volgens Tie
man ook niet bij aan goede ver
houdingen. „Het huidige beleid
zorgt alleen maar voor een toe
name van de werkloosheid,
denk alleen maar aan het af
schaffen van de voormalige
Melkertbanen, dat zijn zo'n
50.000 extra werklozen. Ook het
stopzetten van diverse loonsub
sidies kost banen.
Daarnaast tast het afschaffen
van allerlei maatregelen de
koopkracht verder aan. Iedereen
wijst nu naar ons dat wij moe
ten inbinden. Bij ons gaat werk
nog steeds voor inkomen, maar
het kan niet van één kant ko
men."
Woordvoerder Roelf van der
Kooij is namens Schraven ver
baasd over de reactie van FNV
Bondgenoten. „In het hele ver
haal staat eigenlijk niets nieuws;
iedereen is het er inmiddels over
eens dat loonmatiging noodza
kelijk is om de Nederlandse eco
nomie uit het slop te trekken.
Wij willen niks verzieken en ho
pen dat we met onze partners
tot een sociaal akkoord komen,
dat is beter voor iedereen. Daar
hechten wij zeer aan. De gevoe
ligheid van de bond zal wel bij
de rituelen horen die altijd voor
afgaan aan CAO-onderhande-
lingen. Duidelijk is wel dat als
we er niet uitkomen het een
heet na- en voorjaar kan wor
den."
den haag/gpd - Warenhuisketen
HEMA opent dit najaar drie
testwinkels in Duitsland en wil
de formule bij succes in rap
tempo verspreiden over grote
delen van Europa. Ook in Ne
derland komen er zo'n vijftig
nieuwe filialen bij. Daarbij
wordt vooral gedacht aan klei
nere HEMA's in de wijk of kleine
gemeentes. HEMA wil de omzet
in drie jaar verdubbelen tot
meer dan twee miljard euro.
„We zijn er nu aan toe om met
de HEMA aan de slag te gaan",
zegt woordvoerder P. van Bak-
kum van moederbedrijf Vendex
KBB. „Jarenlang waren we bin
nen het concern met andere za
ken bezig, maar we hebben de
formule HEMA inmiddels geop
timaliseerd en goed in de vin
gers. Daarom durven we nu on
ze tenen in het water te steken
in Duitsland. Marktonderzoek
geeft ons veel vertrouwen dat
we slagen bij onze oosterburen;
bovendien zien we al jaren dat
Duitse toeristen in Nederland
graag naar de HEMA gaan. In
België (op dit moment naast
Nederland het enige andere
land met HEMA's red.) willen
we met 55 nieuwe locaties uit
breiden tot 80 filialen."
Volgens Van Bakkum is het geen
probleem dat de HEMA juist in
deze tijden van economische te
genwind, zeker in Duitsland,
zijn nek uitsteekt. „Je kan juist
zeggen: als we nu slagen, dan
doen we het in betere tijden ze
ker goed. Anderhalf jaar geleden
kreeg de directie van HEMA
groen licht van Vendex KBB en
de actuele economie speelt
daarbij geen grote rol. Een nieu
we HEMA kost een investering
van ongeveer één miljoen gul
den en dat heb je, als het goed
gaat, binnen een jaar terugver
diend. Op een totaal investe
ringsbudget van 200 miljoen eu
ro per jaar zijn een paar nieuwe
HEMA's best te behappen."
Mocht Duitsland een succes
worden, dan sluit Van Bakkum
zeker niet uit dat de HEMA ook
naar andere landen wordt geëx
porteerd. „Frankrijk, Zweden,
Oostenrijk, Zwitserland of
Luxemburg, het kan allemaal.
Maar daar hebben we nog geen
enkel concreet plan voor klaar
liggen."
Verdere uitbreiding in Europa is
niet onlogisch, want de HEMA is
niet de eerste keten van Vendex
KBB die naar meerdere landen
uitgebreid wordt. Internationale
expansie is voor het concern al
een paar jaar een belangrijk on
derdeel van de strategie. „M&S
mode zit in zes landen. In
Frankrijk hebben we al meer
dan honderd winkels en bin
nenkort beginnen we ook in
Spanje. Praxis zit nu ook in Bel
gië en Hunkemöller zit in zes
landen, als laatste is daar Dene-
mar^n bij gekomen. Dus zien
Sokken en ondergoed
HEMA telt nu nog in Neder
land 257 winkels en in België
25. In Nederland worden dat
er 300. Het afgelopen halfjaar
draaide HEMA een omzet van
438 miljoen. Het meeste geld
wordt verdiend met de meer
traditionele producten. Num
mer één staat ondergoed, ge
volgd door sokken. Ook met
het ontwikkelen van foto's en
cosmetica doet het ruim 75
jaar oude bedrijf het goed. De
HEMA wil in de nieuwe opzet
ook meer snacks verkopen,
om het bedrijf een betere
'versuitstraling' te geven, al
dus HEMA-directeur Dirk
Goemipne zaterdag in NRC
Handelsblad.
we ook voor HEMA verdere in- De HEMA wil in hoog tempo in Duitsland winkels openen. „We zien al jaren
tenjljonale mogelijkheden." derlaqd graag naar de HEMA gaan." Fot^ANP/Vincent Jannink y
dat Duitse toeristen in Ne-
