ECONOMIE Verzekeraars kampen met tegenvallers Met uitkering een wereldreis maken Stork in voorhoede van vliegtuigbouw Internet steeds vaker gebruikt bij zoektocht naar baan II opgelicht r miljoen men weg MobilCom ergiesubsidies 17delijk stopgezet >N herziet sluit over iokantoren EIGEN BEURS Premies hoger, uitkeringen lager ECONOMIE WIJZER Wat is kunst ons waard? ingen - Oliemaatschappij is voor een miljoen euro cht. Dat heeft een woord- er van Shell gisteren be- d. De woordvoerder wil meer kwijt dan dat het gaat ternetgerelateerde fraude ch heeft voorgedaan tus- 1998 en 2000. De zaak aan het licht door een trzoek van de FIOD, aldus woordvoerder. De fiscus ft vervolgens Shell ingelicht, oliemaatschappij heeft aan gedaan en is een civiele en frechtelijke procedure be nen. Shell heeft de interne :edures inmiddels aange- irpt. leiden/anp - De zoektocht naar een nieuwe baan in de krappere vacaturemarkt speelt zich steeds vaker af op internet. Bijna 70 procent van de werkzoekenden struint vaker carrièresites en websites van organisaties en be drijven af sinds het economisch tij keerde. Verder erva ren zij internet als de beste plek om informatie over sol liciteren en de arbeidsmarkt te vinden. Dat blijkt uit een onderzoek onder 1081 bezoekers van de vacaturesite StepStone in de eerste twee weken van september. Volgens directeur P. Vandalon is het onder zoek 'niet vertekend' doordat alleen internetgebruikers zijn ondervraagd. „Uit ander onderzoek blijkt dat in het eerste kwartaal van dit jaar al ruim 80 procent van de Nederlanders internette. Dat is sindsdien alleen maar toegenomen." Op de vraag 'Welke bronnen bent u meer gaan gebrui ken nu het moeilijker wordt om een nieuwe baan te vin den', koos bijna 70 procent van de geënquêteerden voor internet. Andere meer gebruikte vacaturebronnen zijn: de krant (35 procent), werving- en selectiebureaus en uitzendbureaus (31 procent), familie en bekenden (20 procent). Tien procent van de ondervraagden heeft zijn zoekstrategie niet aangepast aan de krapper geworden arbeidsmarkt. De laatste vacature waar mensen op rea geerden, plukte 47 procent van de ondervraagden van internet. Twintig procent solliciteerde naar aanleiding van een krantenadvertentie. Als gevolg van het dalende aantal vacatures neemt ook het aantal open sollicitaties toe, bevestigt Vandalon. „Dat horen we van al onze klanten, maar we merken het zelf ook als werkgever." Vacaturesites als StepStone hebben net als alle andere 'vacaturemedia' last van de economische teruggang. „We opereren in een markt die het moeilijk heeft. Een jaar geleden hadden we in een maand gemiddeld 3000 vacatures op de website, nu zijn dat er nog zo'n 2100", schetst Vandalon. Marktleider De Nationale Vacaturebank, gevestigd in Groningen, bespeurt nog wel een groei in het aantal va catures dat op internet wordt aangeboden. Het bedrijf, dat nu 100.000 banen per jaar vermeldt, verwacht over twee jaar te zijn uitgegroeid naar 500.000 vacatures op jaarbasis. De Nationale Vacaturebank verzorgt nu, twee jaar na de oprichting, de vacatures voor 21.000 ondernemingen. „Internet is toch goedkoper dan dagbladen", oordeelt directeur J. Cruiming. „Bovendien past het veel beter bij de moderne tijd." ilsdorf - Om te kunnen rleven, schrapt het Duitse )iele telefoniebedrijf Mobil- ii 1850 van de 5000 arbeids- itsen. De Duitse ondeme- ig wil jaarlijks 130 miljoen d besparen en schuift de in- luctie van de nieuwe gene- s mobiele telefonie op de ;e baan. MobilCom, dat dit ?ren bekendmaakte, raakte Ier deze maand in acute jlemen toen aandeelhouder nee Télécom niet langer beschikbaar wilde stellen. Duitse bedrijf is onder ir in de problemen geraakt rdat het miljarden uitgaf een licentie voor umts, een verk voor de derde genera- sm. haag - Het ministerie van 99|nciën heeft met onmiddel- ingang drie energiesubsidi- %or bedrijven en instellin- tijdelijk stopgezet. De [tregel, die tot 1 januari geldt, is genomen omdat idgetten die het kabinet 2002 heeft uitgetrokken al op zijn. Het gaat om de ceurige afschrijving mi- investeringen, de energie- iteringsaftrek en de milieu- iteringsaftrek. De budget- ijn bijna op omdat er de ipen maanden, na het den van het kabinet, heel ivragen zijn gedaan. jhaag/anp - KPN heeft be- meer regionale mon- Jkantoren open te houden. Mecomconcern herziet een jer besluit om zeven kanto- sluiten en de activiteiten f vestigingen te concentre- heeft nu besloten de mon- f «vestigingen in Groningen, stricht, Breda en Den Haag te houden. Daarentegen |in 2003 het kantoor in Arn- op in Den Bosch. De kan- in Zaandam en Amster- worden in Haarlem sa- ^jgevoegd. is momenteel bezig met grote reorganisatie. Daarbij de onderneming zich op cindering van de schulden en verbetering van de itverlening. KPN dacht dat ireiken door meer centrali- maar is op dat besluit te- komen na overleg met me ikers en medezeggen- „Door aanpas- van procedures en syste- is de verwachting dat er beter kan worden samen- rkt. Verder voorkomen we at veel mensen extra reistijd Het terugdraaien van sluit kost KPN geen extra gd stelt de woordvoerder. High-tech bedrijf betreurt gebrek aan belangstelling voor industrie door James McGonigal Wie langer dan drie maanden naar het buitenland gaat, loopt het risico dat de SVB vindt dat van ver zekering voor de Anw geen sprake is. Bij overlij den in deze periode in het buitenland hebben de nabestaanden dan geen recht op een Anw-uitke- ring. Ook hier kan bij de SVB een vrijwillige verze kering voor worden afgesloten. Dat is echter al leen maar zinvol wanneer de nabestaanden aan de voorwaarden voor een Anw-uitkering voldoen. Weduwen of weduwnaars die nu al een nabe- staandenuitkering ontvangen, behouden deze al leen wanneer zij naar een land binnen de Econo mische Unie, de Europese Economische Ruimte of naar een verdragsland gaan. Arbeidsongeschikten met een WAO-uitkering die langer dan vier weken naar het buitenland willen, kunnen niet zonder meer hun koffers pakken. Daar is toestemming voor nodig van de uitkeren de instantie. Als die toestemming er is en men langer dan drie maanden weg wil, geldt ook hier dat de uitkering alleen meegenomen kan worden als het een EU-, EER- of verdragsland betreft Voor meer informatie: Regiokantoren van de Sociale Verzekeringsbank Internetsite SVB: www.svb.org Kantoor Verzekeringen van de SVB: 020 656 52 25 Informatie over sociale zekerheid: 2ZW: www- .2zw.nl Informatie over praktische aspecten over over winteren e.d.: www.consumentenbond.nl papendrecht - Directeur Kees de Koning van de afdeling lucht vaart van industrieconglomeraat Stork is vol zelfvertrouwen. De voortzetting van voormalige Fok ker-bedrijven heeft een interna tionale toekomst, in samenwer king met Europese en Ameri kaanse vliegtuigbouwers. Portret van een Nederlands bedrijf dat 'dingen maakt'. Nederland heeft de reputatie een economie te hebben van handel, dienstverlening en transport. Ir. Kees de Koning (1958) van Stork Aerospace laat tijdens een rondleiding in de fa briek in Papendrecht zien dat er in Nederland met succes ook nog high tech zaken worden ge fabriceerd. Volgens hem is dat ook hard no dig voor de Nederlandse econo mie, en zou er ook wel eens wat meer waardering voor mogen zijn. „De basis van onze natio nale welvaart is toch dat er za ken geproduceerd, gemaakt worden. Ik wil de toegevoegde waarde van dienstverlening niet ontkennen, maar het begint toch met de toegevoegde waar de van fysiek geproduceerde dingen." Stork Aerospace is bij uitstek een maak-bedrijf. Het ontwerpt en maakt staarten, romp of vleugels en bekabelingssyste men voor grote en kleine vlieg tuigen. Het bedrijf doet ook het onderhoud voor de nog vliegen de vloot van Fokker-vliegtuigen in Europa en de VS. De Koning is er trots op dat zijn bedrijf bo vendien opereert op wat hij noemt „de grenzen van wat technologisch op dit moment mogelijk is." Stork is een betrekkelijke nieuw komer in de vliegtuigwereld. Het bedrijf nam in 1996 de meeste onderdelen over van het failliete Fokker. Er zijn nu vestigingen in Papendrecht, Hoogeveen, Schiphol en Woensdrecht. Stork Aerospace doet daarnaast zaken op het gebied van ruimtevaart (onderdelen van de Ariane-ra- ket) en defensie (delen van ra ketsystemen, helikopters en pantservoertuigen) Er is niet langer een zelfschep- pende vliegtuigindustrie in Ne derland, zoals vliegtuigfabriek Fokker dat was, al is dat een re latief begrip. De twee bouwers van grote verkeerstoestellen, Airbus in Europa en Boeing in Amerika, noemen zichzelf te genwoordig 'integrators', ofwel samenvoegers van verschillende onderdelen en systemen. Geen enkele vliegtuigbouwer, ook niet de relatieve kleintjes als Gulfstream of Cessna (zaken- en sportvliegtuigen), bouwt alles zelf. Motoren, bekabeling, on- De productie van onderdelen voor vliegtuigen in de fabriek in Papendrecht. Foto's: GPD/Phil Nijhuis derdelen van de romp worden ingekocht en in de fabriek tot een functionerend geheel sa- mengebouwd. En in die wereld doet Stork met succes mee. Stork heeft na twintig jaar ont wikkeling in samenwerking met de Technische Universiteit Delft het patent verkregen op een nieuw plaatmateriaal voor vlieg tuigrompen dat lichter en ster ker is dan het tot nu toe gebrui kelijke aluminium. 'Glare' heet het en De Koning laat enthousi ast zien hoe de experimenten met serieproductie gevorderd zijn. De mallen liggen er, de enorme drukoven (de grootste 'autoclaaf ter wereld, ruim 120 ton zwaar) is geïnstalleerd. Bij Stork Aerospace werken in totaal 3.500 mensen, die een jaarlijkse omzet van 480 miljoen euro genereren. Een belangrijk deel daarvan is samenwerking met Airbus. Stork levert bepla ting en dragende romponderde len voor de A-330 en A-340 pas sagiersvliegtuigen. Die samen werking wordt voortgezet in de Directeur Kees de Koning van Stork Aerospace. productie van het nieuwe vlieg tuig van Airbus, de 'superjum bo' A-380, waarvoor nu honderd orders binnen zijn en waarvan de productie in de loop van 2003 een aanvang neemt. Voor dit enorme vliegtuig gaat Stork panelen van glare leveren. Dat nieuwe materiaal bestaat uit drie of meer lagen van 0,4 milli meter dik aluminiumfolie, met daartussen geperst lagen lijm met glasvezels. Voor de leek lijkt het een hachelijk dunne manier om passagiersvliegtuigen te bouwen, maar Kees de Koning grijnst om die huiver. „We zul len het straks ook gaan toepas sen voor andere vliegtuigen, zo als misschien de Joint Strike Fighter. Het is echt heel sterk." Stork zal onder andere deuren en kleppen ontwerpen voor dit nieuwe gevechtsvliegtuig. De Koning, zelf luchtvaartinge nieur van huis uit, maar na zijn studie in Delft beland bij de in genieursbureaus van Stork tot dit bedrijf de Fokker-onderdelen overnam, legt er de nadruk op dat zijn bedrijf niet alleen fabri ceert, maar ook ontwerpt en de kwaliteitscontr ole in handen heeft. Voor het Amerikaanse Gulfstream levert het complete staarten, net als voor Cessna, in clusief bekabeling en aandrij ving. Voor grotere toestellen, ook de militaire van Boeing en Lockheed Martin levert Stork de bewegende delen van vleu gels en staarten. Gegeven het feit dat Stork ope reert als high tech productiebe drijf dat zich kan meten met wie dan ook ter wereld, vindt De Koning het betreurens waardig dat er voor zijn bedrijf niet meer belangstelling is van publiek en overheid. „High tech wordt te vaak verward met IT - wie de doos van een com puter kan uitpakken, denkt vaak al dat hij in de high tech zit." Stork heeft problemen met het vinden van personeel in Nederland, een gevolg van het gebrek aan afgestudeerden in beta-studies van hbo en uni versiteit. Het bedrijf kan voor zijn personeelsbehoefte in En geland terecht, maar de Koning hoopt dat de uitstraling van projecten als de JSF, de grote Airbus en glare meer mensen trekt naar de opleidingen voor 'harde vakken'. :n tijdje ertussenuit. Overwinteren in Zuid- pa of eindelijk eens die wereldreis maken. Wie daar niet van? Naar schatting verruilen elke opnieuw zo'n 200.000 Nederlanders hun vaderland voor zonniger oorden. Wie een uit- heeft dient, alvorens voor langere tijd naar te vertrekken, even stil te staan bij gevolgen. >lan is een paar maanden op reis te gaan, om de winter door te brengen in het zuiden, zal in elk geval contact op moe de Sociale Verzekeringsbank SVB is de instantie die onder meer de Ouderdomswet en de Algemene Nabe- uitvoert. van Nederland bouwt tussen 15 ar AOW-rechten op. Elk jaar wordt twee van de AOW-uitkering opgebouwd. Na ar is er dus recht op 100 procent AOW. geen 65 jaar oud is en langer dan drie uit Nederland weg is, loopt het risico die periode geen rechten op te bou- zijn AOW. De SVB kijkt bij zijn afweging nog 'AOW-plichtig' is - dus ver- AOW-premie te betalen -, of hij/zij een in Nederland aanhoudt, of hij/zij in het werkt en zo ja, onder welke omstan- kien. tr tijdens een buitenlands verblijf van een jaar of langer de mogelijkheid heeft geen AOW- premie af te dragen en voor die optie kiest, verliest jaarlijks 2 procent van zijn basispensioen. Ook kan de keuze worden gemaakt bij de SVB vrijwillig een AOW-verzekering af te sluiten over de periode dat men in het buitenland verblijft. Dat is zeker aan te raden als je weinig of geen an der ouderdomspensioen opbouwt. Maar je kunt het bedrag dat vrijkomt door het niet afdragen van AOW-pre- mie ook 'wegzetten' op een alternatie ve manier, uiteraard eveneens met het oog op de oudedagsvoorziening. Mis schien levert dat uiteindelijk wel een hoger rendement op. Voor 65-plussers, die dus al een AOW- uitkering ontvangen, ligt de zaak an ders. Op 1 januari 2000 is de wet Be perking Export Uitkeringen (BEU) in gevoerd en daardoor kan een uitkering niet zonder meer naar het buitenland worden meegenomen. De BEU kent nu nog een overgangsregeling voor bestaande gevallen, maar zal ook voor deze groep per 1 januari 2003 daad werkelijk van kracht zijn. Allereerst hebben 65-plussers die korter dan drie maanden naar het buitenland gaan, nergens last van. Gaat het om een langere periode, dan is de plaats van bestemming van belang. 65-plussers die naar een land binnen de Europese Unie gaan, kunnen nu en na 2003 de hun toegekende AOW- uitkering volledig blijven ontvangen. Hetzelfde geldt voor landen binnen de Europese Economi sche Ruimte (IJsland, Noorwegen en Liechten stein) en de landen waarmee Nederland een soci aal zekerheidsverdrag heeft afgesloten. Gaat het om een andere bestemming, dan wordt in som mige gevallen een lager bedrag uitge keerd, namelijk maximaal de uitkering voor gehuwden zonder toeslag. De achterliggende gedachte hierbij is dat de overheid de gegevens van de persoon in het buitenland moet kun nen controleren. Voor alleenstaanden en voor 65-plussers met een jongere partner voor wie een toeslag wordt ontvangen, kan dat dus honderden euro's bruto per maand schelen. Ove rigens zijn er maar liefst 47 landen buiten de EU waarmee een verdrag is afgesloten. De SVB kan precies aange ven welk land welk recht met zich meebrengt. Voor de Algemene Nabestaandenwet geldt eigenlijk hetzelfde. Nabestaan den kunnen een Anw-uitkering ont vangen wanneer de overledene bij overlijden verzekerd was voor de Anw én als de nabestaanden aan bepaalde voorwaarden vol doen. Dan moet er onder andere een kind zijn dat jonger is dan achttien; de achterblijvende echtge noot moet vóór 1950 zijn geboren en niet beschik ken over voldoende eigen inkomen. zaterdag 28 SEPTEMBER 2002 den haag/anp - Het lopende jaar kampen de verzekeringsmaat schappijen met moeilijke markt omstandigheden. De magere gang van zaken verklaart het Verbond van Verzekeraars onder meer met duurdere herverzeke ring. Na de terroristische aansla gen in de Verenigde Staten op 11 september vorig jaar vragen her- verzekeraars meer premie terwijl zij minder schade uitkeren. Het resultaat ligt 'bedrijfsecono misch gezien op een structureel te laag niveau', zo concludeert het verbond. Het gezamenlijk resultaat komt uit op twee pro cent van alle binnenlandse acti viteiten voor belastingen, afge zet tegen de premie-inkomsten. Lagere renteopbrengsten zetten het resultaat eveneens onder druk. Bij schadeverzekeringen verbetert het resultaat fractio- neel van één procent in het af gelopen jaar tot twee procent in het huidige verslagjaar. Daarte genover slinkt de winst bij de zorgverzekeringen van drie pro cent in 2001 tot twee procent in 2002. Het Verbond baseert zich in deze ramingen op de zes- maandscijfers van beide jaren. De verdere verslechtering bij ziektekostenverzekeringen is de grote boosdoener bij de zorgver zekeringen. Een stijging van het premie-inkomen van tien pro cent ten opzichte van vorig jaar zet amper zoden aan de dijk, omdat de schade sneller toe neemt. „Het slechte resultaat van de ziektekostenverzekerin gen en de plannen van het ka binet kunnen ertoe leiden dat volgend jaar de premies fors gaan stijgen", zo vreest het Verbond. Directeur M. Bontje van Zorgverzekeraars Neder land voorspelde twee weken terug al een premieverhoging van meer dan tien procent. De fractionele stijging bij scha deverzekeringen vloeit voort uit de brandpolissen. Daar klimt het resultaat naar verwachting van drie procent tot zes pro cent. Dit jaar schieten de pre mie-inkomsten met vijftien procent omhoog. Vooral het bedrijfsleven betaalt fors meer. Bij motorvoertuigen blijft de markt beroerd. Het resultaat is met nul procent nauwelijks be ter dan vorig jaar, toen dat 1 procent negatief bedroeg. Er komt wel zeven procent meer premie binnen, maar de kosten stijgen navenant. Lelijk is ook de ontwikkeling bij transportverzekeringen waar onder schepen en vliegtuigen vallen. Het resultaat slaat om van plus drie procent naar mi nus drie procent. De verzeke ringsmaatschappijen halen vijf procent meer premie binnen, maar de schadelast schiet veel harder omhoog. De economie loopt stroef, het kabinet trekt onze broekriemen aan, en waar is het rumoer het grootst? Goed geraden: de kunstsector. In Amsterdam lig gen ze overhoop vanwege het besluit van de wethouders om de expansieplannen van het Ste delijk museum niet te honore ren. In Rotterdam, waar Leef baar Rotterdam de macht heeft overgenomen, staat de sector op de achterste benen vanwege de voorgenomen bezuinigingen op cultuur. Wat moet de burger daar nu van denken? Kunst is een kwetsbare aangele genheid. Waarom heb je mooie muziek nodig, of een ingewik keld toneelstuk wanneer het economisch slecht gaat, zoals nu? Kunst lijkt een luxe, en daarom iets dat wel minder kan als het moet. Maar geef je over aan de muziek, meng je in de toneelwereld, vertoef onder beeldende kunstenaars, en je krijgt een andere wereld te zien. Eenmaal in de kunstwereld zul je de kunsten eerder als een noodzaak zien dan als een luxe. De beleving van kunst grijpt in. Dan wil je niet letten op een euro meer of minder. Zelfben ik als be stuurslid betrokken bij aantal kunstin stellingen, waaron der Villa Zebra in Rotterdam. Dit is een kunstwerkhal voor kinderen. Het is ontroerend te zien en te beleven (onder meer via mijn eigen kinderen) wat de mensen van Villa Ze bra weten te doen met kunst van en voor kinderen. De creativiteit straalt er van af. Ik stel me voor dat wat kinderen in de Villa be leven, bepalend kan zijn voor de rest van hun leven. Je zou zeg gen dat van allerlei mensen een dergelijk initiatief graag willen steunen, en dat de gemeente de Villa graag omarmt. De steun is evenwel mondjesmaat, en het ziet er naar uit dat de Villa Zebra het eerste slachtoffer wordt van de bezuinigingen in Rotterdam. Dat doet pijn, zeker als ik denk aan de vrolijke gezichtjes en de creatieve energie van de Villa. Een zelfde pijn zal voelbaar zijn in de hele sector. Reken maar dat de mensen van het Stedelijk met pijn in het hart rondlopen nu de uitbreiding van hun mu seum afgewezen is door de poli tici. Het is verleidelijk om de pij len op die politici te richten. Maar is dat wel terecht? Het grote mankement is dat kunst te veel een zaak van de overheid is geworden. De finan ciering van de kunsten komt voor een te groot deel daarvan daan. Een onfortuinlijke conse quentie is dat de kunstinstellin gen te veel afgestemd zijn op die overheid. Hun hele strategie is gericht op het binnenhalen van overheidssubsidies. Heeft het college van B&W het over veilig heid, integratie of economie dan hoor je direct de hele kunstsec tor roepen dat ze niets anders doen dan veiligheid, integratie en economie bevorderen. Vooral het beroep op het econo misch belang van de kunsten steekt de econoom in me. Het klinkt zo goed: de kunsten leve ren banen op, trekken toeristen en bedrijven naar de stad, en binden mensen met hogere in komens. Een aantal zakenlieden in Rotterdam bracht dit argu ment nog naar voren en in Am sterdam beweerde de wethou der dat een nieuw museum langs de snelweg de grondwaar de zal verhogen. Maar afgezien dat dit een economische drogre den is (door het geld anders te besteden, zou het economisch resultaat wel eens hoger kunnen zijn) gaat het daar niet om. Kunst is belangrijk omdat het kan in spireren en ontroe ren. Daarmee basta. Dacht u dat de Paus Michelangelo aan het schilderen zette omdat dat geld op zou leveren? Maar hoe krijgt kunst de waarde die ze verdient? Door dat de overheid nu zo'n grote verant woordelijkheid op zich heeft genomen, gaat veel waarde verloren. Voetbal en religie betekenen voor veel mensen zoveel omdat ze er veel voor over hebben. Die mensen bren gen offers voor hun liefde. Kunstliefhebbers zitten dankzij de overheid voor eei^ubbeltje op de eerste rij. Het Mlnstpu- bliek is verwend. En dan te be denken dat velen van hen hoog opgeleid zijn en goed verdienen. Het excuus dat anders de min der bedeelde geen toegang heeft, mag niet meer tellen. Het wordt tijd dat wij burgers de waarde van de kunsten besef fen, en er wat voor over hebben. Sponsors en loterijen zijn geen alternatief. Hoge toegangskaar ten zijn dat ook niet. Nee. het gaat nu om giften en donaties. Het wordt hoog tijd voor de op richting van een reeks kunst fondsen waarin de kunstliefheb bers onder ons royaal deelne men. Kortom, als de Villa Zebra en al die andere kunstinstellin gen ons wat waard zijn, dan zul len we er ook wat voor over moeten hebben. De kunsten zijn te belangrijk om ze aan de overheid over te laten. Arjo Klamer hoogleraar economie Erasmus Universiteit

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2002 | | pagina 9