KUNST CULTUUR R1
Jde stelling!
AVVeret#
De mens staat voor Jan Scheerder centraal
Kunst in de Kerk werft top van de amateurs
Actualiteit belangrijke
leidraad voor het RAP
Benali verbeeldt
de
Door Samenwerking Sterk: geer
hoempapa, wel mooie muziek
gekleurde samenleving
Ik zou de Zilveren Veer 2002 willen doen toekomen aan:
—O —O —O —O —O
Jan Scheerder Abdelkader Benali Kunst in de kerk Rijnlands Architectuur Platform D5S
Kruis db cirkel aan van de kandidaat van uw keuze en vermeld hieronder duidelijk leesbaar uw naam en adresgegevens
en stuur deze bon uiterlijk 15 oktober 2002 naar:
Zilveren Veer 2002, Antwoordnummer 10050, 2300 VB Leiden (postzegel is niet nodig)
Naam:
Adres:
Postcode en woonplaats:
Telefoonnummer:
Ptf stembiljetten zijn verkrijgbaar bij het Leidsch Dagblad, de gemeentehulzen, theaters, musea en openbare bibliotheken in de regio,
U kunt uw stom ook uitbrengen via de website: www.mvkk.nl
Voor eventuele vragen kunt u zich richten tot het secretariaat van de Zilveren Veer, Postbus 54.2300 AB Leiden. Telefoon: 071-5356362, T. Collée.
Schrijver Abdelkader Benali over zijn roman 'De Langverwachte': „Ik
wilde gewoon mijn verhaal vertellen." Foto: Henk Bouwman
leiden - Schrijver Abdelkader
Benali behoeft nauwelijks intro
ductie. Sinds de Leidenaar in
1997 met de roman 'Bruiloft aan
Zee' - die inmiddels in tien talen
is vertaald - debuteerde, is hij
niet meer uit de schijnwerpers
verdwenen. Het leverde hem
destijds meteen al de Geertjan
Lubberhuizenprijs voor beste
romandebuut op. Later volgde
nog een nominatie voor de Li-
bris Literatuurprijs en won hij
zelfs de Prix du Meilleur Premier
Roman Etranger, de Franse prijs
voor het beste buitenlandse de
buut van het jaar. „Zelfs op mijn
tournee in Marokko heb ik goed
verkocht", zegt Benali; terugkij
kend op het overdonderende
succes van zijn eersteling. „In
Casablanca gingen zomaar vijf
boeken over de toonbank. Dat is
heel wat in een land waar meer
dan zestig procent van de men
sen analfabeet is."
Met een nominatie voor de Zil
veren Veer geeft nu ook het
Leidse publiek blijk van waarde
ring voor zijn literaire werk.
Overigens haalde Benali ook al
voor het verschijnen van zijn
debuutroman de kolommen
van deze krant. Als negentienja
rige Rotterdamse scholier won
hij met een opstel getiteld Ver
nieuwing als traditie' een
schrijfwedstrijd van de Leidse
universiteit Het leverde hem
een jaar lang gratis studeren op.
Met zijn studie geschiedenis is
De genomineerden voor de
Zilveren Veer Cultuurprijs
2002 zijn op 10 september
bekendgemaakt. Op deze
pagina worden de vijf kans
hebbers gepresenteerd aan
de inwoners van Leiden en
de regio die samen met een
deskundige jury de winnaar
aanwijzen. De Zilveren Veer
wordt elk jaar uitgereikt
aan een persoon of instel
ling die een belangrijke bij
drage heeft geleverd aan de
cultuur of kunst in de regio.
Abdelkader Benali, Muziek
vereniging DSS, Kunst in de
Kerk, het Rijnlands Archi
tectuur Platform en Jan
Scheerder zijn de kansheb
bers van dit jaar. Ze ontvan
gen elk een bedrag van 500
euro. De winnaar van de
prijs ontvangt nog eens
3.500 euro.
De jury en het publiek be
palen samen wie de win
naar van de cultuurprijs
wordt. Naast juryvoorzitter
Steven Engelsman, direc
teur van het Rijksmuseum
voor Volkenkunde, bestaat
de jury uit: Huib van den
Wijngaard, vertegenwoordi
ger van Atelier Kunst en
Vliegwerk (winnaar van de
Zilveren Veer 2001), Ingrid
Moerman, conservator van
Stedelijk Museum De La
kenhal, Frans Struben,
voorzitter Centrum Beel
dende Kunst Alphen aan
den Rijn, Ben jansen, pro
grammeur theater 't Onder
dak in Sassenheim, Peter
van Bockhove, wethouder
van cultuur in Noord wijk
en Rens Heruer, columnist.
De jury krijgt net zoveel
stemmen als er binnenko
men van het publiek.
Met de bon onderaan deze
pagina kunnen lezers van
het Leidsch Dagblad hun
stem uitbrengen. De win
naar wordt op 12 november
tijdens het Zilveren Veer
Gala in de Leidse Schouw
burg bekendgemaakt.
leiden - Zijn belangrijkste drijf
veer? Fotograaf Jan Scheerder
hoeft er niet lang over na te den
ken. „Interesse in mensen", rea
geert de Leidenaar. „Nieuwsgie
righeid naar drijfverèn. Wat be
weegt iemand?" En natuurlijk
wil hij ook een mooie plaat
schieten; hij is per slot van reke
ning professioneel fotograaf.
Maar voorop staan de mensen.
En misschien is dat ook wel het
geheim achter zijn veelgeprezen
portretreeksen in het Leidsch
Dagblad, die hem een nomina
tie voor de Zilveren Veer ople
verden.
'Aan het werk' is zijn recente se
rie, waarin beoefenaars van de
meest uiteenlopende beroepen
aan de lezer worden voorge
steld. Ontzettend boeiend om te
maken, benadrukt Scheerder. Al
die plekken waar je anders nooit
zou komen. De mensen die je
anders niet zou spreken. „Tij
dens die MKZ-crisis bijvoor
beeld. Ik vroeg me af welke sla
ger nog zelf dieren zou slachten.
Kom je in Noordwijkerhout te
recht. Bij een man die zo ontzet
tend veel van zijn vak houdt. Die
het slagersmes echt met liefde
hanteert. Ontzettend mooi om
naar te kijken.
Of die keer dat hij een prachtige
oud katholieke kerk aan de Zoe-
terwoudse Singel ontdekte.
„Een juweeltje. Met van die
schitterende wandschilderin
gen. Nooit binnen geweest. En
had ik die foto niet moeten ma
ken, dan was ik er ook nooit ge
weest." Dat was voor 'Diena
ren', de fotoreeks waarmee
Scheerder in 1997 in het Leidsch
Dagblad debuteerde en die de
lezers een kijkje gunde in de vele
godshuizen. Na anderhalf jaar
werd deze serie opgevolgd door
'Kinderen van één vader'. Hier
voor portretteerde Scheerder
kinderen die over hun geloofs
beleving vertelden.
Hoewel de insteek van iedere fo
to anders is, vormt de techniek
telkens een constante factor. Zo
is de laatste portretreeks hele
maal gemaakt met een zoge
naamde 'technische camera'.
„Dat is een bewuste keuze",
vertelt de fotograaf. „Het is heel
een 'trage' camera, waardoor je
als vanzelf statische beelden
krijgt. Je moet mensen echt la
ten poseren. Toen ik ermee be
gon, deed ik het ook om een
beetje tegenwicht te bieden aan
de digitale fotografie die alles
leek over te nemen. Alles moest
maar sneller, sneller, sneller,
terwijl dit nog echt de ouder
wetse, 'ambachtelijke' manier
van foto's maken is."
Stel dat hij hem wint, de Zilve
ren Veer, dan weet Scheerder
wel waaraan hij het prijzengeld
wil besteden. „Ik zou Leiden en
omgeving iets terug willen ge
ven. En hoe doet een fotograaf
dat? Door foto's te maken. Wat
ik voor me zie, is een por
tretreeks van de burgervaders
van Leiden en omgeving. Wie
zijn het? Waar werken ze? Hoe
zien ze eruit in hun ambtskledij?
Dat moet een prachtig tijdsdo
cument opleveren, dat ik graag
in de krant zou publiceren of er
gens tentoonstellen."
Fotograaf Jan Scheerder: „Dit is nog echt de ouderwetse, 'ambachte
lijke' manier van foto's maken." Foto: Dick Hogewoning
leiden - „Het idee om kunst in
deze kerk te brengen, onstond
in de kroeg", zegt dichter Han
Ruijgrok. De Waalse Kerk aan de
Breestraat staat sinds twee jaar
op koopzondagen in het teken
van kunst in de meest brede zin.
Samen met Eric van Bruggen,
organist van de kerk, en een
handjevol mede-organisatoren
nodigt Ruijgrok dichters, schrij
vers, muzikanten en beeldend
kunstenaars uit om in de Waalse
Kerk hun werk aan publiek te
tonen of te laten horen. Van
Bruggen: „Je kunt wel iedere
koopzondag de kerk openstellen
en daar de hele dag het orgel
bespelen, maar daar is maar een
beperkt publiek in geïnteres
seerd. We hebben het met opzet
breed gehouden, zodat je geen
'eiland-idee' krijgt. Alle kunst
vormen zijn welkom."
Van Bruggen: „We proberen de
top van het amateumiveau bin
nen te halen, de mensen die
professioneel klinken, maar dat
niet zijn. De eisen die we stellen,
zijn niet te zwaar. Soms zijn we
heel soepel als we weten dat ie
mand veel publiek meeneemt."
Ruijgrok: „Hoe meer publiek
hoe beter dat voor Kunst in de
Kerk is. We maken weinig kos
ten. Er zijn alleen wat posters en
programma's die betaald moe
ten worden. Daarvoor houden
we aan het eind van ons pro
gramma steeds een collecte, dus
hoe meer publiek hoe groter de
kans dat we de kosten dekken."
Soms verzorgen ook grote na
men een optreden in de Waalse
Kerk. Ruijgrok: „We kunnen ze
geen geld bieden als vergoeding,
maar als ik iemand als Maarten
't Hart of Ilja Pfeijffer benader
dan vraag ik of ze iets over heb
ben voor de cultuur in de stad. 't
Hart heeft hier een column
voorgelezen en daarna het orgel
bespeeld."
Er is inmiddels ook een wissel
werking aan het ontstaan tussen
Kunst in de Kerk en de grote
Leidse culturele instellingen.
Van Bruggen: „In het LAK wor
den cursussen gegeven op het
gebied van poëzie, muziek en
beeldende kunst. Aan het eind
van ieder cursusseizoen is daar
een presentatie, waar we gaan
kijken. De meest interessante
cursisten nodigen we uit voor
ons programma. We hebben
bijvoorbeeld ook contact met
Kunstcentrum Haagweg 4. Kun
stenaars uit dat centrum expo
seren hun werk in de kerk."
„We proberen bij de selectie on
ze eigen smaak buiten te slui
ten", zegt Van Bruggen. „Ik ben
klassiek musicus, en dan ook
nog eens organist. Als ik alleen
programmeer wat ik mooi vind,
dan is het gauw afgelopen met
Kunst in de Kerk. Je moet niet te
kritisch zijn."
De eerstvolgende Kunst in de
Kerk vindt morgenmiddag
plaats, ditmaal voor één keer in
de Lokhorstkerk aan de Pieters
kerkstraat 1. Vanaf 14.00 uur.
Eric van
Bruggen
(rechts)
Han Ruij
van Kunf
de Kerk:
„We het
het met
zet bree<
houden,
dat je ge
'eiland-ifc,
krijgt.'
Foto: Die J
Hogewo
Certj
leiden - In de leidse regio ge
beurt veel op het gebied van ar
chitectuur. In het centrum van
Alphen aan den Rijn verrijzen
prachtige kantoorpanden en na
tuurlijk het nieuwe stadhuis van
architect Erick van Egeraat. In
Leiden beginnen de vernieuwde
contouren van het gebied rond
om het centraal station zich
steeds scherper af te tekenen.
En er staan andere grote werk
zaamheden op stapel zoals de
grondige verbouwing van de
Meelfabriek en het Aalmarkt
project.
„Het zijn interessante tijden",
zegt Joosje van Geest, coördina
tor van het Rijnlands Architec
tuur Platform (RAP). „Ik vind
zelf heel spannend wat er met
de Meelfabriek staat te gebeu
ren, want daar gaat de architect
aan het werk met een zeer mar
kant, bestaand gebouw. Daarbij
komen veel verschillende pro
blemen, maar ook tal van moge
lijkheden om de hoek kijken.
Die zijn van een heel andere or
de dan wanneer je vanuit het
niets een nieuw gebouw neer
zet."
Voor het RAP ligt er de komende
tijd een mooie kans om het pu
bliek - de direct omwonenden
maar ook toeristen van buiten
de stad - bij deze grote architec
tonische veranderingen te be
trekken. De actualiteit is dan
ook een belangrijke leidraad
voor de activiteiten van het RAP.
Van Geest: „Toen duidelijk werd
dat de gemeente Wytze Patijn
vroeg om het Aalmarktproject in
te vullen, organiseerden wij een
avond waar Patijn over zijn eer
dere werk en zijn ideeën vertel
de. Dat gaan we dit najaar ook
doen met Peter Zumthor die de
Meelfabriek onder handen gaat
nemen."
Naast het organiseren van lezin
gen en discussies, wil het Rijn
lands Architectuur Platform ook
de architectonische invulling en
kwaliteit van bouwprojecten sti
muleren. Van Geest: „We willen
bijdragen aan een klimaat waar
in nieuwe architectuur tot bloei
kan komen. De laatste jaren zijn
veel nota's gepresenteerd waar
uit blijkt dat de gemeente en het
rijk ook willen dat zo'n klimaat
tot stand komt. Er is geld be
schikbaar voor architectuur en
de inrichting van de openbare
ruimte. Wij willen zorgen dat
daar mooie dingen mee worden
gedaan."
De komende tijd gaat het RAP
werken aan architectuurwande
lingen en aan een documenta
tiecentrum van grote architecto
nische projecten in de regio dat
ook via internet toegankelijk
moet zijn.
Het RAP bestaat nu zo'n twee-
eneenhalf jaar in de huidige
vorm. Van Geest: „We zijn be
gonnen als een clubje architec
ten dat af en toe een lezing gaf,
nu zijn we een professionele or
ganisatie. Ik heb zelf het gevoel
dat het RAP nog steeds in de
Auto's horen niet
thuis in de
Leidse binnenstad
Geef uw mening
www.Ieidschdagblad.nl
Danny Oosterman (rechts) en voorzitter Cees Oerlemans van Mu
ziekvereniging DSS: „Wij maken concertmuziek, die toevallig op
blaasinstrumenten wordt uitgevoerd." Foto: Dick Hogewoning
aarlanderveen - Ze hebben
het wel eens overwogen, de
muzikanten van DSS uit Aar
landerveen: de benaming 'fan
fare-orkest' schrappen om zich
voortaan als 'symfonisch kope
rensemble' te afficheren.
„Want aan het woord 'fanfare'
kleven zoveel vooroordelen",
zegt Danny Oosterman, al ruim
twintig jaar dirigent van het or
kest. „Veel mensen denken dan
meteen aan hoempapamuziek.
En dat klopt gewoon niet. Wij
maken concertmuziek, die toe
vallig op blaasinstrumenten
wordt uitgevoerd."
Van de 'naamswijziging' is het
echter nooit gekomen. Het fan
fare-orkest bleef een fanfare
orkest. En tja, voor een vereni
ging die inmiddels 75 jaar ge
schiedenis met zich meetorst,
is enige eerbied voor tradities
wel gepast. En daarbij: fanfare
of niet, met de reputatie van dit
orkest zit het sowieso wel goed.
Zeker nadat de muzikanten af
gelopen zomer op het Wereld
Muziek Concours in Kerkrade
brons in de wacht sleepten.
„En daar komt dus echt de we
reldtop bijeen", benadrukt
Oosterman.
Dat hoge niveau is volgens de
dirigent te danken aan de 'ster
ke eigen cultuur' van DSS, di
door de leden wordt gekoes
terd. „Waardoor die cultuur
wordt gekenmerkt? In de eet
lemri
fina
eer
as. B
Et Wc
plaats de hechte band van d( "1lve
muzikanten onderling. Maai
ook zeker de manier van spe
len, onze eigen, unieke soun ec*er
En om die in stand te houde ^ote
leidt DSS bewust zijn eigen m 8
muzikanten op. Zo begon hc faa^
ook ooit voor Oosterman. „2 ier-1
ven jaar was ik. Ja, ik ben eei
echte telg van deze vereni
ging." u
Momenteel zijn er zo'n vijftij:n M
leerlingen, die - zodra ze eerrter
zeker niveau hebben bereiktlvas
in het jeugdorkest mogen mim t{
spelen. Zijn ze dat ontgroeid ec'lt
dan kunnen ze kiezen: drum sseii1
fanfare of fanfare-orkest. De
drumfanfare is het echte
showonderdeel van de verer |J'oc
ging, vertelt voorzitter Cees i* "e
Oerlemans. „Met alles erop
eraan: muzikanten in mooie
ran
kt va
|de ni
afvi
reg
■et k\
,Ht
spel
stijd
ging
etoj
ngm
ebr
kostuums en majorettes die
voor de band uitlopen. Het
echte straatwerk zeg maar."
in tegenstelling tot het fanfai
orkest, waar het in de eerste
plaats om de muziek draait.
„Tegen het professionele aai Pjjj
mag ik wel zeggen", onder
streept voorzitter Oerlemans
En dat is inmiddels ook buitJltre
Aarlanderveen doorgedrong
Van heinde en ver komen de '^et
muzikanten. Oosterman: „E nitt
dan moet je dus echt denkeren1
aan Utrecht, Zeist, Zaandam
Gouda." Eén keer per week
ontmoeten ze elkaar tijdens
repetitie in hun eigen dorps
huis. „Vaker lukt echt niet m
al die mensen die van zo ver
weg moeten komen", zegt d(
dirigent. „Maar daar staat te
genover dat de muzikanten
acht worden regelmatig th
studeren."
De muziek mag dan op n
mer één staan, ook gezelli
heeft DSS - dat immers voo
'Door Samenwerking Sterk'
staat - hoog in het vaandel
staan. Een praatje, een dr
„We hebben daar een vaste
drukking voor", zegt Ooster
man. „We noemen dat altij
'derde helft' van de repetiti
Voor meer informatie, zie in
net: www.geocities.com/vien
na/strasse/3034
Benali inmiddels gestopt - het
schrijverschap kost hem te veel
tijd - maar in Leiden woont hij
nog steeds.
Sinds 'Bruiloft aan Zee' heeft de
schrijver van Marokkaanse
komaf niet stilgezeten. Zo
schreef hij twee toneelstukken,
die bewijzen dat hij ook andere
genres dan de roman beheerst.
Onlangs verscheen zijn vuistdik
ke, tweede roman 'De Langver
wachte'. Hierin wordt vanuit het
perspectief van een kind, dat op
nieuwjaarsnacht het licht zal
zien, een familieverhaal verteld.
Tegen de achtergrond van de
Rotterdamse skyline zoeken
personages elkaar én zichzelf:
Driss Ajoeb, die uit schaamte
zijn landstreek verliet, zijn
pleegvader Omar Omar, die
langzaam van liefdesverdriet
sterft, Malika, die altijd in de
weer is met theeglazen en nog
een heleboel anderen. Vrij Ne
derland schreef: „Niet eerder
verscheen in het Nederlands
een roman waarin de gekleurde
samenleving zo weids in beeld
wordt gebracht."
Toch ontbreekt het in 'De Lang
verwachte' aan de inmiddels
stereotype worsteling van de
Marokkaanse moslimjongere
met zijn identiteit en zijn plaats
tussen twee culturen. „Ik heb
daar zelf ook geen frustrerende
ervaringen mee", zegt Benali.
„Ik mis ook de energie om dat
op papier te zetten. Ik wilde
voorkomen dat het een boek
zou worden dat de islam zou
uitleggen. Of bekritiseren. Of
verheerlijken. Ik wilde gewoon
mijn verhaal vertellen. Dat was
een soort escapisme van mij, er
gewoon even niet aan denken
hoe ingewikkeld zo'n situatie
soms kan zijn."
Joosje van Geest van het Rijnlands Architectuur Platform: „We
bijdragen aan een klimaat waarin nieuwe architectuur tot bloei
komen." Foto: Henk Bouwman
steigers staat, dat we nog veel
verder kunnen komen dan waar
we nu zijn. We moeten ons nog
steeds bewijzen en dat bedoel ik
vrij letterlijk: ons budget wordt
op jaarbasis bepaald, dus
ten we ieder jaar weer later
dat we belangrijk werk doe
Meer informatie over het
www.rapsite.nl
ve
ls
