Sprookje The Sound of Music doorgeprikt
TOERISME
Reconfirmeren
VRIJDAG 27 SEPTEMBER 2q
De Sound of Music is hot. Lekker
meezingen, zwijmelen en dro
men. Zojuist is zelfs een Neder
landstalige versie van de musi
cal in première gegaan. Wie zelf
wil ontdekken waar het verhaal
zich afspeelt reist af naar Salz
burg in Oostenrijk. Al betekent
dat wel het einde van een
sprookje.
Eerst even de feiten. The Sound
of Music is een musical die is ge
baseerd op het leven van de
Oostenrijkse Maria Augusta Kut-
schera. Als onhandelbare non
werd ze uitgezonden als gouver
nante en belandde in het gezin
van kapitein Von Trapp. Het stel
trouwde in 1927. Zij was 22, hij
47 jaar. Door het failliet van zijn
bank verloor Von Trapp in 1934
al zijn geld. Het gezin moest
noodgedwongen kamers verhu
ren. Zo leerden zij Frans Wasela
(in de film oom Max) kennen.
Deze 'platenbaas' ontdekte de
zangkunst van de kinderen en
trad met hen op.
In 1938 was de AnschluÊ. Oos
tenrijk sloot zich aan bij Nazi-
Duitsland. De kinderen waren
toen inmiddels zo beroemd, dat
zij werden uitgenodigd op de
verjaardag van Hitier te zingen.
Maria von Trapp weigerde. Kort
daarop emigreerde de familie.
Ze belandden via Italië en Enge
land uiteindelijk in Verenigde
Staten. Daar begint de familie in
Stowe in de staat Vermont een
goed lopend familiehotel. De
musical, geschreven door Roger
en Hammerstein en gebaseerd
op het levensverhaal van de fa
milie Von Trapp, ging in 1959 in
première. De verfilming in 1965
was onmiddellijk een hit en won
vijf Oscars. Liedjes als 'Edel
weiss', 'Do-Re-Mi' en 'My Fa
vourite Things' meezingen. De
film is inmiddels een klassieker
en wordt vrijwel ieder jaar wel
een keer op televisie herhaald.
Iedereen lijkt een graantje mee
te willen pikken van de popula
riteit van The Sound of Music.
Ook de Oostenrijkers zelf wor
den eindelijk walcker. De film is
immers gebaseerd op een Oos
tenrijkse familie en grotendeels
opgenomen in de omgeving van
Salzburg. Met een beetje han
digheid betekent dat kassa. In
de stad wemelt het dan ook van
de Amerikaanse en Aziatische
toeristen die op zoek zijn naar
de hotspots van The Sound of
Music. De gekte gaat in Amerika
zo ver dat zelfs voormalig presi
dent Ronald Reagan dacht dat
het Engelstalige liedje 'Edel
weiss' het Oostenrijkse volkslied
was. Hij liet het nummer -tot
grote verwondering van heel
Oostenrijk- dan ook spelen tij
dens de ontvangst van de Oos
tenrijkse bondspresident Kurt
Waldheim aan de Verenigde
Staten.
Salzburg heeft letterlijk een rijke
historie. En dat ligt er dik bo
venop. Op de daken van histori
sche gebouwen glimt blinkend
bladgoud. De stad heeft zijn
naam en rijkdom te danken aan
de zoutmijnen in de directe om
geving. Salzburg ligt in het ge
bied Salzkammergut; een mo
deltreinen landschap vol ber
gen, tunnels, groene alpenwei
den en koeien met dikke billen.
Wie uitsluitend voor de Sound
of Music Salzburg bezoekt houdt
aan de reis gegarandeerd een
weeïg gevoel over. Immers, de
filmmakers uit Hollywood heb
ben de feiten en authentieke lo
caties wel erg aangepast aan
hun eigen ideeën. Zo staat het
huis waar de familie werkelijk
heeft gewoond niet in Salzburg.
Het komt zélfs helemaal in de
film niet voor. 'Te klein', conclu
deerden de filmmakers. Dus
gingen ze op zoek naar een
pand dat beter bij een rijke ba
ron past. Dat vonden ze in het
slot Leopoldskroon en het slot
bij Hellbrun ten zuiden van
Salzburg. Van het ene gebouw
gebruikten ze de voorkant, van
het andere pand de achterzijde.
En na handig knip en plakwerk
op de montagetafel is er, afge
zien van twee verschillende
kleuren gevels, niets meer van te
zien. Het echte huis van de fa
milie Von Trapp staat in het
plaatsje Aigen, net buiten Salz
burg. In het pand aan de Traun-
strafie 34 worden nu missiona
rissen opgeleid. Toeristen zijn
niet welkom. Een hoge muur,
dito hek en waarschuwingsbor
den houden hen op afstand. En
zo zijn er meer authentieke
plekjes in Salzburg die achteraf
toch minder authentiek zijn dan
de film doet voorkomen.
Achter de Sint Peterskerk ligt het
oudste kerkhof van Salzburg.
Daar is ook de scène opgeno
men waar liesl zich verstopt
voor haar tot nazi bekeerde ex-
vriendje Rolf. Probleem was
echter dat begraafplaats te klein
Knulligheid ten top bij de Sound of Music Dinner-show. Het decor
bestaat uit een zelf beschilderd kamerscherm, het podium uit getim
merde kisten. De toegangsprijs is desondanks fors: 43 euro. Foto's:
Coen Springelkamp
FEITEN&CI JFERS
was voor de complete filmcrew.
Voor het tweede deel van de
scène is de hele begraafplaats
nagebouwd op de set in Holly
wood. Wie goed kijkt ziet dat de
Amerikaanse figuranten ook op
eens een stuk dikker zijn.
Aan het einde van de familie
vlucht de familie Von Trapp te
voet richting Zwitserland. Daar
voor moeten ze eerst wel een
hoge berg over. Deze ligt precies
op de grens tussen Oostenrijk
en Beieren in Duitsland; niet de
meest veilige streek tijdens de
Tweede Wereldoorlog om het
nazi-regime te ontvluchten.
Maar ach, het geeft een mooi
plaatje. Vluchtten over een berg
is spannender dan reizen per
trein in de eerste klasse.
Wel authentiek is de scène in de
siertuin Mirabell Garten in het
midden van de stad. Maria
danste daar met de kinderen
-gekleed in speelkleren van
groene fluwelen gordijnstof-
over de rand van een fontein.
Ook renden ze hand in hand
door een groene haag. Het tuin-
encomplex is niet alleen popu
lair bij hordes toeristen, maar
ook bij pas getrouwde Oosten
rijkse echtparen. De tuin ligt
vlak naast het stadhuis en wordt
door iedereen gebruikt als decor
voor trouwfoto's. Het is er dan
ook erg druk met bruiden en
bruidegommen. De door hen
gecharterde fotografen moeten
dan ook erg hun best doen om
maar één echtpaar op de foto te
zetten.
Salzburg is één van de grotere steden in
Oostenrijk en heeft meer dan 100.000 in
woners. Populaire toeristische trekpleisters
in Salzburg zijn Mozarts geboorte- en
woonhuis, het speelgoedmuseum, het ma
rionettentheater en de Dom. Salzburg ligt
op circa 950 kilometer rijden van Utrecht.
Om in Oostenrijk over de snewlegen te mo
gen rijden moeten automobilisten in het
bezit te zijn van een zogeheten Autobahn-
vignet dat in de grensstreek bij elk Oosten
rijks benzinestation kan worden gekocht.
In Nederland is het te koop bij de ANWB of
GWK. Ook stoppen er internationale trei
nen uit Amsterdam in Salzburg en vliegt Air
Alps dagelijks rechtstreeks van Schiphol
naar de luchthaven van de stad.
Salzburg is gemakkelijk per voet te verken
nen. Alle bezienswaardigheden bevinden
zich op loopafstand van elkaar. De Salz
burg Card - te koop bij vrijwel alle winkels
en musea - geeft zowel recht op onbeperkt
gebruik van het openbaar vervoer als toe
gang tot alle musea. Ook een tocht met een
rondvaartboot over de rivier is bij de prijs
inbegrepen. In Salzburg wemelt het van de
hotels. Kamers zijn er vanaf circa 50 euro.
Wie de film The Sound of Music in Salzburg
wil zien, kan alleen terecht in jeugdherberg
Yo-Ho in de Paracelsusstrafie 9 in Salzburg.
Op verzoek van vele Amerikaanse toeristen
is de film daar iedere dag vanaf 10.30 uur te
zien. De Sound of Music dinner show is tot
en met oktober iedere avond vanaf 19.30
uur te zien in theater-restaurant Stembrau
in Salzburg. De zaal gaat open om 19.15
uur. Kosten: 43 euro. Meer informatie:
www.soundofmusicshow. com
Belangstellenden die de locaties willen zien
waar de film is opgenomen, kunnen een
Sound of Music Tour boeken bij Panorama
Tours tegenover Mirabell Garten. De rond
rit duurt vier uur. Vertrektijden dagelijks
om 9.30 uur en 14.00 uur. Kosten: 33 euro
voor volwassenen, kinderen van 4 tot 12
jaar betalen 17 euro. Meer informatie: ww-
w.panoramatours.at
Dieptepunt van de Sound of
Music-tour in en om Salzburg is
een bezoek aan de gelijknamige
dinner show. Kritische Neder
landse toeristen die daarbij den
ken aan een soort Joop van den
Ende-spektakel kunnen beter
thuisblijven. De voorstelling
wordt gegeven in een grote zaal
van restaurant Stembrau. Er
staan circa dertig tafels. Het po
dium bestaat uit een paar zelf
getimmerde, groen geverfde
multiplex kisten. Het decor is
een beschilderd kamerscherm
met een Heidi-landschap van
alpenweiden en besneeuwde
bergtoppen. Voor en tijdens een
matig vier-gangen diner warmt
een pianist het publiek met be
kende internationale meezin
gers op. Daarna mogen de ar
tiesten op het podium het afma
ken. Zij zingen liedjes uit de
musical en betrekken de toeris
ten bij hun voorstelling. Wie
bang is om een microfoon van
dichtbij te zien moet vooral ach
ter in de zaal gaan zitten en pro
beren niet op te vallen. Al is dat
overigens geen garantie om
geen 'beurt' te krijgen.
De hele entourage oogt zo knul
lig en amateuristisch datje me
delijden krijgt met de artiesten.
Zij doen immers ook gewoon
hun werk. Maar loop niet weg,
blijf vooral zitten! De voorstel
ling is zo slecht dat het gewoon
leuk is. Tip: trek je ook niets aan
van de euforisch meezingende
Amerikanen, Koreanen, Japan
ners en Chinezen. Lach er voor
al om!
Wie het romantische sprookje
van de Sound of Music niet wil
doorprikken moet Salzburg om
andere redenen bezoeken. Bij
voorbeeld om zijn pracht en
praal of de klassieke kamercon
certen die 's avonds in het oude
stadhuis worden gegeven. Of
voor een bezoek aan het ge
boorte- en woonhuis van de
componist Mozart. Ook kun je
fantastische wandel- en fiets
tochten maken in de omgeving
van Salzburg. En bij thuiskomst
zwijmel je gewoon weer weg bij
een video of dvd van The Sound
of Music. Op de film is het
mooier dan de werkelijkheid.
Coen Springelkamp
REISBOEKEN&MAGAZINES
Bergland
Het is zeer de vraag of Adriaan Gilles
Carpper aan het eind van de 18e eeuw
de eerste Nederlandse alpinist was.
Maar wel deed de Fries in 1788 -
slechts twee jaar nadat hij voor het
é^r&t was beklommen - een vergeefse
poging de top van de Mont Blanc te
bereiken. En omdat zijn relaas be
waard bleef, was dat voor Charles Du-
four en Robert Weijdert reden hem uit
te roepen tot Neerlands eerste bergbe
klimmer. "Veel voorgangers zal hij in
elk geval niet hebben gehad', menen
zij in 'Bergland, een eeuw Nederlands
Alpinisme', een boek dat weer eens
bewijst dat spannende lectuur niet al-
tijd(goed geschreven hoeft te zijn. De
auteurs maakten ter gelegenheid van
het eeuwfeest van de Nederlandse
Klim- en Bergsport Vereniging een se
lectie uit zo'n duizend artikelen die
verschenen in Nederlandse klimtijd-
schriften en daar hebben mensen als
Ronald Naar en Bart Vos blijkbaar
nooit voor gewerkt. Ze ontbreken in de
bloemlezing. Geeft niet. Alleen het
toontje al waarop A. W. van Eeghen
beschrijft hoe hij in 1881 als eerste Ne
derlander de Matterhom beklom,
maakt de bloemlezing ook begerens
waardig voor mensen die met berg
sport nauwelijks voeling hebben.
'Bergland, een eeuw Nederlands alpinisme'
door Charles Dufour en Robert Weijdert. Uit
geverij TïFtönrPrijs-33,90 euro.
Rainbow
Onder de naam 'Rainbow Pockets'
verschenen bij uitgeverij Muntinga zes
herdrukken van eerder verschenen
reisboeken. Daaronder 'Mali Blues'
van Lieve Joris, "Ver van hier' van Ca-
rolijn Visser (bloemlezing) en 'Wal
king' met bijdragen van onder ande
ren Paulo Coelho, Virginia Woolf en
Gerard van Westerloo. Fietsers kunnen
hun hart ophalen aan 'De wind door je
haar, de zon op je huid', ervaringen
van het duo Marijke Vermond en Eric
Schuijt die in (zuidoost) Azië 24.000 ki
lometer wegtrapten. Verder beschrij
ven auteurs als Bas Heijne, Geerten
Meijsing en Hella Haasse hun per
soonlijke band met Italië in 'Het Italië-
gevoel' en lieden die de afgelopen zo
mer slechte vakantie-ervaringen had
den, moeten als troost maar eens en
kele hoofdstukken opslaan in 'Was ik
maar thuis gebleven', waarin diverse
schrijvers, onder wie Isabel Allende en
Paul Theroux kond doen van hun
'meest afschuwelijke' reisbelevenissen.
Alle boekjes kosten 8 euro. Zie ook www.rain-
bow.nl.
Khap djaai
'Van Abcoude naar Azië per bus, trein
en boot', luidt de ondertitel van San
dra Bakkers 'Khap Djaai', wat Laot-
iaans is voor 'dank je wel'. Een paar
jaar geleden zegde zij en partner Den-
REISBERICHTEN
Rijeka-Venetië
In juni is tussen Rijeka en Venetië een nieuwe veerdienst
bruik genomen. Elke woensdag vertrekt het schip - capacit
passagiers - voor een 3,5 uur durende overtocht naar Venet
laatste half uur vaart de boot door de Venetiaanse laguna,
na in het centrum van de stad wordt aangemeerd. Aan hel
van de dag keert de boot weer terug naar Rijeka.
Bobbejaanland
Het Belgische familiepark Bobbejaanland bij Turnhout, gei
naar de vooral bij ouderen nog wel bekende Vlaamse 'cowb
ger7 Bobbejaan Schoepen, gaat als eerste attractiepark in de
lux z'n bezoekers de mogelijkheid bieden entreebiljetten vi
park via internet te kopen. Op de website van Bobbeja
(www.bobbejaanland.be) kan iedereen thuis z'n eigen entr
cher uitprinten; je dient wel te beschikken over een cre<
Aan de kassa van het park, dat 50 verschillende attracties
(waaronder 5 achtbanen en 4 wildwaterbanen), hoeft het
maakte kaartje vervolgens alleen nog maar door een scan
worden gehaald.
Groningen
'Cultuurtoeristische arrangementen in het Gastvrije Gro|
heet de nieuwe brochure, waarin bekende maar ook nieu
IEDE
NOS
NL h
De w
tuee
NOS
Acht
bij A
diere
Cosb
Detc
ne ni
grarr
Man
gazir
Get t
nisqi
NOS
Netv
tenp
Herb
Satir
ma.
Russ
tives
Oud
rie.
Nieu
litiek
h ma.
Brotl
irie.
Nacl
herh
Eind
rangementen in deze provincie zijn opgenomen. Nieuw is
beeld de mogelijkheid een nachtje te logeren in de voor
kerk met pastorie DeAmshoff in Kielwindeweer waar de g« rie.
een zeven gangen proeverij krijgt voorgeschoteld, in coml
met een nachtje in Hotel de Ville in de stad Groningen
ook een tweedaags arrangement in hotel Faber in Hoog
behoort tot de mogelijkheden, inclusief het bijwonen v;
tewaterlating van een groot schip. Een bijzondere bel
omdat de schepen hier niet in de lengterichting, maar zij
van de helling afglijden. In de gids verder een aantal stads
gementen en veel combinaties van een of meer dagen sti
een paar dagen platteland.
Meer informatie: VW Stad Groningen, telefoon 09 00 20 23 050 (45
per minuut) of op website www.vwgroningen.nl.
Uitbreiding
De KLM-winterdienstregeling die op zondag 27 oktober va
gaat en tot en met zaterdag 29 maart 2003 duurt, is onde
uitgebreid met een aantal vluchten op Engeland. Er zal p
zes keer fn plaats van vier keer van Schiphol naar Londen Ci
den gevlogen, met een Fokker 50. Naar Newcastle wordt
dagelijks zeven in plaats van vijf keer op en neer gevlogeiWbei
Manchester acht in plaats van zeven, en naar Aberdeen, n gpalei
Fokker 70, vier in plaats van drie keer. Op vluchten naar
Heathrow en Teesside, en deels op Cardiff, wordt de Fok m bijt'
vervangen door de grotere Fokker 70, respectievelijk de oriopi
loo. Maar ook op een bestemming als Wenen in Oostenriur"
een groter KLM-vliegtuig vliegen: de Boeing.737 in plaats
Fokker 70. Met deze en andere uitbreidingen, ook in de vra
TICfi
tor, komt de KLM qua productie weer terug op het niveau zzy
winter van 2000; 2001 was, na de 11e september, slechter.
evrou
IKe
17.01
estiva
18.1
10 Sta
zon<
ike
Plastuit
Van de P-mate, de twee jaar geleden geïntroduceerde
voor vrouwen, die het hen mogelijk maakt staand en hyg
te plassen, is nu een nieuwe versie te koop, die beter teger s 2L
bestand is. Een pak met zes wegwerpzakjes is voor 2,99 <3.10
koop bij de apotheek. De nieuwe P-mate is inmiddels zo p V D'
geworden dat het door Moon Zijp bedachte papieren tuitje
dels ook naar de Verenigde Staten, Canada en Zwitserlant
porteerd wordt szinat
Meer informatie op website www.plastuit-pmate.nl i
"-I u sant.
Taca acht
Het wordt wat makkelijker om op eigen houtje een reis te i ^e'irr
naar lastig bereikbare bestemmingen in Midden- en Zuid-gessc
ka. TACA, een luchtvaartmaatschappij uit San Salvador,
hoort tot een bijna io jaar oude alliantie met maatschap!
Costa Rica, Nicaragua en Guatemala, heeft kortgeleden i einz 1
menwerkingsverband gesloten met de KLM, dat z'n passa( jchu
Houston, Miami, Mexico, New York, of Lima over kan late
pen op TACA-vliegtuigen. Die vervoeren hen dan verder n
voorbeeld Guatamela, San José in Costa Rica, Buenos Aires,
go of Cuzco.
Meer informatie op website www.flitereps.com
Chalet-nanny
Een nieuwe service voor ouders, die met kinderen op ski-v ute -
gaan maar de kleintjes nog niet mee kunnen laten skiën, I:u|e-1
geheten Chalet-nanny. De nanny, geïntroduceerd door ch<{qJJ
huurder ILS, trekt een hele week met de kinderen op, ur sthai
derd de woensdag en zaterdag. Aan haar werk hangt w rei 2
prijskaartje: 550 euro per week voor maximaal 3 kinderen. I
is ook een oppasser per uur te regelen: 7.65 euro. mers
Meer informatie: telefoon 070 319 52 62 en/of website www.chalets.nl 0.30
lukel
00 H
imer-
ilBór:
ZDF
Das'
23.1
Nac
Mant
02.:
1.55 c
gessc
streel*
nis de Bruin (die de foto's maakte) hun
baan op om samen tien maanden lang
door Azië te trekken. Het resultaat is
een prettig leesbaar, zeer persoonlijk
relaas dat ons een blik gunt in diverse
samenlevingen en dat ook beschrijft
wat twee reizigers onderweg zoal te
genkomen. Hun wederwaardigheden
konden zij kwijt bij uitgeverij Gopher
in Groningen die er een 'boek-op-ver-
zoek' van maakte. Met andere woor
den: pas wanneer het is besteld, wordt
het gedrukt.
'Khap Djaa' door Sandra Bakker. Uitgeverij
Gopher, Groningen. Prijs 17,50 euro. Zie ook:
www.gopherpublishers.com
Gerard Ctfel/Rob van den Dobbelsteen
:rard C^iel/
Voordat ik straks met EgyptAir van Cairo naar Shai
Sheik vlieg, moet ik - lees ik in de reisvoorwaarden -
vlucht reconfirmeren. Ruim 72 uur van tevoren. An<f
wordt mijn al gekochte en betaalde plek in het vlieg
een ander gegeven.
Op het moment dat ik zoiets lees, ben ik al bijna in
mijn reis af te zeggen. Ten eerste dat woord: reconfi
In de Van Dale komt het niet voor. Het betekent heÉ
gen. Anders gezegd: je bent verplicht de luchtvaart™
schappij vlak voor vertrek te melden dat je meevliegl
je in het bezit bent van een geldig en betaald ticket.T
Wat makkelijker lijkt dan het is. Wel eens een luchti
maatschappij proberen te bellen teneinde je ticket d
firmeren? In Amerika krijg je - nadat je eerst minut^
naar stomvervelende muziek hebt zitten luisteren -
ties via een tiptoetssysteem. 'Put the pound sign!' bl
een elektronische stem plotseling. 'Pound sign?' Vol
aan omstanders hebt gevraagd wat een 'pound sigi
je alweer tien minuten verder en begint de ellende M
ren af aan.
padr
'Spell your name!', is ook al zo'n heerlijke vraag. Ha
niet: 'The V of eh, eh, eh Vancouver'. Want dat begr
Amerikaanse telefoniste niet. Je hoort het rijtje feillc
dreunen: The V of Victor, the A of Alfa, the N of Novt
enzovoort. Anders komt die lieverd er niet uit.
Om een lang verhaal kort te maken: reconfirmeren
vliegticket kost veel tijd en zou niet nodig moeten z !j°
één vliegtuigmaatschappij die de aankoop van een 2.00
toestel drie dagen voor aflevering herbevestigt, ome j^00
kist anders bij een ande
re airline wordt afgele
verd?
Nee, natuurlijk niet.
Want wat is dat voor een
onzin! - -
Rob van den Dobbelst
In de film vlucht de familie Von Trapp voor de nazi's na een tocht door deze bergen naar Zwitserland. In werkelijkheid zouden ze dan in de streek Beieren in Duitsland belanden.
