BINNENLAND 2
Commando
ISAF verdeelt
parlement
Jack No en de Volendamse veerkracht
Als u vandaag uw
droomhuis hebt gevonden,
3,5%
Brussel: Geen verbod op 'light'-sigaretten
Nieuwe verdachte in moordzaak weduwe
LPF steunt
voorzitter
lelijke resten
gevonden
en LPF tegen
»u-verdrag
ekeraar moet
in verklaren
aar cel
lietpartij
bende op
ao gepakt
Ter Beek
ritiek op
D-rapport
Kabinet sust de oppositie
Slachtoffers vuurwerkramp
boos over schuldontheffing
Wasstraat
'Arrestatiegolf
was een razzia'
Na de horeca moeten ook scholen veiliger
In een haventje bij
;e Burgum zijn vanmor-
iselijke resten gevon-
politie weet nog niet of
:en man, een vrouw of
gaat. De lichaamsde
in in een blauwe plas-
i het water. De zak was
tonden met binnen-
van een fiets en was
met bakstenen,
het vermoeden be-
let om een misdrijf
[politie zette de omge-
resten zijn voor on-
irgebracht naar het
Instituut in Rijswijk.
i - De WD en de LPF
[jmee te werken aan de
van het verdrag van
[(de vroegere Lomé-
s), een partner-
ireenkomst tussen de
den uit Afrika, het Ca-
I ffe gebied en de Stille
[Belangrijkste reden
[de liberale fractie het
i van een terugname-
ng van vluchtelingen
raden. Volgens WD-
lerster De Vries valt niet
gen dat de EU handels-
in geeft aan landen die
i afgewezen asielzoe-
g te nemen.
- Zorgverzekeraars
n hun jaarverslagen
gaan maken wat zij
aan overheadkosten,
k niet helder welk be-
deze zaken besteed
wat aan aan de verze
il goede komt. Dat zei
Bomhoff van volksge-
gisteren. Een splitsing
is volgens Bomhoff
omdat op die ma-
:estaties van zorgver-
beter met elkaar te
zijn. Dat maakt deel
it plan de zorgverzeke-
eoordelen met een
jfer.
woensdag 25 SEPTEMBER 2002
lg.
laarvfc
icht.
1? Bi"
- De rechtbank in
tm heeft gisteren een
Montenegrin veroor-
tien jaar cel. De man
;ens het vonnis op 8
met voorbedachte
25-jarige man op
dag in de drukke
mse Reguliersbree-
rgeschoten. De straf is
de acht jaar die offi-
istitie L. Ang eiste. In
winkelstraat vielen
;cheidene schoten.
Ier als slachtoffer
pistool. Volgens ge-
een groepje mannen
rukke straat, toen
de stemming om-
een ruzie ontstond
op een handgemeen.
kd - Politie en douane
ao hebben gisteren
tngrijke drugsbende
Bij een inval in twee
erden een paar hon-
cocaïne en meer dan
Wapens plus munitie
Ten. Er zijn elf perso-
houden, waarvan ne-
ilombiaanse afkomst,
twee personen zijn
1. Onder de verdach-
ien zich drie vrou-
ilitie zegt dat het on-
)g gaande is en dat
liet uitsluit dat meer
ïgen zullen volgen,
im heeft de politie
houdingen een grote
[bende te pakken.
INP - Oud-minister Ter
defensie heeft felle kri-
let Srebrenica-rapport
ÏIOD, zo blijkt in een
rek met het magazine
tnl, dat vandaag ver-
;r Beek, nu commissa-
koningin in Drenthe
ede hoofdrolspeler uit
Ie van de val van de
(clave in juli 1995 die
de parlementaire Sre-
Qquête felle kritiek uit
(OD-rapport. Onlangs
oud-landmachtbevel-
utenant-generaal Van
Busies in het rapport
as, niet onderbouwd
kwetsend. Zowel Ter
fan Baal zullen in no-
bor de parlementaire
immissie gehoord
'er Beek zegt zich het
toren aan de methode
MIOD-onderzoek. „Ze
n de periode van eind
'95 alsof de val van de
lontkoombaar was. In
tnetje slechts schrijft
zijn analyse uitgaat
i achteraf."
den haag-warschau/gpd - De
Nederlandse regering is het nog
niet eens over de vraag of Neder
land samen met Duitsland het
commando over de internationa
le vredesmacht ISAF in Afghanis
tan op zich moet nemen. De
Duitse minister Struck (defensie)
wekte gisteren tijdens de infor
mele top van Navo-ministers in
Warschau de indruk dat de zaak
rond is. Zijn Nederlandse collega
Korthals neemt daar afstand van.
Ook de Kamer heeft zijn twijfels.
Het in Münster zetelende
hoofdkwartier van het Eerste
Duits-Nederlandse legerkorps
zou door Struck al min of meer
zijn aangeboden om in decem
ber het bevel van Turkije over te
nemen. Volgens Korthals is het
kabinet tot nu toe echter alleen
bereid de haalbaarheid en wen
selijkheid van de inzet van het
hoofdkwartier te onderzoeken.
Er bestaat bij het kabinet 'nog
geen beginselbereidheid tot
deelname', blijkt uit een brief
van Korthals en zijn collega De
Hoop Scheffer (buitenlandse za
ken) aan de Kamer. Deze lezing
werd gisteren ook nog bevestigd
door staatssecretaris Van Arden-
ne (ontwikkelingssamenwer
king). Desondanks voelt een
deel van de Kamer zich overval
len door de gang van zaken.
Verwezen wordt naar de afspra
ken die de commissie-Bakker
twee jaar geleden maakte over
de politieke besluitvorming
rond uitzendingen. Het tijdig en
zo volledig mogelijk informeren
van de Kamer vormde daarin
een cruciaal onderdeel. „Het
kan toch niet zo zijn dat een
Duitse minister voor ons beslist
of we meedoen aan zo'n missie?
zegt CDA-kamerlid Eurlings.
De fracties van PvdA en D66 de
len zijn ontsteltenis hierover.
Volgens Eurlings zal de Tweede
Kamer eerst een discussie over
doel, risico's en concept van een
eventueel Nederlands-Duitse
commando in Afghanistan
moeten voeren. Bovendien wil
het CDA van Korthals weten
welke positie de Verenigde Sta
ten innemen wanneer de missie,
indien uitgevoerd, in het hon
derd zou lopen. WD, LPF en
D66 staan in beginsel positief
tegenover het overnemen van
de leiding van ISAF. Net als het
CDA zijn PvdA en Groenlinks
nog lang niet zo ver.
door onze correspondent
Mare Peeperkorn
brussel - Het kabinet hoeft de verkoop
van 'light'-sigaretten in speciaal gekleur
de pakjes niet te verbieden. Het beroep
dat minister Bomhoff (volksgezondheid)
doet op de regels in de Europese Unie, is
volgens 'Brussel' misplaatst. „De regering
is de sigarettenfabrikanten aan het treite
ren", aldus europarlementariër Maaten
(WD).
Maaten was als speciale rapporteur in
het Europees Parlement nauw betrokken
bij het opstellen van de EU-regels voor
de verpakking van sigaretten. Hij bena
drukt dat alleen typeringen als 'light', 'ul
tralight' en 'mild' vanaf volgend jaar sep
tember in de EU taboe zijn. Regeringen
mogen de verkoop van lichtere sigaretten
in anders gekleurde pakjes verbieden,
maar dat is niet verplicht.
De juridische dienst van de Europese
Commissie, het dagelijks bestuur van de
EU, onderschrijft dit.
Het kabinet houdt vol dat de EU-voor
schriften dwingen tot een totaalverbod
op de verkoop van 'light'-sigaretten. „Dat
is onze interpretatie. Onze mensen in
Brussel zijn ervan overtuigd dat deze
zienswijze de juiste is", aldus een woord
voerder van de minister. De minister be
spreekt zijn plannen deze week met de
Tweede Kamer. De WD wil een verbod
op de 'lightsigaret voorkomen en wordt
waarschijnlijk gesteund door het CDA en
BomhofFs eigen LPF.
Maaten meent dat Bomhoff veel te ijverig
is bij het uitvoeren van de nieuwe Euro
pese regels. „De EU heeft straks de
strengste wetten ter wereld als het gaat
om waarschuwingen tegen roken op si
garettenpakjes. Om dan nog een stap
verder te willen, vind ik een beetje spij
kers op laag water zoeken."
De EU-lidstaten besloten in mei vorig
jaar tot het schrappen van benamingen
als 'light' en 'mild' omdat deze ten on
rechte de suggestie wekken dat dit soort
sigaretten minder schadelijk zijn.
Over de kleur van de pakjes is destijds
niets afgesproken, hoewel alle light' siga
retten een aparte verpakking kennen.
Maaten ontkent niet dat de kleur van het
pakje invloed kan hebben op het koop-
„Wetenschappelijke studies tonen aan
dat sigaretten in lichtgekleurde verpak
kingen als 'gezonder' worden ervaren.
Wit doet het dus beter dan donkerbruin
of zwart." Hij ziet daarin echter geen re
den om de EU-regels aan te scherpen
met een volledig verbod op de verkoop
van 'light'-sigaretten.
enschede-arnhem/gpd - De be-
slissing van het Arnhemse Ge
rechtshof dat Enschede, de staat
en gemeente- en defensieamb
tenaren niet strafrechtelijk hoe
ven worden vervolgd, is hard
aangekomen bij slachtoffers van
de vuurwerkramp. De uitspraak
van het hof wordt fel bekriti
seerd.
Bij het kantoor van de Belan
genvereniging Slachtoffers
Vuurwerkramp Enschede meld
den zich gisteren verschillende
gedupeerden 'met de ziel onder
de arm', zei directeur J. Joosten.
Ook kwamen volgens haar veel
telefoontjes van slachtoffers met
reacties van onbegrip.
De boosheid richt zich vooral op
de opvatting van het hof dat een
'proefproces moet worden ver
meden'. Slachtoffers hebben
immers veel geleden en ze zul
len bij zo'n proefproces 'sterk
emotioneel betrokken zijn', stelt
het hof. Bovendien is het vol
gens het hof 'hoogst onzeker'
dat een proefproces tot een voor
de slachtoffers 'enigszins bevre
digende uitslag' leidt
De belangenvereniging en haar
advocaat J. Doon: „Dit getuigt
van bevoogding. Het is irritant
dat het hof ons in bescherming
meent te moeten nemen, terwijl
honderden slachtoffers nadruk
kelijk zeggen 'Probeer het maar'.
Dit is niet meer van deze tijd."
Het Gerechtshof stelt dat vervol
ging van de Staat der Nederlan
den volgens eerdere rechtspraak
van de Hoge Raad onmogelijk
is. Voor vervolging van gemeen
ten is die jurisprudentie echter
'minder vast omlijnd', stelt het
hof.
Ofwel: er zou dus - juridisch -
ruimte zijn te proberen de ge
meente wel voor de rechtbank
te dagen wegens een gebrekkige
vergunningsverlening aan S.E.
Fireworks en een falend toezicht
en handhaving. Het hof wil zo'n
proefproces dus niet.
Het hof in Arnhem volgt hier
mee het openbaar ministerie
(OM) in Almelo dat in april vorig
jaar besloot dat overheden en
ambtenaren vrijuit gaan. Ver
gunningsverlening behoort tot
zogeheten 'exclusieve' over
heidstaken, aldus het OM.
De belangenverenigingen van
rampslachtoffers en getroffen
ondernemers en 341 individuele
slachtoffers vonden dat kren
kend voor het rechtsgevoel van
de gedupeerden. Ze dienden
daarom een klaagschrift in bij
het hof om alsnog vervolging
proberen af te dwingen.
alkmaar - In Alkmaar wordt de jaarlijkse Landbouwdag voor het eerst weer met koeien en paarden gehouden. Alle voertuigen die dieren aan
voeren, worden ontsmet op straat in een enorme open container. Een wasstraat was om besmetting van mkz te voorkomen.
Foto: GPD/ Martin Mooij
door Rob Hirdes
den haag - De moord op de 60-jarige wedu
we Jacqueline Wittenberg uit Deventer kan
niet zijn gepleegd door de tot twaalf jaar
veroordeelde fiscaal jurist uit Lelystad. Wel
is er een andere mogelijke verdachte in
beeld: een ex-psychiatrische patiënt die zich
tot vertrouwenspersoon van de weduwe
had opgeworpen. Dat betoogde advocaat
van de veroordeelde, J. Boksem, gisteren
voor de Hoge Raad tijdens de behandeling
van het verzoek tot herziening van de straf
zaak.
Boksem zei er niet op uit te zijn iemand an
ders van de in 1999 gepleegde moord op
Jacqueline Wittenberg te beschuldigen.
„Maar er zijn sterke aanwijzingen die de
richting uitgaan van een andere verdachte",
verklaarde hij. De politie heeft deze man
destijds korte tijd ook als verdachte be
schouwd.
Een voormalige vriendin van de nieuwe ver
dachte verklaarde dat hij agressief en ge
welddadig is, veel wapens bezat en boven
dien altijd een mes bij zich droeg. Zij teken
de op verzoek een mes, dat grote overeen
komsten bleek te vertonen met het mogelij
ke moordwapen. Het lemmet past volgens
Boksem perfect op de afdruk die werd aan
getroffen in het bloed van het slachtoffer.
Ook de diepte van de wonden komt met het
lemmet overeen, in tegenstelling tot het mes
dat de politie als moordwapen aanmerkte.
Een andere getuige verklaarde dat de man
gezien zijn agressieve gedrag in staat is ie
mand om het leven te brengen.
De raadsman van de veroordeelde jurist
hield de Hoge Raad voor dat de moord op
de weduwe een emotionele daad moet zijn
geweest. De nieuwe verdachte beschouwde
de vrouw altijd als zijn tweede moeder. Kort
voor haar dood heeft hij haar nog gespro
ken. Zij zou hem toen hebben verteld zijn
naam uit haar testament te hebben ge
schrapt.
De jurist werd in december 2000 door het
Arnhemse gerechtshof tot twaalf jaar ver
oordeeld. De veroordeling was opmerkelijk
omdat de rechtbank in Zwolle hem had vrij
gesproken wegens gebrek aan bewijs.
De weduwe Wittenberg werd in september
1999 in haar woning door middel van mes
steken en wurging gedood.
De politie arresteerde uiteindelijk de fiscaal
jurist, die als executeur-testamentair voor
de weduwe optrad. Hij heeft altijd ten stel
ligste ontkend.
Een zogeheten waarheidstest moet er vol
gens de advocaat toe bijdragen dat de Hoge
Raad besluit de zaak te laten herzien. Het
Algemeen Schriftkundig Bureau E. W.
Waisvisz uit Almere, dat op de bres sprong
voor de veroordeelde, onderwierp hem op
eigen verzoek aan een schriftkundig onder
zoek, waaruit zou moeten blijken dat hij de
dader niet kan zijn. Over zo'n test bestaat
nog geen enkele jurisprudentie.
Het belangrijkste bewijs tegen de man be
stond uit een geurproef, die uitwees dat zijn
lichaamsgeur op het vermoedelijke moord
wapen zat en uit de vaststelling dat hij rond
het tijdstip van de moord met de weduwe
belde op het moment dat hij in de buurt van
haar woning was.
den haag/gpd - De LPF-fractie
heeft de hand in eigen boezem
gestoken voor de fouten die vo
rige week gemaakt zijn tijdens
de Algemene Beschouwingen.
De nieuwe fractievoorzitter Har
ry Wijnschenk was nog onvol
doende ingewerkt in alle dos
siers, zo bleek. Vooral het voor
stel het kwartje van Kok eerder
terug te geven, leverde hem veel
kritiek uit de fractie op.
Tijdens de evaluatie van het op
treden van de fractievoorzitter
werden gisteren de fouten meer
toegeschreven aan de organisa
tie van de fractie dan aan Wijn
schenk. „We hadden een frac
tievergadering moeten beleg
gen", aldus kamerlid Eberhard.
Binnen de fractie bestaat wel
wrevel over de rol van Ferry
Hoogendijk. „Die adviseerde
Wijnschenk het plan voor de
eerdere teruggave van het
kwartje van Kok te lanceren", al
dus een fractielid. Wijnschenk
stelde voor om de teruggaaf te
financieren met geld dat be
stemd was voor de verlofknip.
Hij bleek vergeten dat hij dat
geld al eerder had bestemd voor
een verlofspaarregeling.
den haag/gpd - Lang niet alle il
legalen die het afgelopen week
end in Amsterdam zijn opge
pakt, zijn crimineel. Volgens de
gemeenteraadsfractie Amster
dam Anders/De Groenen heeft
de politie 'criminaliteit' als ex
cuus gebruikt om een grote
groep Ulegalen te arresteren.
„Er was sprake van een razzia.
Bijna honderd prostituees zijn
met honden bij elkaar gedreven.
Dat past niet in een samenle
ving met respect voor normen
en waarden", aldus raadslid Re-
né Damen van Amsterdam An
ders. Volgens hem zijn veel
mensen enkel opgepakt omdat
ze illegaal zijn, niet omdat ze
zich schuldig maken aan oplich
ting, zoals de politie zegt.
De actie duurde van donderdag
tot maandagnacht. Dat leidde
tot de arrestatie van 210 illega
len uit Bulgarije, Roemenië en
Albanië. Onder hen waren 97
prostituees en hun pooiers.
(advertentie)
door Rien Floris
volendam - Jack No werkte in
verpleegtehuizen en instellingen
voor verstandelijk gehandicapten
in Noord-Holland. Na de Bijlmer
ramp onder meer in Gaasperplas,
waar iedereen wel iets te maken
had met de vliegramp. Hij verloor
zelf een kind en weet dus wat
verdriet is. Sinds deze maand
'zwerft' hij door Volendam.
Jack No, pastoraal werker in
dienst van de overheid, maar
vooral in dienst van de slachtof
fers en nabestaanden van de
nieuwjaarsbrand. Hij praat bij
hen thuis of op zijn werkplek De
Ark. Nederland kent een schei
ding van kerk en staat. Maar in
Volendam gelden andere wet
ten. Daar is op aandrang van
pastoor Jan Berkhout na de
ramp een nazorgpastor aange
steld die drie jaar lang wordt be
taald door de overheid.
„Ik ben het luisterend oor voor
ouders en jongeren die met de
brand te maken hebben gehad.
Mijn functie is 'brandgerela-
teerd'. Maar iedereen in Volen
dam heeft of kent wel iemand
die met de ramp te maken heeft.
Dan ben je er toch een beetje
voor iedereen, want dit dorp is
in het hart getroffen", zegt No,
die de eerste kennismakingsge
sprekken er op heeft zitten.
„Ik ben hier om hun verhaal aan
te horen, te ondersteunen en te
helpen. Mensen kunnen bij mij
hun verhaal kwijt, zonder dat er
professioneel wordt 'gestuurd'.
Bij een psycholoog zijn het vaak
Jack No, pastoraal werker. Foto: GPD/ Ella Tilgenkamp
therapeutische gesprekken,
maar een gesprek met mij kan
over van alles gaan. Ik schrijf
ook geen evaluaties. Als de
mensen hun verhaal kwijt zijn,
blijft alles hier bij mij."
Een pastoraal werker die wordt
betaald door de overheid. „Dat
is niet zo vreemd. De kerk is hier
een belangrijke factor en heeft
ook een structuur in de hulpver
lening. Dat gaat hier allemaal
heel natuurlijk. Eigenlijk heeft
de kerk hier de actuele rol die zij
eeuwenlang heeft gehad. De sa
menwerking tussen de maat
schappelijke dienstverlening en
de religieuze ondersteunende
rol van de kerk lopen heel mak
kelijk in elkaar over."
Jack No is geboren in De Rijp en
trekt al snel parallellen tussen
beide dorpen die een 'ons kent
ons' cultuur hebben. Hij woont
in Hoom, maar is in zijn hart
nog altijd een 'Rijper'. Zoals een
Volendammer eeuwig en altijd
een Volendammer blijft. Op zijn
dertiende wilde hij al naar het
seminarie. „Maar daar vond
mijn vader me nog te jong voor.
Ik ben als opperman gaan wer
ken in de bouw. Na mijn dienst
tijd ben ik gaan studeren en
toen in de zorg gaan werken."
Zorgen voor anderen. Ook in
een periode waarin hij niet be
roepsmatig aan het werk was,
bleef hij dat doen. Nadat een
van zijn kinderen was overle
den, zorgde hij voor het thuis
front en ging hij theologie stu
deren.
Niet dat No slachtoffers en na
bestaanden die komen bijpra
ten, met bijbelteksten om de
oren zal slaan. „We praten niet
direct over het geloof, maar ik
neem het geloof wel met me
mee. En als mensen over hun
geloof willen praten, komt dat
vanzelfsprekend aan bod. Ik heb
echt de indruk dat Volendam-
mers veel aan het geloof hebben
om de ramp een plek te geven."
En Volendammers zijn een bij
zonder volk, merkt hij. „Ik ge
loof dat ze een sterke veerkracht
hebben. Dat is me nu na een
aantal gesprekken en huisbe
zoeken al enigszins helder. Het
verliezen van familie zit ook een
beetje in hun geschiedenis. Het
was vroeger spannend als vis
sers naar zee waren terwijl er
een storm opstak. Zouden ze
wel terugkomen? Volendam
mers zijn sterk, maar het zijn
ook heel erg gevoelige mensen."
Soms zijn ze hard naar elkaar en
ook dat is een manier om over
eind te blijven. „Ik hoop dat de
mensen elkaar veel ruimte ge
ven om de ramp te verwerken.
Dat ze begrip hebben voor el-
kaars verschillen.
Voor de een is het allemaal al
voorbij, een ander zit er mid
denin en er zijn ook mensen die
vast nog een terugslag zullen
krijgen. Er is een groep die
denkt dat het allemaal over is,
terwijl het voor andere mensen
nooit over zal raken. Dan moet
je wel respect voor elkaar heb
ben, zodat je ook aan de toe
komst kunt gaan werken.
wilt u niet wakker liggen van de hypotheekrente.
Vanaf 3.5° op de MeerKeuze
hypotheek. Bel voor informatie
of voor een afspraak naar:
0900 - 8174 (ca 0.10/min.).
www.fortisbank.nl
De bank
van vandaag.
FORTIS
BANK
Rente 1 jaar vast met NHG. Effectieve rente 3,6%. Geldig t/m 1 november 2002. Rentewijzlglngen voorbehouden.
door Bob van Huët
nijmegen/gpd - Na de cafébrand
in Volendam was de aandacht
voor brandpreventie in Neder
land vooral gericht geweest op
de horeca. Nu cafés en disco
theken zijn doorgelicht, is het
tijd voor de scholen. Die staan
volgende week centraal in de
nationale brandpreventieweek
Op aandrang van de verzeke
raars.
Basisscholen kunnen binnen
kort bezoek verwachten van de
brandweer. Die controleert of
het - sinds 1 juli vereiste - ont
ruimingsplan inderdaad is op
gesteld en of de school ook
plannen heeft daarmee te oefe
nen.
Na de horeca richt de brandpre
ventie zich nu op onderwijsin
stellingen. De urgentie hier was
minder groot. Er zijn weliswaar
steeds meer schoolbranden
(driehonderd in 2000), maar
daarbij vallen vrijwel nooit
slachtoffers. Het vuur wordt
meestal gesticht door inbrekers,
lang na schooltijd. Scholen
staan volgende week centraal in
de nationale brandpreventie
week. Brandweerkorpsen op ba
sisscholen zien toe hoe leerlin
gen het eraf brengen bij hun
ontruimingsoefening.
De scholieren mag dan gelukkig
veel lichamelijke ellende door
een branden bespaard zijn ge
bleven, in materiële zin is de
vlam in de pan geslagen. Over
1999 bedroeg de brandschade
aan scholen 15,5 miljoen euro.
Een jaar later was het 34 miljoen
euro. Meer dan een verdubbe
ling dus en reden voor de verze
keraars om extra verhogingen
aan te kondigen van de pranies
voor scholen zonder inbraak- en
brandmeldingsinstallatie. De
meeste schade werd aangericht
aan basisscholen: 19 miljoen
euro in 2000 tegen nog geen 8
miljoen euro in het jaar ervoor.
Het totaal aantal branden op
scholen steeg met 30 procent
naar 300 in 2000.
De preventiemogelijkheden lij
ken alomvattend. Als een school
het goed doet, kunnen er wel
drie installaties hangen, zegt Lex
Schruijer, woordvoerder van het
Nederlands Instituut voor
Brandweer en Rampenbestrij
ding (Nibra). De kosten van die
investering kunnen gauw oplo
pen tot 20.000 euro per school.
