KUNST CULTUUR
ïaiji
tfUl
iP
Eeuwenoude Mickeys als kritiek op consumptiemaatschappij
'Rechte lijnen vind ik saai'
'München is rijp voor sterl
rol in Europees cultuurlevd3,
Kunstroute: Struinen langs Leidse ateliers en galeries
Het beste van
Elvis gebundeld
De Passievrucht
wordt verfilmd
Gitaar Hendrix
niet verkocht
Fotograaf Henk
Jonker overleden
Theaterdoe Q,
van Chagal do
Joods Mus< iet
woensdag 25 SEPTEMBEi
Foto: AP/Mark Lennihan
new york - Priscilla Presley, de
weduwe van Elvis, arriveert op
het feest dat gisteravond werd
gegeven ter gelegenheid van het
verschijnen van de cd 'Elvis 30
nr. 1 Hits'. Het album met de
belangrijkste successen van El-
vis Presley werd in het Hard
Rock Cafe van New York ten
doop gehouden. Vorige maand
was het 25 jaar geleden dat de
'King of Rock' overleed.
Amsterdam - De roman 'De
Passievrucht' van Karei Glastra
van Loon wordt verfilmd. De
rolprent gaat in het voorjaar
van 2003 in première. Van het
boek zijn tot nu toe in Neder
land 260.000 exemplaren ver
kocht. In de film, die 2,5 mil
joen euro gaat kosten, worden
de hoofdrollen gespeeld door
onder anderen Paul Muller, Ca-
rice van Houten, Jan Decleir en
Gijs Scholten van Aschat. 'De
Passievrucht' gaat over een
man die erachter komt dat hij
niet de echte vader is van zijn
13-jarige zoon.
londen - De veiling van een gi
taar die rocklegende Jimmy
Hendrix tijdens een concert in
de fik stak, is gisteren mislukt.
De gitaar had ten minste
340.000 pond (537.000 euro)
moeten opbrengen, maar het
hoogste bod bleef op 300.000
pond steken. De huidige eige
naar, Dweezil Zappa, moet nu
binnen een week beslissen, of
hij het bod alsnog accepteert.
Amsterdam - Fotograaf Henk
Jonker is gisterochtend op 89-
jarige leeftijd in Amsterdam
overleden. Hij werkte onder
meer voor het Algemeen Han
delsblad en internationale tijd
schriften als Time en Der Spie
gel. Jonker begon na de Tweede
Wereldoorlog met fotograferen
waarbij hij vooral oog had voor
gewone mensen en kleine mo
menten. Hij was enige tijd ge
trouwd met de fotografe Marie
Oestreicher, beter bekend on
der de artiestennaam Maria Au
stria. Zij overleed in 1975.
2 at no
Real-
ue lie
•1 m<
pai
"Jivalle
over;
train
linl
Tekenfilmfiguren ais Mickey Mouse, Donald Duck en Bart Simpson domineren het werk van Nadin Ospina. Publiciteitsfoto's
Colombiaan Nadin Ospina met eerste Europese solotentoonstelling in Rijksmuseum voor Volkenkunde
door Coen Polack
leiden - Stel dat door de inslag van een asteroïde
onze beschaving vergaat en dat het huidige aard
oppervlak onder een tientallen meters dikke laag
stof en gruis belandt. Stel dat de fossiele resten
van onze beschaving over honderdduizenden ja
ren worden opgegraven en dat ze bijvoorbeeld op
Disneyland stuiten. De Colombiaanse kunstenaar
Nadin Ospina vindt het een interessant idee. „Ze
zullen minstens denken dat we hier een cultuur
hadden waarin hele rare dieren aanbeden wer
den", zegt hij lachend.
Bezoekers aan Ospina's eerste Europese soloten
toonstelling in het Rijksmuseum voor Volkenkun
de in Leiden wacht een even vreemde ontdekking.
De vitrines staan vol religieuze beeldjes en voor
werpen in pre-Columbiaanse stijl, zoals ze dui
zenden jaren geleden gemaakt werden in zijn va
derland. Ospina heeft de gezichten van goden en
andere religieuze figuren vervangen door de hoof
den van tekenfilmfiguren als Mickey Mouse, Do
nald Duck, Goofy, Popeye en Bart Simpson. Ospi
na: „Mijn werk is een protest. Door Mickey Mouse
en Donald Duck worden de oude beelden uit on
ze cultuur weggedrukt. De jeugd kent de teken
filmfiguren maar weet niets van zijn eigen cultuur.
Dit zijn niet onze goden, dit zijn de goden van de
consumptiemaatschappij. Dat zijn volgens mij go
den zonder spiritualiteit."
Ospina lokt extreme reacties uit met zijn werk, dat
in Colombia zelfs voor opschudding zorgt. „Men
sen reageren geschokt en boos. Ze zeggen dat ik
de cultuur verkwansel en het verleden verwoest,
maar het is juist een protest. Ik uit kritiek op de
manier waarop onze cultuur vervangen wordt
door een geïmporteerd onspiritueel substituut."
„Daarnaast is het ook kritiek op musea. Een mu
seum als (fit is één grote tentoonstelling van het
koloniale verleden van een land. Nu weet ik dat
het huidige bestuur van het museum er andere
ideeën op nahoudt, dat toont het alleen al door
mijn expositie te laten zien, maar het blijft een
vreemd fenomeen. De objecten die je in de vitri
nes van het museum ziet staan, zijn niet bedoeld
om in vitrines te staan, het zijn gebruiksvoorwer
pen, religieuze objecten die in heilige ceremonies
gebruikt moeten worden."
De werken van Ospina zien er verraderlijk authen
tiek uit. Nu kun je moeilijk om het feit heen dat je
naar de gelaatstrekken van Donald Duck staat te
kijken, maar de beeldjes met gelijmde barsten,
zandresten in de hoekjes en gleuven en een door
wind, water en stof verweerd uiterlijk zouden
makkelijk duizenden jaren oud kunnen zijn. Ospi
na heeft de afgelopen jaren alle methodes uit de
trukendoos van professionele vervalsers bestu
deerd. „Ik kreeg in Colombia een paar pre-Co
lumbiaanse beeldjes te koop aangeboden. Het
was echt een koopje en ik wilde ze graag hebben.
Pas toen ik ze gekocht had, kwam ik er achter dat
het verschrikkelijk goede vervalsingen waren. Dat
heeft me aan het denken gezet. Ik ben gaan expe
rimenteren en ik heb hier en daar wat ideetjes op
gedaan. Het helpt enorm als je de voorwerpen een
paar maanden begraaft. Als je ze weer uit de
grond haalt, zien ze er al flink oud uit. Ik ben in
middels zelf best een goede vervalser. Voor zo'n
origineel pre-Columbiaans beeldje draai ik mijn
hand niet om."
The Ground The Real', expositie van Nadin
Ospina, t/m 5 januari, Rijksmuseum voor Vol
kenkunde, Steenstraat 1, Leiden. Open: di t/m
zo 10.00 tot 17.00 uur.
amsterdam/anp - Zev ^et
theaterdoeken van Marf"
(1887-1985) uit 1920
volgende maand voor
in Nederland te zien.
om reusachtige schildi
die de van oorsprong W i" "et
sche kunstenaar maa ie'
het Joods Theater in
Van 13 oktober tot en
nuari hangen de werki 1
Joods Historisch Mu "e'
Amsterdam. De insteliSure
wacht een recordaanty"
kers voor de doeken.
In het Bijbels Museum""'
sterdam is tegelijkertijd
toonstelling te zien mn "e
meer de ontwerpen c"
stenaar in 1959 m;
glas-in-loodramen. r<
zijn geplaatst m de
van het Hadassah zieki ei
Jeruzalem. Ook deze o voetl
waren nooit eerder ij ch ee
land te zien. Het Bijbf e
um viert het 150-jarig ld
met deze expositie, di ht<
'Marc Chagall, ramen
zalem' heeft.
Marc Chagall werd
Zakharovich Shagal géng:
Vitebsk in Wit-Rusli htera
groeide op in een vroi let ui
milieu. In 1910 vertrol reldv
het eerst enige jaren na jeslui
rijk. Na de Tweede Wnen.
log vestigde hij zich d« ver e
dat land.
Volgens het Joods
Museum zijn de zev<
doeken het hoogtepid,
Chagalls werk in Ruslbond
de zeven doeken conpelei
hij als geen ander n
kunst met de jiddische ei
De grote werken, de
acht meter breed, wort
leend door The State
Gallery in Moskou.
Eind vorige maand we FQ
positie met grafiek va
voortijdig beëindigd i )e vc
Amsterdamse gale ël er
had gezegd dat er vei lion
hingen. De organisa olitie
daarop aangifte tegen FC 1
handelaar wegens sma lanie
phe:
Het Joods Historisch
twijfelt niet aan de ecl aël.
de theaterdoeken, a an hi
woordvoerster. De teieidsr
lig heet 'Marc Chagall, 1 - C)
Theater'. Behalve doel ïdue
onder meer voorstudi 16 ol
to's te zien. a. Isi
ogei
tuati
FII
lalei
orga
een
dent
era
i igde
sten:
[Ei-
mee
:rme
cyi
In Leiden en de regio bestaat grote belangstelling voor profes
sionele en amateuristische kunstbeoefening. Heilig Vuur volgt
stad- en regiogenoten die musiceren, zingen, dansen, toneelspe
len, fotograferen of op andere wijze actief zijn. Vandaag: schil
deres Ineke Piket uit Leiden.
„Ik schilder het liefst dieren en
natuur", zegt Ineke Piket. Uit de
handen van deze Leidse schil
deres kwam de afgelopen jaren
een onstuitbare stroom schilde
rijen met bloemen, bomen, gei
ten, koeien, varkens en paarden
als onderwerp. Piket werkt niet
alleen op doek, maar ook in op
dracht op muren en muurpa
nelen. Ze heeft al diverse keu
ken-, woonkamer- en slaapka
mermuren in de regio van de
coratie voorzien.
„Meestal gaan die opdrachten
via via. Kennissen en familiele
den verwijzen iedereen door
naar mij. Zo kreeg ik laatst een
verzoek van iemand om een
raam te schilderen op een
muur. Dat raam moest uitzicht
hebben op een weide met scha
pen. Nu bleek dat hij net ver
huisd was en daarvoor op een
plek woonde met uitzicht op
een weiland met schapen."
Piket ziet verband tussen haar
opdrachten en de woonomge
ving van de opdrachtgevers. „Ik
heb voor verscheidene mensen
in Rijnsburg hun muur beschil-
leiden - Dat er in Leiden op
kunstgebied veel gebeurt, staat
buiten kijf. De grootscheepse
expositie 'Beeld en Evenbeeld'
lichtte onlangs al een tipje van
de sluier op.
Met nadruk op 'tipje', want de
45 deelnemers die in dat kader
hun werk toonden, vormen nog
maar een fractie van de voltalli
ge kunstenaarspopulatie die
Leiden bevolkt. Zo bewijst de
Kunstroute die komend week
einde weer wordt gehouden:
meer dan honderd schilders, fo-
tografen, beeldhouwers en ga zo
maar door gooien twee dagen
lang hun ateliers en galeries wa
genwijd open voor het publiek.
Vertrekpunt voor deze artistieke
zwerftocht is De Waag, waar alle
deelnemers een folder met rou
te in de handen gedrukt krijgen.
Ook zijn alle kunstenaars hier
vertegenwoordigd met één
kunstwerk, zodat het publiek al
vast een aardig beeld krijgt van
wat het te wachten staat: van
schilderijen, grafiek en tekenin
gen tot beeldhouwwerken, foto
grafie en nieuwe media. De be
doeling is dat iedere bezoeker
zijn favoriete kunstwerk uitkiest;
op basis van de stemmen wordt
aan het einde van het weekein
de een publieksprijs uitgereikt.
De mensen die het winnende
kunstwerk als favoriet hebben
aangewezen, maken kans op
een jaarabonnement op de
kunstuitleen.
Gekoppeld aan de Kunstroute is
de opvoering van 'Licht!', een
korte toneelvoorstelling in De
Waag waarin theater, tekst en
beeldende kunst samenkomen.
Het stuk van Stichting Bara én
een aantal Leidse kunstenaars
gaat over een man die zijn por
tret laat maken, omdat hij wil
weten wij hij werkelijk is. Ook
wordt het verhaal verteld van
een kunstenaar die in zijn werk
tracht te vangen wat zijn model
niet wil laten zien.
Onder de titel Vergeet de WC
niet' zal het Haagse kunste
naarsduo Petra en H@anzz een
mini-expositie op de toiletten
van de deelnemende galeries in
richten. Daartoe maakten zij
collages van digitale foto's,
waarop zij objecten en personen
vastlegden met een bijzondere
betekenis of persoonlijke herin
nering.
Ook de Leidse basisscholen
doen mee aan de Kunstroute.
Leerlingen krijgen zo de kans
echte kunstenaars te ontmoeten
en vragen over hun werk te stel
len. Tijdens een bezoek aan het
Centrum Beeldende Kunst
(CBK) maken ze bovendien ken
nis met de uitgebreide kunstcol-
Dercon maakt overstap naar Haus der Kunst officia
r 1 tr
ire Li
C
derd met een uitzicht op de
Grote Kerk. Opdrachtgevers die
in de buurt van het strand wo
nen, willen graag uitzicht op
zee."
Zelf woont Piket midden in de
Leidse nieuwbouwwijk Stevens
hof. Ze heeft met haar schilder
werk de woning voorzien van
landelijke details. In een hoek
van de woonkamer kruipt een
wijnrank tegen de muur op. De
trossen witte druiven zien er
smakelijk uit, maar zijn jammer
genoeg geschilderd. „Ik maak
veel foto's die ik naschilder.
Zo'n wijnrank blijft wel stil han
gen, maar als ik koeien schilder
dan lopen ze zo weer weg als ik
daar in het weiland ga zitten
met mijn spullen. Of ze komen
veel te dichtbij, dat hoeft van
mij ook niet. Daarnaast krijg je
als je buiten werkt vaak com
mentaar van voorbijgangers. Ik
heb hier in huis of in de tuin zo
mijn vaste plekjes waar ik graag
zit te schilderen. Dat werkt ge
woon het lekkerst."
„Het duurt lang om je stijl een
beetje te ontwikkelen. Mijn eer-
lectie, waaruit ze hun i
werken mogen kiezen. 1
wordt een tentoonstel]
maakt die alleen tijtj
Kunstroute te bezichtigt
Kunstroute, 28 en 291
ber, 12.00 tot 18.00 uui
gronden verkrijgbaar E
Waag.
Ook vindt hier op vrij p
zaterdagavond en
tend de theatervoo
Licht! plaats. Kaartveii
het CBK, telefoonnunu
5165369.
door Peter Ouwerkerk
münchen - Chris Dercon, schei
dend directeur van het museum
Boijmans van Beuningen heeft
gistermiddag in zijn 'Akkeptanz
speech' in München een voor
name plaats van het Haus der
Kunst in het Europese kunst- en
cultuurleven in het vooruitzicht
gesteld. „München is er rijp
voor een sterke rol in het Euro
pese cultuurleven te spelen."
Dercon maakte zijn overstap
van het Rotterdamse museum
naar het Haus der Kunst, per 1
juni 2003, gisteren officieel. Eind
oktober zal hij zijn team bekend
maken. Hij liet zich er niet over
uit of daar curatoren van Boij
mans bijzitten.
Hij prees wat in het Haus der
Kunst tot stand is gebracht.
„Onder mijn voorganger is het
Haus der Kunst uitgegroeid tot
een instituut met een volledig
eigen karakter. Het Haus was al
lang geen plaats meer voor uit
sluitend reizende exposities.
Hier zijn nieuwe tentoonstellin
gen geïnitieerd, met aansluitin
gen op gebied van theater en
ruimte voor debat. Het Haus der
Kunst is een voorbeeld gewor
den. Aan mijn ploeg de taak dat
voorbeeld verder te ontwikke
len", aldus Dercon.
Hij brak een lans voor royale fi
nanciële armslag. Financiën, die
hem de ruimte geven niet te veel
afhankelijk te zijn van 'de dicta
tuur van kijkcijfers'. Dercon
hoopte dat hij als Belgische Ne
derlander gespaard zou blijven
van de vergelijking met Rudi
Carrell, in meer dan een op
zicht.
„Het gaat in de kunst niet om de
kijkdichtheid, maar om de kwa-
Uit de handen van schilderes Ineke Piket kwam de afgelopen jaren een onstuitbare stroom schilderij
en met bloemen, bomen, geiten, koeien, varkens en paarden als onderwerp. Foto: Hielco Kuipers
ste schilderijen waren ook niet
zo realistisch als mijn werk nu
is. Ik ben begonnen met aqua
rellen. Daarmee werkje heel
schetsmatig. Een jaar of vijftien
geleden ben ik overgestapt op
olie- en acrylverf. Dat geeft je
veel meer gelegenheid om je
schilderij te perfectioneren. Je
kunt er eindeloos aan blijven
werken. Je moet het gewoon
doen om er goed in te worden.
Een beetje aanleg helpt ook wel
- ik heb het bijvoorbeeld van
mijn vader - maar je moet voor
al oefenen. Sommige dingen
lukken me niet, en in sommige
opdrachten heb ik geen zin. Als
mensen nu naar me toekomen
met een opdracht voor een
muurschildering dan kan ik in
schatten of ik het aankan. Orga
nische, ronde vormen uit de
natuur spreken me aan, te veel
rechte lijnen vind ik saai. Als er
te veel rechte lijnen inzitten,
dan vraag ik of mijn man die
wil doen met de airbrush."
Piket heeft nooit de ambitie ge
had om professioneel kunste
naar te worden. „Ik vind het
wel best zo. Van mij hoeft het
schilderen niet full-time. Ik heb
leuk werk als activiteitenbege
leider en ik kan het schilderen
er gewoon naast doen. Moetje
eens voorstellen hoe dat zou
zijn als je alleen maar zou schil
deren. Dan bouw je geen pensi
oen op, je moet je verzekerin
gen zelf gaan betalen. Nee, dat
is allemaal niks voor mij."
Ineke Piket is te bereiken via
e-mail: inekepiket@zonnet.nl
of op nummer 071-5315095.
Coen Polack
liteit van het kijken. Kunstinsti
tuten zijn niet in de eerste plaats
pretparken, maar moeten aan
de basis staan van voor nieuwe
ervaringen en belevenissen."
Dercon stelde dat het Haus der
Kunst, door zijn ontstaansge
schiedenis, voor eeuwig een be
langrijke plaats inneemt. Ge
bouwd op verzoek van Adolf
Hitler, ontworpen door Paul
Ludwig Troost, bood|ago
tweede helft van de jils de
alle ruimte voor HitUlud1
denkbeelden over kul in e
tentoonstelling 'Twen v
jaar Duitse cultuur' on Sp
in 1937 in een reactie a nc
over het Haus der Kjtero
honderden zogenaanjie. V
de werken' werdentoen
seerd. en b
de
