GESPREK VAN DE DAG
Wind, regen en bladererf
Oude schoolvrienden
zoek je op internet
Inkeping in beschuit vond Bolletje niet uit
'Lift is veiliger dan tri«
In de herfst moet weggebruiker nattigheid voelen
Klaar voor supersprong
Reizigersromantiek
DINSDAG 24 SEPTEMBER
MENSELIJK
Een schildpadtweeling is
vrij uniek. Afgelopen vrij
dag kropen twee roodwang-
sierschildpadjes uit één en
hetzelfde ei in het Lim
burgse Landgraaf. Het
vreemd gevormde ei hield
schildpadliefhebster Carry
Coppes al weken in de
greep. De geboorte van een
schildpad gaat net als zijn
leven: langzaam. Na ruim
vijf weken in de warme
broedmachine deed de
tweeling, die de namen
ROMULUS enREMUS
heeft gekregen, er bijna
twee volle dagen over om
zich uit de eierschaal te
werken. De twee, nauwe
lijks groter dan een munt
van twee euro, zijn nog met
elkaar verbonden door een
De Russische Oksana Fe-
derova is niet langer MISS
UNIVERSE 2002. Volgens
de organisatie is de Russin
te verwend. Ze komt haar
verplichtingen als mooiste
van het universum niet na.
Dat meldt The New York
Post. De nieuwe Miss Uni
verse is nu Miss Panama,
Justine Pasek. Zij werd
tweede bij de verkiezing en
applaudisseerde toen voor
winnares Federova (foto).
Op de website van Miss
Universe draait nu alles om
de Latijns-Amerikaanse
'publiekslieveling'. De Rus
sische uit Sint Petersburg
is volgens de organisatie
'ongelooflijk mooi maar ook
ongelooflijk verwend'. „Ze
wil gewoon niet werken."
De vrouw zou volgens de
krant intussen onreglemen
tair zeker vijftien pond zijn
aangekomen. De organisa
tie vermoedt ook dat ze
zwanger is. De Miss Univer-
se-verkiezing wordt betaald
door de onroerendgoed-
magnaat uit New York, Do
nald Trump. Foto: Reuters
Een 19-jarig SCHOOLMEISJE, Anna Lührmann, is geko
zen voor het Duitse parlement. Ze is daarmee waarschijn
lijk wereldwijd een van de jongste parlementariërs ooit.
Lührmann is vijf jaar geleden lid geworden van de Groe
nen en is dé woordvoerster van de jongerenafdeling van de
partij in de deelstaat Hessen. Commentaar over haar rela
tieve onervarenheid wimpelt ze af. Ze zegt dat ze meer
toewijding en een frisse kijk op zaken heeft. Verder vindt
ze dat de Groenen pragmatischer zouden moeten zijn en
problemen moeten oplossen in plaats van ze eindeloos te
bespreken.
Bestaat er verband tussen
LPF-Kamërlid Mat Herben,
oud-WD-leider prof. Oud
en H. van Kol, één van de
oprichters van de SDAP?
Ja: ze zijn .of waren lid van
de orde van VRIJMETSE
LAREN. In de oude zaal
van de Tweede Kamer werd
gisteren het boekje 'Vrij
metselaren in de politiek'
aangeboden aan Kamer
voorzitter Weisglas. 'Broe
der Vonhoff', één van de
auteurs, noemde verdraag
zaamheid de grondtoon van
de Vrijmetselarij. Vonhoff
ontkende dat politici in
hun werk als Kamerlid ooit
handelden op instructie
van hun grootmeester. Au
teur Wijne vermoedt dat
LPF'er Herben staat in de
traditie van de vrijmetsela
rij die radicalisering, ook in
de politiek, wil tegengaan.
In het boek presenteren
Vonhoff en Wijne biogafi-
sche schetsen van acht po
litici die tevens vrijmetse
laar waren. Foto: ANP
Een bezoekje aan het casino van Knokke is een 27-jarige
inwoner van het Zeeuws-Vlaamse Philippine zaterdag li
chamelijk duur komen te staan. Een in België verblijvende
Italiaan nam het niet dat de Zeeuw zijn vriendin probeer
de te versieren en beet hem zijn OOR af. De Nederlander
is overgebracht naar een plaatselijk ziekenhuis, maar het
oor kon daar niet meer worden aangenaaid. Volgens justi
tie in Brugge, die de Italiaan voor de rechtbank wil bren
gen, zal de Zeeuw zijn oor ook zo goed als zeker definitief
moeten missen.
Inwoners van Seattle plei
ten voor invoering van een
BELASTING OP KOFFIE.
Met de opbrengst van naar
schatting 7 tot 10 miljoen
dollar willen zij volgens de
krant Los Angeles Times de
kinderopvang steunen, die
te lijden heeft onder bezui
nigingen door het stadsbe
stuur. In Seattle is de keten
van koffiehuizen Starbucks
ontstaan. De inwoners van
de stad staan bekend als
grote koffiedrinkers. Inmid
dels hebben meer 20.000
inwoners een petitie gete
kend voor een referendum
over invoering van de belas
ting van tien dollarcent
(ruim 10 eurocent) op elk
verkocht kopje koffie. Vol
gens peilingen is 74 pro
cent van de inwoners van
de stad van plan volgend
jaar voor invoering van de
belasting te stemmen.
„Voor mensen van buiten
Seattle kan het idee dwaas
lijken", erkent John Bur-
bank, die het plan van de
belasting bedacht. „Maar
iedereen was het ermee
eens."
pe
Er stonden zeventien mensen in
de lift die afgelopen vrijdag in
een kantoorgebouw in Amster
dam naar beneden viel. Tien
meter lager, in de kelder, kwam
het gevaarte met een harde
dreun tot stilstand. Acht men
sen raakten gewond en werden
met rug- en nekklachten naar
het ziekenhuis gebracht.
„Dat ongeval is heel bijzonder",
meent J. van Lindenberg,
woordvoerder van het Liftinsti-
tuut. „Ieder jaar gebeuren in
Nederland zo'n vijf ongevallen
met liften. De slachtoffers zijn
vaak installateurs of onder
houdsmonteurs. Liften zijn heel
erg veilig. Veiliger dan een trap."
In Nederland zijn er zo'n 65.000
personenliften. Eens in de acht
tien maanden wordt iedere lift
gekeurd door het Liftinstituut.
ng'
dtc
Voldoet een lift niet aan
stelde normen, dan wor
onmiddellijk gesloten, g
reerd en opnieuw gekeu
,„Zo moet een nieuwe li
voorbeeld aan minimaaf
bels hangen en niet
bel. Er moet verlichting
een alarminstallatie. De®,
een rem hebben, een
naamde vanginrichting,
snelheid te hoog wordt,
die automatisch in werl
brengt hij de lift tot stils
aldus Van Lindenberg.
Hoe het ongeval in Ams
kon gebeuren, is nog ee
sel.
De oorzaak wordt ondei
Wel is duidelijk dat er te.
mensen in de lift stondi 3
etei
om
11 va
Marcha van Schijndel
Hoe is het afgelopen met je bes
te vriend of vriendin van de ba
sisschool? En waar hangt je
sportmaatje van vroeger nu uit?
De nieuwe, interactieve website
vriendentrefpunt.nl geeft mis
schien antwoord. De site is be
doeld om weer in contact te ko
men met oude vrienden of col
lega's. In navolging van Enge
land, waar de site een stormach
tig succes beleeft, moet nu Ne
derland warmlopen voor de
zoektocht naar uit het oog verlo
ren vrienden.
De opzet is simpel: je laat je gra
tis registreren door je levensloop
achter te laten. Dat kan heel
summier, of juist zeer uitge
breid. Via een zoekmachine
kunnen anderen jou traceren.
Bijvoorbeeld aan de hand van
de basisschool waarop je hebt
gezeten, de voetbalclub of een
voormalig werkgever. Precies op
die wijze kun je zelf ook anderen
opsporen. En er kan op de site
via e-mails met oude vrienden
worden gecommuniceerd. Dat
kost 7,50 euro per jaar.
De Engelse lulie Pankhurst be
dacht in de zomer van 1999 het
concept voor vriendentrefpunt,
omdat zij wilde weten hoe het
haar oude klasgenoten verging.
Samen met haar man, een com
puterfreak, zette ze een jaar later
een website op. Wat begon als
een proef in de vrije avonduur
tjes op de zolderkamer, is in
middels uitgegroeid tot een mil
joenenbedrijf. Binnen een jaar
waren er al één miljoen deelne
mers. Inmiddels kent bijna ie
dereen in Engeland de site, het
aantal leden is momenteel tot
ruim boven de zeven miljoen
gestegen. Veel bedrijven hebben
hun werknemers verboden tij
dens werktijd op de site te kij
ken. Dat kostte te veel arbeids
uren.
„En nu moet Nederland vol
gen", zegt Steve Core, die als
consultant een eigen bedrijf
heeft. Core, geboren en opge
groeid in Engeland maar tegen
woordig werkzaam in Neder
land, denkt dat de website ook
in Nederland kans van slagen
heeft. „Iedereen gaat in zijn of
haar gedachten wel eens terug
in de tijd. Je vraagt je dan af hoe
het je oude vrienden of collega's
is vergaan. Maar hoe kom je
daar achter? Dan is een website
een eenvoudig maar doeltref
fend middel om in contact te
komen."
De Nederlandse versie van
vriendentrefpunt bestaat twee
maanden. En wordt eveneens
beheerd vanuit een zolderka
mertje, in het Gelderse Wïjchen.
Er zijn nu tweeduizend leden.
Core hoopt op een sneeuwbal
effect, net zoals in Engeland.
Daar is de website door mond-
tot-mond-reclame en massale
media-aandacht ongekend po
pulair geworden. Vooral vanwe
ge enkele succesverhalen, zoals
familieleden die elkaar na jaren
weer vonden. „Maar er zijn ook
wat scheidingen uit voortgeko
men, omdat oude jeugdliefdes
hun relatie nieuw leven inblie
zen nadat ze elkaar via internet
weer vonden", zegt de 41-jarige
Core. Zelfheeft hij via de Engel
se website weer contact gekre
gen met bijna dertig voormalige
kameraden.
Bezoekers die de site willen ge
bruiken om hun gal te spuwen
over oude bekenden zitten ver
keerd, stelt Core. De berichten
die men op de site achterlaat
worden gescreend. Vrienden
trefpunt wil eind dit jaar 50.000
leden hebben.
Rudi Buis
uitg
ger
gei
de
de
De Amerikaanse acteur
NICK NOLTE volgt een
kuur in een ontwennings
kliniek in de staat Connec
ticut. Dat heeft een woord
voerder van de 62-jarige
filmster gisteren meege
deeld. Noltewerd 11 sep
tember na een wilde ach
tervolging op een autosnel
weg bij het Californische
Malibu aangehouden. Hij
bleek te veel te hebben ge
dronken. De filmster had
de aandacht van de politie
getrokken omdat hij veel te
hard reed en zo over de weg
slingerde dat hij op de
baan voor het tegemoetko
mende verkeer terecht was
gekomen. De acteur in
films als The Deep, 48
Hours en Cape Fear, bleek
niet in staat een blaasproef
uitte voeren. Nolte had in
de jaren negentig ook een
drankprobleem. Vrienden
zeiden dat hij die had over
wonnen door gezond te
gaan leven en aan fitness te
gaan doen. Foto: Reuters
Dat het nog deze maand wordt,
staat wel vast. Maar wannéér
precies, dat hangt van de
(weers) omstandigheden af. Het
is een van de weinige factoren
waar de Franse oud-legerofficier
Michel Fournier (58) geen greep
op heeft als hij zich aan zijn 'su
persprong' waagt. Om zijn pro
ject uit te voeren heeft hij een
team van wetenschappers ge
formeerd.
De Fransman is al ruim veertien
jaar bezig met zijn grote droom:
een parachutesprong van extre
me hoogte. Fournier wil sprin
gen van een recordhoogte van
40 kilometer, uit een helium-
ballonvaartuig. Onderweg pakt
hij dan meteen het record voor
de langste vrije val mee. De
nummers drie en vier van zijn
verlanglijstje zijn het hoogtere
cord en het snelheidsrecord,
beide in de categorie vrije val.
Maar het project wordt ook we
tenschappelijke waarde toege
dicht Zo kan de sprong zeer
nuttige informatie opleveren
over medicijngebruik op grote
hoogte. Bovendien kan de
Fransman de Amerikanen een
dienst bewijzen. Zijn afsprong
kan antwoord geven op de vraag
of het - in geval van nood - mo
gelijk is om de bemanning van
een ruimteveer op een dergelij
ke manier in veiligheid te bren
gen.
De site van Fournier: www.le-
grandsaut.org
kleine hoeveelheid eigeel.
Als de band verbroken is,
mogen ze voor het eerst het
water in. Hun broertjes en
zusjes - de afgelopen we
ken waren dat er dertien -
worden verkocht, maar
Romulus en Remus mogen
voor altijd blijven. „Ze ko
men in m'n testament",
zegt Coppes, „want ze
gaan mij ruimschoots over
leven." Foto: GPD
Uitvinder Theo Tempels uit Apeldoorn heeft maar even naar Almelo
gebeld, nadat Bolletje eind vorige week trots de nieuwe beschuit-
met-inkeping presenteerde. Tempels zegt de geestelijk vader van
deze vondst te zijn. Hij heeft er, meldt hij, zelfs al twee
keer contact met Bolletje over opgenomen, in 1997 en
in 2000.
Tempels lijkt sterk te staan. Want het octrooiregis-
ter beschrijft gedetailleerd en geïllustreerd wat
Tempels bedacht: „Een product dat aan zijn
omtreksrandzone is voorzien van een randuit-
sparing, waarin de top van een vinger van een
consument past, zodanig dat de consument
het bovenste product van een in strakke folie
omhulling verpakte stapel producten kan uit
nemen door de genoemde vingertop in de uit
sparing te steken, het product aan het aan de
uitsparing grenzende randzonedeel aan te grij
pen en omhoog te trekken, waardoor het kan
telt."
Tempels diende zijn octrooi-aanvraag in juni 1999 in
bij het Bureau voor de Industriële Eigendom in Rijswijk,
de voor de octrooiverlening verantwoordelijke instantie. In decem
ber 2000 werd het octrooi van kracht en blijft geldig tot juni 2019.
Tempels gelooft in elk geval niet dat de Almelose beschuitbakker
opzettelijk met zijn uitvinding aan de haal is gegaan. Hoe
wel hij over de inkeping al twee keer contact met Bolle
tje zegt te hebben gehad. „Maar ze konden het zelf
wel, zeiden ze." Nu heeft hij opnieuw gebeld. „Ik
wacht maar even af waarmee ze komen. Ik heb in
elk geval geen zin om advocaten in te schakelen,
we gaan gewoon met elkaar praten."
Inzet: een financiële regeling voor de bedenker.
De gepensioneerde Tempels, droogjes: „Ja, ik
kan geen andere reden bedenken waarom er
patent wordt aangevraagd op uitvindingen." En
dus dreigt het een dure uitsparing te worden
voor de beschuitfabriek.
Tempels is overigens niet wraakzuchtig. Hij is
bijzonder ingenomen met het feit dat zijn vinding
nu echt in productie komt. „Ik ben blij dat ze de
waarde van m'n idee inzien. Dat is een compliment."
GPD
cardo en Don José. Zij vertegenwoordigden in
Cumbal, waar de politie vanwege de FARC al
jaren niet buiten de kazerne durfde te komen, de
Colombiaanse regering en de vooruitgang in het
algemeen. Dappere mantien, meteen optimisme
dat gezien de omstandigheden wonderbaarlijk
was. Met moeizaam losgepeuterd overheidsgeld
waren ze begonnen met de bouw van een drie
sterrenhotel, aan de oever van de sprookjesach
tige Lagune van Cumbal. Ook waren langs het
meer foreUenkwekerijen opgezet, gerund door de
lokale indiaanse bevolking. De guerilla had het
zowaar goed gevonden, nog niets in brand ge
stoken en de organisatoren in leven gelaten.
Zo kwam het, dat ik op een middag met een
peddel in mijn handen in loodzware houten ka
no zat. Aan mij de taak otn Wimie, Don Ricardo
en Don José over de lagune naar het hotel te
roeien. We hadden wind tegen en het ging steeds
harder regenen. Op mijn tandvlees haalde ik het
hotel aan de overkant. De onderste twee verdie
pingen stonden er al, in casco. Overeen jaar zou
het afzijn en zouden de toeristen gaan komen,
zei Don Ricardo. Langs de oever liepen we ver
der, naar de forellenkwekerij. De-baas van de
kwekerij woonde in een ronde lemen hut met
strodak, samen met zijn vrouw en enige tiental
len cavia's en kippen die je in het donker opeens
langs je benen voelde gaan. Het licht kwam van
het vuur in het midden van de hut. In een pan
boven dat vuur bakte de lekkerste forel die ik in
mijn leven gegeten heb. Pure reizigersromantiek,
zoals ik het zelden ergens anders heb gevonden.
In vier dagen heb ik verhalen voor jaren opge
doken en alles geleerd wat ik nu over Colombia
weet. De bewondering voor die dappere Ricardo
en José is altijd gebleven. DeAK-47's van de
FARC, afdeling 'front 41zoals op alle muren te
lezen was, wezen vanaf de heuvels permanent
naar hun voorhoofd. Twee geletterde, aardige,
idealistische mensen, daadwerkelijk bereid in te
leveren en desnoods te sterven voor hun normen
en waarden - soms betekenen die woorden in
derdaad iets. Na ons vertrek heb ik ze een brief
gestuurd, en de rugzak-reisgids waar tot hun
stomme verbazing ook Cumbal in bleek voor te
komen. Verder geen contact, tot ik in juni dit
jaar opeens een boek kreeg opgestuurd, geschre
ven door Ricardo. Als Justus van Od' bleek ik,
op pagina 107 en 203, te zijn doorgedrongen in
de Colombiaanse literatuur.
Wordt vervolgd.
Het najaar creëert zijn eigen gevaren op de weg. Archieffoto: United Photos de Boer/Poppe de Boer
Aan het begin van de herfst ge
beuren er meer ongelukken in
het verkeer dan anders. Het is
donker, nat en glad. Het najaar
creëert zijn eigen gevaren op de
weg, en de meeste mensen heb
ben een paar dagen nodig om
daar aan te wennen.
„Mensen zijn gewoontedieren",
zegt verkeerspsycholoog Cees
Wildervanck uit Groningen. „Ze
hebben even tijd nodig om hun
gedrag aan te passen."
Veel weggebruikers volgen elke
dag dezelfde route. Volgens Wil
dervanck rijden ze op de auto
matische piloot. „Ze zijn zich
daar niet van bewust, maar ze
hebben hun snelheid als het
ware voorgeprogrammeerd. Als
de weersomstandigheden plot
seling omslaan, krijg je aanpas
singsproblemen.
Na een paar dagen zijn de
meeste verkeersdeelnemers ge
wend aan de nieuwe omstan
digheden, en gaan ze volgens
Wildervanck opnieuw gewoon
tegedrag vertonen. „Juist in die
overgangsfase is het zaak om ex
tra alert te zijn. Wat je dan nodig
hebt is weloverwogen gedrag in
plaats van gewoontegedrag. Je
moet de situatie goed in je op
nemen. Bewust bezig zijn met
remmen, gas geven en uitwij
ken, op plaatsen waar je nor
maal gesproken elke dag voorbij
komt zonder er bij na te den
ken."
Sommige mensen hebben iets
te veel tijd nodig om zich aan te
passen. „Vooral mist is zeer ver
raderlijk. De meeste weggebrui
kers minderen vaart als ze in de
mist rijden, maar soms komt er
toch één voorbij stuiven met
140 kilometer per uur. Die rijdt
dus nog volledig op de automa
tische piloot. Onbewust is de ge
dachte dan: ik rij gewoon door
want ik zie niks, dus er zal ook
wel niks zijn. Kennelijk is zo ie
mand met hele andere dingen
bezig."
Een ander gevaar dat typisch bij
de herfst hoort, althans in be
paalde delen van Nederland,
zijn de grote vrachtwagens met
pnn
bieten en aardappelen J'
donker vanuit het land
opdraaien. „Ze staan e n qq
dwars op de weg. Je zie
een paar oranje zijlamj rir -
flectoren in de verte zv»
herkent ze niet goed, e je aa
afstand moeilijk schatt Qven
gebeuren elk jaar wel e |te
ernstige ongelukken di l
Een lage zon, harde wi c^ot
genbuien, herfstblad, r rQncj(
het zijn factoren die ell
keersdeelnemer moet i ltot
ren in deze tijd van het ,js va
zoals Wildervanck h?t
„In de herfst is het voo
weggebruikers zaak on
heid te voelen." 1 m
VI
Michel Brandsma
Moerasschil 'g|s<
van 7000 jaa's°f
moe
Bij een beekje tussen n
de en Donkerbroek in n-
is het pantser van een
schildpad gevonden. A
gen schatten dat het s(
7000 jaar oud is. Nog r
der zijn er bij archeolo
derzoek in Nederland 1
een moerasschildpad s
Het schild is zo'n twint1(.
meter groot en heeft e<
donkere, bruine kleur,
het in veengrond lag is
bewaard gebleven. De
gen vermoeden dat he
door jagers is gevangei
gegeten. Omdat het p;
eetbaar is werd het alsl
tergelaten.
De moerasschildpad is
derland zeer zeldzaam)
nog alleen voor in het
van ons land. Deze soi
moedelijk uit het nooi
dwenen door verandei
het klimaat
ANP
iravo
ens 1
Ver
akte
uwe
loorc
re va
tijde
gebr
elost
Burgemeesters in Zuid-Colombia zijn hun ste
den en dorpen uitgevlucht. De door cocaïne
aangedreven guerillastrijders van de FARC heb
ben hen officieel tot doelwit verklaard. Aldus
BBC World, eergisteren. Eén van die burgemees
ters ken ik, hij heet Ricardo en is burgemeester
van Pasto. Ik vroeg me al een tijdje af waar
om hij de telefoon niet opnam. Ook ge
vlucht? Of hebben de mannen van de
FARC de draden doorgesneden of de
elektriciteitscentrale opgeblazen? Je weet
het niet. Ook op mijn brief heb ik nog
geen antwoord gekregen. Dat geeft een
onrustig gevoel.
Ik hoop u binnenkort de goede afloop te
melden, eerst het verhaal over onze ge
denkwaardige eerste ontmoeting in 1996.
Mijn vrouw en ik waren - met soms sterk
verhoogde hartslag - op reis in Colombia en
zo kwamen wij in Cumbal terecht, in het
verre zuiden. Op de markt was er feest, hon
derden indianen dronken een ondrinkbaar
sterk drankje en luisterden naar harde mu
ziek Er waren daar nog drie andere blan
ken, die tamelijk verbaasd waren ons aan te
treffen. Zo kwamen wij in gesprek met Don Ri-
