GELOOF SAMENLEVING rz
Kerkgangers laten auto niet staan
Sassenheim blij
met aschpotter
Galadiner voor afslankefc,
Kuitert tornt aan realiteit hiernama;;
Wat is waardevol?
VU krijgt
centrum voor
geschiedenis
van religie
DUIN EN BOLLENSTREEK
Maandag 23 september
Half verzopen in de kerk zitten, dat kan natuurlijk niet
door Floor Ligtvoet
kampen - Traditionele beelden van het hier
namaals zijn niet meer dan voorstellingen,
stelt de geruchtmakende gereformeerde
theoloog H.M. Kuitert in zijn nieuwe boek
Voor een tijd een plaats van God'. Die voor
stellingen verwijzen volgens hem niet naar
een realiteit.
Mensen 'zijn niet onsterfelijk, en hebben
ook niet een onsterfelijke component',
schrijft Kuitert. „Als de levensgeest is gewe
ken is het over en uit." Voorstellingen als
het eeuwige leven of de hemelse zaligheid
kunnen mensen volgens hem helpen om
met het sterven in het reine te komen.
„Maar daar moet het bij blijven, van de ver
beelding moet je geen geloofsartikelen ma
ken", schrijft hij. „Hemel, paradijs, nirwana,
het is alles verbeelding en wordt als pleister
op de wonde gelegd."
Religies gaan volgens Kuitert in de fout als
ze voorstellingen van god (met een kleine
letter) en hiernamaals en de bijbehorende
'mythologische santenkraam' voor waar
houden. „Mensen waren er al voor god er
was, god en goden zijn producten van de
menselijke verbeelding.
Net als in zijn vorige boek neemt Kuitert af
scheid van de voorstelling van god als per
soon. God is volgens hem geest, dat wil zeg
gen de menselijke ervaring van transcen
dentie, van wat boven de mens uits
Religie is humaniteit, stelt Kuitert,
is daar bij uitstek een voorbeeld v
ven is niet lezus vereren, maar gele
Jezus dat deed. Kuitert zet zich af
neiging om van religie een 'gebrui li
te maken. Mensen spannen god
voor het karretje van hun eigen
aan troost, rust en geborgenheid.
De emeritus hoogleraar ethiek en
aan de Vrije Universiteit in Amsten
in de afgelopen tien jaar veel stof
waaien met boeken waarin hij
christelijke erfgoed rigoureus terug
en tot wat in zijn ogen de kem ei
tot
iper
9 d(
72, i
iltw
»epl<
opg
di ide
:d choti
j prol rif
ofe-
leiden - De autovrije dag is aan
vgel kerkgangers ongemerkt
voorbij gegaan. Ruim de helft van
de gelovigen van de Sint Petrus-
kerk en de Sint Lodewijkkerk
blijkt al iedere zondag naar de
kérk te lopen of de fiets te pak
ken. Degenen die wel de auto ne-
rqen, komen van ver, vinden het
weer te guur of zijn slecht ter
been. Voor hen verschilt de auto
vrije zondag niet van andere zon
dagen.
Het is om kwart over negen nog
erg stil aan het plein voor de
Sint Petruskerk aan de Lam-
menschansweg. Het regent flink
en er waait een gure wind. Af en
toe parkeert een kerkganger zijn
auto op een van de weinig vrije
parkeerplaatsen. Zo ook meneer
Van Schie uit de Merenwijk.
Over de autovrije dag heeft hij
nog niets gehoord: „Ik gebruik
mijn auto eigenlijk niet voor
kiprte afstanden. Maar met dit
weer maak ik een uitzondering.
Half verzopen in de kerk zitten,
dat kan natuurlijk niet."
Meneer Verhaar komt lopend
bij de Sint Petruskerk aan. „Ik
vind die autovrije dag een uit
stekend idee", vertelt hij. Ver
haar laat zijn auto graag staan.
Met een motorvoertuig doet hij
waarschijnlijk zelfs langer over
het tochtje van zijn huis naar de
kerk Verhaar woont namelijk
op steenworp afstand. „De au
to's op het plein zijn overigens
niet allemaal van ons", verzekert
lij. „De meeste zijn van de om
wonenden." Intussen arriveren
meneer en mevrouw Van Rijn.
Het stel is droog overgekomen
uit Voorschoten. „Ik kan niet
meer fietsen vanwege mijn knie-
en", vertelt de vrouw.
Toch houdt de regen lang niet
iedereen tegen om de fiets te
nemen. Een mevrouw in een
lange jas trotseert dapper de
bui. Haar fiets stalt ze in het
overdekte fietsenrek naast de
kerk „Toch had ik eigenlijk lie
ver de auto genomen", geeft ze
eerlijk toe. Met haar handen
strijkt ze haar natte kleding
amsterdam/anp - De Vrije
Universiteit in Amsterdam
krijgt een centrum voor on
derzoek naar de religieuze
geschiedenis van Nederland.
De oprichters ervan willen
zich richten op de manier
waarop individuen, groepen
en instituties in de loop der
eeuwen uitdrukking hebben
gegeven aan het verschijnsel
religie.
Dat heeft de VU bekendge
maakt. ReLiC (Centre for
Dutch Religious History), zo
als het centrum heet, is ge
vestigd aan de faculteit der
letteren van de universiteit
Religie als studieobject zal de
traditionele wereldgodsdien
sten omvatten, maar kan ook
gaan over elke andere vorm
van religiositeit.
Het centrum is in het leven
geroepen door de VU-histori-
ci J. van Eijnatten en dr. F.
van Lieburg. Zij zijn als do
cent en onderzoeker verbon
den aan de vakgroep geschie
denis van de Nieuwe Tijd.
Het centrum gaat 7 oktober
officieel open. De historici B.
Kaplan,' hoogleraar Neder
landse geschiedenis in Lon
den, en G. Schutte, VU-hoog
leraar geschiedenis van het
protestantisme, zullen dan
een toespraak houden.
recht. „Weet u, ik moest de fiets
wel nemen want mijn auto is
pas vernield." Wat verdrietig
zoekt ze een plaatsje op een van
de kerkbankjes.
Bij de Sint Lodewijkkerk aan het
Steenschuur is het een kwartier
tje later een drukte van belang.
Tussen de fietsende kerkgangers
rijdt mevrouw Ruigrok. Met
haar 83 jaar is ze een van de
oudste. „Ik doe alles op de fiets
en het gaat nog best." Om zich
tegen de koude wind te weren,
heeft ze een sjaal om haar hoofd
gebonden. Voor een flinke
herfstbui haalt ze haar schou
ders op: „Ik kan best tegen een
paar spatjes regen. Daar smelt ik
echt niet van." Mevrouw De
Vries fietst ook. Toch is ze geen
groot voorstander van de auto
vrije dag. „Ik vind het maar
niets", klaagt ze. „Mensen moe
ten toch zelf weten of ze auto
rijden? Ik heb er totaal niets op
ek
Voor kerkgan
gers van de Pe
truskerk aan de
Lammen-
schansweg ver
schilde de auto
loze zondag
niet van enig
andere rustdag.
Foto: Eric Taal
tegen. Wel zouden ze eens wat
moeten verzinnen tegen die
schadelijke uitstoot van gassen."
„Het is jammer dat zo weinig
kerkgangers van de autovrije
dag afweten", vindt Elsbeth
Klink van de Fietserbond.Aan
de andere kant ben ik blij om te
horen dat zoveel mensen al lo
pend of op de fiets naar de zon
dagmis gaan. Het past natuurlijk
ook wel op een rustdag om de
auto te laten staan."
preek recensie
Onno van 't Klooster
dominee M. Driessen, vereniging van Vrijzinnig Hervormden
Leiden/Oegstgeest, zondag 10.30 uur
Verborgen in oude verhalen
verteld zolang mensen be
staan, zijn woorden van he
mel en aarde die over Gods
wonderen gaan. We ontdek
ken ze als we ervaren ontvan
gend in het leven staan.' Deze
woorden, afkomstig uit een
nieuw boek met liederen, ge
ven de kern weer van de preek
van dominee Marjan Driessen
tijdens de ochtenddienst van
de vrijzinnig hervormde ge
meenschap in Oegstgeest.
Ze wijst op de 'oude verhalen
van Gods wonderen' omdat ze
wil benadrukken dat met de
komst van een nieuw liedboek
niet plots de oude liederen als
het spreekwoordelijke kind
met het badwater zullen wor
den weggegooid. En met dit
praktische punt gaat haar
overdenking direct in over
drachtelijke zin verder want
haar thema is 'traditie met
toekomst'. Een actueel onderwerp binnen de
doorgaans zieltogende vrijzinnig christelijke
kerk. En daarom ook gekozen als titel voor een
bijeenkomst van verschillende vrijzinnige rich
tingen op 5 april volgend jaar. Vooruitlopend
daarop gebruikt Driessen het thema om haar ge
meente enkele cruciale vragen voor te leggen.
en
en
intr<
Zoals: wat is waardevol in onze traditie? )en
belangrijk voor ons? Wat en waarom wij
vernieuwen? Uiteraard verwacht ze gee buit
woorden. Sterker, zelf geeft ze die ook niet fam
overdenking moet de gemeente aan het d leur
zetten. Dat is overigens op zichzelf al trad mer
de vrijzinnigen, die niets moeten hebb< htte
antwoorden en waarheidspreten yon.
levensbeschouwe jds
terrein. Suc<
Toch wil Driessec zate
aard blijven zoekc ins
de sleutel die d rdoi
opent naar de v arat
volle traditie van
komst. Ze
daarbij aan de
tekst (Lukas, 11,
waarin Jezus Fa0IO
en wetgeleerden
telt omdat ze
hooghartige opi
in religieuze zal,,p
sleutel achterl nJr
voor mensen
niet willen blin f
op regels en voo ue.uv
ten. Inderdaad:
woorden uit dePl
die nog altijd
zijn, vooral bij
zinnigen.
Dominee Marjan
sen brengt haar
meer dan preek,
thiek en met
over. Dat is ook het maximaal haalbar
wie houdt van donderpreken met veel vi
verdoemenis en halleluja, moet nu eenra
bij de vrijzinnigen zijn. Neemt niet weg
woorden, op deze zondagochtend omli
de prachtige samenzang van het koor
ra, toch een snaar wisten te raken.
PREEK
TIJGERS
hi
■ulpi
M
jtina
ner
glof
ond
itvo
;els:
iton
ondt
mi
8 sic
mh IL
r Pi IIC
door Margrit Tibboel
sassenheim - Hij is terug van
weg geweest. Nadat hij een klei
ne eeuw geleden verdween uit
het straatbeeld van Sassenheim
is hij opnieuw te vinden vlak bij
zijn oorspronkelijke werkomge
ving aan de Vaartkade. Het win
kelend publiek kon zaterdag
kennis maken met deze histori
sche verschijning: de Aschpot
ter.
Meteen nadat wethouder Wil
brink rond het middaguur het
ruim drie meter hoge bronzen
beeld van de Tilburgse Tine van
der Weijer op de Oude Haven
had onthuld, ontketende het
een storm van reacties, die qua
strekking één ding gemeen had
den: de Sassenheimers zijn blij
met de nieuwe aanwinst in het
centrum. Want de herinnering
aan de legendarische figuur
moet levendig blijven vinden ze.
Maar of de kunstenares er daad
werkelijk in geslaagd is de asop-
haler, die in de 18de en 19de
eeuw regelmatig in de bollen
streek de deuren langs ging om
zo veel mogelijk as van verbran
de turf op te halen, op juiste wij
ze gestalte te geven, daar lopen
de meningen nog over uiteen.
Bij de Twee Wezen zitten de ras
echte Sassenheimse dames C.
van Santen en C. van Rijn op het
terras achter de koffie. Op een
steenworp afstand van de man
in brons. De zestig-plussers we
ten alles over de werkzaamhe
den van de asophaler die met
zijn hoge hoed, pandjesjas, ratel
en emmer aan de kost probeer
de te komen tot in de finesses te
vertellen. Wijzend naar de
Vaartkade: „Hij sloeg de as van
verbrande turf op in de as-
schuur en vervolgens werd alles
per schip afgevoerd naar Leiden
om gebruikt te worden voor de
fabricage van zeep."
Dat de Sassenheimers aan deze
opmerkelijke beroepsuitoefe
ning de bijnaam van 'aschpot-
ten' te danken hebben is geen
nieuws voor het tweetal. „Dat
was de gewoonste zaak van de
wereld. De Lissers werden gaap
stokken genoemd, de Voorhou-
ters dwarsdrijvers en die van
Hazerswoude de blauwkousen",
somt Van Rijn op.
Als ze even aarzelt krijgt ze bijval
van een tafeltje verderop. „U
vergeet de Noordwijkerhouters
nog. Dat zijn koetillers", men
gen Karin Emé en Mariëtte
Broekstra zich in het gesprek Ze
zijn niet half zo oud, maar ook
voor hen is de asophaler van
weleer geen onbekende. Voor
hun dochters Danique van acht
en Manon van zes ligt dat an
ders. Die hebben vandaag voor
het eerst gehoord over de activi
teiten van de man die zojuist
een gedenkteken heeft gekre
gen.
Aan de overkant van de straat
zitten Erik Perfors en zijn maat
Willem Overbeek achter een
pilsje. Het is vrijdagavond laat
geworden op de kermis en hele
maal bij de tijd zijn ze nog niet.
Maar een oordeel geven over de
nieuwe blikvanger op het plein
willen ze wel. „Mooi, maar voor
75 duizend gulden is het wel
een beetje aan de dure kant",
vindt Perfors. „75 Duizend rooi
en? Zijn ze nou helemaal beso
demieterd?" reageert winkelier
Van Goeverden die net langs
loopt. Overbeek is het daar niet
mee eens: „Kunst kost nou een
maal veel."
Inmiddels heeft een groepje kri
tische Sassenheimers post gevat
bij het onderwerp van gesprek
Er wordt uitgebreid gediscussi
eerd over de herkenbaarheid
van aschpotter. „Wat al te gesti
leerd en de typerende attribu
ten: de ratel en de pandjesjas
ontbreken." Ook over de tekst:
'ASAS' die in een onafgebroken
letterreeks op een rand van de
sokkel te lezen is hebben ze hun
bedenkingen. „Daar hadden
spaties tussen moeten staan. Je
leest het nu als SAS en dat is op
z'n zachtst gezegd nogal dubi
eus. Jammer hoor." Eigenlijk
hadden ze liever een kunstwerk
gezien die in stijl en vormgeving
overeenkomt met de beelden bij
de Pancratiuspastorie en op het
plein bij de Hervormde Kerk
„Die zijn realistischer en wat
traditioneler."
Dat het nieuwe beeld aan de
kop van de Oude Haven een pri
ma plek heeft gekregen daar zijn
ze het met z'n allen roerend
over eens. Dan loopt een stukje
verderop de makelaar Harry
Mens naar zijn auto toe. Hij
heeft, zoals hij wel meer doet op
zaterdag, zijn boodschappen in
Sassenheim gedaan. Wat hij van
de schepping van de Tilburgse
kunstenares vindt? „Net Pim
Fortuyn met die hoge hoed op.
Precies zo heb ik hem gezien op
de begrafenis van zijn moeder."
Van een aschpotter heeft de Lis-
ser echter nog nooit gehoord en
over het beeld velt hij, na het
eens oppervlakkig vanuit zijn
ooghoeken te hebben bekeken,
een onbarmhartig oordeel.
„Niet mooi en die proporties
kloppen voor geen meter",
klinkt het gedecideerd.
„Ach, zoveel hoofden zoveel
zinnen", relativeert een Sassen
heimse die op haar fiets stapt
om haar volle tassen naar huis
te brengen, hoofdschuddend.
„Mooi, of niet. Wat maakt het
uit? Door dit beeld wordt een
stukje geschiedenis voor ons
Sassenheimers levend gehou
den en dat is het belangrijkste."
Sassenheimers bewonderen de Aschpotter, die eindelijk weer terug is in zijn dorp. Foto: Hielco Kuipers
noordwijk - De zenuwen gie
ren. Trillend van de spanning
komen ze op. Daar staan ze dan
toch maar, de afvalracers, in
prachtige kleren, waarvan ze
nooit gedacht hadden dat ze die
ooit zouden kunnen dragen. De
een verloor meer gewicht dan
de ander. Maar hun nieuwe ui
terlijk mag gezien worden, vin
den ze. Zaterdag toonden ze
zich in Huis ter Duin.
Het was zes maanden lang af
zien. Er moest korte metten
worden gemaakt met vetrollen
en te overdadig uitgedijde bui
ken, billen en dijen. Een mode
show voor familie en vrienden
vinden ze een gepast sluitstuk
van het gezamenlijke gevecht te
gen de kilo's. Een half jaar lang
deden de 30 deelnemers een
gooi naar de titel afslankkampi-
oen. Het Noordwijkse bedrijf
Novum Pharma organiseerde de
wedstrijd. Weekblad Story volg
de de deelnemers op de voet.
Novum trakteerde de lijners za
terdag op een galadiner in
Grand Hotel Huis ter Duin, om
het leed van de ontberingen van
de afgelopen maanden te ver
zachten. De modeshow ging er
aan vooraf.
Vlogen bij sommigen de kilo's er
af, bij anderen, zoals Lieke van
Maris uit Noordwijk, ging het
wat minder rap. Een bewuste
keuze, vertelt ze. „Ik geloof er
niet zo in dat je het kunt vast
houden, als je heel snel heel veel
gewicht verliest. Ik doe het liever
wat rustiger aan, dat bevalt me
prima en ik houd het ook beter
vol. Ik ben acht kilo afgevallen.
Mijn doel was twaalf kilo. Die
laatste vier gaan ook nog wel
lukken", denkt ze.
De kandidaten slikten CM3 cap
sules. Die bevatten een sterk sa
mengeperst vezelblokje. In de
maag zet de cellulose in het
blokje uit tot een weke, spons
achtige massa. En weg zijn lek
kere trek en hongergevoel.
„Maar", zeggen de kandidaten,
„het belangrijkste was toch wel
dat we het afvallen samen de
den. Dat was de stok achter de
deur. In je eentje red je het ge
woon niet."
Maandelijks kwam de groep bij
elkaar. De deelnemers kregen
begeleiding van een diëtiste.
„De capsules zijn een hulpmid
del, maar waar het natuurlijk
echt om gaat, is dat je je leef- en
eetgewoonten blijvend veran
dert", weet Van Maris. „Als de
kinderen uit school kwamen
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie: B.M. Essenberg, G.P. Arnold
W.MJ. Bouterse (adjunct)
E-mail: directie@damiate.hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie.ld@damiate.hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden.
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 323 508
Familieberichten fax 023-5 '5° 567
ADVERTENTIES
071-5 356 300
Sprinters (rubrieksadv.): 072-519 6868
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail: abonneeservice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €18,75 p/kw €52,50 p/j €201,50
Abonnees die ons een machtiging
verstrekken tot het automatisch
van het abonnementsgeld ontva'
korting per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per posi BI
(binnenland) worden verzonden
toeslag van €0,50 aan portokost
verschijndag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr: 18-19.30 uur, za: 10-13
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast
verwerking van gegevens van ab
dit dagblad. Deze gegevens kuni
worden gebruikt om gerichte inf
over voordeelaanbiedingen te
door onszelf als door derden. Hi
bezwaar tegen, dan kunt u dat
laten weten aan HDC Uitgeverij I
Afdeling Lezersservice, postbus 5
Haarlem.
Auteursrechten voorbehoud!
HDC Uitgeverij Zuid G
tr
de '1
en lc
d«
113(
aan
de J
int
oud
voerl
:ren
iemc
s,mjd
)ivei
ene
jPape
as.
aam
Tijde
lee
geuatie
par
word
al
eters
kregen ze een bak chips. Ik deed
mee. Dat doe ik niet meer. Nu
neem ik fruit." Bewegen én ge
zond eten, is in feite het hele ei
eren eten, om op het juiste ge
wicht te komen én te blijven,
weten de deelnemers nu.
„Het is zo simpel", legt de
Noordwijkse uit. „Normaal eten,
daar draait het om. Drie maaltij
den per dag. En dan niet staand
bij het aanrecht een broodje
weghappen. Ga er voor zitten.
Wees bewust dat je eet. Eet veel
groente en fruit. En veel water
drinken is ook heel belangrijk",
lepelt Van Maris de aandachts
punten voor lijners op.
Nooit meer een foute hap bij
Mac de snack dus? „Ja hoor",
lacht Lieke, „ik ga heus nog wel
eens met de kinderen naar Mc
Donalds. Maar vroeger nam ik
een driedubbele Hamburger, nu
een enkele. En geen frietjes, dat
scheelt En in het weekend
neem ik ook heus wel eens een
stukje taart Je moet jezelf toch
af en toe iets gunnen."
Applaus klinkt op in de kelder-
bar van Huis ter Duin, als vier
afgeslankte heren zwierig hun
nieuwe uiterlijk showen. En dan
wordt de afslankwinnaar be
kend gemaakt. Het is Harry
Hoogers (58) uit Wijhe. Maar
liefst vijftig kilo lichter neemt hij
de felicitaties in ontvangst. „Met
138.5 kilo was ik veel te dik",
Erik en Margreet Apper
Foto: Taco van der Eb
zegt hij. Veertig kilo m
eerder zijn grootste
lo's die er snel weer
„Ik ben chef-kok", vei)r
dat falen. „Een verkeef
als je wilt afslanken."
hij zeker dat hij ditma eld z
gewicht zal blijven, od8oo
capsules. Alles ging
ren. Alles deed pijn, i
en, mijn rug. Dat w w8-
nooit meer."
