Bush vraagt congres om
groen licht voor oorlog
BUITENLAND
in"
aC
•aitnd:
Ierland bepaalt toekomst Europese
Unie in 'beslissend* referendum
n2p
Nog steeds onrustig in
Ivoorkust na opstand
Israël omsingelt opnieuw Arafats kantoor in Ramaliah
Doris und Karin als slagroomtoefje de verkiezingen in
^Vi uil
onde'
or h
De Amerikaanse rege-
eft verbolgen gereageerd
uitlating van de Duitse
>r van justitie Herta Dau-
aielin. die president Ge-
Bush voor zijn dreige-
i aan het adres van Irak
■rgeleken met Adolf Hit-
:ei dat Bush met de wa-
ettert tegen Irak om de
;ht af te leiden van bin-
dse problemen, zoals de
nde Amerikaanse econo-
)at is een geliefde me-
Zelfs Hitler deed dat". In
'lichting zei Daubler-
dat ze niet Bush en Hit-
vergeleken, maar hun
;n. Het Witte Huis
de uitspraak 'krankzin-
w ^verklaarbaar.'
van
tte.
eve
et
ndse
dipl
mitis
woi
ten
de
mo(
aaraaffil
oen,
eld.
nee v
egime
li* beroep na
i iting Papon
Bor
Softi
cers
iedi
ingeif'
oeko
jun nl
Bri['
de
jrdt
dol
jen
tor
alli
aam
elijking Bush
ir valt slecht
vrijdag 20 SEPTEMBER 2002
rtorJapan
ielegd
trnhiets
Ie es o
moe
uze
nier
ujn
emeu
den
/Kef
e in het huis aanwezig
kJn ongeluk gebeurde.
naai op zoek
SBobetko
et P
jaar Het Joegoslavië-Tribu-
Li ft de regering van Kroa-
gevraagd om de voor
rent !8erleider generaal Jank
op te sporen. De rege-
igreb heeft gisteren
I dat het in Den Haag
le VN-tribunaal de 83-
pensioneerde generaal
betko, de derde Kroa-
icier die het tribunaal
[eklaagd, wordt er
oatische media van
ligd betrokken te zijn
o bij de moord op 38
burgers in september
"Gospic ongeveer 150
r ten zuidwesten van
lobetko heeft deze
langekondigd 'niet le-
ar Den Haag te gaan.
==liatïe Cuba
orkaan
- De autoriteiten op
gisteren begonnen
ken,ivacuatje van tiendui-
fnwoners van de weste-
ïluki óncies jn verband met
es vv van (je tropische
aal d )dore. Naar verwach-
d'sodore de komende
n8.1 sen orkaan uitgroeien,
ui irbescherming heeft de
^stand uitgeroepen voor
en yjjf westelijke pro-
mtsl raaronder het gebied
ïoofdstad Havana.
NAVO wacht op initiatief VS voor speciale Europese interventiemacht
De Franse regering gaat
ir beroep tegen de vrijla-
Maurice Papon, de
ige voorman van het
ie in Frankrijk. De
dat Papon weer
ipgesloten, onder meer
zijn vrijlating leidt tot
ng van de openbare or
en aantal Franse steden
:en demonstraties ge-
jgen de vrijlating. In Pa-
lordeaux verzamelden
lerden mensen na een
van linkse partijen en
organisaties. Papon
11998 tien jaar gevange-
:eiwegens verantwoorde-
h voor de deportatie van
nailsfiOO joden uit Frankrijk
inkni de WO II.
door onze correspondenten Ans
Bouwmans en Hetty van Rooij
washington-brussel - President
Bush heeft het Amerikaanse Con
gres gevraagd nu al in te stem
men met een oorlog tegen Irak,
zodat hij de handen vrij heeft het
land binnen te vallen als hij dat
nodig vindt.
In een ontwerp-resolutie die het
Witte Huis gisteren naar het
Congres heeft gestuurd, staat
dat de president alle 'passende'
middelen inclusief geweld moet
kunnen gebruiken om ontwape
ning af te dwingen en veiligheid
in de regio te brengen.
De Amerikaanse regering wil
niet alleen de handen vrij heb
ben, ze meent ook dat een snel
fiat van het Congres zal helpen
bij de onderhandelingen met de
Veiligheidsraad van de VN om
dat het de wereld toont dat
Amerika vastberaden is.
De Amerikaanse regering streeft
naar een nieuwe uitspraak van
de Veiligheidsraad, waarin Irak
wordt verplicht zich te ontwape
nen onder dreiging van geweld.
Maar die resolutie is niet nood
zakelijk, aldus Bush die des
noods zonder fiat van de VN wil
optreden.
Amerika neemt geen genoegen
met de toezegging van Irak deze
week dat wapeninspecteurs
weer welkom zijn. Dat is een
truc van Saddam Hoessein, die
in het verleden al vaker de inter
nationale gemeenschap voor
het lapje heeft gehouden, aldus
Bush.
Met een nieuwe, snelle inter
ventiemacht moet de NAVO een
rol van betekenis gaan spelen in
de bestrijding van terreur. Dat
gaat de Amerikaanse minister
van defensie Rumsfeld volgende
week voorstellen wanneer hij in
de Poolse hoofdstad Warschau
zijn NAVO-collega's ontmoet.
Diplomaten op het hoofdkwar
tier in Brussel bevestigen dat de
VS een permanente NAVO-
strijdmacht willen, die onmid
dellijk inzetbaar is bij een terro
ristische dreiging. Militairen uit
verschillende landen zouden sa
men met de Amerikanen in klei
ne eenheden onder NAVO-com-
mando kunnen opereren, bij
voorbeeld bij een actie als in Af
ghanistan.
Hoe dat interventieleger er uit
moet zien en wat de Amerika
nen er precies mee willen is nog
onduidelijk. Een NAVO-diplo-
maat in Brussel acht het zo goed
als uitgesloten dat de Navo 'in
de voorste linies gaat meevech
ten'.
Na 11 september heeft de NAVO
verklaard dat de aanslagen op
de VS beschouwd worden als
een aanslag op alle lidstaten,
waardoor Amerika een beroep
kan doen op het bondgenoot
schap. In Afghanistan heeft de
NAVO echter geen rol van bete
kenis gespeeld, omdat de Ame
rikanen liever rechtstreeks za
ken deden met enkele afzonder
lijke landen zoals Groot-Brittan-
nië. Daarmee omzeilden ze de
gecompliceerde besluitvorming
en de verschillen van mening
binnen het bondgenootschap.
Nu een oorlog tegen Irak onaf
wendbaar lijkt, is de vraag op
nieuw aan de orde welke rol de
NAVO moet spelen in de wereld
van na 11 september.
De Amerikanen zullen in elk ge
val verlangen dat zij de beschik
king krijgen over de havens, de
vliegvelden en de infrastructuur
van hun bondgenoten.
door onze correspondent
Mare Peeperkorn
brussel - Ierland beslist op 19
oktober of de uitbreiding van de
Europese Unie ongehinderd
door kan gaan of niet. Die dag
spreken de Ieren zich per refe
rendum uit over het Verdrag van
Nice, zonder welke de komst
van tien nieuwe EU-lidstaten
niet mogelijk is. Vorige zomer
wees een krappe meerderheid
(54 procent) van de Ieren het
Verdrag nog af.
Dublin maakte gisteren de lang
verwachte datum voor het refe
rendum bekend. Voorzitter Cox
van het Europees parlement,
zelf Ier, sprak van een 'beslis
send moment' zowel voor zijn
land als voor de EU. Hij waar
schuwde zijn landgenoten dat
een tweede 'nee' tegen Nice de
toekomst van de EU op losse
schroeven zet. „Dat leidt tot
grote onzekerheid en een po
tentiële crisis", aldus Cox. Euro
pees Commissaris Verheugen
(uitbreiding) verklaarde eerder
dat verwerping van het Verdrag
onvermijdelijk tot uitstel van de
uitbreiding leidt.
In het Verdrag van Nice - een
eind 2000 zwaar bevochten
compromis tussen de huidige
vijftien lidstaten - wordt onder
andere de nieuwe machtsverde
ling in de EU met 25 lidstaten
vastgelegd. Alle landen behalve
Ierland hebben het Verdrag in
middels goedgekeurd. Een refe
rendum in Ierland is grondwet
telijk verplicht omdat de nieuwe
Verdragsregels de soevereiniteit
van het land treffen.
Vorige zomer verwierp een
meerderheid van de Ieren het
Verdrag. De tegenstanders van
het Verdrag stelden onder meer
dat'Nice' de zo gekoesterde
neutraliteit van het land onder
uit zou halen.
De regering in Dublin heeft in
middels zwart op wit vastgelegd
dat dit niet het geval is. Alle Eu
ropese regeringsleiders hebben
die verklaring voluit onder
steund.
Dublin hoopt hiermee de tegen
standers de wind uit de zeilen te
nemen. De regering zal ditmaal
ook meer dan vorig jaar cam
pagne voeren vóór 'Nice'. Poli
tieke commentatoren in Ierland
en diplomaten in Brussel zijn
sceptisch over het succes van
deze strategie. Zij vrezen dat
nogal wat Ieren een tweede refe
rendum over dezelfde kwestie
als beledigend ervaren en daar
om nog overtuigder 'nee' zullen
zeggen.
In dat geval moeten de Europe
se regeringsleiders een week la
ter in Brussel een oplossing zoe
ken. Eenvoudig is dat allerminsL
De huidige planning gaat ervan
uit dat de eerste tien nieuwko
mers eind dit jaar officieel wor
den verwelkomd en in 2004
daadwerkelijk lid zijn. Zonder
'Nice' valt het welkomstfeestje
in december in het water.
Juristen in Brussel zijn al bezig
met noodscenario's waarin al
leen de nieuwe machtsverhou
ding in de EU wordt geregeld.
Deze 'mini-Nice' behoeft geen
goedkeuring door de Ierse be
volking.
Europese diplomaten zien dat
echter als een schoffering van
de Ieren die de regering in Dub
lin nooit voor haar rekening zal
willen nemen.
Een Japans energiebe-
;ft een reactor van zijn
iikrale in Hamaoka on-
:adrefit stilgelegd voor veilig-
ïtrole. Het bedrijf zei
glyermoede schade slechts
vas en dat er geen ge-
luchten viel, maar wilde
its zeggen over de re-
r de noodgreep. Vol-
Japanse televisie zijn er
ontdekt in het koel-
Het bedrijf zou die al
ebben geconstateerd,
!t aan de regering ge-
juli heeft zich in de-
ïactor een lekkage voor
waarbij overigens geen
tiviteit in de atmosfeer
het doden na
j^en schip
let aantal vluchtelingen
En rdronken nadat hun
i j de nacht van zaterdag
n Bejag was gezonken voor
luonjvan Sicilië, is opgelopen
■n kaf 34. Dat heeft de Itali-
is opstwacht vanochtend
sf vi» Aan boord van het
teron Ten ver over de hon-
'lus Ugale vluchtelingen,
i lelijk afkomstig uit Li-
viJe kustwacht kon 92
redden. De bijna tien
m nge boot zonk voor de
ste i Agrigento in een woe-
elgro
/anal'
'Hi Russische
rhelikopter
Bij een crash met een
ipter zijn gisteren in
van Rusland drie
omgekomen. Volgens
erie van defensie
in Mi-24 helikopter tij-
trainingsvlucht in de
n de stad Kaluga, onge-
'ilometer ten zuidwes-
loskou, op een woon-
gens het leger was er
Gearresteerde Palestijnen zitten voor een Israëlische tank als het leger het hoofdkwartier van de Palestijnse leider Arafat in Ramaliah omsingelt. Foto: Reuters/Ammar Awad
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
tel aviv - Israëlische tanks en pantserwagens hebben
opnieuw de Mukata, president Jasser Arafats regerings
complex in Ramaliah, omsingeld. Het Israëlische kabi
net besloot gisteravond in een spoedzitting tot die actie,
nadat eerder op de dag een Palestijnse zelfmoordterro
rist zich had opgeblazen in een stadsbus in Tel Aviv,
met vijf doden en meer dan zestig gewonden als gevolg.
Het kabinet zegt dat de operatie in Ramaliah is bedoeld
om vijftien a twintig door Israël gezochte Palestijnen op
te pakken. Bovenaan de lijst staat Tawfik Tirawi, hoofd
van de Palestijnse inlichtingendienst op de Westelijke
Jordaanoever. Hij zou zich ophouden in Arafats kan
toor. Israël beschuldigt Tirawi van het organiseren van
terreuraanslagen, het smokkelen van wapens en het
herbergen van terroristen. Sinds gisteravond hebben
zich in het regeringscomplex in Ramaliah twintig Pales
tijnen overgegeven, maar het is niet duidelijk hoeveel
van hen op de Israëlische lijst voorkomen.
Een vertegenwoordiger van Harnas, verantwoordelijk
voor de zelfmoordaanslag van gisteren, zegt dat de Pa
lestijnen met de aanslagen duidelijk willen maken dat
ze recht hebben op heel Palestina, met inbegrip van de
staat Israël. „De zionisten betalen voor de misdaden en
het terrorisme van hun leiders", zei hij.
Na twee zelfmoordaanslagen binnen evenzoveel dagen
besloot de Israëlische regering gisteravond niet langer te
wachten. Vanaf gisteravond heeft het leger zijn greep op
de Palestijnse gebieden versterkt, onder meer door het
verscherpen of opnieuw instellen van uitgaansverboden
in de steden, met Hebron als enige uitzondering.
Ramaliah is tot gesloten militair gebied verklaard.
Auto's met luidsprekers reden vannacht en vanochtend
door de straten, in een poging de gezochte mannen er
toe te bewegen zich over te geven. Volgens een medede
ling van het Israëlische kabinet is de operatie die nu aan
de gang is, niet bedoeld om Arafat op te pakken.
abidjan/ap-afp-efe
Het is nog erg on
rustig in het West-
Afrikaanse Ivoor
kust, nadat militai
ren de afgelopen
dagen hebben ge
probeerd de macht
over te nemen. Die
couppoging kostte
aan ruim honderd
mensen hel leven,
onder wie veel
prominente Ivoria-
nen en tachtig re
geringsgetrouwe
militairen.
Minister Amichia
van sport wordt
vastgehouden
door dissidenten.
Die zouden willen
onderhandelen,
zei de bewindsman voor de ra
dio. De opstandelingen zouden
inmiddels de stad Bouake en
het noorden van de stad Korho-
go in hun macht hebben. Ruim
150 militairen raakten gewond.
Regeringsgetrouwen hebben
vanochtend geschoten op dissi
dente troepen in Bouake. Het
leger maakt zich op om naar
Bouake te trekken.
De couppoging begon gister
ochtend. In Abidjan hielden de
meeste westerse ambassades
hun deuren gesloten. De staats
radio en -televisie onderbraken
de uitzendingen en het vliegveld
werd gesloten. De autoriteiten
stelden een uitgaansverbod in
en gistermiddag waren de
meeste straten verlaten, op pa
trouillerende militairen na.
Gisteravond hadden de strijd
krachten de situatie volgens mi
nister van defensie Lida Kouassi
voor het grootste deel weer on
der controle.
Premier Pascal Affi N'Guessan
verklaarde later op de avond
voor de televisie dat de couppo
ging was mislukt en riep alle
burgers op vandaag weer aan
het werk te gaan. De regering
ontkende aanvankelijk dat er
sprake was van een poging van
opstandige militairen om de
macht te grijpen.
De militairen waren daartoe
aangezet door generaal Robert
Gueï, die overigens gisteren om
kwam bij de gewelddadigheden.
Dat heeft een regeringswoord
voerder gezegd in Italië, tijdens
een staatsbezoek van president
Laurent Gbagbo. Gbagbo heeft
inmiddels besloten zijn officiële
bezoek niet af te breken. Wel
heeft hij een ontmoeting met
paus Johannes Paulus II afge
zegd, aldus het Vaticaan.
Gueï maakte in 1999 met een
staatsgreep een einde aan de
politieke stabiliteit van het land.
Het was een primeur in het in
1960 onafhankelijk geworden en
relatief welvarende Ivoorkust.
Toen Gueï zich in 2000 tot win
naar uitriep van de verkiezin
gen, maakte een volksopstand
een einde aan het militaire regi
me.
De vermoedelijke winnaar van
de verkiezingen, Gbagbo, werd
leider van het land. Gueï kwam
vorige week met een reeks be
schuldigingen aan het adres van
de regering. Die zou het land
niet goed leiden en burgers en
militairen opsluiten zonder
daarvoor redenen te geven.
Door het geweld in het cacaorij-
ke land steeg de cacaoprijs gis
teren op de termijnmarkt in
Londen naar een nieuw record.
door onze correspondent
Wierd Duk
Berlijn - De vrouwen van Gerhard
Schroder en Edmund Stoiber zijn pro
minent aanwezig in de aanloop naar de
Duitse verkiezingen zondag. 'Ik ga me
er toch zeker niet voor schamen dat ik
al 34 jaar met dezelfde vrouw ben.'
'Ik stem op de partij van Doris d'r
man'. Dat is dus de SPD van de Duitse
bondskanselier Gerhard Schroder. De
plakkaten worden bij verkiezingsbij
eenkomsten van de sociaal-democra
ten in de lucht geheven. Ze moeten de
kiezers, die zondag een nieuwe
Bondsdag kiezen, ervan overtuigen
dat Schroder een moderne, liberale
kanselier is met een echtgenote, Do-
ris, die ook over hersens beschikt en
die thuis het ander in de melk te brok
kelen heeft. Doris Schröder-Köpf (39)
als de Duitse Hillary Clinton.
Daar steekt Karin Stoiber (58) een
beetje gewoontjes bij af. De elegante
echtgenote van de christen-democra
tische kanselierskandidaat Edmund
Stoiber (60) keek onlangs vragend op
naar haar man, toen haar in een talk
show werd gevraagd of zij wellicht in
vloed had op politieke beslissingen.
De arme Karin had zo te zien werke
lijk geen idee wat ze moest antwoor
den en zocht nerveus steun bij haar
man. Die glimlachte maar weer eens
vriendelijk en deed het woord Voor
haar. „Nou, meneer Kemer, u moet
weten: we overleggen wel, maar van
zelfsprekend neem ik de beslissin
gen." En Karin geeft 'geen politieke
interviews'. „Dat zou ongepast zin".
Dat is het beeld dat de conservatieve
Beier graag overbrengt: echtgenotes
zijn er om mannen in hun loopbaan
te steunen. Dat doet Karin dan ook al
34 jaar met overgave. Ze gaf haar baan
op om voor haar gezin - de Stoibers
hebben drie kinderen - te zorgen. En
ze wacht trouw op Edmund met een
verfrissing als de workaholic weer
eens midden in de nacht thuiskomt.
Toen tijdens een ontbijt in de woning
van de Stoibers, in het Beierse Wol-
fratshausen, CDU-voorzitter Angela
Merkel haar kandidatuur voor het
kanselierschap introk en Stoiber de
stok overnam, was Karin met broodjes
en thee in de weer. Pas toen Merkel
haar mantel al aanhad kreeg Karin te
horen wat er was besloten.
Karin Stoiber past in een traditie van
kanseliersvrouwen die op de achter
grond opereren.
Doris Köpf-Schröder (links)de vierde vrouw van de bondskanselier, en Edmund Stoibers echtgenote Karin.
Foto: GPD/Michael Sohn-Fritz Reizz
De Schröders braken hiermee. Ger
hard Schroder is met zijn vier huwelij
ken - evenveel als zijn kompaan
joschka Fischer van de Groenen - so
wieso afwijkend. Stoiber, die zich ver
zette tegen het homohuwelijk, ziet in
al die echtbreuken een signaal van
onbetrouwbaarheid. „Ik ga me er toch
zeker niet voor schamen dat ik al 34
jaar met dezelfde vrouw ben zegt hij
dan, terwijl niemand hem hierom
heeft aangevallen.
Anders dan haar rivale mengt Doris,
voormalig journaliste met een doch
ter, Klara, uit een eerder huwelijk, zich
zonder schroom in het maatschappe
lijke debat. Zo sprak zij haar zorg uit
over de BSE-crisis, bekritiseerde zij
ouders die hun kinderen geen nor
men en waarden bijbrengen en ageer
de ze tegen vechthonden. Onlangs be
schuldigde zij in haar verkiezingsco
lumn op de SPD-website het l»ule-
vardblad Bild ervan een hetze tegen
de SPD te voeren. Bekend is dat Doris,
die SPD-lid is, meeschrijft aan de re
devoeringen van haar man.
In het openbaar tonen de Schröders
met groot gemak hun affectie. De
twee kussen vurig en zitten voortdu
rend aan elkaar. Hun 'vrijere' moraal
past bij die van de babyboom-genera
tie die met rood-groen aan de macht
kwam. Maar in hun recent aange
schafte, tamelijk bescheiden hoekwo
ning in Hannover wijdt Doris zich ook
aan huiselijker zaken: ze strijkt Gerds
hemden, boent de vloeren en verzorgt
haar planten. Ze zegt te hunkeren
naar meer tijd samen met haar man.
Werkelijke invloed kent Doris zichzelf
niet toe. „Ik ben meer het slag
roomtoefje bij staatsbezoeken be
kent ze. Daarin verschilt ze dus nau
welijks van Karin Stoiber.
