.El D E N REGIO R3 Leiden 'Door die grote mond mfc komt er altijd Orde van den Prince 'niet geheimzinnig5 Gruizig MIDDEN ZUID NOORD ALGEMEEN ICHT AAN ONZE ABONNEES Inhaaldag voor vaccinatie tegen meningokokken C ABER HDC 972 „.m. - vrijdag 20 SEPTEMBER 2002 de IDDER Nieuws en berichten uit en over de Leidse wijken, buurthuizen en van de wijkverenigingen, gerangschikt .stadsdeel. Persberichten en wijkbladen kunnen worden nurd naar Leidsch Dagblad, postbus 54,2300 AB Leiden. ine' las 071-5321921; e-mail: redactie.ld@damiate.hdc.nl thod iprij W; rte r te m is In het Digitaal Lokaal van de Centrale Bibliotheek wor- 1bgJiiiseerd. Iedereen met vragen naar aanleiding van de cur- ^computervaardigheden, Internet, Word of Webmail kan r van 11.00 tot 12.00 uur terecht in het Digitaal Lokaal Bibliotheek Leiden, Nieuwstraat 4, telefoon 5161627. 6KWARTIER Aikido School Leiden begint het nieuwe sei- een basiscursus aikido. Voor volwassenen begint de cur- ïsdag 24 september van 19.30 tot 20.30 uur en voor kin- ip donderdag 26 september van 17.00 tot 18.00 uur. Tijdens jus van acht weken worden de basisbegrippen van aikido ■¥Al De lessen worden gegeven in een zaal aan het Ballonpad i volwassenen bedragen de kosten 30 euro, voor kinderen 25 Dor informatie en opgave: Frank Harmes: 06-24637666 of ioolleiden@dutchaikikai.nl. ren en met 2 november op zaterdag gratis inloopspreekuren en jzEN In verzorgingshuis Rijn en Vliet is zondag een ont- ;r gsbijeenkomst voor 55-plussers. 'Met Ghoede Smaeck' be or zang, pianomuziek en voordracht. De zaal van het ver- „ez huis aan de Aaltje Noordewierlaan 1 is vanaf 14.15 uur fctnrnoramma hpoint nm 14 4^ uur Ho tnoaonn haHnor tol - w van 15.00 tot 18.00 uur een rommelmarkt, waar compu- "j^Celgoed en kleine huishoudelijke artikelen te koop zijn. De ^gst wordt besteed aan activiteiten voor de bewoners. Voo wie graag de Arabische taal en de cultuur wil le- tS( int er maandag in buurtcentrum Matilo een korte cursus irijfwijze en de uitspraak van het Arabisch alfabet te le- 'l:: v e cursus bestaat uit vijf lessen en wordt op maandag gege- 1930 tot 21.00 uur. De kosten bedragen 22,90 euro. Aan- begint op 14 oktober op dezelfde tijd de cursus Arabische Ven altuur. Voor 15 lessen bedragen de kosten 68,70 euro. \rmatie: Matilo, Zaanstraat 126, telefoon 5412515. gp j| RG In buurtcentrum Matilo is vanaf volgende week t y( rsussen. Spaans voor beginners begint maandag van 10.30 I uur en donderdag 26 september van 19.00 tot 20.00 uur. Prïj forderden begint er een cursus Spaans op vrijdag 27 sep- an|jjJvan 10.45 tot 11.45 uur. De kosten van deze cursussen be- waj, roor 12 lessen 36,60 euro. Dinsdag 24 september kan van Jljjt 16.00 uur de techniek van het aquarelleren worden aan- datl?5 ^essen voor 60 euro* Woensdag 25 september begint tot 21.00 uur een vervolgcursus Engels. Exclusief het les- jppjiragen de kosten voor 15 lessen 45,75 euro. Donderdag 26 er begint van 11.00 tot 12.15 uur een cursus yoga. 's waworden van 19.00 tot 20.15 uur Shiatsu technieken en Do jgy ingen gegeven. Do-in is een Japans systeem van oefenin- lichtt 'e gezon<bie'd en vitaliteit te bevorderen. De kosten voor ich tj51188011 bedragen voor 12 lessen 39 euro. Al deze activitei- Tecje.en plaats in buurtcentrum Matilo, Zaanstraat 126, telefoon medi J0RENWUK Vrouwen van 40 jaar en ouder die iets aan de willen doen, kunnen elke maandag van 9.15 tot 10.15 uur j3e ide gymnastiekzaal aan de Lammenschansweg 4. P 2 va HollJ oor de ;yer, CDl IKWARTIER In Perron 11, het intemetstation in buurthuis e aan de Bemhardkade vinden op maandagavond allerlei in plaats, bedoeld om de vele mogelijkheden van de com- Iemonstreren. A.s. maandag is er van 20.00 tot 22.00 uur gbaak-avond'. Deskundigen zijn dan aanwezig om vra- aankoop of werking van computers, maar ook over toe- juitfflrogramma's te beantwoorden. Deze bijeenkomst is gra- ;stui alleen voor mensen uit Groenoord, De Kooi, het Noor- en de Slaaghwijk. Bolli v( term aa(j, itak' centrum voor Muziek en Ontwikkeling geeft jeëd. september voor aanstaande moeders een open ^r muziek en zwangerschap, waarvoor ook een cursus is Via muziek wordt contact met het kindje in de buik n (jVoor kinderen van 5 tot 12 jaar en hun ouders is er tan september een kindermantramiddag. Er wordt een js iteld, liederen gezongen uit de Indianencultuur of pje iditie, gedanst en op muziek getekend. Voor meer |V0I e over de activiteiten van 'De Mirtetak' kan de website |eraadpleegd: www.mirtetak.org of bellen naar 5211444. (advertentie) "•'Ua n e de toegenomen kosten, met name in de bezorging, lirectie van Leidsch Dagblad zich genoodzaakt de voor het abonnementsgeld met ingang van 1 oktober te passen. twe abonnementstarieven zijn: 'J i: iptgiro: ;dSïi Jitgev e porti 19,60* 55,00 108,50 210,60 via automatische incasso geldt een korting van betaalperiode. :n erop dat abonnees die een machtiging tot :he incasso hebben verstrekt, ermee akkoord gaan eerstvolgende afschrijving de nieuwe 1 nentsprijs wordt aangehouden. babonnement alleen mogelijk per automatische Incasso. Directie Hollandse Dagbladcombinatie Uitgeverij Zuid Verplancke vertrekt na 12,5 jaar Voorzitter Wim Kok van de Orde van den Prince: de Nederlandse cultuur ligt onder vuur. Niet zozeer door immigranten of andersdenkenden, maar wel door het verenigde Europa. Foto: Hielco Kuipers Vereniging staat pal voor het Nederlands in een Verenigd Europa door Silvan Schoonhoven leiden - Vanuit de Hooglandse Kerk zwermen morgen de leden van de Orde van den Prince uit over Leiden tijdens de jaarlijkse ledendag. Wat is dit voor ge heimzinnige club? Oegstgeeste- naar Wim Kok, sinds deze maand voorzitter, moet eerst uitleggen wat de Orde van den Prince alle maal niet is. „We zijn niet geheimzinnig", zegt Kok. Allereerst benadrukt hij dat de orde geen nationalisti sche club is, al doet de naam misschien anders vermoeden. Ook is het geen geheim genoot schap, vrijmetselaarsloge of car navalsvereniging. De leden, ver telt Kok, zetten zich in voor 'het behoud van onze prachtige taal en cultuur, die we willen bewa ren in een verenigd Europa'. Tolerantie en vriendschap zijn begrippen waar de 3000 leden van het Vlaams-Nederlandse ge nootschap zich op richten. „We zijn trots op datgene wat onze Nederlandstalige aard met zich meebrengt Nederlandstaligen hebben karaktereigenschappen die uniek zijn. Neem nou het poldermodel en meerpartijen- stelsel. En de strijd tegen de ge meenschappelijke vijand: het water." De Nederlandse cultuur ligt onder vuur, denkt Kok. Niet zozeer door immigranten of an dersdenkenden, maar wel door het verenigde Europa. Het Ne derlands is steeds minder de taal waarin politici in Brussel met elkaar spreken, en dat ter wijl Nederland en België aan de wieg hebben gestaan van de Eu ropese Unie. Belgen maken zich van nature drukker om het behoud van de taal dan Nederlanders, weet Kok. Waar Nederlanders moei teloos Engelse woorden omar men, hebben Vlamingen onder druk van de Franstaligen 'beter geleerd op te komen voor de ei gen cultuur'. Het is die druk die de orde bijna vijftig jaar geleden het levenslicht deed zien, toen de Franse helft van België met zijn bloeiende ijzerindustrie nog rijker en machtiger was dan de Nederlandstalige. De 'Prince' uit de naam is nie mand minder dan Willem van Oranje, „de man die nastreefde om de Nederlanden bij elkaar te houden. Dat is hem niet gelukt Ook was hij de man van de tole rantie en de godsdienstvrijheid. Deze unieke persoon is in zijn gedachtegoed onze leidsman." Toch zal Kok geen pleidooi af steken voor het opnieuw sa menvoegen van Nederland en Vlaanderen. Wel zouden ze meer samen moeten optrekken in het behoud van taal en cul tuur, denkt hij. Ook al zijn er verschillen tussen de twee lan den. Kok, zelf geboren Limburger „Wij in Nederland werken altijd met A4'tjes en memootjes. In Vlaanderen nemen ze besluiten wat pragmatischer, wat soepe ler. Toen de wet op de abortus in België werd goedgekeurd, bleek de koning tegen. Die stel de zich toen gewoon een dagje buiten functie. Een typisch Bel gische oplossing, een handige manier; ze zijn niet te rechtlijnig in de leer. Vlamingen kijken meer naar het doel dan Neder landers. Wij kijken meer naar de weg erheen, naar de procedure. Toch kijken Vlamingen ook wel weer jaloers naar hoe wij de din gen aanpakken. Zoals naar de manier hoe vakbonden en werk gevers jarenlang met elkaar zijn omgegaan. En naar onze recht lijnigheid: ja is ja en nee is nee." De Vlaamse mentaliteit werkt volgens Kok nog altijd door in de Leidenaars. „Ooit woonden hier meer Vlamingen dan Ne derlanders." door Wim Koevoet leiden - Chris Verplancke legt na 12,5 jaar de voorzittershamer van de Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel, afdeling Leiden neer. De CVAH, die de belangen behartigt van markt kooplieden op markten in Lei den, de Leidse regio, de Rijn- en Veens treek en de Duin- en Bol lenstreek, telt zo'n achtduizend leden. „Ik heb altijd geroepen dat bestuurders niet te lang moeten blijven zitten. Ik moet ervoor oppassen dat ik niet zelf door mijn eigen kritiek word ge raakt", verklaart de vertrekken de voorzitter. Hij neemt op 7 ok tober afscheid. Het voorzitterschap van de am bulante handel is bij Verplancke van meet af aan gepaard gegaan met tal van nevenfuncties. Vele daarvan heeft hij reeds beëin digd en nu verdwijnen er nog een stuk of tien. Daar zitten on der meer het voorzitterschap van stichtingen in Leiden en Oegstgeest bij die aan marktpro- motie doen. Ook de Katwijkse toeristenmarkt en de organisatie van de paarden- en warenmarkt in Voorschoten zullen het in het vervolg zonder Verplancke moe ten stellen. Verplancke zegt dat hij 'steeds gemakkelijker over bepaalde dingen heen stapt'. Dat bevalt hem niet. „Ik begin last te krijgen van een déja vu- gevoeL Ik word in toenemende mate met mijn functie vereen zelvigd. Ik ben te veel Chris Ver plancke en te weinig voorzitter van de ambulante handel. Daar komt nog bij dat Verplanc ke veel tijd en energie kwijt is met de Stichting Stadsparkeer- plan Leiden, die het parkeerter rein aan de Haagweg runt. Ver plancke is daar fulltime direc teur. „Ik heb een jong gezin en mijn vrouw heeft het nog druk ker dan ik. Door die grote mond van me komt er altijd werk op me af, veel avondwerk ook." „Als je het zo goed weet, krijg ik dan te horen, moet je het ook maar doen en hoppa, daar is weer een commissie waarvan ik lid of voorzitter ben, verklaart hij zijn duizelingwekkende curricu lum vitae. De lijst blijft ook na de snoeibeurt lang. Verplancke vindt dat hij de vereniging goed achterlaat. „De Leidse afdeling is altijd solide geweest Vooruit strevend ook. Wij waren al aan het e-mailen toen het hoofdbe stuur overging tot de aanschaf van een fax-apparaat." Hij pleit ervoor de verenigingsstructuur intact te laten. „Gewoon omdat dat het meest democratisch is en een waarborg voor optimale betrokkenheid." leiden/regio - Kinderen die in oktober nog steeds geen prik te gen meningokokken C hebben gehad, kunnen die alsnog op de inhaaldag zaterdag 2 november krijgen. De inhaaldag is voor alle kinderen van veertien maanden tot en met achttien jaar uit Zuid-Holland Noord en is in sporthal De Zijl aan de Parama- ribostraat in Leiden. Kinderen die een oproep van de GGD voor een prik in de eerste vacci natieronde (vóór de zomerva kantie) hebben gehad maar niet zijn geweest, krijgen een schrif telijke oproep voor de inhaal dag. Kinderen van zes tot en met veertien jaar die in de twee de ronde een prik moeten krij gen en niet kunnen, krijgen niet opnieuw een oproepkaart Zij kunnen met de oude kaart en een legitimatiebewijs de prik te gen de meningokokkenziekte halen. (ARTIER Kinderen in de leeftijd van 6 tot 11 jaar kunnen g 25 september van 14.00 tot 16.00 uur met de IVN Kin- kaajirclub in de Leidse Hout gaan bekijken wat er zoal in het l0j eft en of het water wel schoon is. Er wordt verzameld bij ,Z0I ihuis en de kosten bedragen één euro per keer. Inlichtin- See^ Wiïte, telefoon 5213620. qJIIJK Liefhebbers van line dance kunnen morgen weer naar .ud s OP Eigen Wieken aan het Valkenpad 5. Er wordt om begonnen maar de zaal is al om 20.00 uur open. op )rtekf KWARTIER De commissie natuurlijk tuinieren van tuin- 'Ons Buiten' verzorgt morgen om 11.00 uur een work- vogels in de tuin. Deze workshop wordt gegeven door der Sluis van Milieu en Educatie in het verenigingsge- het Joop Vervoompad 16 in sportpark Noord. Uids Ik heb het al eens eerder geschreven: als ik alleen de woorden, uitdrukkingen en zegswijzen zou be handelen die uitsluitend in Leiden voorkomen en absoluut nergens anders, dan zou ik na 5 stukjes al uitgeschreven zijn. Want veel van die exclusieve woorden zijn er niet. Misschien geldt die exclusi viteit voor jüh, bledder (voetbal/ hoofd en vrouwenborst) en oans (aanstonds). Bijna alle woorden die in Leiden gebruikt worden zijn ook in andere plaatsen be kend. Waarom zijn ze dan toch Leids? Omdat ze geen algemeen Nederlands zijn. Omdat bedeen voor 'meteen' niet in Gelderland en Groningen wordt gebruikt, maar weer wel in Brabant en Vlaanderen. Het is juist de unie ke combinatie van woorden en uitdrukkingen die nergens an ders als zo'n combinatie ver schijnt die haar tot Leids dialect maakt. Asvarken. Een paar jaar geleden kreeg ik een lange lijst met woorden die ooit in de omge ving van Leiden in zwang wa ren. Ik heb de indruk dat ze niet Leids zijn, maar ik zoii graag van u willen horen of mijn mening juist is. Met andere woorden: kent u ze of kent u ze niet? Een van de eerste woorden van de lijst is asvarken of ook wel varken dat 'borstel', vloerveger', 'stof fer' betekent Multatuli kende het woord nog in de 19de eeuw, want hij schrijft in een van zijn Idee- en: Wouter zette zich in postuur voor dien luiwa gen, en voor dat varken, en voor de meid die er over baasde.' Hoe is het te verklaren dat met var ken een borstel wordt aangeduid? Eigenlijk is dat vrij eenvoudig. Vroeger werden de vloervegers vooral gemaakt van varkenshaar, van die lekkere, stevige, wat pinnige stekels. In delen van Zeeland en Vlaanderen wordt hij dan ook zeug of zwijntje genoemd. Elder. De dichter Jacob Westerbaen is niet een van onze grootste en beste schrijvers. Soms mag je hem gewoon een rijmelaar noemen. Bijvoor beeld toen hij de volgende regels uitzijn pen pers te: 'Siet... Hoe dat de Koeyen door de IGaeveren weyden, Hoe styf haer elders van de melck ge spannen staen.' Geen dichtstukje dat tot grote ontroering aanleiding zal geven. Maar daar ging het me ook niet om. Het was me te doen om het woord elder dat volgens mijn lijstje in Zoeterwou- de nog voorkomt in de betekenis 'uier'. Naar mijn idee wordt dat woord elder in Leiden niet gebruikt en zeggen we hier gewoon uier. En noemen we de dikke vleeslaag van de uier, die gekookt of gebak ken kan worden gegeten uierboord. Vroeger kon je die uierboord nog wel bij de slager krijgen. Ik her inner me dat Van der Zon, in de Haarlemmer straat, van die grote, wat drillerige stukken vlees in de jaren '70 op zijn snijblokken had liggen. Het zag er voor mij niet erg aantrekkelijk uit, maar ver schillende dames in de winkel verzekerden mij meerdere keren dat het, mits goed bereid, een heerlijk gerecht opleverde. Uren moest het koken en dan at je het bij brood, met een beetje zout erop. Gruizig. Nog zo'n woord dat ik niet ken in het Leids: gruizig voor 'gretig', 'gulzig*. Je kunt bij voorbeeld zeggen van een kind dat ziek is geweest en weinig of niets heeft gegeten: 'Gelukkig, het gaat al weer wat beter, hij wordt al wat gruizig. Sinds ik het woord voor het eerst hoorde, ben ik het gaan gebruiken. Ik ben namelijk dol op woorden die een mooie betekenisontwik keling hebben en die heeft grui zig. Het betekent natuurlijk in eerste aanleg 'vol gruis'. De dichter Willem Bilderdijk, die prachtige gedichten heeft ge schreven, maar soms, net als Ja cob Westerbaen, verdrinkt in een grote woordenbrij, heeft het over een 'rood, gruisig nier'. Dus over een nier die vol gruis of graveel zit. Een pijnlijke aandoening. Als iets vol gruis zit, dan ziet het er niet aantrekke lijk uit. Vandaar dat gruizig ook 'vuil' of 'vies' is gaan betekenen. 'Een kruympje drooch broot, wel gruysig (heel vies) en bemorst' dicht Bredero. En van 'vies' is het maar een klein stapje naar 'niet kieskeurig bij het eten' en vervolgens naar 'gulzig', 'vraatzuchtig^. Gootgat. Er staan nog een paar uitdrukkingen in de lijst die mij zeer bekoren. Me dochter leg voor het gootgat, ze staat op het punt te gaan trouwen. Merkwaardige uitdrukking! Een gootgat is immers een gat waardoor het vuile water in de goot of in het zinkputje loopt. Daar ga je niet voor je plezier voor liggen. Ziet iemand het verband met trou wen? Ik niet. Of wordt trouwen hier als iets zeer onaangenaams gezien? Dat onaangename huwe lijksaspect zit ook in bij mekaar deuge ze niet en van mekaar meuge ze niet. Oftewel: dat stel kan niet zonder elkaar, maar als ze bij elkaar zijn, ma ken ze ruzie. Wat een huwelijkswijsheden toch allemaal. Hans Heestermans Reacties en tips voor deze rubriek kunt u sturen naar de redactie van deze krant, postbus 54, 2300 AB Leiden, onder vermelding van de ru brieksnaam 'Leids dialect'. E-mailen naar de au teur kan ook: heestermans@inl.nl uit de Leidsch DagbladAllC HIEVEN ANNO 1902 Zaterdag 20 September LEIDEN - Het bouwen van acht woonhuizen en één winkelhuis aan den Maredijk hoek Aloëlaan, voor re kening van de heeren Jansen en Co., is opgedragen aan den heer N. Kloots, aannemer alhier, voor zijn inschrijvingssom van ƒ24,650. MEN SCHRIJFT ONS: - Aangaande de Vrijdagsche markttreinen Utrecht-Leiden kan worden medege deeld, dat zij nu in den aanstaanden winterdienst nog zullen loopen. Deze treinen zijn echter hoofdza kelijk ingelegd voor het veevervoer uit de Rijnstreek; mocht nu dat veevervoer met flink toenemen, dan is het te voorzien, dat die treinen dezen winter voor het laatst loopen; het hangt dus nu van de belangheb benden zei ven af of zij al dan niet zullen worden op geheven. ANNO 1977 RUNSBURG - Zo is het nu: één puinhoop. Foto*. Archief Leidsch Dagblad '£l Dinsdag 20 september LEIDEN - De dans om het gouden kalf is begonnen. Cor Coster, grootste aandeelhouder in het curieuze bureau Interfootball, is de commerciële peetvader geworden van de in Leiden geboren zesling. Geheel en al gratis en uitsluitend met het doel om de ouders van de Heemskerkse zesling te helpen, zo luidt de officiële lezing. Wie het oor te luisteren legt, komt tot verrassende resultaten. Bijvoorbeeld dat Coster het Algemeen Dagblad een nog onbekend aanbod heeft gedaan in ruil voor de lieve som van honderdduizend gulden. Het AD heeft dat met een lager bedrag beantwoord, maar Coster wilde daar vooralsnog niet aan. Enkele persvertegenwoordigers vroegen zich af waarom het NOS-journaal exclusieve beelden van kort na de be valling had en de schrijvende pers geen enkele foto kreeg die de medisch fotograaf van het academisch ziekenhuis, C. Berger, had gemaakt. RIJNSBURG - Van het voormalige 'regthuys' aan de Vliet, ooit ook herberg en gemeentehuis, rest nog slechts één grote puinhoop. Maar met datzelfde puin zal over enige tijd het 'regthuys' ook weer wor den opgebouwd. Althans, dat is het voornemen van de Rijnsburgse aannemer Nic. van Egmond, die desti|ds de bouwval van de gemeente kocht en nu als hobby het pand in 17de-eeuwse stijl wil optrekken. Bij het originele 'regthuys', al meer dan 400 jaar oud, hoort eigenlijk ook de naastgelegen woning. De eigenaar di zal de voorgevel van zijn woning gedeeltelij! sen. Nic. van Egmond heeft er een jaar de tijd voor geno men om het pand af te breken. ,,Het had natuurlijk ook in een dag gekund", zegt hij, „maar ik wilde het pand nauwkeurig onderzoeken om een indruk te krij gen hoe het destijds is gebouwd en wat er door de eeuwen heen mee is gebeurd. Die gegevens ga ik ge bruiken bij het opnieuw neerzetten van het reg thuys." Bij het steen voor steen afbreken is hij op een paar verrassingen gestuit. Zo vond hij in de spouw onder een kozijn een handje kleingeld, hoofd zakelijk centen. Eén daarvan, met een afbeelding van Napoleon de Derde, was geslagen in 1856. De rest van het geld beslaat een periode van 1860 tot 1939. In de kelder haalde hij stukken grafzerk om hoog. Waarschijnlijk als puin afkomstig van de voor malige Rijnsburgse abdij en in het 'regthuys' ge bruikt als ondergrondje voor de keldervloer. Colo's In deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dogen na plaatsing 2,50 (voor een exemplaar bl| 18 In zwart wit) over te maken op gironummer 57055 Ln.v. Dagbladuitgever^ Danüate b.v. Postbus 507, 2003 PA Hi onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d.d. (datum van plaatsing) at door contante betaling luijgj dt idto hintten drie weken thulsgi leidsch Dagblad, Rooecvrltstraat 82 te Lelden. II

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2002 | | pagina 13