KUNST CULTUUR
Oude jazz in succesvol nieuw jasje
Slenteren langs monumenten maakt hongerig
Verrassend slot
Floraconcerten
Jeugdige Leiderdorpse succesvol in pianoconcours
A-Ha opnieuw
op tournee
Finale 'Deutekom'
zonder eerste prijs
Open Monumentendagen in Leiden druk bezocht
Litteris wrijft de harde
waarheid er vakkundig in
Prijs voor Ola Pola Potloodgat
Hoog nir
op vierL
Noord\#
Korenfesb
Foto: Photo DPA/Peter Endig
Leipzig - A-Ha, de Noorse band
die in de jaren tachtig bekend
werd met hun tekenfilmclip bij
het nummer 'Take on me', gaat
opnieuw op tournee. Hier lead
zanger Morten Harket tijdens
het eerste optreden in de con
certreeks, in Leipzig.
enschede - De finale van het
Cristina Deutekom Concours
heeft dit jaar geen eerste prijs
winnaar opgeleverd. De jury
kende aan mezzosopraan Maai
ke Molenaar een tweede prijs
toe, terwijl sopraan Marijje van
Stralen en tenor André Post een
derde prijs in ontvangst moch
ten nemen.
door Rody van der Pols
vervolg van voorpagina
leiden - Om de geur van gebak
ken brood kan de bezoeker van
de Leidse Meelfabriek niet heen.
In een lange, smalle ruimte waar
vroeger de vrachtwagens met
meel bevoorraad werden - de
enorme, daarvoor bestemde ko
kers komen nog steeds uit het
plafond - staan tientallen kinde
ren met ingespannen blik deeg
te kneden. Onder begeleiding
van de Kneedcompany worden
de broden gebakken, waarna de
kinderen er meteen hun tanden
inzetten. Slenteren langs al die
gebouwen maakt hongerig.
Want geslenterd is er, het afge
lopen weekeinde. Zo'n 23.000
mensen bezochten de 26 open
gestelde panden tijdens Open
Monumentendagen. Leiden was
een van de ongeveer driehon
derd gemeenten die meedeed
aan het evenement dat in het
hele land zo'n 800.000 mensen
op de been bracht.
Populair onder de Leidse bezoe
kers was ook dé voormalige De-
kenfabriek Scheltema aan de
Oude Singel. Het pand hoort
ook thuis in het rijtje van karak
teristieke Leidse fabrieken. En
net als de Meelfabriek staat ook
dit gebouw een ingrijpende ver
bouwing te wachten, waarna
het deel gaat uitmaken van Ste
delijk Museum De Lakenhal.
Voor het zover is heeft de aan
nemer nog heel wat werk te ver
zetten, zo verwaarloosd is het
complex. Een bordje bij de deur
waarschuwt bezoekers dat be
treden op eigen risico is.
Daar lijken niet veel mensen
zich iets van aan te trekken. Het
publiek struint rustig langs de
bescheiden expositie die gewijd
is aan het productieproces en de
geschiedenis van de fabriek.
Pronkstuk, zo vertelt een gids
trots, is een net ontdekte brief
uit 1947 van fabrieksdirecteur
H.J.P. Wassenaar aan zijn zus.
Hij schrijft dat de fabriek het
werk nauwelijks aan kan. Ze
hebben het zo razend druk met
'de productie voor de verwoeste
gebieden' dat hij niet eens de
kens aan zijn winkeliers kan le
veren.
Meer dan een halve eeuw na da
to is deze enorme bedrijvigheid
nog maar moeilijk voorstelbaar.
Van het gebouw rest niet veel
meer dan een karkas. Verweerd
voegwerk, beschadigd metsel
werk, optrekkend vocht, rotte
vloeren en afbladderend stuc
werk zijn zelfs voor de leek dui
delijk zichtbaar. Om het publiek
ook de hoger gelegen verdiepin
gen te kunnen laten zien, zijn de
vloeren met houten platen ver
stevigd. Desondanks houdt een
dame het na twee wiebelige
trappen voor gezien. „Niks aan
het handje, dit is volkomen vei
lig", tracht een begeleider haar
gerust te stellen.
Bedrijvigheid heerst er wel nog
steeds op Nieuwe Rijn 82. Op
doordeweekse dagen houdt hier
een architectenbureau kantoor
en vandaag slijten twee meisjes
hun limonade aan de bezoekers,
geheel in de geest van de voor
malige functie van het gebouw.
Want tot halverwege de jaren
zeventig werd hier limonade ge
maakt die aan de nabijgelegen
café's werd verkocht. Ook bier,
dat vanuit Den Haag per schip
was aangevoerd, werd vanuit dit
herenhuis gedistribueerd. De
tekst boven de deur - 'Depot der
Zuidhollandsche Bierbrouwerij'
- herinnert hier aan.
Wat de achteloze voorbijganger
niet snel zal vermoeden, is dat
achter het huis een elf meter ho
ge ijssilo schuilgaat. In vroeger
tijden werd dat gevaarte 's win
ters met ijs uit de grachten ge
vuld. 's Zomers kochten de ca
maandag 16 septem
Onder begeleiding van de Kneedcompany mochten kinderen broden bakken in de Meelfabriek
Foto: Henk Bouwman
fé's in de buurt daar maar wat
graag een paar kilootjes van om
hun kelders te koelen. Daar is in
het tijdperk van de koelkast nog
maar weinig behoefte aan. De
huidige bewoners hebben de to
ren dan ook tot woonruimte
omgevormd. „Het oorspronke
lijke uiterlijk van de ijssilo is
daardoor niet langer intact",
vertelt de rondleider, f
de andere kant:
blijft wel behouden e
een nuttig doel ook." I
muziek recerj
Lidy van der S|
Concert: Vierde Korenfes
Gehoord: 15/9, St h
Noordwijk-Binni
In het 'open' moi
Sint Jeroenskerk
dag een in- en
nieuwsgierigen. M;
vooral koorfiefhebl
zangers bezochten
tige kerk in het kat
Korenfestival Nooi
heel Nederland
naar de Sint Jeroei
om mee te doen
cours. De jury besti
mannen dirigent
tor René Verhoeff,
Ludwig van Gijsegi
nist/dirigent Jo Ivei
Verhoeff die een
speech hield vóór
concert had de jury
beid verricht om te
de einduitslag.
In de categorie Vroi
kreeg Voices' uit Bifee
derde prijs, die zij mt
dedigen in het avcftjes
met drie componistgel
delssohn, De Klerk $tac
sen. Interessant repflati
beetje schools vertollyN]
voorjaarswind zweföte:
het 'ah- ah-ah' in hefeH
lijke lied 'Het jaar h<
niet meer aan' van oei
driessen. Inzetten wdel
wat onzeker en de s
hier en daar kleurloc
gingen ervoor, en he
asme spatte er af.
De eerste prijs ging
young voices' uit Bei
denrijs. Het koor zorfV
zuiver ondermeer in!
te Dominum van J.
leiding van hun bev
gent Wïecher Mandf
koorklank was heldt
gezind, waarin de
oplichtten. De tweed
naar 'Sirena' uit P1
schitterde bij het avi j °j
door afwezigheid.
In de categorie Gen :n.
ren werden enigsz
met peren vergelekei
uit de kluiten gev
mengd koor, zoals V
Bennekom, is heel i jv
dan een kamerkoor
ter
mus' uit Rotterdam.
je het ook wendt of k
ze categorie was la;
de onbetwist het
koor; bepaald geenin'
Zotheid'. Met een flif
mogeniteit in alle
door krachtige
stemsoorten, een im
dynamiek, subtiele fi
geweldige saamhorij
Erasmus onder leidii
main Bischoff bijka
nerend fraai.
Ook de gemengde k(
tweede en derde pi
gen zongen positie!
neel. Witmarsums
Musica' kreeg de
voor het eerst aan
met Vier koorgrapj
Maessen. Kolderieke
even kolderiek getoi
voetig en geraffinei 5
gen. In de categorie
ren werd maar één
deeld (een derde) on
eenvoudige reden d
een koor meedeed
het Nuenens Mannt
helaas ook in het av(
verstek liet gaan.
Het niveau van dit
renfestival Noordwij
merkelijk hoog. Dat
op het eerste lustrun
d
theater recensie
Susanne Lammers
Voorstelling: 'Bedden' van Dimitri Frenkel
Frank door Litteris Sacrum. Regie: Sigrid
de Zwarten Mark Pekelharing. Gezien:
13/9, Imperium-theater, Leiden.
Een flat, een bed, een man, een
vrouw, een schot. Met die vaste
elementen speelt Litteris Sa
crum je vier keer een ander stuk
voor. Dimitri Frenkel Franks
'Bedden' toont vier weinig ver
heffende relaties en acht ac
teurs van Litteris Sacrum spe
len vier zeer diverse paren.
Meestal draait het uit op een
genadeloos beeld van mensen
met slappe knieën: eentje van
het stel probeert uit de hem of
haar toebedeelde rol te ont
snappen, om dan weer terug
naar de zwarte werkelijkheid
gezogen te worden.
In de eerste scène wordt vooral
het stramien duidelijk, maar is
het samenspel nog niet opti
maal. De hondse diplomaat en
zijn one-night-stand brengen
weinig spanning in hun zakelij
ke relatie, de spelers houden te
veel afstand tot hun rol.
Saskia Hageman en Chris van
Spronsen als de porno-del en
de patjepeeër geven duidelijk
meer. Vooral Hageman maakt
een fraai personage van het op
standige sterretje, dat zo graag
de seksfilms zou ontstijgen.
Met de ontspannen spelende
Van Spronsen als de pooierige
manager brengt ze vaart en hu
mor in het stuk.
Na de pauze verwijdt Frankel
Frank zijn blik, gaat het hem
minder om het slagveld dat lief
de heet, en laat hij zien dat de
mens heel goed in staat is het in
zijn eentje te verprutsen. De
man die in het derde stuk verla
ten wordt door zijn vrouw, om
dat hij nooit met haar wil pra
ten, is verreweg het meest bij
zonder. Dat komt vooral door
Emile Tervooren, die zijn on
macht meesterlijk achter zijn
feestneus weet te verschuilen
en weigert zijn masker af te
doen, maar het heeft ook te
maken met het verlaten van het
vaste stramien. Heel verrassend
ontsnappen de personages nu
eens wél, hier volgt nu eens niet
het wrange 'eind goed, al goed'
en dat geeft het stuk 'bite'.
Het laatste stuk, over een ijdele
psycholoog die zich ondanks
hoogstaande praatjes in een
onduidelijke foto-sessie voor
een roddelblad laat kletsen, is
aandoenlijk lievig, maar desal
niettemin cynisch over de men
selijke natuur. Het schaamlapje
van liefde en warmte blijft ge
heel achterwege, ijdelheid en
het verlangen iets bijzonders te
zijn blijken de enige menselijke
drijfveren. Litteris Sacrum weet
je die harde waarheid vakkun
dig in te wrijven.
amsterdam/anp - De kindervoorstelling 'Ola Pola Potloodgat' van
BRONKS heeft gisteravond in Amsterdam de Grote Theaterfestival-
prijs van het Nederlands-Vlaams Theaterfestival gewonnen. Aan de
prijs is een bedrag van 22.222 euro verbonden. De CJP Theaterfesti
val Trofee ging dit jaar naar 'De Krippel' van het Vlaamse gezel
schap Olympique Dramatique.
muziek recensie
Lidy van der Spek
Flora Concert Abbie de Quant, fluit en
Elizabeth van Malde, piano. Gehoord:
15/9, Hortus Botanicus, Leiden.
Alweer het laatste Flora concert
van het jaar; de serie had niet
mooier kunnen eindigen dan
gistermiddag in een zondoor-
stoofde Oranjerie van de Hor
tus Botanicus. Een van onze
meest getalenteerde fluitisten,
Abbie de Quant verving op de
valreep de zieke altmezzo Sylvia
Schlüter die dit concert zou
verzorgen met de pianist Eliza
beth van Malde. Van Malde is
geen onbekende van De Quant;
zij brachten een concert door
drenkt van natuur en 'zang'.
Het begon al meteen in de myt
hisch getinte natuur van 'Pan'
van Albert Roussel. Het verhaal
gaat dat Syrinx, de riviernimf
veranderd werd in rietstengels
om te ontkomen aan de avan
ces van de god Pan. Uit dat riet
sneed hij vervolgens zijn eerste
(pan)fluit. In Roussel maar ook
in Debussy's overbekende 'Sy
rinx' belicht Abbie de Quant al
le kanten van deze herdersgod,
flemend, verleidend, heftig, fu
rieus. Zij blaast in talloze ldeur-
schakeringen. Als geen ander
tovert zij emoties om in klank
en kleur, die deze twee sfeer
stukjes zo ten goede komen.
De componist Olivier Messiaen
was bezeten van de natuur en
in het bijzonder van vogels. Hij
registreerde de intervallen die
zij kwinkeleerden en paste die
in zijn composities toe met klei
ne toegevoegde waarden. In
'Merle noir' zingt de zwarte me
rel het hoogste lied in allerlei
ritmes, trillers en versieringen.
De Quant kruipt onder het
verenkleed van de vogel en
wordt een met de natuur.
Jules Mouquet heeft eveneens
een bundel gewijd aan de pan
fluit. Uit 'La Flüte de Pan'
speelde het duo 'Pan en de vo
gels' en 'Pan en de nymfen'. De
sfeer wisselt onophoudelijk, te
derheid en geschetter gaan
hand in hand. Het duo Van
Malde en De Quant is hoorbaar
op elkaar ingespeeld. Inzetten
vallen feilloos samen, in tijd en
dynamiek. Samenspelen is el
kaar aanvoelen. Zo heeft De
Quant ook in Schuberts 'Intro
ductie, en thema met variaties
op het lied Trockne Blumen'
aan Elizabeth van Malde - on
danks haar merkwaardige flap
perende aanslag - een fantasti
sche begeleider, én tegenspeler.
Ze sluit zich naadloos aan bij
De Quants interpretatie. Ook
hier verrassen zij weer door een
aaneenschakeling van sfeerwis
selingen. Met een 'Fantasie
brillante over Bizets Carmen'
van Francois Borne denkt de
luisteraar te kunnen ontspan
nen, maar mét het duo worden
we nog eenmaal de leeuwenkuil
ingetrokken door halsbrekende
riedels en roffels in vurig,
gloedvol samenspel. Dat is wat
anders dan nimfengegniffel en
vogelgezang.
-
poi
door Rody van der Pols
door Floor Ligtvoet
leiden - De muren zien eruit alsof
de schilder gisteren zijn laatste lik
verf aanbracht. De vloeren zijn zo
smetteloos schoon datje de aan
vechting krijgt je schoenen voor
het binnentreden uit te trekken.
En, zou de geur van parfum en
aftershave niet zo nadrukkelijk in
de lucht hangen, dan zou het er
ongetwijfeld 'nieuw* hebben ge
roken. Het enige dat zaterdag
avond in het onlangs opgelever
de Groenoord Plaza helemaal niet
nieuw is, is het Key Town Jazz
Festival.
Terug van weggeweest, dat is
het wel. Want het jazzfestival dat
zeventien jaar lang in de Stads
gehoorzaal werd gehouden en
een aantal jaar geleden ter ziele
ging, is opnieuw leven ingebla
zen. En hoe: organisatoren Jazz
on Sunday en Fun Party's heb
ben groots uitgepakt; in maar
liefst vijf zalen klinkt vrijwel
non-stop muziek. En niet alleen
maar jazz, ook rythm 'n blues,
soul en Cubaanse klanken zijn
in de smetteloze concertzalen te
beluisteren. Kortom, er is voor
ieder wat wils.
De feelgood-jazz van het Bob
Rigter Kwartet met Joke Bruys
achter de microfoon trekt veel
publiek. Met een nauw om
schreven dresècode, zo lijkt het.
Voor de heren geldt: goed ge
kapt, colbertje en anders op zijn
minst een net overhemd. Bij de
dames is het mantelpakje favo
riet „U mag ook dansen, hoor",
zegt Bruys na flink wat applaus
geoogst te hebben. Maar echt
los komt het publiek niet. De
witte poedel die zich op het ta
pijt heeft genesteld, slaapt in ie
der geval rustig door.
Een stuk jonger is het publiek
den haag/leiderdorp - De tien
jarige Tom Schutz uit Leiderdorp
was zaterdag de jongste deelne
mer aan de voorrondes van het
Theo van der Pas Pianoconcours
voor amateurs. Een zomer lang
hebben hij en zijn zus Miranda
(16) stukken van Bach, Debussy,
Mendelssohn, Mozart en Schu
mann ingestudeerd. Inmiddels
kunnen ze de noten dromen. „De
rest van de familie trouwens
ook," vertelt hun moeder.
Een uurtje voordat Tom moet
spelen, krijgt hij geen hap meer
door zijn keel. In elkaar gedoken
in de kantine van het Haags
Conservatorium, wacht hij op
het seintje dat hij mag inspelen.
Zijn vingers zijn koud en hoe
hard hij ook wrijft, ze worden
niet warm. „Was het nu maar
afgelopen", zucht hij.
Zijn zus Miranda heeft haar ze
nuwen duidelijk beter in be
dwang. Ze heeft zin om op die
'waanzinnige vleugel' te spelen.
De rustgevende tabletjes die ze
altijd voor een optreden slikt,
heeft ze vanochtend thuis gela
ten. „Die heb ik niet meer no
dig," vertelt ze kalm.
Eindelijk mag Tom gaan inspe
len. „Miranda moet mee", roept
hij nerveus. De rest van de fami
lie gaat vast in de zaal zitten om
de concurrentie te beluisteren.
Een broer en zus uit Den Haag
spelen de 'Fanfare for Hom' van
P. Harris. Terwijl het meisje
Tom en Miranda Schutz kunnen de noten wel dromen. Foto: Taco van der Eb
zachtjes de juiste tonen op de
piano aanslaat, blaast haar
broer met volle kracht op zijn
hoom. Hier en daar klinkt een
valse noot. De familie Schutz
haalt gerust adem.
Dan is Tom aan de beurt. „Hij
speelt stukken beter," fluistert
zijn oudste zus Renate. Als zijn
vingers over de toetsen van de
Steinway-vleugel glijden, rijn al
le zenuwen verdwenen. Het stuk
dat hij qua vingerzetting lastig
vindt, komt het beste uit de verf.
Hij speelt Schumann foutloos.
Halverwege een prelüde van
Bach is hij even de tel kwijt. „Bij
Mozart ben ik zelfs een hele
maat vergeten", geeft hij na de
uitvoering toe. Maar lang blijft
Tom niet piekeren over zijn op
treden. „Mam, mag ik nu een
krentenbol?"
Miranda komt een half uur later
uit de concertzaal. Ze heeft een
rode blos op haar wangen van
de inspanning: „Die vleugel
speelt echt heerlijk." Ze is tevre
den over haar optreden. „Het
ging super, op een paar kleine
foutjes na." De jury waardeert
haar pianospel. Miranda gaat
door naar de finale die op zater
dag 5 oktober wordt gehouden
in de Anton Philipszaal in Den
Haag.
dat naar Glenn Bell Friends
kijkt. Gedanst wordt hier ook.
Dat zal ongetwijfeld te maken
hebben met de meer up-tempo
funk en soul die gespeeld wordt.
Ook de aanstekelijke show van
de Caraïbisch ogende zanger
met zijn warme soulstem en de
twee in strakke, zwarte pakjes
gehulde zangeressen draagt
daartoe ongetwijfeld bij. Een
grijzende heer gestoken in een
smetteloos wit overhemd krijgt
het ervan op zijn heupen. Voor
in de zaal staat hij vrolijk te dan
sen, waarbij hij al snel gezel
schap krijgt van een jonge dans
partner.
Eén verdieping hoger spelen de
vijf goed geklede heren van Los
Companeros salsa-georiënteer
de muziek. En op een steen
worp afstand denderen The Ry
thm Bombs. De viermans for
matie uit België brengt dampen
de rythm 'n blues ten gehore,
compleet met een zanderig
schurende mondharmonica en
een kaalhoofdige drummer die
maniakaal om zich heen mept.
Groenoord Plaza mag dan zo
schoon als een ziekenhuiszaal
zijn, het smerige bluesgeluid dat
hier vanavond klinkt, trekt zich
daar, geheel in de traditie van
'Key Town', weinig van aan.
Feelgood-jazz van Joke Bruys: „U mag ookdansen, hoor." Foto: Dick Hogewoning
