'Ik ga gewoon door'
Prinses Christina
in haar
'persoonlijke
groei'
hristina„Ik zou niet honderd procent - volledig, alleen - zangeres willen zijn. Dan word ik een soort renpaard en daar heb ik geen zin in." Foto: GPD/Harmen de Jong
ZATERDAG
14 SEPTEMBER
2002
ER
BU
Ze is iemand van b zeggen na
de a. Dus heeft prinses
Christina na haar kersthit van
twee jaar geleden opnieuw
een cd opgenomen. Op 'The
me nobody knows' zingt ze
de Broadway-liedjes waaraan
ze als meisje van vijftien,
zestien haar hart verpandde.
Met de humor aan haar kant
- die ene 'drakerig'
romantische vrouwenpartij,
laat ze aan Rob de Nijs. Ivo
Niehe soleert op piano,
dochter Juliana 'Julie'
Guillermo zingt een nummer
mee. Een eerbetoon aan het
New York waar ze zich al
meer dan vijftien jaar als een
vis in het water voelt,
opgedragen aan de
slachtoffers van 11
september.
door Marjolijn de Cocq
Ze draagt felgroen met flair en
spreidt een zelfverzekerdheid
tentoon op het bazige af. De
foto's worden tijdens het poseren,
op het schermpje van de digitale ca
mera, aan inspectie onderworpen.
„Er zijn bepaalde dingen die ik niet
wil zien. Een heleboel mensen sto
ren zich er niet aan, maar ik stoor
me er wel aan. Deze is een beetje
strak van mond." Ze heeft het zo
vaak meegemaakt, dan kiezen ze een
'onprettige' foto en zetten ze eron
der dat de prinses gestrest is. „Ja, dat
is makkelijk." Wat de tekst aangaat,
geeft ze de dwingende suggestie, 'is
het misschien beter als u zich aan de
hoofdlijnen houdt'. Prinses Christi
na (55) is perfectionist: „Ik houd niet
van dilettantisme."
In de voorbereiding van haar nieuwe
cd The me nobody knows is dan ook,
zegt ze met een langgerekt en welge
meend 'oeh', twee jaar en heel veel
werk gaan zitten.jUs je het doet,
moet je het goed doen. Ik heb ge
woon al mijn tijd er aan gegeven. Als
je moet kiezen tussen leuk uit naar
een musical of studeren, ga je stude
ren." Haar mezzosopraan heeft 'ab
soluut' aan de training gewonnen,
beaamt de prinses, ze zingt voller en
vrijer. „Natuurlijk noem ik me zan
geres. Ik bén zangeres. Maar ik zou
er niet mijn hele enige carrière van
willen maken, niet honderd procent
- volledig, alleen - zangeres willen
zijn. Dan word ik een soort renpaard
en daar heb ik geen zin in. Dat leven,
het is vergelijkbaar met mensen in
de sportwereld. Ik wil een beetje
meer plezier hebben."
Talent
'Altijd al' heeft prinses Christina ge
zongen, als meisje kon ze lekker gal
men in de paleisgangen. „Ik ben met
een talent geboren, dat zijn we alle
maal. Iedereen heeft wel iets. Talent,
of talenten. Maar ik heb er pas veel
later wat mee gedaan." De liefde
voor het Broadway-repertoire stamt
uit haar middelbare schooltijd. „Ik
kan het niet precies terugbrengen
naar een bepaald punt. Toen ik een
jaar of vijftien, zestien was, kocht ik
al alle musicals die ik kon vinden. Ik
weet nog dat ik met mijn moeder
naar The Sound of Music ben ge
weest, in Londen. Toen was ik er al
gek op." Misschien dat ze het 'als
meisjesdroom' nog wel even heeft
gekoesterd, maar dat het onzinnig
was wist ze ook wel: „Ik kon natuur
lijk niet op het toneel gaan staan en
Rrnadwav paan rlnpn ik knn nipt
even gaan solliciteren voor een
Broadway-musical.
Haar nieuwe cd heeft de toepasselij
ke titelsong (letterlijk vertaald) de ik
die niemand kent, waarmee ze zich
dus aan de buitenwereld laat zien.
„Het was absoluut mijn idee. Ik had
altijd twee ideeën, een voor een
kerst-cd en een voor een Broadway-
cd." Dat ze eerst de kerstliederen
opnam, was niet het ophouden van
een braaf prinsesselijk imago. „Daar
heb ik nooit bij nagedacht. Het was
gewoon om muzikale redenen, om
allerlei redenen makkelijker om de
kerstliederen eerst te doen. Met
prinses-zijn had het niets te maken,
dat is gewoon onzin. Anders had ik
nu nog geen Broadway-cd kunnen
doen." Al is ze niet iemand die zich
zomaar 'in iets' gooit zonder daar
eerst goed over te hebben nage
dacht, 'een beetje zenuwenwerk'
kwam er wel aan te pas. Maar, relati
veert de prinses: „Ik denk dat dat er
bij hoort, zenuwen moet je tot op
zekere hoogte ook wel hebben. An
ders doe je je best niet. Er is altijd
wel enige microfoonangst."
Gewoon doorgaan
Haar manier om angst en twijfel te
lijf te gaan: „Ik ga gewoon door. Ik
denk dan: ik heb cüt plan gehad, dan
zal het ook wel goed zijn. Ik kan me
zelf op een gegeven moment toe
spreken: oké, onzin, het moet kun
nen. Je hebt a gezegd, dan ook b."
Zonder 'allerlei verwachtingspatro
nen' vooraf over mogelijke reacties.
„Je maakt iets naar je beste weten en
kunnen. Je moet niet iets creëren
met de gedachte aan hoe het zal val
len, hoe het ontvangen zal worden.
Want dan benader je een project van
de verkeerde kant, als het ware." Al
les wat je doet in het leven, zegt ze,
is 'persoonlijke groei'. „Zo ook dit.
Het is een stuk werk leveren, het is
gewoon werk. Maar het is natuurlijk
ook persoonlijke groei.
Ze zingzegt voor uit het liedje Any
one can whistle, over wat 7p in hpf
cd-boekje omschrijft als een van de
moeilijkste leerprocessen van het le
ven: leren vrij te zijn. „Iedereen kan
fluiten, zeggen ze, iedereen kan een
draak verslaan, het is wel zó simpel.
Easy! Waarom kan ik het dan niet,
why can't I? Relax, let go, let fly\ Dan
zegt het liedje, een heel diepzinnig
zinnetje eigenlijk: wat moeilijk is, is
makkelijk. What's hard is simple, en
omgekeerd: what's natural comes
hard. En dat geloof ik wel." In haar
prinses-zijn, zegt ze bespiegelend, is
het 'soms, soms' ook moeilijk om
natuurlijk te zijn. „Ik probeer het
wél. Maar dat is nou juist de grap: je
moet niet proberen natuurlijk te zijn
want dan ben je wéér met een pose
bezig. Ik probeer mezelf te zijn. Om
dat ik geen zin meer heb om het niet
te zijn."
Amerika
Die hang naar vrijheid heeft 'zeker'
meegespeeld bij haar keuze voor een
anoniem(er) Newyorks bestaan;
prinses Christina woonde er van
1974 tot 1984 en keerde er in 1996 na
haar echtscheiding van Jorge Guil
lermo terug. „Nederlands of Ameri
kaans, ik denk dat ik me beide voel.
Als ik daar ben voel ik me ook Ame
rikaans, ik ben er als een vis in het
water. Maar dat wil niet zeggen dat
ik me niet ook altijd Nederlands
voel, het een sluit het ander niet
uit." Ze heeft in New York vrienden,
zegt ze, die niet weten wie ze is. „Dat
heb ik ze nooit verteld. Ik vóel me
ook gewoon Christina daar. Soms
komen ze erachter, soms ook niet.
Het ligt er ook aan in wat voor hoe
danigheid je de mensen ziet. Als ik
mensen zie in een gymklasje elke
maandag, ik noem maar wat, hoe
ven die niet te weten wat mijn ach
tergrond is."
Het was voor prinses Christina niet
meer dan logisch de Broadway-cd
na de aanslag op het World Trade
Center op te dragen aan de stad
waar ze gek op is. Van het aanmoe
digende Pick yourself up - opstaan,
afstoffen, opnieuw beginnen - tot
het sombere Who's garden was this?
over een wereld waar alles uitgestor
ven is als de kaalslag van Ground Ze
ro, de liedjes waren al gekozen voor
11 september. „Ze zijn er echt niet
speciaal op geënt, maar het was wel
zo dat ze bijna allemaal toepasselijk
zouden kunnen zijn. Ik was bezig
met de cd en ik dacht: dit moet ge
woon zo, dit vraégt erom. Ik was in
Italië toen het gebeurde, iemand
hpldp mp nm hpt fp vprtpllpn Tk 7.ei-
kom op, je maakt een geintje, je hebt
het vast niet goed begrepen. Ja da-
hag, kom nou!" Pas toen ze de tele
visie aanzette, drong het tot haar
door. „We willen zoiets gewoon niet
accepteren, dat is gewoon de men
selijke natuur. Gelukkig maar ook,
dat betekent dat u en ik niet in staat
zijn om zoiets te doen. Anders zou
den we het doodnormaal vinden."
Ze keerde veertien dagen later terug.
„Je voelt heel erg een domper op die
stad, het is heel duidelijk aanwezig.
Eigenlijk vond ik het zelf bijna jam
mer dat ik er zo weinig van heb mee
gemaakt, ik woon 72 straten verder
op. Daar lijkt het leven gewoon door
te gaan, aan de oppervlakte lijkt alles
normaal als je in New York komt.
Maar onder de oppervlakte is New
York zó ontzettend geschrokken.
Amerika is nooit op eigen grond
aangevallen, ook. Ik vond het op te
levisie al heel surrealistisch om men
sen uit ramen te zien springen, maar
heel veel mensen hebben dat echt
zien gebeuren. Onder de oppervlak
te is heel veel trauma en er is nauwe
lijks ruimte geweest om daar aan
dacht aan te kunnen besteden." Pas
in november bezocht ze, op een
donkere avond, Ground Zera „Ik
kon niet alles in detail zien en weet
ook niet of ik dat had gewild. Maar ik
kon nog steeds de agressie voelen,
het verdriet, de pijn."
Humor
Pijn en humor, zegt prinses Christi
na, gaan hand in hand zoals ze op
haar cd gevoelige en grappige liedjes
bewust combineert. „Het één kan
niet zonder het ander. Ik houd erg
van lachen en ik houd erg van ple
zier maken en ik houd erg van hu
mor, héél erg zelfs. Maar ik ben ook
altijd iemand die over dingen door
denkt en nadenkt en de psychologie
achter dingen wil weten. Ik houd
van gevoelige en heel mooie liedjes,
maar als er geen humor bij zou zijn,
dan zou ik die heel erg missen. Ik
ben gek op lachen, dat hebben we
ook nodig. Lachen is ook enorm the
rapeutisch, hè? Lachen klaart de
lucht op. Huilen klaart de lucht op,
maar lachen ook."
In Send in the clowns zingt ze wrang
als de actrice die naast de liefde
greep over (verkeerde) timing. „Ik
denk dat we allemaal wel wat mee
gemaakt hebben op dat gebied. Ik
wil niet zeggen dat het in mijn geval
precies zó was. Maar als je geleefd
hebt, kun je met elke situatie altijd
ppn stuk invoeling hebben." Daar te
genover maakt ze een sneer over de
ontnuchterend ongevoelige man
nenstem die in het duet Isn't it ro
mantic? korte metten maakt met ro
mantisch gezwijmel. De dromerige
damespartij is toebedeeld aan Rob
de Nijs. „Ik vind dat stuk van hem
eigenlijk een drakerig gehoor", doet
ze een overdreven temende imitatie.
„Dat zou ik nooit zingen, dat ben ik
niet. Ik heb het echt gekozen als hu
mor-nummer, dat is de gein van het
lied."
Is ze vrolijk en/of wil ze iets vrolijks
horen, dan is het voor prinses Chris
tina 'Broadway of iets popachtigs'.
„In algemeenheid pak ik gauw iets
van Mozart, dat hele pure, fijnzinni
ge, om me prettig of sereen te voe
len. 's Avonds wil ik nog wel eens
iets New Age-achtigs spelen. Bij het
gymnastieken pak ik liedjes uit de
vijftiger, zestiger jaren, golden oldies.
Ik ben niet zo heel hedendaags." In
'een fase die al weer lang voorbij is'
was ze als muziekpedagoge verbon
den aan een lagere school in New
York. „Ik zou wel weer les willen ge
ven. Maar de kant die ik eigenlijk op
wil is muziek als therapie, daar wil ik
me meer en meer in verdiepen. Het
ligt mij omdat ik én muziekmens
ben, én op de een of andere manier
heel graag mensen zou helpen. Als je
die twee combineert, krijgt je het
derde. Muziek, de trilling van mu
ziek brengt datgene naar buiten wat
naar buiten moet komen. Verdriet is
verdriet, als je troost nodig hebt,
biedt het troost. Dat kan ik alleen
zeggen uit eigen ervaring.
Prinses Christina, The me nobody
knows - a tribute to New York'; gisteren
verschenen; BMG Nederland; met: Ne
derlands Promenade Orkest o.l.v. Jurre
Haanstra, Rob de Nijs, Ivo Niehe, Young
Peoples Chorus of New York City, Julie
Guillermo.