I
GESPREK VAN DE DAG
'Piramidioten
slaan vaak
plank
mis'
Prinses Gracia 20 jaar dood
o
O
Schalken en Van der Vaart
Egyptoloog verwachf;
weinig nieuws vaif|
robot piramidfd
van Cheopfft
i;
HDC152
MENSELIJK
RITA KOK, echtgenote van oud-premier Wim Kok, heeft
speciaal voor het Nederlands Textielmuseum een thee
doek ontworpen. Het bontgekleurde katoenen gebruiks
voorwerp is op de computergestuurde weefmachine van
het museum geweven en is te koop voor 8,50 euro. Vol
gens het museum zal
het afwassen door de
vrolijk gekleurde
theedoek in ieder ge
val 'minder saai' wor
den. Kenners verge
lijken de strakke geo
metrie in haar werk
wel eens met de typi
sche Hollandse land
schappen, maar Rita
Kok laat het aan de
beschouwer over wat
hij er in ziet. Rita
Kok werkt al dertig
jaar met textiel. In
juni was haar eerste
expositie in Neder
land te zien.
Foto: AP
Een tekstberichtje via de mobiele telefoon kan chronische
ziektes tot staan brengen door de lijders ervan te herinne
ren hun medicatie te nemen. Aldus Britse onderzoekers.
Artsen in het oosten van Schotland zetten een SMS-
DIENST op voor een groep jongeren die lijden aan astma.
Afgewisseld met nieuwtjes over popmuziek en sport wor
den ze erop gewezen hun beademingsapparaat te gebrui
ken. De artsen in Dundee schrijven in de British Medical
Journal dat aan het eind van de proef veel van de jongeren
hun medicatie niet meer vergeten. De onderzoekers con
cluderen dat het mogelijk is een ziekte aan te passen aan
een bepaalde levenswijze in plaats dat het iemands leven
bepaalt.
Het Britse weekblad The
Economist is er niet rouwig
om dat de beroemde Engel
se DUBBELDEKKERS ver
dwijnen. De Britse dubbel
dekker Routemaster vol
doet namelijk niet aan de
nieuwe regels vanuit Brus
sel. De regels worden in
2016 van kracht. Het
weekblad vraagt zich af
waarom er mensen zijn die
om oude krakkemikkige
bussen treuren als er veili
ge nieuwe voor in de plaats
komen. De nieuwe gelede
bussen hebben net als die
op het continent maar één
laag. Er zullen geen con
ducteurs meer zijn om
kaartjes te verkopen. Op
het continent kopen de
buspassagiers hun kaartje
vooraf. The Economist
vindt dat allemaal stukken
efficiënter dan de in onder
houd dure Routemaster.
Het weekblad siert het arti
kel op met een foto van op
eengepakte buspassagiers
die zich met moeite staan
de houden op de treeplank
aan de achterzijde van een
Routemaster. „Vastklam
pend aan traditie", luidt
het onderschrift.
Drie metershoge, rechtopstaande ASPERGES als kunst
werk tegenover het Ursulinenklooster, dat gaat M. See-
gers uit Grubbenvorst te ver. Grubbenvorst mag dan wel
ieen echte
aspergege
meente zijn,
maar See-
gers vindt
het kunst
werk op drie
fallussen lij
ken en die
kunnen de
rooms-ka-
tholieke zus-
ters aanstoot
geven. Met een handtekeningenactie wil hij de plaatsing
van het kunstwerk voorkomen. De gemeente Horst aan de
Maas heeft aan de Venlose kunstenaar H. Reijnders op
dracht gegeven de aspergeteelt in Grubbenvorst te eren
met een groot kunstwerk aan het Ursulinenplein in het
dorp in Limburg. Het steekt 4,5 meter de lucht in en is
ongeveer twaalf meter breed. Foto: Archief
Onthaasten. Toenmalig mi
nister van milieu, MAR-
GREET DE BOER, kwam
met het woord op de prop
pen in haar nieuwjaarstoe
spraak in 1997. Ze richtte
zich tot haar ambtenaren
en zei dat goede ideeën
pas ontstaan als mensen
de tijd nemen om na te
denken. 'Onthaasten' is
nooit meer uit het spraak
gebruik verdwenen. En nu
is er de 'Bond tegen de
Haast'. Geen echte bond,
maar een gelegenheidsge
zelschap dat vandaag in de
Janskerk in Utrecht een
bijeenkomst organiseert
onder het motto 'Leven met
gevoel voor ritme'. Drie
wensen staan in Utrecht
centraal: een goed tempo,
respect voor langzaam en
ankers in de tijd. Aanwezig
zijn onder anderen cabare
tière Hester M.acrander,
FNV-voorzitter Lodewijk de
Waal, verhalenverstelster
Thérèse Heyne en hoogle
raar wijsbegeerte Wil Derk-
se.
De stichting Een Dier Een Vriend (EDEV) heeft gistermor
gen een rouwkrans opgehangen aan het hek van het
proefapencentrum BPRC in Rijswijk. Hiermee herdenkt
de actiegroep de CHIMPANSEE WALTER die in het cen
trum is overleden. Volgens dierenactivisten gebeurde dat
'onder verdachte omstandigheden'. Minister Van der Hoe
ven van wetenschap heeft het BPRC gesommeerd het
sectierapport van het BPRC, afgenomen weefsel en foto's
alsnog voor te leggen aan een onafhankelijke deskundige.
Directeur Bontrop van het BPRC zegt dat niets tegen de
regels is gebeurd. Volgens hem heeft de aap tijdens een
reguliere controle een ademhalingsstilstand gekregen.
Reanimatie mocht niet meer baten. Foto: ANP
De VROUW zorgt voor de
AANKLEDING van de wo
ning, de man voor de mu
ziek in huis. Dat is de uit
komst van een NIPO-on-
derzoek in opdracht van
Woonbeurs Amsterdam. Bij
de aankoop van badka
mers, keukens, vloeren,
banken, gordijnen en bed
den spelen vrouwen een
doorslaggevende rol. Kleur,
uiterlijk en model van het
meubilair zijn meestal hun
domein. Mannen daarente
gen beslissen veelal over
comfort, duurzaamheid en
prijs. Het te besteden bud
get wordt in tachtig procent
van de gevallen wel in over
leg bepaald. Dat geldt niet
voor de muziekinstallatie.
Die wordt meestal door de
man aangeschaft. En snel.
Kost de aanschaf van een
badkamer of keuken ge
middeld bijna vijf maan
den, 47 procent van de on
dervraagden heeft binnen
twee weken nieuwe ge
luidsapparatuur in huis.
CC.
Q_
h-
cn
Aan het woord is Sjeng Schalken in een inter
view met Koen Greven: ,Als ik straks klaar ben,
zal ik snel afstand doen van deze (tennis)we-
reld. Ik zal heel blij zijn dat ik dan niet meer
tussen al die jongens hoef te zitten..Dit citaat
las ik vorige week in de NRC-column van Frits
Abrahams. Een dag later verloor Schalken de
halve finale van de US Open van Pete Sampras.
En de hele wedstrijd bleef dat zinnetje door mijn
hoofd spoken: „Blij als ik niet meer tussen al die
jongens hoef te zitten.
'Schalken straalt inderdaad iets ongelukkigs uit op
de tennisbaan. Hij slaat soms best mooie ballen, nu
ja hij slaat ze niet, hij slaat ze terug. Maar je hebt
niet de indruk dat hij echt voor zijn plezier bezig is.
Kenners zeggen dat zijn gebrekkige service hem weer
houdt van een plaats in de top vijf van de wereld.
Maar ik denk dat ook het gebrek aan gretigheid hem
parten speelt. Hij zal ongetwijfeld liever winnen dan
verliezen maar vooral wil hij elders zijn. Ach was ik
maar bij moeder thuis gebleven. En die houding gaat
vroeg of laat natuurlijk tegen je werken.
Een uur na de tenniswedstrijd begon de voetbalinter
land Nederland - Wit Rusland. Diep in de tweede
helft viel Rafael Van der Vaart in. De liefhebbers had
den hem graag in de basis gezien maar ik begrijp de
terughoudendheid van de bondcoach wel. Van der
Vaart dartelt de wei in en je ziet hem denken: „Jon
gens kijk toch eens hoe goed ik kan voetballen.De
ene mooie actie na de andere. De laatste eindigde he
laas in een blessure. Maar er is een groot verschil tus
sen laten zien hoe goed je kunt voetballen en een goe
de wedstrijd voetballen. Rafael heeft zoveel spelvreug
de dat hij soms aan de wedstrijd zelf niet toekomt. De
omgekeerde Schalken.
Die Van der Vaart-vreugde komt in mijn eigen be
roep ook veel voor. Ik geef zangles op de Academie
voor Kleinkunst. En sommige leerlingen gebruiken ie
der lied alleen maar om te laten horen hoeveel goud
er in hun keel zit. Daardoor gaan al die liedjes op el
kaar lijken want ze geven steeds hun eigen stem de
voorrang boven de compositie. Ik zeg daar wel wat
van maar dat is natuurlijk aan dovemansoren want
die jonge jongens pakken nu eenmaal graag uit. La
ter leren ze om wat bescheidener met hun talent om
te gaan en dan komt het allemaal dik in orde. Behal
ve als ze Shirley Bassey heten.
Zo zal het spel van Rafael gaandeweg meer op dat
van Cocu gaan lijken en minder op dat van Van der
Vaart. En vanaf dat moment kan zijn opmars naar
de wereldtop definitief beginnen. Een top die voor 1
Sjeng vrees ik niet is weggelegd. Wat dat betreft heb-
ben de Van der Vciarts van deze wereld het makkelij
ker dan de Schalkens.
Resteert de vraag of de Schalkens dat erg vinden.
d
ZATERDAC 14 SEPTEMBI§
Prinses Gracia met haar dochter Caroline in
1958. De geliefde prinses is vandaag 20 jaar
dood. Foto: AP
Onder de vergulde koepel van de kathedraal van
Monaco ligt de graftombe van prinses Gracia. Op
het marmer liggen bloemen geschikt. „Stilte en res
pect", maant een houten plaat de bezoekers.
In de twintig jaar sinds haar dood op 14 september
1982 heeft Monaco weinig stilte en respect gekend.
De stormachtige affaires van de kinderen van de
prinses houden de boulevardpers draaiende. De re
gering van het prinsdom staat onder grote druk van
met name Frankrijk om witwassers van geld aan te
pakken. De ooit zo elegante en rijke straten zijn nu
vergeven van prullariawinkels en toeristen.
Volgens medewerkers van het paleis zijn er geen
speciale plannen om vandaag de twintigste verjaar
dag van de dood van de prinses te gedenken, behal
ve de jaarlijkse privé-herdenking in de kapel van het
paleis. Maar prins Rainier is vastbesloten de herin
nering aan zijn vrouw levend te houden.
De tombe is de plechtigste van de talloze gedenkte
kens voor de na een tragisch verkeersongeluk over
leden filmster uit Hollywood. Straten, een theater,
een balletschool en een Ierse bibliotheek zijn naar
haar vernoemd. In het Nationale Museum zijn ro
zen te zien die speciaal ter ere van haar zijn ge
kweekt.
Prins Rainier wijdde de jaarlijkse almanak van het
paleis aan zijn vrouw en stopte het boekwerk vol
met foto's van haar en getuigenissen van haar goe
de werken. Haar beeltenis op de omslag straalt je in
het hele prinsdom van reclameborden tegemoet.
„Twintig jaar nadat zij verdween, is prinses Gracia
altijd aanwezig in onze harten en in onze gedach
ten", schreef de weduwnaar in het
voorwoord, waarin hij haar prees
voor de 'perfecte invulling van haar
rol als echtgenote en moeder'.
De Prinses Gracia Stichting, in 1964
opgericht en nu geleid door haar
dochter prinses Caroline, financiert
een balletschool, medisch onder
zoek, kinderziekenhuizen en liefda
digheid. De stichting heeft ook een
Ierse bibliotheek opgericht om de
Iers-Amerikaanse wortels van de
prinses te eren. De bibliotheek telt
8.500 titels, waaronder gesigneerde
werken van James Joyce en een eer
ste uitgave van diens roman Ulysses.
Gracia was bij haar leven al onster
felijk. Zij had als Grace Kelly in ver
schillende films gespeeld die uit
groeiden tot klassiekers en stond op
het hoogtepunt van haar roem in
Hollywood toen zij in 1956 in het
huwelijk trad met de sprookjesprins
Rainier.
Als prinses bracht zij elegantie en charme naar het
toch al glamoureuze prinsdom. Haar aanzien groei
de alleen maar met alle energie die zij in filantropi
sche ondernemingen stak - en met de sterren als
Frank Sinatra die zij naar Monaco lokte.
De heiligheid van haar nagedachtenis valt in het
niet bij de schandalen die na haar dood haar kinde
ren achtervolgden, vooral de oudste en de jongste,
Prins Rainier
en k einkmd
(rechts) met zijn kinderen Stephanie,
Pierre (zoon van Caroline). Foto: AP
de prinsessen Caroline en Stephanie meitot
ge liefdeslevens. ;en
Hun broer, prins Albert, is 44 en nog vrijj
prinsdom heeft de erfopvolgingswetten u-
anderen opdat een van zijn neefjes evenr
troon kan bestijgen als hij zonder nagesl^|'
Joseph Coleman De
Eindelijk is het zover. Volgende week
rolt een robot op rupsbanden omhoog
door een vuistbrede luchtschacht in de
pjramide van Cheops. Gewapend met
boor en camera moet het apparaat
doordringen waar in geen vierduizend
jaar een mens heeft kunnen kijken. Na
tional Geographic Channel zendt de
beelden live uit. De verwachtingen zijn
hoog gespannen, want misschien kan
de robot nieuw licht werpen op het 'ge
heim' van de grote piramide. Maar de
Hilversumse egyptoloog Huub Pragt, die
tien jaar voor het Leidse museum van
Oudheden werkte, verwacht er niet al te
veel van.
Het is moeilijk over Egypte en de pira
miden te praten zonder verstrikt te ra
ken in mysterie, mystiek en hoogdra
vende theorieën. Het steekt hem wel
eens, Huub Pragt, hoe met zijn vakge
bied wordt omgesprongen. Het lijkt
wel dat wie het hardste schreeuwt, in
de egyptologie de meeste aandacht
krijgt. Terwijl anderen minutieus de
bronnen bestuderen, lanceren ande
ren een spectaculaire theorie die een
bestseller en een documentaire op te
levisie oplevert. Pragt: „Die mensen
slaan grote stappen over. Uit de grote
oceaan van informatie die de egypto
logie te bieden heeft, kiezen ze een
paar brokjes uit en plakken dat aan
mekaar: de rest laat men weg. Het is
een kaartenhuis, gebouwd op drijf
zand."
Tien jaar lang was Pragt verbonden
aan het Oudheidkundig Museum in
Leiden. Nu opereert hij als zelfstandig
egyptoloog. Hij organiseert reizen,
geeft cursussen hiërogliefen lezen en
lezingen over de faraonische religie.
het sterrenbeeld Orion veel
genoemd wordt in de pira
mideteksten. Maar dat het
grondplan van de pirami
den samenvalt met de ster
ren is een toevalligheid. De
bronnen geven geen enkele
aanwijzing die zegt dat de
piramiden geplaatst zijn
naar het voorbeeld van het
sterrenbeeld. Verder zitten
er allemaal fouten in de re
denering van Bauval en
Hancock."
Het is onmogelijk, menen
piramidioten als Bauval en
Hancock, dat de oude
Egyptenaren zomaar uit
het niets een volmaakt
bouwwerk als de Cheops-
piramde uit de grond kon
den stampen. Het kan niet
anders of daar is een vroe
gere beschaving met mo
derne technologie aan te
pas gekomen.Ach wel
nee", briest de egyptoloog.
„De grote piramide komt
helemaal niet uit het niets.
Er gaat nog zeshonderd
jaar aan experimenteren
aan vooraf. Zo hebben ze
een geknikte piramide ge
bouwd, een trappiramide,
ze hebben piramides ge
bouwd die als een plum
pudding in elkaar zijn ge-
zakt. Uiteindelijk kwamen
ze uit op die mooie kristal
vorm." Geen verdwenen
superbeschaving dus, die aan de pira-
midebouw vooraf ging. Het enige dat
uit die voortijd resteert, zegt Pragt, zijn
vuurstenen. En af en toe wat aarde
werk.
Toch is het goed, denkt hij, dat af en
toe volslagen absurde ideeën als deze
pv
worden gelanceerd. Het doi
langstelling voor Egypte tea
weer oplaaien. Ook is er nie4®
een interesse voor Egypte vfp
new age of een belangstellin
heimzinnige oerbeschaving
maar de egyptologie als wa^
serieus blijft nemen, en de fcu
tenaren en hun bronnenmfyo,
pecteert."
Natuurlijk, de EgyptenarenL
gek nog niet, wil hij wel toetej
kunde en medische wetensL[
den op een hoog peil. Maarje
niet gaan zitten fantaseren! 12
oude beschaving. Natuurlijfje
ramiden imposante bouwva
Maar, zegt Pragt, de Egypte|_
den de tijd en de mankrach'
te bouwen. Doordat elk jaaj
overstroomde, hadden de b
maanden niets te doen. B01!
het land relatief harmonise!
Er waren geen bedreiginger
ten. De farao liet zich vereré
godheid, waar het volk alleiL-
Al eerder drong een robot vM
diep door in de schacht. Dif
1993 op een afsluiting, een!
deurtje met koperen handvi
en camera van de nieuwe r^ l
ten dinsdag uitkomst brengj 5
Pragt verwacht geen spectai
ken. „Die schacht loopt hee
tot dat obstakel. Nog een pa
verder en je komt alweer bi|
Niets is uitgesloten, maar ilij
geen schatkamer of verlorej
Hooguit iets als een voorraa
In zulk soort ruimtes kan je 11
pens aantreffen, of cosmetii
maal niets. Ik ga dinsdag wu*|
natuurlijk." B
Silvan Schoonhoven 31
Regelmatig krijgt hij van
new age-geïnteresseerden
vragen over mystiek en
mysterie van het oude
Egypte. „Dan vertel ik over
wat er de laatste jaren aan
sensationele verhalen de
wereld in wordt ingehol-
pen. Indianenverhalen pro
beer ik natuurlijk te ontze
nuwen. Ik vind het best dat
absurde theorieën wordt
gelanceerd; jammer alleen
dat er zoveel mensen ach
teraan lopen. Het is aan de
serieuze egyptologen om te
vertellen waar deze 'pira
midioten' de plank mis
slaan en hoe ze op subtiele
wijze mensen om de tuin
leiden."
Neem bijvoorbeeld de pira
mide-onderzoekers Gra
ham Hancock en Robert
Bauval, die ook al druk spe
culeerden over de lucht
schacht, die vanuit de Ko
ningskamer schuin naar
boven loopt. Ze werden
wereldberoemd met de
'ontdekking' dat het grond
plan van de drie piramiden
van Giza samenvalt met de
posities van een drietal
sterren in de gordel van het
sterrenbeeld Orion. Ook de
lange luchtschachten zou
den naar bepaalde sterren
wijzen. Met die constate
ring op zak was het voor
Hancock en Bauval nog maar een klei
ne stap naar de volgende conclusies:
de piramide en de sfinx zouden véél
ouder zijn dan gedacht. Ruim tiendui
zend jaar voor Christus zou een hoog
staande beschaving aan de Nijl heb
ben geleefd. De sluitsteen van hun
Huub Pragt. Foto: Mark Lamers
theorie luidt dat onder de poten van
de sfinx een geheime kamer ligt met
kennis uit het verzonken rijk Atlantis.
„Ik dacht ook toen ik die documentai
re over het Orion-mysterie voor het
eerst zag: wat een ontdekking. Temeer
omdat de Egyptische tegenhanger van
