KUNST CULTUUR
beeld
beeld
Dat kleine jochie met die donkere steri
Klassiekers van 'godfather' James Taylor klinken nog altijd doorleefd
Hitler-beeld hoort juist in Rotterda|
Nieuwe cd van
George Harrison
Excelsior zoekt
zingende mannen
'Oesters' trekt
40.000 bezoekers
Musicaltheater
Van den Ende
in Amsterdam
Mauritsl
krijgt vij
meesterw*
Luminarium
N MEMORIAM
dinsdag lo septembei
los angeles - De cd waaraan
ex-Beatle George Harrison
werkte tot twee maanden voor
zijn dood, ligt vanaf 19 novem
ber in de winkel. Het album
heet 'Brainwashed' en is gepro
duceerd door Harrison zelf,
diens zoon Dhani en Jeff Lynne,
het voormalige ELO-lid dat ook
tekende voor de productie van
de 'nieuwe' Beatle-nummers
op de Anthology-cd's. 'Brain
washed' telt elf nieuwe songs
van Harrison en is het eerste al
bum met nieuw materiaal van
de zanger/gitarist sinds 1987.
Harrison overleed 29 november
vorig jaar. Hij werd 58 jaar.
leiderdorp - De christelijke
oratoriumvereniging Excelsior
kampt met een tekort aan man
nenstemmen. Daarom werft
het koor projectleden. Deze le
den richten zich op de uitvoe
ring van een cantate of concert
en beslissen daarna of ze lid
worden. Excelsior begint maan
dag 16 september met het in
studeren van cantate 115 van
Bach. Meer informatie: tel. 071-
5410562.
Rijswijk - De film 'Oesters van
Nam Kee' heeft het eerste
weekend 40.000 bezoekers ge
trokken. De film staat daarmee
met 'Austin Powers 3' op de
tweede plaats in de lijst van
films die momenteel in Neder
land de meeste belangstelling
trekken. 'Signs', de nieuwe film
van regisseur M. Night Shyama-
lan (The Sixth Sense), trok meer
publiek: ruim 100.000 Neder
landers bezochten het afgelo
pen weekend deze film.
muziek recensie
Peter Bruyn
Concert James Taylor. Gezien: 9/9, Carré, Amsterdam.
James Taylor had gisteravond in Carré twee
nummers gezongen toen iemand uit het pu
bliek luidkeels om het liedje 'Up on the Roof
riep - een favoriet van veel fans. De zanger
reageerde onmiddellijk door het vel papier
met de 'setlist' dat aan zijn voeten op het po
dium lag op te pakken. Ermee zwaaiend zei
hij: „Wees gerust, het staat op de lijst. Ga
maar gerust een dutje doen; ik geef wel een
seintje als het zover is."
Het tekent de sfeer van het concert en de los
se wijze waarop Taylor met zijn oude reper
toire omgaat, hoewel de directe aanleiding
voor de huidige tournee wel degelijk een
nieuwe plaat is.
Maar laten we er niet omheen draaien: het
nieuwe 'October Road' is niet het beste al
bum dat de inmiddels 54-jarige godfather van
het introspectieve singer/songwriter-genre
ooit heeft gemaakt. En zeker niet het belang
rijkste. Wel is het een fijne plaat. Heerlijke
ontspannen luistermuziek. James Taylor
maakt nooit slechte platen, zoals hij ook
nooit slechte concerten geeft. Zijn albums
zijn hooguit onder te verdelen in meer en
minder essentieel. Meer en minder urgent -
om dat modebegrip er maar eens bij te halen.
En 'October Road' is, hoe knap ambachtelijk
ook in elkaar gezet, geen 'urgent' album.
De als een slungelige, maar populaire aard
rijkskundeleraar ogende Taylor kan ook niet
nalaten zich in het uitverkochte Carré keer op
keer voor zijn nieuwe repertoire te verexcuse
ren. „Ik weet dat jullie er niet op zitten te
wachten, maar toch..." Misplaatste beschei
denheid, want de trouwe Nederlandse fans
onthalen de nieuwe songs met bijna evenveel
enthousiasme als de klassiekers. En onder
steund door een uitstekend kwartet van oude
routiniers - met onder meer drummer Steve
Gadd en gitarist Michael Landau - kruipen de
recente songs een behoorlijk eind naar het
kwaliteitsniveau van het oude werk. Vooral
het liefdesliedje 'On the 4th of July" kan zich
plots met Taylor's evergreens meten.
Toch zijn het die evergreens waarvoor het pu
bliek keer op keer terug komt naar de concer
ten van de Amerikaan: al treedt hij hier niet
zo bijster vaak op, de laatste keer was voor
jaar 1999. Het is opmerkelijk hoe fris en geïn
spireerd Taylor ruim dertig jaar oude songs
als 'Carolina in my Mind', 'Country Road' en
- van een kwart eeuw geleden - 'Your smiling
Face' nog altijd weet te brengen. Zonder het
weer doorleefde.
amsterdajm/anp - De plannen
van theaterproducent Joop van
den Ende voor de bouw van een
musicaltheater bij de Rai in Am
sterdam beginnen vastere vor
men aan te nemen, hoewel om
wonenden nog de nodige be
zwaren hebben.
Van den Ende wil een theater
dat plaats biedt aan ongeveer
1700 bezoekers. Al diverse ma
len liet hij zijn oog vallen op lo
caties in de hoofdstad. Steeds
ketsten de plannen af. Over de
locatie bij de Rai lijken zowel de
gemeente als Van den Ende
Theaterproducties enthousiast
Het stadsdeel Zuideramstel en
veel omwonenden zijn tegen. Ze
vrezen verkeersoverlast. Volgens
een woordvoerder van de ge
meente Amsterdam denken de
plannenmakers aan het koppe
len van een plek in de garage
aan het musicalkaartje, zodat de
angst voor zoekende parkeer
ders kan worden weggenomen.
De bouw van een musicalthea
ter maakt deel uit van een pro
ject waarin onder meer vijfhon
derd woningen, een school en
kantoren worden gebouwd.
Naast de Rai en het nieuwe the
ater, krijgt de zogeheten Zuidas
er bovendien een Kunsthal bij.
Volgens een woordvoerder van
de gemeente Amsterdam zou
die ruimte in eerste instantie
door het Rijksmuseum kunnen
worden gebruikt, als dat muse
um volgend jaar dicht gaat voor
een ingrijpende verbouwing.
eindhoven - Op het stadhuisplein in Eindhoven is het zogeheten Luminarium geopend.
Bezoekers kunnen rondlopen in een duizend vierkante meter groot kunstwerk van de
Britse kunstenaar Alan Parkinson De kleurige kunststoftent wordt met luchtdruk op
spanning gehouden. Foto: AP
geforceerd in een eigentijds
steken of in een goedkope potpoul
gieten. Het enige wat in zijn huidi
dingsgroep ontbreekt is eigenlijk ij
een tweede stem weet te zingen.
Een hoogtepunt is 'Fire Rain',
Taylors beroemdste nummer. En
bracht, dat het inmiddels toch
speeld en gezongen moet zijn, zouema
Maar niets daarvan. In Amsterdajoiat
Amerikaan het lied over zijn donke
- toen hij als adolescent zwaar vet—^
en in een psychiatrische inrichting'*,
met een intensiteit alsof hij ieder v^pj
(Mii
ren,
be:
tel
sp1
irc
loo
zil
lspe
den haag/anp - kltber
meiaar W. baron V$ed
schenkt vijf
eeuwse topstukke!
collectie aan het 25s
in Den Haag. De kijugu'
ling spreekt van ee
belangrijkste schenj £j
de geschiedenis vai
seum.
Volgens museumdij
Duparc vult elk vtfarit
schonken schilderijen n
cune in de permayan
lectie op. Zo stond groi
lem Kalf al lang eonni
hoog op het verlaipur z
met 'Stilleven meeder
glazen op een zilverinni
gaat deze wens in pide
Datzelfde geldt v
met tazza' uit 1636 in
Claesz. „Dit is eenperl
voorbeeld van hetdde
deze schilder."
Van schilder Frans fel
het Mauritshuis
'Braziliaans land:
'IJsgezicht bij
Salomon van Ru
krijgt de instelling k
evenaard klassiel
landschap. 'Dansdsrei
ren voor een heil
Roelant Saverij vJ
welkome aan vullij I
kleine collectie
schilderijen in
museum.
De vijf schilderijen Istrt
met 27 oktober te 31 Fli
na keren ze voor d® w<
zijn leven (in bruikle va
naar Van Dedem.
'Een Leidse parade'. Zo luidt
de toepasselijke ondertitel van
de tentoonstelling 'Beeld en
Evenbeeld', die nog tot en met
zondag in negen musea en ga
leries te zien. Zo'n 45 ateliers
zijn het afgelopen half jaar tijd
binnenstebuiten gekeerd om
een dwarsdoorsnede te tonen
van hedendaagse kunst In een
wekelijkse serie stelde het
Leidsch Dagblad de kunste
naar achter de doeken, beel
den en installaties voor. Van
daag in de slotaflevering:
Christiaan van Tol.
Christiaan van Tol exposeert in
De Lakenhal. De selectie uit
zijn werk bevat landschappen
van snelwegen, verkeersplei
nen, bossen, maar ook een se
rie smakelijk etenswaar.
„Chaos spreekt mij het meest
aan in schilderijen. De chaos
van snelwegen en verkeersplei
nen. Dat levert volle schilderij
en op. Ik heb ook de chaosthe
orie bestudeerd. Het komt in
veel aspecten van mijn werk
terug.
Een combinatie van spontani
teit, toeval en natuurlijk je ei
gen inbreng maakt een schil
derij tot wat het is. Ik zou bijna
zeggen dat het een wisselwer
king is tussen mij en het schil
derij, maar dat is zo'n uit
spraak waar je eigenlijk niets
mee kan. Ik heb het idee dat
alles wat ik theoretisch over
mijn werk probeer te zeggen,
pas achteraf een beetje klopt.
Ik denk er tijdens het schilde
ren helemaal niet over na. Ik
ben ook niet 'bewust spon
taan' bezig en ik doe ook mijn
ogen niet dicht om het toeval
te stimuleren. Een paar stre
pen op een doek brengen mij
in een bepaalde richting.
Een schilderij vraagt voortdu
rend om activiteit. Het vraagt
misschien om toevoeging van
wat blauw en daarna weer om
andere toevoegingen of veran
deringen. Zo kan het voorko
men dat ik maanden met een
schilderij bezig ben. Het daad
werkelijke schilderen neemt
dan nog niet eens zo veel tijd
in beslag, maar soms ben ik
weken achtereen aan het kij
ken en zoeken, terwijl ik on
dertussen aan andere doeken
werk.
De chaos komt ook terug in
mijn boslandschappen. Als ik
in zo'n bos zit om schetsen te
maken, dan word ik overrom
peld door de veelheid aan de
tails. Door die chaos is het
moeilijk een begin te vinden.
Op dat moment moet je een
soort vertaling vinden tussen
t,
bos en verf. Het is eigenlijk net
zoiets als een Engels woord dat
je niet precies kimt vervangen
door een Nederlands woord,
maar dat je wel goed kunt be
naderen.
Of neem deze serie culinaire
werken die ik gemaakt heb. Ik
schilderde een salade. De sla
blaadjes zijn grotendeels geab
straheerde groene vormen,
maar een simpele witte cirkel
is daardoor meteen een uien
ring. Door een paar witte cir
kels verandert chaos in sla.
Gaandeweg ben ik steeds meer
vormloze gerechten gaan schil
deren. Uiteindelijk kwam ik op
drabbige gerechten als erwten
soep uit.
Ik geef ook schildercursussen.
Een van de tips die ik mijn cur
sisten geef, is dat ze zich niet
blind moeten staren op hun
onderwerp. Zo kun je beter
aan een stilleven werken met
het onderwerp achter je op een
tafeltje, zodat je af en toe kijkt
en de rest zelf invult. Ik weet
dat een bevriende pianoleraar
dat ook met zijn partituren
doet. Je staat op die manier
losser tegenover de composi
tie. Je begint ergens, maar waar
het naartoe groeit, staat niet
vast. Dat is ook één van de uit
gangspunten van de chaosthe
orie."
Tekst: Coen Polack
Foto: Hielco Kuipers
Je benadert de beeltenis van
Hitler van achteren. Onmiddel
lijk valt het kleine postuur op;
zou je niet beter weten dan zou
het een knielende knaap kun
nen zijn. Tot je om het beeld
heen loopt en het aan de voor
zijde bekijkt: die kop kan alleen
maar van Hitier zijn. Die realisti
sche verbeelding wordt gecom
pleteerd door passende kleding
en schoeisel. Het werk van de
biddende dictator staat in een
erkertje, omsloten door de be
bouwing van het Rotterdamse
museum.
Veel mensen willen dat het
beeld verdwijnt. Slachtoffers van
de nazi-terreur en het leden van
het toenmalige verzet voorop.
Ook verantwoordelijk wethou
der J. Hulman (WD) 'betreurt
de plaatsing van het werk' en
vindt het 'ronduit smakeloos';
daarbij onder meer verwijzend
naar de geschiedenis van de ha
venstad gedurende de Tweede
Wereldoorlog. Hulman vindt
echter dat de directeur van het
museum verantwoordelijk is
voor het beleid en ging dus niet
zo ver om het beeld te laten
Nadat eerder flink wat leden van de rooms-katholieke kerk te hoop
liepen tegen een beeld van hem, zijn nu leden van het voormalig
verzet woest over het feit dat een beeld van Maurizio Cattelan in
Museum Boijmans Van Beuningen is geplaatst. Het is dan ook niet zo
maar iets wat de Italiaanse kunstenaar heeft verbeeld: 'Him' staat
voor Adolf Hitler.
weghalen. Als het aan de voor
zitter van de kunstcommissie
had gelegen - S. Siemons van
Leefbaar Rotterdam - was dat
wél gebeurd: „Onze partij zou
hem zeker gesteund hebben als
hij had beslist de tentoonstelling
af te laten breken."
Die gevoeligheid van met name
diegenen die de gruwelen van
de Tweede Wereldoorlog heb
ben meegemaakt, valt te begrij
pen en moet worden gerespec
teerd. Te worden geconfron
teerd met een beeltenis van de
aanstichter van onvoorstelbaar
veel leed, moet adembenemend
zijn. Vooral in de havenstad,
waar bombardementen in 1940
het leven kostten aan bijna 1200
inwoners en meer dan 24.000
gebouwen in puin veranderden.
Maar moet daarom het kunst
werk maar niet worden ge
toond? Nee. Integendeel. Het is
zinvol dat 'Him' van Cattelan te
zien is, juist in Boijmans Van
Beuningen, juist in Rotterdam.
Omdat het beeld ons confron
teert met waar we mee bezig
zijn. Zoals alle kunst hoort te
doen.
Cattelan is een ironicus pur
sang. Dat heeft hij laten zien
met het werk van de paus die
door een meteoriet wordt ge
troffen of door de alom bekende
letters 'Hollywood' te plaatsen
op een vuilstortplaats in Sicilië.
Sterk is ook het andere beeld dat
te zien is in Boijmans. Daarbij
steekt een man (letterlijk) zijn
hoofd door de vloer van een zaal
waar schilderijen uit de negen
tiende eeuw hangen. Het man
netje lijkt de kunst van Koek
koek c.s. af te kijken.
Maar dat is allemaal flink wat
Did/!
vriendelijker dan oogP0 A
staan met de beelten
meest rabiate alleen#
ooit op deze aardklof
rondgelopen. Niet vg
had de verantwoord*
vator J. Guldemondt/| j
heel veel moeite om U
van het beeld goed t(fe
hij durfde het kunstv'
aan te raken; koude 1
kreeg hij er van.
Maar die koude ri
hem en ongetwijfeld]"00'
ren na hem, bewijzi
dienst Want ze zijn di
vorm van een gesel
is gekend, gehoord cj
men. En die dus kanP™6
overgebracht op ancfuw 2
jonger dan hij of ik. I
men we dan vervolg*
naar dat andere beel'
nert aan die gruwela O
bombardementen in Cl
dam, 'De verwoeste
Ossip Zadkine. Zó wi
beeldende kunst - scjf-j-,
ger dan woorden.
door Rob Schoonen
J ers
Peter Tetteroo beschikte, met Theo van Es
van de Shoes, over een van de beste, blanke
soulstemmen uit de Nederlandse pophisto
rie. Als 13-jarig knulletje maakte hij al deel
uit van een bandje: The Defenders. Een van
de plekken waar hij toen optrad was restau
rant Cecil in Delft. De eigenaar daarvan,
Theo Kuppens, zou jarenlang de belangen
van de groep behartigen en een belangrijke
plaats innemen in het leven van Tetteroo.
De band speelde toen nog pure rhythm
blues. Een muzieksoort waarvoor de rauwe,
raspige stem van de zanger zich bij uitstek
leende.
In 1966 ontsteeg de formatie, inmiddels
spelend onder de naam Tee Set, de lokale
bekendheid. Met de eerste twee singles 'Ear
ly in the morning' en 'Believe what I say",
werd meteen de top-40 gehaald. De derde
single 'Don't you leave', van de eerste lp
'Emotion', werd in januari 1967 de eerste
top-10 hit. Vooral na de komst van Ray Fe-
nwick en Hans van Eijck, die over een vaar
dige componistenhand bleken te beschik
ken, werden talloze hits gescoord, waaron
der 'Now^ the time', 'Tea is famous' en de
nummer-1 hit 'She likes weeds' uit 1970.
'Ma belle amie' uit 1969 drong zelfs door tot
de Amerikaanse top-10, waarna de opvolger
'If you do believe in love' nog eens op de
42ste plaats terechtkwam. D lamaast maak-
P.
Peter Tetteroo 1947-2002
te Peter Tetteroo enkele solosingles, waar
van de Neil Diamond-song 'Red red wine' in
1968 de top-10 haalde. Elders in Europa
sleepte Tee Set ook talloze gouden en plati
na platen binnen. In 1975 scoorde de groep
voorlopig het laatste top-40 succes. Na een
korte opleving in 1979, met de hit 'Linda
Linda', werd het stil rond de band.
Smakelijk kon Tetteroo verhalen over de
succesvolle jaren van zijn Tee Set. Zoals
over een optreden in een beroemde Ameri
kaanse televisieshow, waar men bij aan-
ers
ïnnii
komst maar niet wilde geloven d
kleine blonde jochie - de zanger^ c
zondere, donkere stem was. jyfa
In Scheveningen openden Tette^,
zakelijk ingestelde Kuppens in 1! zjcj.
gen discotheek, 'Ma Belle Amie'jj^,
club in 1985 door de sloophamer
veld, probeerde Tetteroo jarenla( ver
aflatend enthousiasme - maar tifift r
een discopaleis in Delft gerealisqe p
gen waar de Delftse jeugd zou kj,f
1 en waar beginnende bandj^j-et
1 om op te treden. Dat wasj^
r om zich aan te sluiten tr
waarvoor hij sinds de laat*
zingen als raadslid fungeerde, l J
Daarnaast hield hij zich nog altii
gave bezig met muziek. Als proiN I
tekstschrijver, in zijn eigen huis^
ook als zanger. De optimistische
zat steeds vol plannen en had dL
het scoren van een nieuwe hit »de°M
gegeven. Nog kort geleden zei bi
best nog wel energiek op het po£u£o
daar niet als een ouwe lui staan,
meer gaat, dan stop ik ermee'. Y
op 55-jarige leeftijd, moest hij
pen. Peter Tetteroo wordt dondfc Kor
ven.
Jimmy Tigges
