'Niet meer
op een
rijtje'
GESPREK VAN DE DAG
j* ft
Franse tassen wassen
Aziatisch drugsgeld weer wit
;ari
=dei
Super ba by
,r
Ook honden en katten kunnen dementie krijgen
Symmetrische mannen
DINSDAG 3 SEPTEMBER 20
MENSELIJK
Het is niet alleen de vrouw die wikt en beschikt bij de
vraag of zij aan het MOEDERSCHAP begint. Mannen spe
len ook een belangrijke rol bij het uitstellen van kinderen
krijgen. Dat blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau
voor de Statistiek (CBS), dat gisteren is gepubliceerd.
„Nu mannen meer zorgtaken op zich nemen, merken we
dat zij zich ook wel even bedenken voordat zij aan kinde
ren beginnen", aldus onderzoeker J. Latten van het CBS.
Volgens hem kwam de rol van de man minder nadrukke
lijk naar voren uit eerder onderzoek naar het moeder
schap. Gemiddeld krijgen vrouwen hun eerste kind wan
neer ze 29,2 jaar zijn. Sinds de jaren zeventig is de ge
middelde leeftijd waarop vrouwen hun eerste kind baren,
voortdurend gestegen. In 1970 begonnen vrouwen door
gaans op hun 25ste jaar aan het moederschap.
De orka KEIKO,
de ster uit de
Free Willy-films,
is opgedoken in
een fjord in Noor
wegen. Zes we
ken geleden werd
hij na een jaren
lange voorberei
ding op het leven
in het wild vrijge
laten in IJsland.
,,Het is hem ab
soluut", zei een
van Keiko's voor
malige opzich
ters, Fernando Ugarte. ,,We hebben hem vanaf IJsland
gevolgd." Hij is tam en heeft duidelijk behoefte aan ge
zelschap", zei Arild Bilger Neshaug, die zondag met zijn
dochter en een paar vrienden in het fjord aan het varen
was. „Eerst waren we bang, maar toen volgde hij ons
naar onze ligplaats. We wisten niet zeker of hij gevaarlijk
was, dus we probeerden hem eerst over zijn rug te aaien.
Uiteindelijk gingen de kinderen met hem zwemmen."
Keiko werd in 1979 op 2-jarige leeftijd voor de kust van
IJsland gevangen genomen. Hij heeft het grootste deel
van zijn leven in gevangenschap doorgebracht in Canada
en Mexico. In 1992 speelde hij zijn glansrol in Free Willy
en drie jaar later nog eens in het vervolg. Foto: EPA
De bouw van een Fries-Gronings terpdorp in het Ameri
kaanse stadje HOLLAND gaat definitief niet door. In het
Amerikaanse dorp in de staat Michigan zou een authen
tiek noordelijk dorp van originele panden uit Nederland
worden gebouwd. De Amerikanen krijgen de financiering
voor het project dat 50 miljoen dollar kost, niet rond. Dat
heeft initiatiefnemer Anne de Vries uit Kollum gisteren
bekendgemaakt. Hij heeft zeven jaar aan de voorberei
dingen gewerkt en is zeer teleurgesteld over het misluk
ken van het project.
Het duurt nog jaren voordat de schade is hersteld aan de
NATUUR op de Bergerheide in het Noord-Limburgse
Bergen, waar afgelopen weekend een illegale houseparty
werd gehouden. Met name de kruiden vegetatie heeft veel
schade opgelopen. Dat zei een woordvoerder van de ge
meente Bergen gisteren. De conclusies zijn getrokken na
overleg met de stichting het Limburgs Landschap, eige
naar van het natuurgebied. De schade valt verder erg
mee, aldus de gemeente.
Cabaretier FREEK
DE JONGE pleit voor
een eerherstel van
de dominee. Hij ver
werpt het idee dat
predikanten allen in
tolerante moraalrid
ders zijn. Op initia
tief van De Jonge ko
men eind oktober
naar verwachting
duizend dominees
kinderen voor een
ontmoetingsdag bij
een in De Nieuwe
Kerk in Amsterdam.
Zij zullen zich afvra
gen wat hun opvoe
ding en afkomst be
tekenen voor hun inbreng in de cultuur en het debat in
Nederland. De Jonge, die opgroeide in een orthodox her
vormd domineesgezin, heeft het gevoel dat kinderen van
predikanten 'met het badwater zijn weggegooid', zo zei
hij gisteren tijdens een persconferentie. Met de ontmoe
tingsdag wil De Jonge bijdragen aan 'de rehabilitatie van
de dominee', zei hij. In ons land bestaat daarnaast de be
hoefte iets te zeggen over normen en waarden. Dat kan
volgens De Jonge bijna niet beter worden gedaan dan
door de domineeskinderen. Die kennen de eeuwige wor
steling tussen wat wel en niet mag, vooral op zondag. Fó-
to: GPD
Een 50-jarige automobiliste uit Uithuizermeeden (pro
vincie Groningen) zal zich voortaan wel twee keer beden
ken voordat ze een gewonde de HELPENDE HAND reikt.
De vrouw stopte zondagavond langs de weg om een 26-
jarige man te helpen die bij een verkeersongeluk gewond
was geraakt. Het slachtoffer ging er met haar wagen van
door. Volgens de politie was de gewonde kort daarvoor uit
de richting Appingedam komen rijden. In een bocht in de
weg ging de auto rechtdoor en vloog over de kop. De man
en een 21-jarige inzittende raakten gewond. Nadat hij de
wagen van de hulpvaardige passante had gestolen, reed
hij naar Uithuizen en liet de auto achter. Hij ging op be
zoek bij kennissen en meldde zich vervolgens bij de poli
tie. Daar verklaarde hij dat hij in paniek had gehandeld
en met de auto naar het ziekenhuis wilde rijden.
Hij noemt zich Tony, komt uit China en is naar
Parijs gekomen om geld te verdienen. Tony be
legt zijn brood door anderen geld toe te stop
pen. Het enige dat die ander moet doen is een
peperdure tas bij 's werelds duurste tassen-
zaak, Louis Vuitton, kopen. Of een attachékof
fertje. Of een échte reiskoffer. Tony betaalt.
Het is al een tijd een bekend tafereel voor de
deuren van Vuitton aan de Avenue George V
en de Avenue Montaigne. Een tiental Aziaten
klampen toeristen aan, liefst een Aziatisch he
terostel, met de vraag of ze voor hen bij Vuitton
iets willen aanschaffen. „Mij kennen ze daar
binnen. Ze verkopen me niks meer", zegt To
ny.
De Vuitton-producten zijn in Hong Kong en in
Japon zeer gewild, alleen zijn de prijzen er zo'n
30 procent hoger. De 'Parijse' Vuitton-tas kan
in Tokyo aanzienlijk goedkoper worden ver
kocht. De toerist krijgt 5 procent provisie als
zijn transactie slaagt. En Tony houdt er ook
aan over. Iedereen blij. ,,L'argent n'a pas d'o-
deur", mompelt Tony. Ofwel: geld stinkt niet.
Maar dat is sinds kort de vraag. De Parijse poli
tie is er namelijk van overtuigd dat Tony en
zijn maten deel uitmaken van een goed geor
ganiseerd netwerk van de Japanse maffia. De
aanschaf van Vuitton-tassen zou de dekmantel
zijn om zwart geld, verdiend met verdovende
middelen, wit te wassen.
Een speciaal team van de Parijse vreemdelin
genpolitie heeft maandenlang op en rond de
Champs-Elysées de activiteiten van de ronse
laars gevolgd en is vorige week tot arrestatie
van 23 personen overgegaan. In twee huizen in
de Parijse voorstad Vitry-sur-Seine werden en
kele honderden tassen in beslag genomen als
mede honderdduizenden euro's aan contan
ten. De leider van het team, commissaris Denis
Pajeot, schat dat de bende alleen al vorig jaar
voor circa vier miljoen euro bij Vuitton heeft
witgewassen.
De bedrijfsleiding van Vuitton is er al een tijd
van op de hoogte dat klanten op verzoek van
buitenstaanders tassen aanschaffen. Wie bij
Vuitton iets koopt moet een deel van het be
drag altijd met een creditcard betalen, zodat de
naam van de koper te achterhalen is, mochten
zich later problemen voordoen.
Een politiewoordvoerder noemde de activitei
ten van de bende uiterst geraffineerd. Zwart
geld werd witgewassen en via de verkoop van
de Vuitton-tassen in Tokyo en Hong Kong bij
na twee maal zoveel waard. Zelfs blijkt op de
internationale luchthaven Charles de Gaulle
met kassabonnen te zijn geknoeid waardoor er
nog eens 20 procent btw van de prijs af ging.
Twee douaniers hadden zich met die fraude
belast. Eén van hen is gearresteerd, de tweede
kon nog net op tijd naar Maleisië vluchten.
De politie verwacht de komende weken nog
meer arrestaties te zullen doen. De ronselprak
tijken zouden zich niet alleen tot Vuitton heb
ben beperkt, maar zich hebben uitgebreid naar
andere luxezaken als Hermès, Chanel en Guc-
Henk Glimmerveen
De zeven maanden oude baby Liang Yaokun kan 33 seconden aan een balk hangen. Het Chinese jonj^
kan ook al op een voet staan. Gemiddeld loopt een baby pas als het een jaar oud is. Liang is zijn tijd
vooruit. De ouders van het kind hopen dat Liang een vermelding in het Guinness Book of records krij
Foto: AP/Liu Guangming
°t
Niet alleen mensen, ook dieren kunnen volgens som
migen deskundigen op oudere leeftijd gaan lijden
aan dementie. De gedragsveranderingen zijn lastig
te herkennen, omdat ze vaak geleidelijk zichtbaar
worden en lijken op andere ouderdomskwaaltjes.
Maar niet iedereen is overtuigd dat dementie
bij dieren bestaat. Volgens neuroloog JJ. van
Nes van de Kliniek voor Gezelschapdieren in
Utrecht is het onzin.
Poes Pucky loopt met haar hoofd tegen
de roomwitte bank en miauwt 's nachts
hartverscheurend. Haar behoefte doet ze
niet meer in de kattenbak, maar daarbuiten
terwijl haar kopje en voorpoten in de bak han
gen. Ze kan daarna nauwelijks haar voorpootjes
nog uit de bak halen. Zo moe is ze dan. Pucky's
baasje denkt dat de zestienjarige poes lijdt aan
dementie.
Dierenarts Erik Schurer van Dierenkliniek Kerke-
lande in Hilversum krijgt in zijn praktijk regelmatig
demente honden en katten. De huisdieren hebben
het dan niet helemaal meer 'op een rijtje'. „Er is weinig
aan te doen. Sommige cliënten vragen voor hun hond het
middel fitergol. Dit laat de hersenen beter doorbloeden.
Volgens de fabrikant helpt het. Ik heb mijn twijfels, maar
het kan ook geen kwaad."
Voor dementerende katten is weinig hulp. Het enige dat
Schurer nog kan doen is spierversterkers, anabolen stero-
iden, voorschrijven. „Het gaat de dementie niet te lijf,
maar het heeft wel een gunstig effect op de spieren. Die
worden weer wat steviger, zodat de dieren zich gemak
kelijker kunnen bewegen."
Kanis, een vuilnisbakkenhondje van 17 jaar, is aan haar
zwanenzang bezig. Ze slaapt vooral overdag en 's nachts
stommelt ze onrustig door het huis. Haar behoefte laat ze
gaan en als de kinderen thuiskomen, reageert ze amper,
terwijl ze twee jaar terug op die momenten bijkans een gat
in de lucht sprong. Haar bazin denkt erover de hond een
spuitje te laten geven. „Moet ik dit beest nog langer laten lij
den?"
Volgens J.J. van Nes, werkzaam als neuroloog bij de Kliniek
voor Gezelschapsdieren in Utrecht kan er helemaal niet ge
rit K
aar
wijs
a m;
ider
ken.
sproken worden van dierendementie. „Het wordt wel*e^e
bruikt, maar het is natuurlijk geen medisch verantworjV
term. In onze ogen verliezen die dieren hun aangeleer6
drag. Ze kwispelen niet meer als de koelkast opengaat1 ver
de bel reageren ze niet meer. Dit soort gedragingen lijPen
dementie bij mensen, maar het is abnormaal gedrag,
van de oorzaak heel wisselend kan zijn." n
Nutrition, fabrikant van hondenvoer, lapt al die wijsh^™?
aan de laars en spreekt uitdrukkelijk wel van dementfr31
bedrijf zegt zelfs dat de ziekte kan worden bestreden iPn'
voeding waarin anti-oxidanten zitten. Dit helpt bij het
traliseren van de ontwikkeling van vrij radicalen, stelt 3$<
brikant. Deze laatste stoffen beschadigen het zenuwsti
en worden gezien als de oorzaak van het teruglopen vi LI
hersenfuncties. Door de speciale voeding zou, althans
gens Nutrition, de normale hersenfunctie worden behIA^®
dm" ',CT
Dierenarts Schurer gelooft dat goede voeding nooit slee
en er altijd toe bijdraagt dat het huisdier een hogere leie
haalt, maar of dementie er mee kan worden bestreden^3
twijfelt hij. „Het is in ieder geval niet onomstotelijk bev?.
zen. Het is ook erg moeilijk meetbaar. Bij mensen kan
paalde proefjes doen, maar bij dieren is dat ingewikkefer,f
De achteruitgang kan net zo goed voortkomen uit andPn
verouderingskwalen." Het staat volgens Schurer wel W11
anti-oxidanten een gunstig effect hebben op alle verouwe.e
ringseffecten. „Tenminste als het preventief wordt geg^J1
Er is een toename van dementerende huisdieren, stelt >9^
Dit komt in de eerste plaats doordat huisdieren net als ^ac
sen ouder worden. Goede voeding, verbeterde geneest
dige behandeling, bazen die geld over hebben voor eei?P
renartsbezoek en regelmatige check-ups zijn hiervan t?en.
langrijkste oorzaken. Bij grote honden kunnen de dem3n'
klachten al beginnen in het 6de of 7de jaar. Bij kleinerèw
den openbaart de ziekte zich meestal pas na het 12de j
Katten kunnen tussen het 14de en 16de levensjaar metjfli
mentie te maken krijgen.
Schurer: „Wees als baas op je hoede. Als de hond of defl i
gedesoriënteerd raakt, gedrag vertoont dat hij vroeger 1
had, niet meer zindelijk is en op andere tijden slaapt df HT
voorheen, is de kans groot dat het dier aan het dement'3^
is." iatf
iet e
;en.
ies
uikf
iale
ten
ond
(Cerl
■zan
elijl
Irene Nieuwenhuijse
Ook dieren krijgen
last van ouderdoms-
verschijnselen. Ook
zijn ze vaak eerder
moe. Foto's: GPD
rme
alle
Nu kan iedereen nog een indrukwekkende borstplaat
aanschaffen, een helm opzetten en bij het Colosseum of
het Forum Romanum in Rome tegen betaling met toeris
ten op de foto gaan, maar binnenkort is dat afgelopen.
Vanaf het einde van dit jaar moeten GLADIATOREN in
spe een examen afleggen om een centurionsvergunning
te kunnen krijgen, heeft het stadsbestuur gisteren be
kendgemaakt. Een van de redenen is de prijs die de gla
diatoren voor de foto's vragen. De bedragen variëren van
twee tot vijf euro, maar als de acteurs denken meer te
kunnen toucheren, vragen ze nadat de foto is gemaakt
vaak doodleuk twee of drie keer zoveel. In de toekomst
wordt het bedrag dat de gladiatoren mogen vragen door
de gemeente vastgesteld. Foto: Reuters
Hoe schever gebouwd, hoe jaloerser in de
liefde. Uit Canadees onderzoek -aldus de
Telegraaf- blijkt dat mensen met voe-
ten, handen en oren die niet precies
- ,-s: even groot zijn jaloerser zijn dan
- symmetrische mensen. En daar
houdt het berichtje alweer op,
wat jammer is. De grootste
krant van Nederland laat hier
een unieke kans liggen om
het wonderschone van de
wetenschap eens wat breder
te belichten. Gelukkig zijn er
nog oplettende columnisten,
dus bij deze vervolg en ach
tergrond van dit bericht.
Hoe schever hoe jaloerser, was de
stelling. Scheve mensen zijn blijk-
- baar banger om hun partner kwijt
te raken. En omgekeerd, mensen
J waar links en rechts precies over
f elkaar vallen maken zich minder
zorgen over de trouw van hun
partner. Daar kan maar één reden voor zijn:
niet-symmetrische mensen weten blijkbaar
dat ze minder gewild zijn, symmetrische
mensen voelen zich zekerder en hebben juist
minder last van verlatingsangst. Ik keek daar
niet van op, er is op dat gebied al meer on
derzoek gedaan. En het raarste is: het gaat
bij die beslissende links-rechts verschillen om
millimeters. Om niks, eigenlijk. De bioloog
Thomhill en de psycholoog Gangestad ma
ten bij honderden mannen de breedte van
voet, enkel, hand, pols, elleboog en oor. De
mannen in kwestie hadden geen idee hoe
symmetrisch ze waren. Hun vrouwen was
ook nooit iets opgevallen, zeiden ze. En toch.
De vrouwen van de symmetrische mannen
bleken vaker te vrijen en klaar te komen dan
de vrouwen van de scheve heren. Van een
man waarvan de oorlellen tot op de millime
ter gelijk zijn maakt een vrouw dus meer
werk. Ook al heeft ze die oorlellen nooit na
gemeten, haar gedrag spreekt duidelijke taal.
Kortom, symmetrische mannen zijn popu
lairder, en ook al weten ze zelf niet precies
waarom, ze leven er inderdaad naar. Er
wordt door hen beduidend vaker vreemdge
gaan dan door schele hangoren. De gelegen
heid maakt de dief, ook in seksuele zaken.
En het gaat daarbij, dat blijft het wonderlij
ke, om verschillen van millimeters per oorlel
en per enkel. Die afwijkingen zien we dan
ook niet met onze ogen, maar met onze neus.
Pardon? Ja, wij nemen onze partner -onbe
wust en onmiddellijk- de maat via geurstof-
fen, afkomstig van diezelfde partner. Onze
neus blijkt een volmaakte meetlat te zijn, al
thans volgens Karl Grammer, Oostenrijks
geurdeskundige. Hij liet vrouwen aan T-
shirts van mannen ruiken en vroeg ze welke
man ze het meest aantrekkelijk leek. Wat
bleek? De symmetrische mannen, nooit ge
zien door het vrouwenpanel, wonnen, want
rechtgeschapen heren hebben namelijk óók
meer testosteron in hun lijf, en ddt ontgaat
geen enkele vrouwenneus.
Dit alles maakt, hoop ik, voor u een stuk be
grijpelijker waarom scheve mensen jalo&no*
zijn. Ze voelen zich permanent bedreigd bro:
de symmetrische concurrentie omdat ze i
ten dat hun partners liever iets rechters ejgg
ordelijkers naast zich hebben liggen. Dat
mensen in partnerkeus millimeterneukett€
zijn, daaraan hoeft vanaf nu dus niemal
meer te twijfelen. Maar dan is laatste de 'ELT
vraag: hebben mensen daar gelijk in? Is
beter uitgemeten bedgenoot ook een sterffl&l
geilere, gezondere partner? Inderdaad, £n g
meestal wei Hetzelfde gen dat waakt ovè fie
onze symmetrie (het HOX-gen) regelt 00b las
groei van de geslachtsorganen. Dus zit
één niet goed, dan waarschijnlijk het ai
ook al niet. En of een man inderdaad tot
symmetrisch is, daarvoor heeft geen eni
vrouw een meetlat nodig. Dat ruikt ze
de testosteron, want ook dat mannelijke
krachthormoon en symmetrie gaan -mee.
al- samen. Met dank aan bron Marcel Ri
