GESPREK VAN DE DAG
'Amber alarm' vraagt hulp publiek
Ster van prinses Diana na vijf jaar bijna verbleekt
Vrouw wint een
jaar gratis leven
Serie kinderontvoeringen VS leidt tot snellere alarmering
The old man and the river
ZATERDAG 31 AUGUSTUS 200}
MENSELIJK
Een 77-jarige man die dakpannen aan het leggen was heeft
donderdag in de Spaanse hoofdstad Madrid na een val zes
uur op zijn buik in de DAKGOOT van een vier verdiepingen
tellend gebouw gelegen. Uiteindelijk werd hij gered door de
brandweer, die verscheen nadat buren van de man die onge
rust waren geworden de alarmcentrale hadden gebeld. De
man had blauwe plekken opgelopen en een door de zon ver
brande rug.
genspraak was met zijn offi
ciële papieren. Zijn versla
gen tegenstander in de ver
kiezingen tekende protest
aan. India telt naar schatting
1,5 miljoen eunuchen, ofwel
gecastreerde mannen. Zij
vormen samen met herma
frodieten (tweeslachtigen)
een eigen gemeenschap on
der de naam Hijras. Eunu
chen deden van oudsher
dienst als bewakers van ha
rems.
Kamla Jaan Mausi, de eerste
EUNUCH die ooit in India
burgemeester is geworden,
heeft zijn baan verloren na
een juridisch conflict over
zijn geslacht. De burgemees
ter claimde een vrouw te
zijn. De rechtbank oordeelde
dat Mausi een man was en
dus onterecht een baan be
zette die in dit geval voor een
vrouw was bestemd. Bij de
verkiezingscampagne in
1999 had Mausi opgegeven
een vrouw te zijn, wat in te-
De ZOMERKANJER van de Nationale Postcode Loterij van
4,7 miljoen euro is gevallen in het Midden-Limburgse Ko
ningsbosch, gemeente Echt. Dat heeft de Postcodeloterij de
ze week bekendgemaakt. Het is voor de tweede keer in de ge
schiedenis van de goededoelenloterij dat een compleet dorp
in de prijzen valt. Op alle lotnummers die beginnen met
postcode 6104 van het ruim 1700 inwoners tellende Ko
ningsbosch is een geldbedrag van in totaal 1,2 miljoen euro
gevallen. ,,Het wordt nog spannend", legt een woordvoerster
van de Loterij uit. Alle bewoners met een lot met de juiste
postcodecijfers en -letters hebben 3,5 miljoen euro te verde
len. De Postcode Loterij reikt de prijs vandaag uit aan de ge
lukkige inwoners.
PRINSES LAURENTIEN lan
ceert 9 september in Am
sterdam een landelijke cam
pagne voor de alfabetisering
van Nederlandstalige Neder
landers. Er zijn ruim een mil
joen zogeheten 'functioneel
analfabeten'. Dat zijn men
sen die onvoldoende kunnen
lezen, schrijven en rekenen
om goed te kunnen functio
neren in de maatschappij.
Bijna 10 procent van de Ne
derlanders tussen de 16 en
74 jaar heeft het laagste ni
veau van geletterdheid. Van
alle jongeren tussen de 16
en 24 gaat het om 7 procent.
De campagne vloeit voort uit
het Actieplan Alfabetisering
Autochtone Nederlanders
van het ministerie van onder
wijs. Prinses Laurentien
heeft zelf een tijd les gege
ven aan Nederlandstalige
Mensen kunnen erg gehecht raken aan hun HUISDIER. Als
het beestje verdwijnt, wil je er ook wat voor terug krijgen. Zo
hebben een Canadese man en vrouw in de Verenigde Staten
een schadeclaim van vijf miljoen dollar ingediend tegen de
Canadese luchtvaartmaatschappij Air Canada, omdat hun
kat kwijt raakte tijdens een vlucht van Toronto naar San
Francisco. De twee beschuldigen Air Canada van 'nalatig
heid'. Ook Continental Airlines, die verantwoordelijk is voor
de afhandeling van de bagage in San Francisco, wordt ook
juridisch vervolgd. Een woordvoerster van Air Canada heeft
verklaard dat de maatschappij 'zeer veel spijt' heeft van het
voorval. Air Canada vervoert per jaar meer dan 28.000 die
ren, in overgrote meerderheid huisdieren.
volwassen analfabeten. „Ho
pelijk heb ik een klein steen
tje kunnen bijdragen om an
alfabeten uit hun isolement
te halen." Foto: ANP
Een jaar lang gratis auto rijden,
boodschappen doen zonder te
betalen, vier keer voor nop op
vakantie en dan ook nog eens
500 euro per week ontvangen.
Voor de Apeldoomse Miriam de
Haan is het realiteit: zij mag
vanaf zondag een jaar lang leven
op kosten van Sky Radio. „En ik
win normaal nóóit wat!"
Miriam (24) zat dit voorjaar in
een auto te wachten op haar
collega, toen ze op de radio
hoorde van de wedstrijd 'Have a
nice year'. Een stapel prijzen
voor het oprapen; het enige wat
er moest gebeuren was 'de ar
tiest van de dag' sms'en. Waar
om niet, dacht Miriam ('ik had
toch niets te doen') en ze stuur
de het antwoord 'Marco Borsa-
to' door.
„Daarna ben ik er nooit meer
mee bezig geweest; ik heb niet
op internet gekeken of ik had
gewonnen of zo. Maar drie we
ken later werd ik gebeld: of ik
het finalespel kon spelen in Ho
tel Krasnapolski in Amsterdam."
Tien finalisten zouden op De
Dam een uur de tijd krijgen om
zo veel mogelijk handtekenin
gen op te halen. „Ik dacht: Sky
Radio, dat zijn waarschijnlijk al
lemaal wat oudere luisteraars,
dus misschien maak ik wel kans.
Maar toen ik er was, waren het
allemaal jonge mensen! Sommi
gen waren al dagen bezig ge
weest om zich voor te bereiden.
Ik had helemaal geen tactiek."
Eenmaal bezig verdween bij
haar nog meer hoop op een
goede afloop. „Toeristen ver
staan je niet, anderen willen niet
meewerken, en ik had een heel
streng jurylid. Maar het was in
elk geval een gezellige middag."
Miriam was overdonderd toen
haar buit van ruim 400 handte
keningen de grootste bleek.
Maar echt ondersteboven was
ze toen ze begreep dat ze niet
één van de genoemde prijzen,
maar de volle pot had gewon
nen. „Ik dacht dat het óf bij
voorbeeld de boodschappen, óf
iets anders was. Ik kon m'n
ogen en oren niet geloven. Ik
win normaal nooit iets. Ik heb
jaren meegedaan met de bank
giroloterij zonder te winnen."
Ze krijgt vanaf september per
Vijfjaar na haar dood bij een
verkeersongeluk in Parijs op 31
augustus 1997 is de ster van
prinses Diana danig verbleekt.
Het officiële gedenkteken voor
haar, een waterinstallatie in het
Londense Hyde Park, is nog al
tijd niet gebouwd. En een speel
tuin die haar naam draagt, is
weggestopt in een verre uithoek
van Kensington Gardens waar
de meeste mensen er alleen bij
toeval tegenaan zullen lopen.
In de media wordt op beschei
den wijze stilgestaan bij de vijf
de verjaardag van de dood van
de prinses. Er is een nieuw boek
verschenen waarin haar voor
malige lijfwacht Ken Wharfe uit
de school klapt over haar esca
pades. Maar de kranten die geen
gelegenheid voorbij lieten gaan
om een foto van Diana op de
voorpagina te zetten, hebben
haar nu verbannen naar af en
toe een artikeltje op de binnen-
pagina's.
„De obsessie is voorbij", zegt
royalty-verslaggeefster en
schrijfster Penny Junor. „Ik denk
dat men nu naar haar terugkijkt
met genegenheid, met bewon
dering, sommigen met adoratie.
Maar het beeld is veel even
wichtiger."
Diana's ex-echtgenoot, kroon
prins Charles, moest alleen ver
der. Ooit verguisd omdat hij als
man en vader haar en haar kin
deren in de kou liet staan, is
Charles alleen maar in aanzien
gestegen bij het publiek. Ook
Camilla Parker Bowles, de oude
liefde van Charles die volgens
Diana de oorzaak van het mis
lukken van haar huwelijk was,
wordt meer en meer aanvaard.
De enige plek in Londen waar
Diana overdadig wordt gepre
zen is het warenhuis Harrods.
Dodi Fayed, de zoon van eige
naar Mohammed al Fayed en
vriend van Diana, liet bij het on
geluk in Parijs eveneens het le
ven. Zijn vader heeft een monu
ment laten vervaardigen dat be
staat uit grote portretten van het
paar, gevat in goud en gemon
teerd boven een fontein en een
piramide met de wijnglazen
waaruit Diana en Dodi tijdens
hun laatste diner in Hotel Ritz in
Parijs hadden gedronken.
Al Fayed blijft de officiële con
clusie dat de crash in Parijs een
ongeluk was betwisten. Volgens
zijn woordvoerder sluit Al Fayed
zich aan bij de rechtszaak die de
ouders van de omgekomen
chauffeur Henri Paul hebben
aangespannen om te bestrijden
dat Paul dronken achter het
stuur heeft gezeten. Ook pro
beert Al Fayed in de Verenigde
Staten documenten van de CIA
en andere veiligheidsdiensten
boven tafel te krijgen die vol
gens hem belangwekkende in
formatie kunnen bevatten. Hij
heeft in de VS een videoband
uitgebracht waarin hij het Ame
rikaanse volk om hulp vraagt.
„Ik geloof dat Dodi en Diana
zijn vermoord. Zij zijn vermoord
omdat zij wilden trouwen. Een
huwelijk tussen de moeder van
de toekomstige koning van En
geland en de moslimzoon van
een Egyptenaar was voor het
heersende Britse establishment
volstrekt onaanvaardbaar", stelt
Al Fayed in de video.
Buiten Londen loopt het bij de
Diana-tentoonstelling bij het
landgoed van haar familie in
Althorp ook geen storm meer.
De stichting die haar naam
draagt, werft niet actief meer om
donaties, maar verleent nog wel
De afgelopen dagen werden er al veel bloemen bij Kensington Palace neergelegd ter nagedachtenis i
Prinses Diana. Foto: AP/Sang Tan
licenties en heeft nog zo'n 90
miljoen euro in kas, aldus direc
teur Andrew Pur kis.
Voor royalty-fotograaf Arthur
Edwards van het boulevardblad
Sun zijn de beste levende herin
nering aan Diana haar twee zo
nen, de prinsen William en Har
ry. Vooral de oudste, William,
heeft een treffende gelijkenis
met haar in zijn doen en voor
komen. „Ik denk dat William de
wereld altijd aan zijn moede
doen denken."
Het onderwerp domineerde deze zomer het
Amerikaanse televisienieuws: kinderontvoe
ringen. Na de ontvoering en moord van Da
nielle van Dam, een 7-jarig meisje dat uit haar
eigen slaapkamertje in San Diego werd ge
roofd, volgde een reeks kidnappings die veel
publiciteit kregen. Het resultaat: het alarm
systeem Amber maakt een snelle opmars in
de VS.
kwartaal waardebonnen toege
stuurd die ze mag besteden bij
Super de Boer. In totaal mag ze
daar komend jaar voor 5000 eu
ro boodschappen halen. Mo
menteel neust ze nog door een
folder om een leuke auto uit te
zoeken die ze bij BP-stations
voor niets mag volgooien. Ook
gratis mobiel bellen, regelmatig
gratis bloemen, gratis meubels
van IKEA, elke maand een
straatje staatsloten en gratis tijd
schriften zitten in het pakket.
Met dat laatste beloont ze de
collega bij wie ze op haar ge
luksdag in de auto zat „Hij wil
graag de Playboy van septem
ber, en die krijgt-'ie."
Het meest blij is Miriam met de
8000 euro die ze aan vliegreizen
mag besteden. „Ik wou altijd al
heel veel van de wereld zien,
maar het geld was er nooit. En
nu kan ik vier keer per jaar op
vakantie. Geweldig!"
Voor het overige blijft ze de
nuchterheid zelve. Zo houdt ze
haar baan als looninspecteur bij
Cadans. „Ik ben daar pas een
paar maanden aan het werk en
dat bevalt me prima." Zo hoort
ze ook Sky Radio nog eens.
„Thuis hebben we geen stereo,
dus ik luister bijna nooit radio.
Alleen als ik in de auto zit. Voor
mijn werk ben ik veel in Fries
land en daar kan ik eigenlijk al
leen Sky Radio goed ontvan
gen."
Met een betaalde baan is de 500
euro (belastingvrij) die de Rabo
bank de komende 52 weken op
Miriams bankrekening stort een
mooie bonus. „Dat spaar ik op
en daar ga ik iets burgerlijks
mee doen. De hypotheek een
stukje aflossen, denk ik." Ze
heeft sinds een jaar een koop
woning met haar vriend. Hij had
in zijn hoofd het geld al wel zo
ongeveer uitgegeven. „Die is im
pulsiever en nog veel blijer dan
ik. Ik ben van mezelf heel zuinig
en nuchter." Ook anderen lijken
meer losgeslagen dan De Haan.
„Ik heb al heel veel reacties ge
had, ook van mensen die ik al
tijden niet gesproken heb. Die
denken dat ik nu stinkend rijk
ben."
Johannes Rutgers
Danielle van Dam werd uit haar eigen huis
ontvoerd en later vermoord teruggevon
den. Foto: AP/Lenny Ignelzi
De nieuwste toevoeging aan het lijstje Da
nielle van Dam, Elizabeth Smart, Samantha
Runnion, Ashley Pond en Miranda Gaddis
heet Nicholas Farber. Het gezicht van het 9-
jarige jochie is al dagen op nationale tv te
zien, nadat hij van de week door twee gewa
pende mannen in zijn onderbroek uit het
huis van zijn vader werd gehaald.
De kidnap van Nicholas heeft veel weg van
een familiedrama, met twee ouders die
vechten om de voogdij over hun zoon. Het
soort kidnapping dat relatief het meest
voorkomt. Elke dag worden er in de VS zo'n
2000 vermissingen gerapporteerd. Dat zijn
voor het overgrote deel weglopers, ver
dwaalde of gewonde kinderen. Vaak worden
ze binnen enkele uren teruggevonden. Des
ondanks leven in Amerika 1,3 miljoen kin
deren op straat, zegt Mare Klaas oprichter
en directeur van de Klaas Kids Foundation.
Het aantal ontvoeringen door familieleden
komt jaarlijks op ongeveer 350.000 uit, maar
Amerikaanse ouders zijn dit jaar vooral op
geschrikt door een reete geruchtmakende
kinderverkrachtingen en -moorden door
vreemden. Geschat wordt dat dergelijke
ontvoeringen zo'n drie- tot vierduizend keer
per jaar voorkomen. Ondanks de grote me
dia-aandacht zijn er geen aanwijzingen voor
een alarmerende stijging van deze zaken.
Critici menen dan ook dat de mediahype
onnodig veel onrust onder ouders veroor
zaakt. Mare Klaas, wiens dochter in 1993
werd ontvoerd en vermoord, is het daarmee
volstrekt oneens. „Het is een onderwerp dat
jarenlang onderbelicht is gebleven. Als alle
aandacht mensen aan het denken zet over
de veiligheid van met name hun dochters,
dan is dat mooi meegenomen. Als we nu le
ren beter en sneller te reageren, dan kunnen
we kinderen redden."
Feit is dat de zomer van de ontvoeringen in
de VS heeft geleid tot een versnelling en uit
breiding van het alarmeringssyteem. Een
paar maanden geleden had nog bijna nie
mand gehoord van het zogenaamde 'Amber
alarm'. Het werd in de regio Dallas ontwik
keld na de ontvoering en moord op de 9-ja-
rige Amber Hagerman in 1996. Zestien sta
ten gebruiken het al, en in 17 andere staten
wordt nu geprobeerd het systeem versneld
in te voeren. Als de politie denkt dat er spra
ke is van een levensbedreigende ontvoering,
wordt onmiddellijk informatie over het
kind, de mogelijke ontvoerder en de ge
bruikte auto verspreid op radio en tv om de
hulp van het publiek in te schakelen. Ook
worden in sommige staten elektronische
waarschuwingsborden langs de snelweg ge
bruikt.
Californië is er in juli mee begonnen na de
ontvoering en moord op Samantha Run
nion. Het leidde tot de gelukkige afloop van
een ontvoering van twee teenagers. De poli
tie ontdekte na een tip de auto van de kid
napper, die na een achtervolging werd
doodgeschoten. De dag ema zaten de twee
meisjes al in een ontbijtprogramma op tv
om over hun ervaringen te praten. De kans
dat een kind - levend - wordt teruggevon
den, is aanzienlijk groter als het spoor nog
warm is, maar het Nationale Centrum voor
vermiste en misbruikte kinderen waar
schuwt dat er wel voldoende informatie
voorhanden moet zijn, anders heeft het
geen zin.
Achter de nu bekende meisjesnamen schui
len dramatische verhalen. Danielle van
Dams moordenaar, overbuurman David
Westerfield, is schuldig bevonden en kan elk
moment te horen krijgen of hij daarvoor de
doodstraf krijgt. Voor de verkrachting en
moord op de 5-jarige Samantha Runnion uit
Californië staat de 27-jarige Alejandro Avila
terecht. Samantha werd van straat geplukt
waar ze met een vriendinnetje aan het spe
len was. Een dag later werd ze verkracht en
gewurgd teruggevonden.
In Oregon City werden deze week de over
blijfselen van Ashley Pond en Miranda Gad
dis gevonden op het erf van Ward Weaver,
een overbuurman. De 14-jarige Elizabeth
David Westerfield (links), de overbuurman van Danielle, is schuld
bevonden aan moord en ontvoering van het meisje. Foto: Reuter
Weekendje naar Hamburg geweest voor familiebe
zoek. Eigenlijk naar Wedel, een dorpje iets ten
westen van Hamburg. Ligt ook aan de Elbe, We
del. De rivier is erg breed daar zoals ik consta
teerde toen ik op een pont naar de overkant
voer. Die overkant bleek te bestaan uit een paar
stroken gras langs het water en een parkeerter
rein. In het midden daarvan stonden zes kramen
waar bier en braadworst verkocht werd. De men
sen stonden in de rij. Om niet uit de toon te vallen
kocht ik ook maar een worstje. Terug in Wedel
loodste mijn gastvrouw me naar een terras bij de
bocht van de rivier. We zaten onder een luidspreker
en steeds als een boot de Elbe opvoer, hoorde je het
volkslied van het land waar die boot vandaan
kwam. Schepen die richting zee voeren werden uit
geluid meteen blikkerig 'AufWiedersehen'.
Ik raakte in gesprek met een dame van mijn leeftijd
die in gezelschap was van haar honderdjarige vader.
Toen op een zeker moment het 'God save the Queen'
uit de boxen kwam ter ere van een Britse boot, begon
de oude man in het Duits mee te zingen: Heimatland,
gross und weit/Freiheit und Gott geweiht/ Mein Herz dir
singf. Hij onderbrak zichzelf en zei: 'Dat zongen wij als
kind. Dat was nog in de tijd van onze keizer maar die
heeft zijn volk in de steek gelaten. Lafhartig is hij ge
vlucht naar Nederland. Leefde daar gewoon verder in
pracht en praal op een kasteel innu ja, ik weet niet
meer hoe die plaats heette'. 'Doorn', zei ik. juist, Doorn.
U bent op de hoogte. Ach so bent u Nederlander. Dan
weet u er natuurlijk alles van. Die hele zogenaamde
vlucht was ruim te voren bekokstoofd, neemt u dat van
mij aan. Schaamteloos was het. En dan te bedenken dat
we op school nog de tekst van het oude Kaiserlied moes
ten leren. En weer begon hij te zingen: Gott erhalte, Gott
beschütze/ Unsern Kaiser, unser land'. Verder kwam hij
niet want de herinnering aan zijn jeugd werd hem te
machtig.
Het is overigens nogal komisch om iemand hartgrondig
te horen schelden op een figuur die je verder alleen uit de
geschiedenisboeken kent. Het deed mij denken aan een
interview dat ik las met Marinus van der Goes van Na-
ters. Deze bijna honderdjarige was in een vroeger leven
politiek leider van de PvdA. In dat interview -met Frénk
van der Linden- noemde hij de oude Drees 'een stieke
merd'. Toch niet het eerste waar je aan denkt als de vader
van de AOW ter sprake komt.
Ik weet eigenlijk niet of die keizervlucht ruim tevoren be
kokstoofd was, zoals mijn Duitse vriend beweerde. Vol
gens mij heeft de keizer met zijn adjudant nog een tijd bij
de grens moeten wachten omdat de douane hen niet door
wilde laten. Pas toen minister Kan, de vader van Wim
Kan, vanuit Den Haag telegrafeerde dat het in orde was,
mocht de keizer Nederland in. Maar dat kan een foutje in
de planning zijn geweest.
Nog even terug naar dat terras aan de Elbe. Op zeker
ogenblik, we zaten al aan ons derde glas bier, passeerde
een Nederlandse boot. Uit de luidspreker klonk het Wil
helmus. De oude man verhief zich langhaam uitzijn stoel
en zei: 'Ik sta op uit respect voor uw vaderland'. En hij
bleef staan tot lang nadat het schip om de bocht van de
Elbe uit het zicht verdwenen was.
rincess Diana
;,h annivcs >an
De ouders van Danielle reageerden geschokt
in de rechtszaal. Foto: EPA
Smart uit Salt Lake City werd onder bedrei
ging van een vuurwapen uit haar slaapka
mer gehaald, terwijl haar zusje moest toekij
ken. Ze is nog niet teruggevonden. Verdach
te Richard Ricci, een klusjesman die voor de
familie werkte, ligt in een coma nadat hij
woensdag in het huis van bewaring een her
senbloeding kreeg.
Mare Klaas waarschuwt dat kidnappers vaak
helemaal niet zo 'vreemd' blijken te zijn.
„Daarom moet iedereen waakzaam zijn.
Ouders, buurten, gemeentes, politie, de
overheid. Er moet over gesproken worden
aan de keukentafel en in het Witte Huis."
Dat laatste is gelukt. President Bush heeft
voor volgende maand een conferentie aan
gekondigd over vermiste kinderen, want 'de
ontvoering of moord van een kind is ergste
nachtmerrie van elke ouder'.
Ans Bouwmans
