KUNST CULTUUR
Kunst tussen blubber, kroos en vette klei
Stedelijk Museum Amsterdam verhuist collectie
itraattheater op veertig meter
X)ogte langs Haags stadhuis
I af miljoen naar
nsical Aida
utcesvolle De La
irda verlengd
trmgevingsprijs
~D02 in De Waag
Documentaire Tara toont
verhaal achter Singh Varma
Sant 2002 mod. 20% korting (géén inruil)
Iqa Miyata 2002 mod. 15% korting (géén inruil)
ICastel I i en Descente
«mes- en herenshirts 25% korting
Itimen en schoenen 25% korting
Schrijver Houellebecq voor
rechter wegens racisme
Levensecht
hoc 941
irdam - De musical Aida
j gisteravond de
"|J.(00ste bezoeker sinds de
lière op 21 oktober vorig
jr.Hoofdrolspeelster Antje
pneiro verraste na afloop van
|viorstelling in het Circus-
paer in Scheveningen de ge-
tkge bezitter van het
p.OOste kaartje. Volgens
jpvan den Ende Theaterpro-
ctes trekt de musical al elf
laiden uitverkochte zalen
T jtien gemiddeld bezettings-
f. rentage van 98 procent. De
|is:al van Elton John en Tim
tecreeg op het Musical
rad Gala 2001 de publieks-
ys Hoofdrolspeler Bastiaan
ga kreeg de onderscheiding
mpide beste mannelijke
pflrol. Het album Aida is
ld; begin december vorig jaar
|dfverkoop en is het best ver-
the Nederlandstalige musi-
labum sinds Elisabeth.
jisirdam - De La Guarda -
how van acrobatiek, to-
jltieater en dancemuziek -
czo'n groot succes in Am-
dat de organisatie
fbesloten er nog vijf weken
past te plakken. De adrena-
teaow is nog tot en met 20
|to»er te zien en te beleven in
jclands op het NDSM-ter-
(nln de zeventig minuten
trade voorstelling zweven
pn artiesten aan kabels en
pren vol energie en begeleid
loimuziek langs muren. De
pv kent geen regels, geen
pen en geen zitplaatsen. De
jeirs, muzikanten en bergbe-
mners van De La Guarda
pen, spelen en kussen met
t jubliek en nemen de groot-
Kurfals mee de lucht in.
d.
in - De Waag in Leiden
ide gistermiddag het toneel
de uitreiking van de Zuid-
ilandse Vormgevingsprijs
)1 De vier winnaars die ieder
500 euro aan prijzengeld
huis gingen, waren achter-
ilgens: Debora Reis (archi-
tnische vormgeving), Dirk
ienburg (audiovisuele
igeving), Rianne Petter
üsche vormgeving) en
"d Ed-Dakhissi (mode/tex-
'ormgeving). Deze jaarlijk-
ijs is bedoeld om jong ta-
lat zojuist is afgestudeerd
ie Koninklijk Academie
beeldende Kunsten een
iqe op weg te helpen. Daar-
it werd de schetsopdracht-
jvergeven aan Erik Frenken
1 iRanne Petter. Zij krijgen de
j nfc om het promotionele ont-
in te realiseren dat ze maak-
roor de Rembrandt-mani-
ittie die in 2006 in Leiden
It gehouden. Tot slot ging
jpblieksprijs naar Erik Fren-
iRuim 4500 bezochten de
•onstelling van ontwerpen
nfltfe Waag en brachten hun
tetjn uit.
zaterdag 31 augustus 2002
door Coen Polack
leiden - Gehuld in een rubber
tuinbroek houdt Tineke Jacobs
zich met moeite staande in een
door kroos bedekte sloot in pol
derpark Cronesteyn. „Het loopt in
één keer steil af', zegt Jacobs, die
wankelend naar een pluk riet
grijpt. Ze is bezig haar kunstwerk
'Drijvend Zaad' in het midden van
de sloot te plaatsen. Met haar ar
men groen van de waterplanten
en haar voeten diep in de blubber
gezogen geeft ze het werk, een
drijvende schijf, een zet richting
het midden van de sloot. Het
lichtgroene kroos wordt opzij ge
duwd door de langzaam voort
glijdende schijf en sluit meteen
weer aaneen als het werk tot stil
stand komt. „Zo is het wel goed",
zegt Jacobs lachend en klimt
weer op de kant.
Een bizar tafereel misschien,
maar de afgelopen week was er
in Cronesteyn elke dag wel iets
soortgelijks te beleven. Vijf kun
stenaars werkten daar de afgelo
pen dagen aan de inrichting van
'Kunstgrepen in het Landschap',
een expositie van landschaps
kunst. Joke Elzinga wankelde op
een ladder terwijl ze haar 'el-
fenstoeltjes' in een boom beves
tigde. Rudi Struik zette vanuit
een bootje een spoor van rood
geverfde houten voetstappen uit
op het wateroppervlak van een
sloot. Piet Franzen schepte een
grote vierkant kuil in de vette
klei. Christiaan van Tol plaatste
een oranje steiger in het diepste
punt van een sloot.
Het werken in de natuur levert
de nodige ongemakken op. Het
gevaar van een nat pak ligt
voortdurend op de loer. En om
dat het park niet ver van de
dichtbewoonde stad ligt, mag
bijvoorbeeld vandalisme niet
worden uitgesloten. Daarnaast
zijn er ook ongemakken die al
leen in een park voorkomen. Zo
zwemmen er honden in de wa
tertjes waar Rudi Struik zijn
voetsporen heeft geplaatst. Een
paar voetstappen zijn inmiddels
al gezonken. Jacobs: „Als het
door de tijd zou vergaan, had ik
Landschapskunst in polderpark Cronesteyn: 'Sporen van de mens' van Rudi Struik, 'Steiger' van Christiaan van Tol, 'Tombe voor twee geliefden' van Piet Franzen en Tineke Jacobs
plaatst haar werk 'Drijvend Zaad' in een sloot. Foto's: Hielco Kuipers
het wel poëtisch gevonden.
Maar door een hond? Dat vind
ik nou weer gewoon zonde."
De werken in Cronesteyn zijn
door de kunstenaars speciaal
voor deze expositie gemaakt.
„Het is niet zo dat we wat oude
werken uit de kast hebben ge
trokken", zegt Piet Franzen, die
behalve deelnemend kunste
naar ook organisator van de ex
positie is. „Zonder deze ten
toonstelling was dit werk er niet
geweest. Het is ontstaan door
een wisselwerking tussen kun
stenaar en omgeving."
Jacobs: „We weten al een jaar
dat we hier gaan exposeren, dus
we hebben alle tijd gehad om
eens goed om ons heen te kij
ken. Ik ben hier elke dag wel ge
weest om te wandelen en om
het landschap op me in te laten
werken. De uitgestrektheid en
de ruimte van het polderland
schap spreekt me enorm aan. In
al die tijd dat ik hier rondliep,
heb ik zo veel ideeën gevormd
dat ik, behalve de drie kunst
werken die hier te zien zijn, nog
heel veel andere zou kunnen
maken."
De ideeën en denkprocessen
van de kunstenaars zijn nauw
keurig te volgen aan de hand
van een verzameling voorstu
dies, schetsen en maquettes, die
te zien zijn in bezoekerscentrum
'Het Reigersbos' midden in Cro
nesteyn. De ontstaansgeschie
denis van het park zette Joke El
zinga aan het denken. Elzinga:
„Cronesteyn is een aangelegd
park. Dat is een prachtig gege
ven. De maakbaarheid van de
natuur en de kunstmatigheid
die in het Nederlandse land
schap de boventoon voert, sprak
mij erg aan. Alles wat hier groeit
wordt gekoesterd en gestimu
leerd. Ik las vorig jaar een be
richtje in de krant dat er langs
de Noord-Adriatische kunst een
genetisch gemanipuleerde plant
met blauwe bladeren groeit die
de oorspronkelijke begroeiing
verdrijft. Ik ben dus aan de slag
gegaan met blauw rubber. Net
alsof die plant hier nu ook
groeit."
De kunstgrepen in het land
schap moeten ervaren worden
in het landschap. De kunstwer
ken zijn bij uitstek ongeschikt
voor de verkoop en het werk
kan in de meeste gevallen ner
gens anders tentoongesteld
worden. Franzen: „Mijn werken
gaan na de tentoonstelling ge
woon met het grof huisvuil mee.
Dat onderstreept ook wel de tij
delijkheid van dit alles."
'Kunstgrepen in het landschap'
met werken van Joke Elzinga,
Piet Franzen, Tineke Jacobs,
Rudi Struik en CJiristiaan van
Tol. Te zien tot en met 29 sep
tember in polderpark Cro
nesteyn. Zondag 8 september
geeft Marian Kathmarui een le
zing over het park. Een week
later houdt prof. dr. Kitty Zijl
mans een lezing over land
schapskunst. De lezing in be
zoekerscentrum 'Het Reigers
bos' begint om 13.30 uur.
amsterdam/anp - Het Stedelijk
Museum in Amsterdam begint
in januari met de verhuizing van
de collectie naar een depot in
het Westelijk Havengebied, ook
al is de financiering van de ver
bouwing van het museum nog
niet rond. Voor de nieuwbouw-
en renovatieplannen ontbreekt
nog 35 miljoen euro. Verant
woordelijk wethouder H. Belliot
van cultuur hoopt midden sep
tember bij de begrotingsbehan
deling van de gemeente Amster
dam dit gat te kunnen dichten.
De aanbesteding van de verbou
wing van het monumentale
pand aan het Museumplein en
de bouw van een collectiecen
trum in Amsterdam-Noord
stonden gepland voor april dit
jaar. Maar wethouder G. Dales
van financiën zegde het ontbre
kende geld vorig jaar niet toe en
schoof de kwestie door naar het
nieuwe college.
Directeur S. van Heusden en
wethouder Belliot zetten nu al
les op alles om de aanbesteding
dit najaar te doen, zodat de ver
bouwing in april 2003 kan be
ginnen. Er is 57,6 miljoen euro
beschikbaar. Van het Rijk ver
wacht Belliot weinig. In Den
Haag heeft zij meerdere ge
sprekken gevoerd. „De nieuwe
coalitie heeft niet veel te verge
ven", aldus de wethouder.
Meer dan 100.000 schilderijen,
beelden, affiches, foto's en an
dere kunstobjecten moeten in
januari worden ingepakt. De
verhuizing neemt ongeveer drie
maanden in beslag. Dat is pre
cies op tijd voor het begin van
de verbouwing in april. Tijdens
die operatie, die ongeveer 2,5
jaar zal duren, is een deel van de
collectie op verschillende plek
ken in de hoofdstad te zien.
oiWillem Hoogendoorn
haag - Voor één keertje
jhet volop: gluren door de
m van het stadhuis van Den
Bij het omvangrijke thea-
)oject 'Office 2002' wordt
lubliek voyeur als het, geze-
i n een grote bak langs de ge-
^'an het stadhuis, kan mee-
yen wat zich in de kantoren
rit. "Het is straattheater op
meter hoogte",
speciaal ontworpen bak is
ineter breed, kan 24 mensen
ten en zal veertig keer zijn
langs de gevel van het
luis van Den Haag afleg-
,te beginnen op de tiende
Jeping en hangend aan een
I neter hoge kraan. De laatste
rekingen over de veiligheid
met afgerond en iedereen is
jrden gesteld: brandweer,
lie, de diensten die de ver
talingen afgeven.Alles wat je
fra kunt verzinnen is aan de
tie geweest", zegt Reier Pos
ïutstellend. „Terecht. Het is
tuirlijk een leuk idee, maar
t noet wel veilig zijn",
de Pos, decor-en lichtontwer
per, werd twee jaar geleden be
naderd door de Stichting Atrium
met het verzoek iets theatraals
te verzinnen voor het dominan
te gebouw aan het Spui. Ze kwa
men niet bij een vreemde te
recht: vijftien jaar eerder had
Pos een drietal spraakmakende
projecten verzonnen rondom de
sloopplannen in de Haagse bin
nenstad. Dit project is een lo
gisch vervolg: theater in een van
de gebouwen die het resultaat
zijn van de stadsvernieuwing.
„Wat is specifiek voor Den
Haag? Dat zijn de kantoren, de
ministeries. Ik heb wel overwo
gen iets in het gebouw te doen,
maar dat is wel eerder gedaan.
Ik wilde iets met die markante
gevel doen, het publiek de kans
geven van buiten naar binnen te
kijken, zoals dat normaal ge
sproken het privilege van de gla
zenwasser is die in z'n bakje
langs de gevel schuift".
In de kantoren worden vijf ver
schillende theaterstukjes opge
voerd door Toneelgroep De Ap
pel, Het Nationale Toneel, Het
Residentie Orkest, Stella Den
Haag en Theater aan het Spui
(advertentie)
KOGA GIANT STORE
1INANIALAAN 3A-5A - Alphen a/d Rijn (zijstr. t.h.v. Hooftstr. 116)
Tel- 0172 - 51 53 05
Producties. Het is voor het eerst
dat ze met z'n allen aan één
project werken. Alleen het Ne
derlands Dans Theater moest
verstek laten gaan wegens te
veel andere verplichtingen. Elk
gezelschap betrekt een verdie
ping van het stadhuis waar het
in tien minuten tijd een 'scène
uit het kantoorleven' speelt. Een
uurtje later zijn de toeschou
wers beneden, waarna de vol
gende 24 de bak inklimmen en
aan hun reis langs de gevel be
ginnen. „Het publiek krijgt een
koptelefoon mee, zodat het kan
horen wat er wordt gezegd. Dat
versterkt het voyeuristische ef
fect. Zo'n koptelefoon isoleert
de mensen van de andere toe
schouwers, ze kunnen zich he
lemaal focussen op wat ze zien.
Het blijft gewoon theater, wat er
omheen zit moet niet belangrij
ker worden", aldus Pos.
„Maar het moet ook niet iets
zijn wat je net zo goed in een
zaal kunt spelen", voegt Hugo
Maerten van De Appel eraan
toe. „Het gaat om de spanning
die ontstaat tussen de mensen
die in dat bakje zitten en de plek
waar wordt gespeeld. Voor elk
theatergezelschap is het boei
end aan zoiets mee te doen. Al is
het maar omdat je iets speelt
wat in tien minuten kloten moet
krijgen. In het theater nemen we
daar doorgaans veel ruimer de
tijd voor. Nu moet het in tien
minuten impact hebben. Ik be
schouw het als straattheater op
veertig meter hoogte".
Stadhuis Den Haag: 'Office
2002'. Van dinsdag 3 t/m vrij
dag 6 september tussen 18 en
22 uur, zaterdag 7 en zondag 8
september van 13 tot 22 uur.
Elk heel uur vertrekt het bakje.
In totaal is er ruimte voor 1000
mensen. Reserveringen: 070
346 52 72. Meer informatie:
www.theateraanhetspui.nl
Amsterdam/ANP - Het moest
een eerbetoon worden aan een
vrouw die meer dan twintig jaar
had geleefd in dienst van min
derheden, vluchtelingen en
Groenlinks. Het werd een ont
luisterend portret van een
vrouw die door media en ande
ren werd verguisd toen bleek
dat zij geen terminale kanker
had, maar haar ziekte had ver
zonnen.
De documentaire Tara draait
vanaf volgende week donderdag
in de Nederlandse bioscopen.
Filmmaakster Jet Homoet volg
de voormalig Tweede-Kamerlid
Tara Singh Varma tijdens haar
vermeende laatste maanden en
bleef de vrouw ook volgen nadat
het Trosprogramma Opgelicht
in juni 2001 onthulde dat Singh
Varma's aandoening niet fysiek
maar psychisch was.
„De film geeft zeker geen kant
en-klare antwoorden", waar
schuwt Homoet, die begin 2001
door de Nederlandse Moslim
Omroep gevraagd werd de do
cumentaire te maken. „Ik heb
geobserveerd zoals ik dat ook
deed voordat het nieuws naar
buiten kwam. Ik heb geen con
crete vragen aan haar gesteld,
omdat ik er geen journalistiek
verslag van wilde maken. Bo
vendien kan je over het alge
meen meer begrijpen door ge
woon naar mensen te kijken."
In de periode na de onthulling
werd Homoet wel benaderd
door media die wilden weten
wat er zich op dat moment alle
maal in Huize Varma afspeelde.
„Ik heb dat geweigerd", vertelt
ze stellig. „Ik had echt het ver
trouwen van Tara op dat mo
ment en wilde dat niet verspil
len. Ik wilde geen sensationele
korte-termijnfüm maken, maar
meer laten zien wat er over een
langere periode met haar ge
beurde."
Singh Varma, die nu probeert
haar leven met behulp van een
psychiater en een internist weer
op de rails te zetten, heeft de
documentaire zelf inmiddels ge
zien.
„Het was heel confronterend
voor haar", vertelt Homoet. „Ze
keek vrij objectief op zichzelf te
rug en zag zelf ook dat ze op
sommige momenten heel raar
reageerde of wel erg hyperactief
deed. Het was af en toe alsof ze
zelf ook voor het eerst zag wat er
in die periode allemaal gebeurd
is."
De documentaire Tara draait
vanaf donderdag 5 september in
tien filmtheaters.
Washington - Deze twee kunstwerken van de Au
stralische Londenaar Ron Mueck zijn te zien in het
Smithsonian Institution's Hirshorn Museum in Was
hington DC. 'Mask II' is een groot zelfportret.
Mueck, die geen opleiding als kunstenaar heeft ge
had, gebruikt voor het maken van zijn kunst dezelf
de technieken die hij toepaste toen hij modelmaker
was voor televisie en film. Hij maakt zijn hyperrea
listische figuren van kunsthars en glasvezel. De ten
toonstelling in Washington, waar ook het werk
'Untitled (Big Man)' te zien is, duurt tot en met 27
october. Foto's: EPA: Robyn Beek
parijs/gpd - De Franse schrijver
Michel Houellebecq moet zich
op 17 september voor de recht
bank in Parijs verantwoorden
voor uitspraken die hij vorig jaar
in een interview heeft gedaan.
De als provocerend bekend
staande auteur is aangeklaagd
door vertegenwoordigers van de
Franse moslimgemeenschap
wegens racisme en het aanzet
ten tot haat.
Houellebecq zei in een inter
view in het vooraanstaande lite
raire magazine 'Lire' van vorig
jaar september de islam als 'de
meest achterlijke van alle gods
diensten' te beschouwen. Het
vraaggesprek met Lire, waarvan
Houellebecq zelf enige tijd re
dacteur was, had plaats naar
aanleiding van het verschijnen
van zijn laatste roman, Platform,
die onlangs in het Nederlands is
verschenen. Daarin plegen isla-
mitiscÉI terroristen een bloedi
ge aanslag op een vakantieclub,
waarbij onder anderen de gelief
de van de hoofdpersoon om
komt.
Volgens de advocaat van de
schrijver is niet zijn cliënt schul
dig, maar het tijdschrift, dat er
om commerciële redenen op uit
zou zijn geweest een schandaal
te verwekken. Van deze drang
zou Houellebecq het slachtoffer
zijn geworden.
Naar aanleiding van het ver
schijnen van 'Platform' in
Frankrijk werd Houellebecq
door een Marokkaanse krant al
bedreigd met een 'fatwa', een
religieus decreet la het dood
vonnis dat de Iraanse ayatollah
Khomeini in 1989 uitvaardigde
tegen de Brits-Indiase schrijver
Salman Rushdie wegens gods
lastering in zijn roman 'De Dui
velsverzen'.
