BUITENLAND
'Oppositie Irak in Amsterdam'
VS: Rol markt
in hulp arme
landen groter
Reeks blunders leidde
tot ondergang Koersk
Europees vredesplan
voor Midden-Oosten
Bom vernietigt studio
radiostation Zimbabwe
Snel verval verandert Argentinië in gevaarlijk l^nd
ed wilde met
'en toestel in
gedood om
(smijten deur
isluit Bhutto
an verkiezing
:el order redt
ische regering
gië meldt
itatie Arabier
in VS door
j-Nijlvirus
igiers laten
tuig staan
Dam moet Yangtze temmen
Brochure: Zo herkent
u een zelfmoordterrorist
ipuM - De Zweedse poli-
ft gisteren op de luchtha-
jteras een 29-jarige
i^an Tunesische komaf
Jeerd die met een pis-
vliegtuig naar Londen
Jnnengaan. De politie
tt de man ervan dat hij
jtel wilde kapen, en sluit
ioristische achtergrond
jjrieldt de BBC. Het wa-
|in de handbagage en
|dens de veiligheidscon-
tdekt. De man was met
anderen op weg naar
kritische conferentie in
jrham.
IjjEen 63-jarige Fransman
ensdagavond zijn 35-
m doodgeschoten om-
ind dat deze de deur te
(iter zich had dichtge-
De dader stond in zijn
jkend als een bruut die
bw en kinderen jaren-
priseerde. Woensdag
ifeer zó gespannen dat
woedend de huiskamer
in de deur met een knal
ich sloot. Dat wekte de
in de vader, die zijn
(veer pakte en de zoon
slaapkamer neer-
;ro - Oud-premier Ben-
itto kan zich niet kandi-
jlen voor de parle-
jrkiezingen die 10 okto-
akistan worden gehou-
heeft een medewerker
in Ratto
pet zuiden van Pakistan
meegedeeld. Bhutto
1999 tot vijf jaar cel en
te van ruim 9 miljoen
roordeeld wegens het
len van steekpenningen,
ggerechtshof besloot in
II deze veroordeling
g ongedaan te maken,
rijgt een nieuw proces.
In België is gisteren
ippertje een regerings-
prkomen. De Vlaamse
(Agalev) besloten niet
gering te stappen, on
omstreden exportver-
voor wapens aan Ne-
trisissfeer ontstond
tier deze week Agalev-
Aelvoet opstapte. Ze
vapenverkoop, waar-
In juli zelf nog had inge-
'et rijmen met haar ge
let gaat om een order
mitrailleurs voor FN
De groenen eisen wel
nfapenexport pas begint
sjmocratische verkiezin-
november in Nepal.
ha - Het Georgische le
gisteren in de Pankisi-
'Tsjetsjenië een Arabi-
met een Frans pas-
igehouden. Volgens de
:n zich in de kloof mo-
ijders van al-Qaeda
man werd aange-
sfldoor troepen die de
loof sinds zondag uit
gil Georgië staat onder
tuk van Rusland om
iel in de Pankisi-kloof aan
i, omdat zij vanuit Ge
zouden uitvoe-
ijetsjenië. Georgië over
man uit te leveren,
welk land is niet be-
t {laakt.
ton - Het aantal
rs van het gevaarlijke
[virus in de Verenigde
sterk gestegen. De af
keek raakten 211 men-
let. Sinds begin dit jaar
[24 mensen aan de ziek-
)ij)or muggen wordt ver-
.1()e epidemie is de om-
ite sinds de ziekte in
lej>r het eerst in de VS
iignaleerd. De meeste
jconcentreren zich in
ïijke staten, maar het
ook aan de oostkust
gen. Het van oorsprong
virus komt ook spo-
)or in Europa en het
Het wordt mo-
spreid door trekvogels.
st Ruim honderd passa-
:n vlucht van Nice
iviv zijn gisteren uit
meer teruggekeerd in
ig na een onver-
ding in Athene we-
technisch probleem.
:tie bracht geen man-
aan het licht. Deson-
.loten lil van de 130
niet meer in te stap-
erige negentien reizi-
bemanning zetten de
'ort. De 111 achterge-
sagiers zagen zich
:n de nacht in Athene
Irengen.
vrijdag 30 augustus 2002
londen-washington/afp-rtr-anp - De
Iraakse oppositiegroepen komen eind vol
gende maand in Amsterdam bijeen om
een regering in ballingschap te kiezen. Dat
hebben bronnen binnen de oppositie ge
zegd tegen het persbureau Reuters. Tij
dens de bijeenkomst zou moeten blijken
of de diverse groepen binnen de Iraakse
oppositie in staat zijn één front te vormen.
Volgens dezelfde bronnen zou de Neder
landse regering met de conferentie heb
ben ingestemd, maar volgens het minis
terie van buitenlandse zaken is er niet
johannesburg/anp-rtr-dpa - De VS heb
ben hun afwijzende houding ten opzichte
van afspraken over multilaterale doelstel
lingen en over concrete afspraken over
tijdschema's gisteren nog eens bevestigd
op de VN-top in Johannesburg.
Anders dan de Europese Unie, de Ver
enigde Naties en de ontwikkelingslanden
willen de VS alleen nog maar hulp geven
via publiek-private partnerschappen met
aandacht voor de marktwerking. In die
partnerschappen moeten belangengroe
peringen en bedrijfsleven met overheden
samenwerken. Doel van de projecten is
bestrijding van armoede zonder dat dit
ten koste gaat van het milieu.
Het verwijt dat de Verenigde Staten wei
geren hun verantwoordelijkheid te ne
men, wees de Amerikaanse delegatieleid
ster Paula Dobriansky van de hand: „De
Verenigde Staten zijn wereldleider wat be
treft duurzame ontwikkeling. Geen enkel
ander land heeft een grotere en concrete
re bijdrage gegeven aan duurzame ont
wikkeling."
Dobriansky zei bij de presentatie van de
Amerikaanse ideeën met een verwijzing
naar het gesteggel over het al dan niet
noemen van concrete doelen en dead
lines in de tekst van de slotverklaring van
de duurzaamheidstop: „Woorden zijn
goed, maar daden zijn beter."
De daden die de VS willen stellen zijn on
der meer ruimere beschikbaarheid van
schoon water in arme landen, miljoenen
mensen van elektriciteit voorzien, bijdra
gen aan de vermindering van honger in
Afrika door technologie en voorlichting
aan de landbouwsector en investeren in
duurzaam bosbeheer in Centraal-Afrika.
Dobriansky maakte niet duidelijk of het
bij die projecten gaat om de voortzetting
van programma's die al lopen en hoeveel
geld de VS erin gaan steken. Zij zei dat het
bedrag dat Washington investeert ver-
veeldvoudigd zal worden door geldstro
men uit private bronnen.
Voor 'aan water gerelateerde activiteiten
in de hele wereld' geven de VS 970 mil
joen dollar. Volgens Dobriansky kan die
bijdrage meer dan 1,6 miljard dollar uit
private bronnen genereren. De 43 miljoen
die de VS in elektriciteit voor ontwikke
lingslanden willen steken, kan volgens
haar uit andere bron worden aangevuld
tot 400 miljoen dollar. Aan bestrijding van
de honger willen de VS volgend jaar 90
miljoen dollar besteden en aan de duur
zame bosbouw 53 miljoen dollar in de ko
mende vier jaar.
Mensenrechten- en milieuorganisaties
kijken anders tegen de plannen voor part
nerschappen aan. Zij vinden dat die de re
geringen de mogelijkheid bieden hun ver
antwoordelijkheid voor water- en elektri
citeitsvoorziening af te schuiven, terwijl
de bedrijven in de partnerschappen strik
te regelgeving kunnen ontlopen.
Misbruik zou dan op de loer kunnen lig
gen omdat er nauwelijks zal worden ge
controleerd of de economische ontwikke
ling ten koste van het milieu gaat en of
een bepaald doel wordt bereikt. „Multina
tionals zijn niet in staat de wereld water te
verschaffen", zei een woordvoerder van
Friends of the Earth.
De Nederlandse delegatie bij de duur
zaamheidstop in Zuid-Afrika heeft de eer
ste stappen gezet bij de afsluiting van
partnerschappen tussen bedrijven en
overheden. Met Indonesië en Mali zijn af
spraken gemaakt over waterprojecten, en
over voedselveiligheidsprojecten in Ethio
pië en Eritrea zijn gesprekken gaande.
Voorwaarde voor deelname is dat bedrij
ven rekening houden met het milieu en
laten blijken dat ze oog hebben voor soci
ale vraagstukken.
om toestemming gevraagd. Dat hoeft
overigens ook niet, omdat in Nederland
de vrijheid van vereniging en vergadering
geldt, mits men zich aan de wet houdt,
aldus een woordvoerder van het departe
ment. De bijeenkomst is een vervolg op
het bezoek van zes Iraakse oppositielei
ders eerder deze maand aan Washington.
Ze spraken daar met vertegenwoordigers
van de Amerikaanse regering. Die wil de
huidige Iraakse president Saddam Hus
sein uit het zadel wippen, mede door de
oppositie te steunen.
De VS sluiten militair ingrijpen tegen
Bagdad evenwel niet uit, ondanks het feit
dat niemand hen daar in steunt. De
Amerikaanse vice-president Cheney heeft
de bondgenoten van de VS gisteren be
loofd dat president Bush hen zal consul
teren over een eventuele aanval op Irak.
Cheney benadrukte wel dat hij vindt dat
afschrilcken en isoleren geen goede mid
delen zijn om Irak in de hand te houden.
Maandag hield de vice-president een
harde toespraak, die de speculaties over
een op handen zijnde aanval op Irak aan
wakkerde. Gisteren was Cheney iets min
der fel, maar ook nu beschuldigde hij
Saddam Hussein van het ontwikkelen
van chemische, biologische en nucleaire
wapens.
De Franse president Chirac schaarde zich
gisteren duidelijk in het kamp van de te
genstanders van een Amerikaanse mili
taire operatie in Irak. De president kan
zich niet vinden in 'een eenzijdig en pre
ventief gebruik van macht', zoals hij de
Amerikaanse plannen bestempelde. Op
een conferentie voor ambassadeurs in
het Elysée zei hij dat de VN-Veiligheids-
raad een grotere rol zou moeten spelen
in de kwestie-Irak.
yichang - China heeft de afgelopen weken weer eens mogen er
varen wat er gebeurt als de machtige rivier de Yangtze meer wa
ter te verwerken krijgt dan ze aan kan. Door overvloedige regen
val dreigt het door de rivier gevoede reusachtige Dongting-meer
nog altijd overstroomd te worden, en staan flinke delen van het
land onder water. Om de waterstanden in de Yangtze beter te
kunnen regelen, begon Peking enkele jaren geleden met de aan
leg van de enorme Drie Kloven Dam. Arbeiders werken hier aan
de waterhoogtemeter van het gigantische bouwwerk. Dat is niet
onomstreden. Achter de dam ontstaat een enorm stuwmeer,
waarvoor vele duizenden mensen huis en haard hebben moeten
verlaten. Critici vrezen bovendien de desastreuze gevolgen in
het geval de dam het ooit zou begeven. De overstromingen van
de afgelopen weken zouden in het niet vallen bij de vloedgolf
die dan ontstaat. Ook financieel is de dam overigens een mega
project. Het bouwwerk kost 80 miljard euro. China verwacht
echter een groot deel van de kosten te kunnen terugverdienen
door elektriciteitswinning. Foto: Reuters/Guang Niu
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
tel aviv - Hoe ziet een zelf
moordterrorist er uit? De Israëli
sche politie heeft een brochure
laten drukken waarin staat hoe
het publiek iemand kan herken
nen die mogelijk een zelfmoord
aanslag in de zin heeft. Na meer
dan 75 van dergelijke aanslagen
in de afgelopen twee jaar vindt
de overheid het daarvoor de
hoogste tijd.
De kritiek dat zo'n brochure po
tentiële zelfmoordterroristen
helpt, doordat ze nu weten hoe
ze opvallen, gaat volgens de po
litie niet op. De Palestijnse mili
ties zouden in de afgelopen
maanden al ongeveer alle ca
mouflagetechnieken hebben
aangewend, met inbegrip van
het verven van het haar, het dra
gen van legeruniformen en het
zich vermommen als vrome jo
den.
Voor Israëliërs is waakzaamheid
op straat al lang geleden een
tweede natuur geworden. Veel
nieuws bevat de brochure dan
ook niet. Iedereen weet dat zelf
moordterroristen soms onnodig
zware kleding dragen om explo
sieven aan het oog te onttrek
ken. Het is ook geen nieuws dat
een Palestijn die in het centrum
van een Israëlische stad schich
tig om zich heen kijkt verden
king oproept. Andere tips zijn te
kijken of er iets uit iemands kle
ding steekt, of iemand sterk
transpireert of mompelt en of
iemand zich speciaal inspant
om politieagenten en soldaten
te vermijden. Bij de geringste
twijfel is het advies: bel het
alarmnummer van de politie.
Auto's met bommen aan boord
hebben doorgaans valse of
slecht leesbare kentekenplaten,
staat er in de brochure. En let
ook op auto's die zwaar achter
over hellen door het gewicht
van explosieven in de bagage
ruimte, of staan geparkeerd op
vreemde plaatsen. De folders
liggen vanaf volgende week op
de balies van alle Israëlische po
litiebureaus en zullen worden
verspreid op alle basisscholen in
het land.
moskou/ar - Het officiële on
derzoek naar de ondergang van
de Russische kernonderzeeër
Koersk heeft een schrikbarende
lijst van slordigheden, tekortko
mingen en fouten opgeleverd.
Dat meldde de regeringskrant
Rossijskaja Gazeta gisteren. Zo
zijn ook op andere Russische
onderzeeërs lekkages van torpe
dobrandstof geconstateerd.
Zo'n lek werd de Koersk in au
gustus 2000 fataal.
De krant bracht vier pagina's
met uitvoerige details van het
onderzoek naar de ramp, die al
le 118 bemanningsleden het le
ven kostte. Justitie sloot het on
derzoek vorige maand af met de
mededeling dat niemand per
soonlijk schuldig is aan de ex
plosie, die werd veroorzaakt
door het lekken van het hoogst
brandbare waterstofperoxide
door scheurtjes van een torpe
do.
De explosie, met de kracht van
een zwakke aardbeving, deed
zich voor toen de stof in contact
kwam met kerosine en staal. De
torpedo die de ontploffing ver
oorzaakte, was in 1990 in Ka-
zachstan gebouwd, kort voor de
ineenstorting van de Sovjetunie.
Het projectiel was in 1994 voor
het laatst gecontroleerd. Onder
zoekers constateerden dat enke
le onderdelen één tot zes jaar
langer dienst hadden gedaan
dan hun officiële levensduur.
De onderzoekers vonden op tor
pedo's in andere onderzeeërs
ook slechte pakkingen en rub
ber ringen, waardoor waterstof
peroxide weglekte uit torpedot
anks. De inspecteurs vonden
zelfs roestplekken op enkele wa
pens. Verder bleek dat de fatale
torpedo was gecontroleerd en
geladen door ongekwalificeerde
stafleden, en dat de bemanning
van de Koersk nog nooit derge
lijke torpedo's aan boord had
gehad.
Toen de Koersk zonk, werden
de reddingspogingen gehinderd
door een soortgelijke combina
tie van slordigheid, onverant
woordelijkheid en ontoereiken
de uitrusting. Terwijl de autori
teiten buitenlandse hulp bleven
weigeren, deden Russische red
dingswerkers een week lang ver
geefse pogingen de Koersk te
bereiken.
De onderzoekers concludeerden
dat alle bemanningsleden bin
nen acht uur na de explosie
stierven aan kolendampvergifti
ging, en dat hulp hoe dan ook te
laat zou zijn gekomen. De Rus
sische natie was niettemin hevig
geschokt over het gekluns van
de marine en de regering, en het
prestige van president Vladimir
Poetin liep een forse deuk op.
kopenhagen/afp-anp - De hui
dige EU-voorzitter Denemarken
heeft een vredesplan opgesteld
voor het Midden-Oosten. De in
houd zal vandaag en morgen
aan de orde komen op een in
formele top van de Europese
ministers van buitenlandse za
ken in Denemarken.
Het Deense voorstel voorziet in
de oprichting van een 'voorlopi
ge' Palestijnse staat in 2003.
Twee jaar later moet deze staat
volwaardig een feit zijn. De eer
ste fase van het plan betreft on
derhandelingen tussen Israël en
de Palestijnse autoriteit, deze
herfst. Vóór de verkiezingen in
de Palestijnse gebieden in janu
ari 2003 moet er dan een ak
koord ligggen over Israëlische
terugtrekking uit de herbezette
Palestijnse regio's.
Na de verkiezingen moet een
nieuwe ronde van onderhande
lingen in augustus 2003 uitmon
den in de 'voorlopige' Palestijn
se staat. In 2005 moet er een
volwaardig Palestina zijn 'met
beperkte bewapening'. De jood
se staat moet in deze fase ook
besprekingen voeren met Liba
non en Syrië. Het plan voor een
Palestijnse staat met aanvanke
lijk voorlopige grenzen is niet
nieuw. Onder meer de VS op
perden deze gedachte eerder,
maar een afgebakend plan met
een tijdschema bleef tot dusver
uit.
Israëlische media zeiden eerder
dit jaar dat de Israëlische pre
mier Sharon best met een voor
lopige Palestijnse staat kan le
ven, maar dan wel een staat
zonder de Palestijnse leider Ara
fat en pas nadat de Palestijnen
hun 'terreur' hebben gestaakt.
Een voorlopige staat kan in de
visie van Sharon overigens best
tien tot vijftien jaar blijven be
staan.
Volgende week wil de Deense
regering het plan presenteren in
Saudi-Arabië, Egypte, Israël en
aan de Palestijnse Autoriteit.
harare-hilversum/anp-dpa-rtr-
ap - Een bom heeft gisteren de
studio en de kantoorruimte van
een onafhankelijk radiostation
in de Zimbabwaanse hoofdstad
Harare vernietigd. Niemand
raakte bij de aanslag gewond,
maar de schade aan het gebouw
is groot. De zender Voice of the
People, die met Nederlands geld
wordt gesteund, staat zeer kri
tisch tegenover het dictatoriale
bewind van president Mugabe.
Twee of drie gewapende man
nen dwongen de bewaker te
vertrekken en gooiden vervol
gens een bom naar binnen, al
dus een advocaat van de zender.
De uitzendingen van Voice of
the People worden via Radio
Nederland Wereldomroep uitge
zonden. „De programma's wor-
der in Zimbabwe opgenomen
en worden daarna via internet
aan ons doorgegeven", aldus
een woordvoerster van de We
reldomroep. „Via Hilversum
worden ze dan per satelliet naar
Afrika doorgestraald."
De regering had Voice of the
People en het vanuit Groot-Brit-
tannië opererende station SW
Africa er eerder van beschuldigd
vijandige propaganda uit te zen
den en aan te zetten tot politie
ke verdeeldheid.
In december 2000 werd de
drukkerij van de enige onafhan
kelijke krant in Zimbabwe door
een bom vernield. Enkele dagen
daarvoor had minister van in
formatie Jonathan Moyo de
krant, The Daily News, omschre
ven als de spreekbuis van de op
positie en een bedreiging van de
nationale veiligheid.
door onze correspondent
Frans Lindenkamp
sao paulo - 'Bejaarde vrouw thuis bewerkt met gloeiend
strijkijzer om haar te dwingen tot afgeven spaarcenten'.
'Jonge rovers schieten uitbaatster kraampje dood voor de
ogen van haar 3-jarig kind'. 'Ontvoerde knul vermoord na
betaling losgeld. Hoofdverdachten: twee politiemannen'.
De krantenkoppen in Argentinië liegen er niet om. De gi
gantische verpaupering, resultaat van de al vier jaar aan
houdende economische crisis, vertaalt zich in een angst
aanjagende explosie van de criminaliteit.
Argentinië behoorde met Chili en Uruguay altijd tot de
veiligste landen van Zuid-Amerika. Maar de laatste tijd
is Buenos Aires, ook wel het Parijs van Zuid-Amerika ge
noemd, meer gaan lijken op Rio de Janeiro dan op de
Franse hoofdstad. Kon je enkele jaren geleden nog tot
diep in de nacht veilig over straat, nu is het oppassen
geblazen. „Buenos Aires is veranderd in een gevaarlijke
stad", klaagt dokter Stella Reyes (56). „Vroeger durfde ik
in mijn eentje 's avonds laat nog naar huis te lopen na
een avondje uit. Nu bel ik consequent een taxi. Een taxi
aanhouden op straat is ook uiterst link geworden."
De misdaadcijfers bevestigen haar angst. Het aantal ge
welddadige overvallen is in tien jaar tijd verdrievoudigd.
Om de 6 seconden wordt er in de provincie Buenos Ai
res - de belangrijkste van het land - een delict gepleegd.
Dat wordt met name in de hand gewerkt doordat de Ar
gentijnen door de bankcrisis thuis 28 miljard dollar aan
spaarcenten 'onder de matras' bewaren.
Ook het aantal moorden is flink gestegen, de laatste
acht jaar met 900 procent. Hoewel het cijfer nog steeds
een factor tien lager ligt dan in de Braziliaanse metropo
len Sao Paulo en Rio de Janeiro, zit de schrik goed in.
Vooral het risico slachtoffer te worden van een 'express
kidnapping' is enorm gegroeid. Die onvoeringen wor
den zo genoemd omdat de prooi meestal binnen enkele
uren wordt vrijgelaten.
De criminelen hebben het voorzien op de bankrekening
van de gijzelaar of vragen een niet overdreven losgeld in
de weet dat het voor de familie snel bij elkaar te bren
gen is. In 2001 registreerde de politie van Buenos Aires
20 express-ontvoeringen, dit jaar tot dusver al 121. De
vrees voor zo'n kidnapping weerspiegelt zich in de bo
demprijzen voor tweedehands luxe personenwagens.
Weinigen durven nog in een 'dure bak' te rijden uit
angst de aandacht op zich te vestigen.
De snel stijgende criminaliteit houdt direct verband met
de enorme toename van de armoede. De economische
neergang valt overal aan af te lezen. Een op de zes ge
zinnen knoopt de eindjes aan elkaar met ruilhandel.
Voorts is de Argentijn - altijd verzot op eten buiten de
deur - uit kostenbesparing massaal thuis aan het koken
geslagen. Mensen gaan om diezelfde reden ook steeds
vaker op de fiets naar het werk. Daardoor is het verkeer
in de hoofdstad met 20 procent afgenomen.
Maar nog schokkender zijn de jongste armoedecijfers
van het Argentijnse Bureau voor de Statistiek (Indec).
Eén op de drie Argentijnen zit zonder werk of draait te
weinig uren om behoorlijk te kunnen rondkomen. Sinds
de crisis vorig jaar december in volle omvang zichtbaar
werd, is het aantal mensen dat op of onder de absolute
armoedegrens zit gestegen van 36 naar 51 procent. Voor
eind van dit jaar wordt uitgegaan van 63 procent. Drie
decennia geleden bedroeg dit percentage nog slecht 7
procent. Volgens het Indec zijn intussen negen miljoen
mensen - de helft ervan kinderen - als 'ondervoed' te
betitelen. Het enige wat hen bezighoudt is de volgende
hap eten, en dat in het land dat de graanschuur van
Zuid-Amerika heet. Het toont de omvang van het on
stuitbare verval aan in een natie die zich in de jaren der
tig van de vorige eeuw nog mocht rekenen tot de tien
rijkste landen ter wereld.
