BINNENLAND 2
Longkanker treft vrouw vaker
Kerkrade onderzoekt
'geheim congres FIS'
'Gillende sirenes maken ook herrie'
Steeds meer schadevergoeding voor ex-verdachten
J
jdachte vrij in
"Verbom-zaak
iwroom Ikea
trlopig dicht
tl ruimte voor
irtollig water
in huldiging
v Feyenoord
test tegen
renvechten
eker springt
hoog uit raam
tenluider
baan niet
Plannen voor aanslag op
basis België al lang bekend
Nieuw systeem
om nationaliteit
te controleren
Overschot Hooglanders
Onderzoekers:
Een op de drie
Nederlanders
krijgt kanker
Oogstfeest in modern jasje
Nederland spil in drugshandel
idam - Een van de drie
:hten in de zogeheten
bom-zaak in Rotterdam is
;dag vrijgelaten. Tegen de
ige man werd vorige week
11 ie jaar cel geëist vanwege
Al in de zaak waarbij een
verker van het explosie-
)ruimingscommando
gewond raakte. Dat ge-
e toen een explosief ont
ij in de achterbak van een
U Tegen de twee andere
Khten is zeven en acht jaar
Kist.
*;Jrdam - Het leed is nog
>leden in de Ikea-vesti-
0 Amsterdam. Het Zweed-
onwarenhuis gaat woens-
I eer open, maar de show-
Fop de eerste verdieping
roorlopig dicht. Afgelopen
l {inde stortte een deel van
ik in door een stortvloed
igenwater. Ikea zet op het
MKrdek een tent van 800
Bite meter voor een tijde-
^ïowroom. Ook is er een
Jk kinderparadijs. Mensen
It hadden voorzien op wa-
Jadekoopjes komen be-
Qi uit. „We zijn erg kritisch
spullen. Het meeste is
Speek al afgevoerd of ge-
»n we als showmodel",
fen woordvoerster.
Iastad - De provincie
I-Brabant en de negen
ptse waterschappen wil-
iOOO hectaren waterber-
B |ebied realiseren in de
'cie. Dit is nodig om er-
zorgen dat Brabanders
7jn de haverklap te maken
j met wateroverlast. Dat
gedeputeerde Verheijen
;n tijdens de Noord-Bra-
t Waterschapsdag in Wil-
jd bekendgemaakt. Regen
laatste jaren plaatselijker
^iger dan een aantal jaren
In. Daar komt bij dat de
elheid verharde opper-
Jin Brabant toeneemt. De
1 worden geraamd op 40
in euro per jaar.
idam - De spelersgroep
'yenoord krijgt geen hul-
Jin Rotterdam als de club
pg de wedstrijd om de
jese Supercup tegen Real
|d wint. De reden is dat de
(kelijke plaats voor de
jing, het Stadhuis op de
ingel, wordt verbouwd,
fbben de gemeente Rot-
h, Feyenoord en de poli
teren laten weten.
rag - Actievoerders heb-
steren bij Portugese am
ies in diverse Europese
I gedemonstreerd tegen
jtvechten. Het Comité An-
envechten stond met en-
entallen personen bij de
Isade in Den Haag. Aan-
g voor de protesten is de
atie, na 74 jaar van gedo-
oor de Portugese regering
t zogenoemde 'Spaanse
a' in het dorp Barrancos.
variant worden de stie-
de ring gedood. In de rest
•rtugal is het de gewoonte
dieren na het gevecht in
ichthuis aan hun einde
»ch - Een 36-jarige man
Bosch is in de nacht
lensdag op donderdag
;ewond geraakt toen hij
i ehoog uit een raam was
I ngen. Tijdens zijn in-
I loging in een woning was
betrapt door de 33-jari-
roner. De inbreker is aan-
den voor diefstal met gë-
n het ziekenhuis zijn on-
!er enkele diepe snijwon-
;n gebroken bekken en
ebroken hielbenen ge
teerd. Ook de bewoner is
louden.
itdam - Klokkenluider
keert niet terug in zijn
fe van operator en plaats-
gend wachtchef bij NRG
Research consultan-
up), de beheerder van de
actor in Petten. Het ge-
|iof in Amsterdam wees
i die eis van Schaap in
beroep af. De teleurstel-
i Schaap is groot. Te-
)mdat de door hem ver-
inhoudelijke uitspraak
t gerechtshof ontbreekt.
het vonnis kan Schaap
niet meer terugkrij-
ndat zijn ontslag per 1
lis is ingegaan en hij
feg dus geen baan meer
jeen woord over de be-
j; van klokkenluiders
kij, die de veiligheidsrisi-
et de kernreactor in Pet-
de kaak stelde.
vrijdag 30 AUGUSTUS 2002
kerkrade/gpd - De gemeente
Kerkrade gaat een onderzoek in
stellen naar een geheim congres
van het Algerijnse Front Islami-
que du Salut (FIS) dat begin au
gustus in de gemeente plaats
zou hebben gevonden. De
Waalse senator en burgemeester
van Huy Anne-Marie li zin be
weert dat op 3 en 4 augustus
zo'n twintig leiders van de partij
bij elkaar zijn gekomen in de
Limburgse plaats.
De gewapende tak van het FIS
wordt medeverantwoordelijk
gehouden voor massaslachtin
gen in Algerije die tijdens de
burgeroorlog van 1992 en 1997
aan tienduizenden mensen het
leven hebben gekost.
Lizin zei begin deze maand al
dat het congres niet in België
was gehouden, zoals door de
Arabische zender Al-Jazeera
werd gesteld, maar in Neder
land. Verschillende websites van
het FIS bevestigden dat er op 3
en 4 een congres is gehouden
onder de naam 'Martelaar Ab-
delkader Hachani', maar de lo
catie werd geheim gehouden.
De gemeente Kerkrade zegt
niets te weten van het congres.
„We waren er niet van op de
hoogte", aldus gemeentewoord
voerster Bertrand. „Zo'n verga
dering is overigens niet verbo
den. Maar we gaan er nog wel
achteraan."
Het fundamentalistische FIS
werd kort nadat de partij de eer
ste ronde van de verkiezingen in
1992 had gewonnen verboden.
Een burgeroorlog met duizen
den doden, waaronder veel bur
gerslachtoffers, was het gevolg.
De groepering is in Nederland
niet verboden.
door onze correspondent
Pascale Thewissen
brussel/gpd - Justitie in België
vermoedde al in juni van dit jaar
dat terroristen een aanslag be
raamden op een Amerikaans
doelwit in België, vermoedelijk
de luchtmachtbasis Kleine Bro-
gel in het Belgisch-Limburgse
Peer. Op die basis zouden kern
wapens opgeslagen liggen. Het
zou de terroristen echter veeleer
te doen zijn om de circa hon
derd Amerikaanse militairen die
in Peer gelegerd zijn dan om het
nucleaire materieel.
Dat meldde de krant De Stan
daard gisteren. Het openbaar
ministerie in Rotterdam maakte
woensdag bekend dat de drie
extremisten, die in september
vorig jaar in Nederland werden
opgepakt, een aanslag voorbe
reidden op een 'Amerikaanse le
gerbasis in België'. Om welke
basis het gaat, liet het Rotter
damse OM in het midden.
Volgens De Standaard was in ju
ni al bekend dat Kleine Brogel
mogelijk een doelwit was van
terroristen, maar werd er reke
ning mee gehouden dat een in
België opgepakte Tunesiër de
plannen voor een mogelijke
aanslag in Peer had verzonnen.
België heeft aangekondigd Ne
derland om inzage te vragen in
de informatie waarop zij haar
den haag/anp - De Immigra
tie- en Naturalisatiedienst
(IND) heeft een nieuw hulp
middel om de nationaliteit van
asielzoekers zonder papieren
te controleren. Aanmeldcen
trum Ter Apel ontwikkelde het
Herkomst Informatie Systeem
(HIS), dat daarvoor gebruik
maakt van door het Russische
leger gemaakte, zeer gedetail
leerde, landkaarten.
De ondervrager kan met de
kaarten gerichte vragen stellen
over het land van herkomst,
aldus een woordvoerder van
de IND vandaag. Zo wil de
IND bijvoorbeeld weten waar
de asielzoeker langskwam op
weg naar zijn werk.
Het is de bedoeling nooit de
zelfde vragen te stellen. Dat
voorkomt dat vluchtelingen
zich erop kunnen voorberei
den als de vragen in omloop
komen.
Ook ondervraagt de IND asiel
zoekers uitgebreid over hun
identiteit en reisroute. „De in
formatie die daaruit komt, be
paalt of iemand wordt toegela
ten tot de asielprocedure", al
dus de woordvoerder.
Ook de overige drie aanmeld
centra in Rijsbergen, Zevenaar
en Schiphol voeren binnen
kort het nieuwe systeem in.
verklaringen baseert.
Volgende week maandag moe
ten een tot de islam bekeerde
Fransman en twee Algerijnen
voor de Rotterdamse rechtbank
verschijnen. Ze zouden deel uit
maken van Takfir wal Hijra, een
extremistische moslimorganisa
tie. Van de Fransman is bekend
dat hij een goede bekende was
van een Britse 'shoebomber',
die met in Amsterdam gekochte
explosieven in zijn schoenen
werd betrapt op een vlucht van
Parijs naar de VS.
In het Brusselse Ukkel werd op
13 september vorig jaar een Tu
nesische ex-voetballer gearres
teerd. Ook hij zou contacten
hebben gehad met de Brit en de
Fransman. In zijn woning wer
den verboden wapens en een
lijst met chemische formules ge
vonden om een gifbom te ma
ken.
Van Kleine Brogel wordt al jaren
beweerd dat er een dozijn kern
wapens ligt. Volgens experts
hoeft een aanslag op de lucht
machtbasis in Peer echter geen
nucleaire ramp te betekenen,
omdat de bommen niet op
scherp staan en bovendien in
streng beveiligde bunkers liggen
opgeslagen. De Belgische over
heid heeft nooit officieel willen
toegegeven dat er op Kleine
Brogel kernwapens aanwezig
zijn.
rheden - De vereniging Natuurmonumenten
zit met een overschot aan Schotse Hooglan
ders in Nationaal Park Veluwezoom. Het park
telt momenteel, twintig jaar nadat de eerste
tien runderen werden uitgezet, 230 dieren. De
runderen mogen volgens de huidige regels
niet buiten het park komen. Snelle aanpas
sing van de wet is daarom nodig, aldus Na
tuurmonumenten. Door het grote aantal die
ren dreigt de komende winter een tekort aan
voedsel. Natuurmonumenten voedert de run
deren liever niet bij, omdat de kudde daar
door alleen maar verder groeit.
Foto: ANP/Toussaint Kluiters
Minachting voor
het vrouwelijke
denken opheffen
den haag/gpd - Het opheffe4
van 'de wezenlijke minachting
voor de rechterhersenhelft (hef
vrouwelijke denken)', met die
doelstelling heeft onderneem:
ster Jeannette Poorter uit Mid
delburg zich bij de LPF aange
meld als kandidaat-staatssecre
taris voor emancipatie- en ge
zinszaken. Poorter is oprichter
en directeur van Artemis, eeti
coöperatie van voor zichzelf
werkende vrouwen. „Ik dacht
niemand wil die baan, dus laat
ik me maar eens melden."
De Middelburgse heeft haar
sollicitatiebrief openbaar ge
maakt, „met het oog op de
worstelingen rondom het zoe:
ken naar een geschikte staats^
secretaris. Ik heb besloten aa$
die worsteling een einde te ma
ken."
Ze stelt zich achter de opvattim
gen van Pim Fortuyn over dé
emancipatie van allochtone
vrouwen. Maar ook de emanci
patie van Nederlandse vrou
wen staat nog in de kinder
schoenen, zegt ze in haar brief
De samenleving is toe aan een
volgende evolutionaire staff
meent ze.
De LPF maakt waarschijnlijk
begin volgende week bekent!
wie ze als staatssecretaris voor
draagt. Er zou gekozen kunnen
worden uit drie kandidaten,
waarvan Khee Li an Phoa, de
huidige directeur van de Stich
ting Verantwoord Alcoholge
bruik, de meest serieuze lijkt
Poorter, moeder van een zoon
van 12 en getrouwd, vermoedt
dat zij een van de andere twéé
kandidaten is.
den haag/gpd - Nederlandse
vrouwen krijgen steeds vaker
longkanker. Het aantal vrouwen
met longkanker is tussen 1989 en
1998 met 50 procent gestegen.
Bij mannen daalde het aantal
slachtoffers in die periode met 22
procent. Dat blijkt uit twee rap
porten van de Nederlandse Kan
kerregistratie, die de cijfers krijgt
van de negen regionale kanker
centra.
De onderzoekers hebben bere
kend dat één op de drie Neder
landers kanker krijgt. Mannen
hebben nog altijd een grotere
kans op kanker dan vrouwen,
maar dat verschil wordt met het
jaar kleiner. Ook hebben man
nen nog altijd een grotere kans
om longkanker te krijgen. Maar
kwam de longziekte in 1989 bij
mannen nog 6,4 keer zo vaak
voor als bij vrouwen, dat ver
schil was in 1998 teruggelopen
naar 3,4 keer.
Defacto, kenniscentrum op het
gebied van gezondheidsschade
door roken, is niet verrast door
de cijfers. „Effecten van roken
komen ongeveer dertig jaar later
naar buiten en vrouwen zijn
eind jaren '60 en in de jaren '70
veel meer gaan roken", zegt
woordvoerder Zeeman. Uit on-
derzoek van Defacto blijkt dat
juist vrouwen vaak moeilijk met
roken kunnen stoppen. Daar wil
het kenniscentrum nu extra
aandacht aan besteden.
De rapporten geven verder aan
hoe vaak kanker voorkomt. De
stijging van longkanker bij vrou
wen is de meest opvallende
trend, maar ook prostaatkanker
bij mannen (37 procent) en
slokdarmkanker (40 procent)
nemen fors toe. Bij vrouwen
nam borstkanker toe met 16
procent. Daarentegen nam gal
blaaskanker flink af met 40 pro
cent. Het aantal gevallen van
huidkanker nam wel toe. Vol
gens de onderzoekers komt dat
door te veel onbeschermd zon
nen in de jaren '70/'80. Met na
me inwoners van de kustprovin
cies hebben er last van.
In 1998 werden 66.000 nieuwe
gevallen van kanker geconsta
teerd. Dat zijn er 2.000 meer dan
tien jaar eerder. Bovenaan sta^t
borstkanker met ruim 10.000 ge
vallen. Daarnaast staan long
kanker met bijna 9.000 nieuwe
gevallen, darmkanker (8.600) en
prostaatkanker (6.600) hoog op
de lijst van veel voorkomencfe
kankersoorten.
De Landelijke Belangenvereni
ging van Tabaksdistributeurs
(LBT) noemt de cijfers 'ernstig^,
maar benadrukt dat roken een
vrije keuze is. De branche pro
beert momenteel, op last van de
overheid, vooral te voorkomen
dat jongeren gaan roken.
raalte - De Overijsselse gemeente Raalte staat dezer dagen in het teken van het jaarlijkse Stöppelhaene-
feest, gebaseerd op de oogstfeesten van vroeger. Naast muziek, exposities en een boerendag is er ook een
opticht met praalwagens versierd met zaden en andere oogstproducten. De jeugd liet zich daarbij inspire
ren door de bekende fastfoodketen McDonalds. Foto: GPD/Ron Nagtzaam
door John Bruinsma
Nijmegen - Omwonenden van
het UMC St. Radboud in Nijme
gen, die zich storen aan het ge
luid van de traumahelikopter,
staan niet alleen. In Groningen
ergeren buurtbewoners zich aan
het lawaai van de traumaheli
van het Academisch Ziekenhuis,
toevallig net als de Nijmeegse
helikopter ook een McDonnel
Douglas Explorer 902.
In absolute waarde is de ge
luidsoverlast van de twee heli's
minder dan die van de Bölkow-
105 waarmee medische hulp
troepen in Amsterdam en Rot
terdam in allerijl naar ongeval
len of ander onheil worden ge
vlogen. Die traumaheli's wentel
wieken een decibel of tien lui
der.
Maar de heli's van Amsterdam
en Rotterdam pendelen niet
heen en weer tussen station en
hangar. Het mobiel medisch
team in Amsterdam opereert
vanuit een ruimte vlak onder
het dak van het VU-ziekenhuis,
waar het toestel na gedane ar
beid ook wordt geparkeerd. En
het mobiel medisch team in
Rotterdam heeft Rotterdam Air-
port als uitvalsbasis én parkeer
plaats.
Dat scheelt toch weer twee
vliegbewegingen ten opzichte
van Nijmegen en Groningen. In
die steden vliegt de heli 's
Gedoogvergunning
traumahelikopter
De traumahelikopter van het
Radboud Ziekenhuis in Nij
megen mag met een ge
doogvergunning blijven vlie
gen. Dat heeft de provincie
Gelderland gisteren bekend
gemaakt De Raad van State
besloot woensdag dat de he
li aan de grond moest blij
ven wegens een ongeldige
vergunning. De raad achtte
de geluidsnormen in die ver
gunning onduidelijk. Vol
gens de provincie is dat om
dat vooraf nooit is vast te
stellen hoe vaak de helikop
ter uitrukt. Twee milieugroe
peringen en een omwonen
de hadden tegen het gebruik
van de traumaheli bezwaar
aangetekend.
avonds naar een parkeerplaats
buiten het ziekenhuis, om daar
de volgende ochtend weer terug
te keren. De Groningse heli
wordt tussen zonsondergang en
zonsopgang op vliegveld Eelde
gestationeerd.
In Groningen wordt de aanpas
sing van de milieuvergunning -
waardoor zes vliegbewegingen
per dag zijn toegestaan, inclusief
de twee van en naar de parkeer
plaats - aangevochten. De buurt
zou het liefst zien dat het mobiel
medisch team helemaal weg
blijft van het ziekenhuisterrein
en dat op een andere plek bui
ten de stad een basis wordt ge
zocht.
Maar het ziekenhuis heeft er alle
vertrouwen in dat aan de huidi
ge situatie niet zal worden ge
tornd door de Raad van State.
Volgens woordvoerder Verha
gen is, anders dan in Nijmegen,
de vraag om een aanpassing wéj
vergezeld gegaan van een on
derzoek naar de geluidsbelas
ting. Bovendien is eind volgende
week de hangar klaar die op he^
dak van het Groningse zieken
huis is gebouwd. Vanaf dat mo
ment hoeft de heli 's avonds niét
meer op Eelde te worden gesta
tioneerd. „Dan hebben de
buurtbewoners er ook minder
last van."
Dat omwonenden die de heli's
over zich heen horen en zien
vliegen, hun gelijk trachten te
halen door bezwarenprocedures
kan manager Coumans van het
traumacentrum Zuidwest Ne
derland billijken. „Er zijn im
mers regels." Aan de andere
kant vindt hij wel dat 'we ons
moeten focussen op de maat
schappelijke meerwaarde van
de traumahelikopter'. In die zin
is geluidsoverlast ook een kwes
tie van hoe je het beleeft. „Een
ambulance met gillende sirenes
maakt ook lawaai."
rijswijk/anp - Nederland heeft
als nooit tevoren een spilfunctie
in de internationale drugshan
del. Dat blijkt uit rapporten van
de Britse criminele inlichtingen
dienst NCIS en de Amerikaanse
drugsbestrijdingsorganisatie
DEA.
Internationaal opererende
drugsorganisaties zoeken steeds
meer directe contacten met hun
leveranciers in Nederland. Ze
willen steeds grotere partijen
drugs afnemen, zonder daarbij
tussenpersonen in te schakelen.
Nederland blijft de belangrijkste
bron van xtc in de Verenigde
Staten en Groot-Brittannië.
„Ongeveer 80 procent van alle
pillen die in de VS in beslag
worden genomen, zijn in Ne
derland gemaakt", stelt de Ame
rikaanse DEA vast.
Uit het Britse rapport blijkt ver
der dat in Nederland en Spanje
wordt gezorgd voor de mondiale
distributie van drugs en dat
bendes steeds vaker verschillen
de soorten drugs in één trans
port smokkelen. Deze cocktails
worden meestal vervoerd door
gespecialiseerde transporteurs,
voor verschillende afnemers.
Nederland speelt ook een be
langrijke rol als de toegangs
poort voor cocaïne uit Colom
bia, bestemd voor landen in de
EU. Daarnaast distribueren cri
minelen in Nederland de cocaï
ne die in Spanje aan land is ge
bracht. Britse misdadigers orga
niseren de transporten van co
caïne uit Nederland naar Enge
land. Tot nu toe werd aangeno
men dat dat gebeurde door Co-
lombianen.
den haag/gpd - „Veel te hoog." Dat was
het oordeel van advocaat Piet Doedens
over de claim van 4,2 miljoen euro die
zijn collega Gertjan Knoops begin deze
week indiende. Knoops wil dat geld voor
zijn cliënten Wilco Viets en Herman du
Bois omdat dit tweetal ten onrechte ze
ven jaar in de gevangenis zat op verden
king van de moord op Christel Ambrosius
in 1994. „De claim staat niet in verhou
ding tot wat in het verleden bij andere
zaken is toegekend."
Het aantal verzoeken bij justitie om een
schadevergoeding aan voormalige ver
dachten is de laatste jaren flink toege
nomen. Ook het toegekende bedrag is
sterk gegroeid. Ex-verdachten kunnen
een schadevergoeding vragen op basis
van twee artikelen in het Wetboek van
Strafvordering. Het gaat om een ver
goeding voor de periode die ten on
rechte in hechtenis is doorgebracht (ar
tikel 89) en een vergoeding van onder
meer gederfde inkomsten en kosten
van de raadsman.
Tussen 1990 en 2001 nam de uitgekeer
de vergoeding aan mensen die ten on
rechte hebben vastgezeten toe van 0,9
naar 5 miljoen euro. De vergoeding
voor gederfde inkomsten en juridische
bijstand liep op van 1,1 miljoen tot 7
miljoen euro.
In 1990 waren er 692 verzoeken van ex-
verdachten om een schadevergoeding
voor elke dag die ten onrechte in hech
tenis zou zijn doorgebracht. Daarvan
werden er 451 toegekend. Vorig jaar
waren er 1.923 verzoeken. Daarvan zijn
er 1.644 toegekend.
Een opmerkelijke claim was van de
twee broers Hoogenboom. De eigena
ren van een bewakingsbedrijf werden
ten onrechte verdacht van valsheid in
geschrifte. De twee broers kregen een
vergoeding van een miljoen gulden.
Een ex-politiechef Lancee van Ter
schelling kreeg een vergelijkbaar bedrag
nadat hij ten onrechte was verdacht
van ontucht met zijn dochter. Een oud
bankier Slavenburg mocht een half mil
joen gulden opstrijken nadat hij ten on
rechte van zwartgeldpraktijken was be
ticht.
Het is moeilijk om een rode lijn te ont
dekken bij de hoogte van de toegeken
de claims, vooral omdat de vergoeding
in 'billijkheid' moet worden betaald.
Dat is een rekbaar begrip. Maar er is
een standaardbedrag van 70 euro voor
elke ten onrechte in de cel doorge
brachte dag. Rechters hebben om dat
standaardbedrag gevraagd nadat was
gebleken dat de 'dagvergoeding' in het
ene arrondissement drie keer hoger
was dan in het andere.
Of het nu om een hoog of laag bedrag
gaat, het kan lang duren voordat justitie
met geld over de brug komt. Zo wordt
nog steeds geprocedeerd door een
toenmalige bordenwasser die in 1989
met twee collega's enkele weken werd
vastgezet op verdenking van de moord
op restauranthouder Fagel uit Bosch en
Duin. Hij eist een ton omdat zijn psy
chische ziekte door de hechtenis zou
zijn verslechterd.
