BINNENLAND 1
Gevolgen van
psychose zijn
verwoestend
'Bij zo'n ronselaar betaal je het buon giorno-tarief
Fraude was wel erg gemakkelijk bij provincie
Spekkopers bij Rijkswaterstaat
Beperken vakantie voor
leraar spreidt werkdruk
ider en baby
d in badkuip
enende loopt
erportret mis
>oliticus laat
|ia ongemoeid
i informatie
PKK-kopstuk
overlijdt na
an klimmuur
rijftien jaar
oor moord
Um - Officier van justi-
urt heeft gisteren voor
bank in Amsterdam
aar gevangenisstraf ge-
n een 40-jarige man
de moord op een 34-ja-
eind vorig jaar. Tegen
arige mededader eiste
negen jaar. De twee
ten woonden bij het
fer in. Na enorme hoe-
;n drank en cocaïne te
gebruikt, ontstond ru-
olgens werd het slacht-
verkt met staven en
waarna zijn keel werd
neden. De rechtbank
.praak op 12 septem-
raar buren
ibroek te laat
COMMENTAAR
Dodehoekspiegel
Fietsersbond wil invoering
dodehoekspiegel per direct
- Een 27-jarige Am-
vrouw en haar zeven
en oude baby zijn giste-
ironken in het ligbad,
ïilielid dat 's morgens
iek kwam, vond de moe-
ïaar kind levenloos in de
i. De politie vermoedt
noeder onwel is gewor-
ijk - Het moest een leuk
worden, maar film-
appij Warner Brothers
mde het premier Balke-
liet. WB stond niet toe
IDA-leider bij zijn af-
ran de fractie een teke-
eeg die op het portret
rry Potter was geba-
le tovenaarsleerling met
'.enende veelvuldig ver
is. Nu bleef het bij een
men, omdat WB op het
loment dreigde dat er
:es zou volgen als de te-
iubliek zou worden,
het portretrecht.
iC - LPF-staatssecretaris
iwen (cultuur) is niet
de media te gaan
ijven hoe ze hun be-
ig moeten verzorgen.
ieid van meningsuiting
•g op mijn toptien van
:hten. Ik ben niet van
lan te tomen", zei hij
ind in het tv-program-
In de LPF is altijd veel
ip de media geweest.
Ie NOS is voor LPF'ers
boosdoener. Voorma-
Jeleider Herben dreigde
'e kabinetsformatie dat
X^een appeltje te schillen'
e$ deze omroep.
dam - PKK-kopstuk
fCesbir is verantwoorde-
Jzeker 25 aanslagen op
ilitaire doelen in twee
provincies van Tur
en 1993 en 1995. Dat
lanvullende informatie
urkse autoriteiten aan
bank in Amsterdam
gestuurd. Turkije heeft
uitlevering gevraagd,
roeg vorig jaar septem-
iek asiel aan in Neder-
ndaag boog de recht-
h over de door Turkije
angeleverde informatie,
ig in de extra beveiligde
ik in Amsterdam begon
raging omdat een Turk-
ich op het laatste mo-
ugtrok uit angst voor
:he symathisanten.
:ht - Een 44-jarige in-
an Gulpen is gisteren
:n aan de verwondin-
jhij woensdagavond op-
ten val van een klim-
Gulpen. Hoe de man,
pen klimmer, precies
heeft kunnen komen, is
(ïog onduidelijk. Uit ver-
|n van getuigen blijkt
iimmer op het moment
ral een hoogte van zo'n
ter had bereikt. Voorlo-
=dt voorzichtig uitgegaan
menselijke fout.
vrijdag 30 AUGUSTUS 20O2
- De buren van minis-
.broek die ageren tegen
it aan het Vogellaantje
len, hebben de be-
ijn van zes weken
dag overschreden,
had Naarden zich gis-
de lange hoorzitting
Idoor de gemeente ver-
rgunning aan Heins-
en besparen. Maar
Ie de gemeente toch
De landelijke media
zich immers op de zaak
De ommissie beroeps-
aarschriften komt nu
inkele weken met een
an burgemeester en
Iers van Naarden. Het
lordeelt daarna of de
ing in stand blijft. De
:nden kondigden aan
s naar de burgerrech-
ppen om nakoming
overeenkomst met
bek af te dwingen.
Terwijl ze nog op hun bagage stonden te waiten werden reizigers
gisteren al geronseld door de actievoerende txichauffeurs.
Foto: ANP/Marco Okhuyzen
door Mare Brink
schiphol - Zo'n vijfenzeventig
taxichauffeurs hielden gisteren
een staking op Schiphol. Zij de
monstreerden tegen het ronselen
van reizigers in de aankomsthal
len door 'vrije rijders'. De chauf
feurs zijn het beu dat lucratieve
ritjes op deze manier aan hun
neus voorbij gaan. „Ze spugen
naar klanten als ze niet snel ge
noeg ja zeggen."
„Jij bent een grote galbak", zegt
een in T-shirt gehulde taxi
chauffeur tegen een man met
fleurige stropdas. Hij doet er
nog een schepje bovenop. „Je
jat ons geld", roept hij tegen de
man die langzaam wegloopt.
„Dat is nou zo'n vuile ronse
laar", legt de taxichauffeur uit.
Hij stelt zichzelf voor als 'Wiel
Debiel' ('Omdat ik twee keer per
dag m'n velgen poets').
Deze donderdagochtend houdt
hij met zo'n vijfenzeventig colle
ga's op Schiphol een staking en
een demonstratie. Net als de
meeste collega's steekt hij in de
aankomsthal een protestbord
omhoog. 'Nieuwe wet is ravage'
prijkt erop.
Die wet schiet volgens het Haar
lemse kantongerecht tekort om
taxichauffeurs zonder Schiphol-
vergunning te verbieden klanten
te 'ronselen' in de aankomsthal
len. De boete van 300 euro die
een 'ronselaar' onlangs van de
marechaussee kreeg was vol
gens de rechter ten onrechte
opgelegd. Dat betekent dat de
ronselaars zonder de luchtha
venvergunning klanten in de
aankomsthallen mogen wegka
pen voor de neus van de chauf
feurs die zo'n honderd meter
verderop braaf wachten bij een
officiële standplaats.
De ronselaars zijn nu ver te zoe
ken. Maar taxichauffeur Moni
que kan hun gedrag snel schet
sen. „Ze zijn vaak heel erg agres
sief. Ze spugen naar klanten als
ze niet snel genoeg ja zeggen.
Ze kent nog legio verhalen over
hun methoden. „Er zijn chauf
feurs die er na een ritje vandoor
gaan met de koffer van de klant.
Voor een paar honderd euro
kan de bagage worden terugge
kocht. Laatst had ik een toerist
in de auto die zei dat hij niet
vooruit wilde betalen. Dat had
hij een keer moeten doen toen
hij vanaf Schiphol naar Rotter
dam wilde. Maar daar is hij
nooit gekomen, hij werd er bij
het Centraal Station in Amster
dam uitgezet. Voor tweehon
derdvijftig gulden. En dat is dus
veel te veel", zegt de chauffeur.
„Doe maar eens of je een bui
tenlandse toerist bent. Zeg
'buon giorno' tegen zo'n ronse
laar en je betaalt het veel hogere
buon giomo-tarief', zegt "Wiel
Debiel'.
Tegen half elf besluit hij bij de
taxistandplaats geen meter meer
te rijden. Nog drie onbemande
taxi's blokkeren de weg. Een
twintigtal wachtende reizigers
kijkt er gelaten naar. Hoe lang
de blokkade gaat duren?
„Het is niet te zeggen", zegt een
chauffeur van de Taxi Centrale
Amsterdam (TCA) dat al jaren
lang met enkele andere bedrij
ven Schiphol Taxi vormt Na
amper tien minuten geven som
mige chauffeurs weer gas met
een 'vrachtje'. Al snel blokkeren
collega's de toegang naar de
standplaats. Dat duurt zo'n an
derhalf uur. TCA-directeur Dick
Grijpink had woensdag aange
kondigd het recht in eigen hand
te nemen. Maar deze wilde actie
gaat hem te ver „We moeten
geen goodwill verliezen", zegt
hij tegen de chauffeurs.
De meesten kruipen weer achter
het stuur. Maar een grote groep
loopt naar de aankomsthallen.
„Taxi! Taxi!", roepen ze. „Nu is
het nog ludiek. Maar voortaan
zullen we ook echt gaan ronse
len. Door de rechter zullen er
zeker meer ronselaars komen.
Dat kunnen we er niet bij heb
ben", zegt Grijpink.
Bij het ronselen hebben de
'Schipholchauffeurs' een 'ge
heim wapen'. Vlakbij de taxi
standplaats parkeert een chauf
feur een rijdende Italiaanse ijs
kraam. Een lekker lokkertje. „Ja,
dit is leuker dan rijden", zegt de
chauffeur terwijl hij een kind
trakteert.
Wat vindt hij ervan om de ko
mende tijd te gaan ronselen?
„We moeten wel. Maar ik ben
natuurlijk geen chauffeur ge
worden om op en neer te lo
pen."
door Alex Bogers
en Peet Vogels
den haag - De provincie Zuid-
Holland was in de zomer van
2000, toen de nieuwe griffier M.
van Wieringen aantrad, nog aan
het bijkomen van de Ceteco-af-
faire. Een jaar later zat Van Wie-
ringen zelf al met een nieuwe
affaire: frauderende ambtenaren
bij de dienst Beheer en Onder
houd.
„De provincie is als werkgever
erg goed in de zorgzaamheid
voor haar mensen. Ze is minder
goed als het gaat om controle en
verantwoording", schetst Van
Wieringen de situatie.
Onderhoudscontracten voor bij
voorbeeld maaiwerkzaamheden
en onderhoud aan groen langs
de wegen, groene bestekken in
het provinciejargon, blijken een
bron van fraude. Tegen de re
gels in wordt een contract jaren
lang aan dezelfde aannemer ge
gund. Ees in de vijf jaar moet
de aanneier in competitie het
contract erdienen. „Dan
schrijft h tegen een verliesge
vende pis in, want hij weet dat
hij het vdies meer dan goed
maakt mt de prijs die hij de
vier jarerdaarna krijgt", ver
klaarde I Schimmel van ac
countant) ureau Arthur Ander
sen de wrkwijze. Schimmel on-
derzochtroor de provincie de
gang vaiiaken bij Beheer en
Onderhad.
Het bleefoovendien dat de
ambtenar die de aanbesteding
verzorgdi ook degene was die
de voortgng van de werkzaam
heden mest controleren en de
uitbetaligen regelde. .Aanbe
steding, itvoering en controle
van het wrk zitten dan in een
hand en üt kan natuurlijk
niet", aids Schimmel.
Niettemiiwas deze constructie
erg prettijvoor ambtenaar en
aanneme In de jaren negentig
bezuinigde de provincie flink op
onderhoud. Ambtenaren zorg
den er daarom voor jaarlijks al
het geld op te maken. Anders
werd het budget voor het nieu
we jaar alleen maar minder, was
de redenering. Geld dat ze niet
opkregen, werd toch al vast aan
de aannemer uitbetaald. Of voor
dat geld nu wel of niet een pres
tatie werd geleverd, bleek on
mogelijk na te gaan. „De admi
nistratie bleek onvolledig", con
stateerde Van Wieringen.
Bij de zogenoemde zwartbestek-
ken, onderhoud aan wegen,
werd vaak zelfs helemaal geen
administratie bijgehouden. Ook
controleerde niemand of de
aannemer wel daadwerkelijk de
weg asfalteerde zoals afgespro
ken. „De controle werd aan de
aannemer zelf overgelaten",
verklaarde Schimmel.
Ambtenaren bleven vaak jaren
lang op dezelfde positie zitten,
waardoor de relaties met aanne
mers ook inniger werden dan
gezond was. Een verbouwinkje,
een gunst of een partijtje zand
of hout, het werd allemaal soe
pel geregeld. Ambtenaren die
niet aan het systeem mee wil
den doen, werd te verstaan ge
geven dat ze hun carrière wel
konden vergeten, of zelfs „dat ze
de poten gebroken zou wor
den."
Het werd de ambtenaren ook
niet moeilijk gemaakt Vanuit
het provinciehuis was nauwe
lijks aandrang tot controle. Zo
bleek dat er niet eens een deug
delijk management informatie
systeem aanwezig was. Ambte
naren werden niet ter verant
woording geroepen en toen de
accountants onderzoek naar
fraude gingen doen bleek vaak
helemaal geen administratie van
werken te zijn bijgehouden.
Van Wieringen heeft sinds haar
aantreden vrijwel voortdurend
met de integriteitsproblematiek
geworsteld. Voor de enquête
commissie somt ze hele waslijs
ten maatregelen op die zijn ge
nomen om de problemen met
wortel en tak uit te roeien. Ze
straalt uit de zaak onder contro
le te hebben. Dat moet echter
nog maar blijken. „Heeft u de
andere afdeling van de dienst
Beheer en Onderhoud ook on
derzocht", vraagt commissie
voorzitter Vos. „Nee, we hebben
geen aanwijzingen dat daar
fraude is gepleegd." „Nou wij
wel", antwoordt Vos. En Van
Wieringen vertrok in de weten
schap dat er nog veel werk te
verrichten valt.
Griffier van de provincie Zuid-Holland Van Wiengen straalde tijdens haar verhoor uit de zaak onder controle te hebben. Foto: ANP/Robin Utrecht
door Alex Bogers
en Peet Vogels
den haag - Wie eenmaal een stukje
snelweg mag maken voor Rijkswater
staat in Noord-Holland zit goed. De
vervolgklussen vallen meestal als rijpe
appelen van de bomen. Ambtenaren
van Rijkswaterstaat herinneren zich tij
dens de aanleg ineens dat ze in de toe
komst nog meer werkjes in de omge
ving van de weg moeten laten uitvoe
ren. En wat is er dan makkelijker om de
bouwer maar even te vragen die zijn
keet er toch al heeft staan. Of het werk
ook goedkoper wordt is maar de vraag.
Ambtenaar R. van de Zande fronste bij
al het meerwerk zijn wenkbrauwen en
maakte een notitie in zijn 'rare dingen-
boekje'. Een boekje waarin hij al jarep
de zaken noteerde die net niet onwettig
waren. Hij zag een bouwer de klus krij
gen an 20 miljoen gulden en uiteinde
lijk nar huis gaan met 52 miljoen.
Maaliefst 32 miljoen gulden meerwerk
wercuit de hand, zonder enige spoor
van oncurrentie aan de bouwer ge-
gunc Zo ging het zo vaak. En Van de
Zane wist: uit de hand is altijd veel
duuier dan een aanbesteding met
meeiiere bouwers.
Het hre dingenboekje' vulde zich in de
loopier jaren vanzelf. Zo zag hij een
collea samen met aannemers gezellig
op en terras zitten in Wenen, vooraf
gaan aan de Champions League-finale
van >ax tegen AC Milan. Zo viel het in
eens >p dat steeds dezelfde bedrijven
de klissen kregen aan de wegen en dus
ook fet meerwerk. En dan dat octrooi
dat vrzonnen werd om KWS, Vermeer
en A«rin de aanleg van de IJ-boulevard
(waafle 92 miljoen gulden) te geven.
Met at octrooi kon mooi de Europese
regelgeving buiten spel gezet worden.
In de wandelgangen werd gezegd dat
Koop Tjuchem heel boos werd over die
truc, zo boos dat die bouwer ergens an
ders een klus kreeg.
Natuurlijk stelde Van der Zande wel
eens vragen aan zijn bazen. Maar stee
vast was het antwoord: tijdsdruk. De
klus moest snel beginnen, hij moest af.
Er waren convenanten gesloten met de
rijksoverheid of gemeentes. Het publiek
vroeg om meer wegen.
Een ding is inmiddels wel veranderd bij
Rijkswaterstaat. Financiële ramingen
van alle toekomstige klussen slingeren
niet meer door het kantoor. Sinds een
paar weken moeten de ambtenaren le
ge bureaus achterlaten als ze naar huis
gaan. Zo kunnen de schoonmakers en
al het andere gewenste en ongewenste
bezoek niet nagaan wat de overheid
over heeft voor een klus.
Ministerie stapt
naar justitie
Het ministerie van verkeer en waterstaat
is deze week naar justitie gestapt naar
aanleiding van een beschuldiging van
ambtelijke corruptie tijdens een van de
eerste verhoren van de parlementaire
enquête Bouwnijverheid. Er is geen aan
gifte gedaan, zoals secretaris-generaal
Pans gisteren per abuis verklaarde. Vori
ge week bekende oud-aannemer Swart,
tot 1991 actief in Noord-Holland, dat hij
een ambtenaar had omgekocht met
20.000 gulden om te verhullen dat hij
een te hoge prijs had gerekend bij de
aanleg van A22. Het ministerie van ver
keer en waterstaat is deze zaak nage
gaan, maar zegt geen flauw idee te heb
ben op welke ambtenaar de beschuldi
ging kan slaan. Het departement heeft
de zaak daarom aan justitie voorgelegd.
Nederland telt meer fietsen dan inwoners. Op een enkele
uitzondering na klimt iedereen wel eens op de fiets. Als ons
land - zoals zoveel Europese landen - slechts recreatieve fiet
sers zou kennen, zouden de files vermoedelijk nog eens twee
keer zo lang zijn en de binnensteden volledig verstopt raken.
Fietsers zijn veruit de meest kwetsbare weggebruikers. Tege
lijkertijd is het ook de groep die zich het minste aantrekt van
de verkeersregels, hoewel voetgangers, taxichauffeurs en
bromfietsers regelmatig een gooi doen naar de eerste plaats.
Hoe dan ook, vorige week werd in Amsterdam een fietsster
door een vrachtwagen zonder dodehoekspiegel doodgere
den. Na alle trammelant in het verleden over de verplichte
invoering van de spiegel, vallen dus nog steeds doden, om
dat bedrijven te beroerd zijn om voor een handvol euro's
spiegels op hun vrachtwagen te monteren.
De ENFB (fietsersclub) maakt zich daarom terecht boos over
het feit dat zo'n simpele ingreep blijkbaar nog te veel moeite
is. Hufterigheid, zo bestempelde voormalig verkeersminister
Netelenbos de opstelling van de transportondernemers, na
dat zij overigens zelf pas onder zware druk van de publiciteit
- aangewakkerd door schrijfster Anna Enquist die haar doch
ter bij een dergelijk ongeluk verloor - eindelijk het probleem
serieus nam.
De stand van zaken op dit ogenblik is dat de dodehoekspie
gel per 1 januari 2003 verplicht wordt. Je kunt je afvragen
waar de ENFB zich nu druk over maakt, maar iedere dode is
er een te veeL Deskundigen verwachten dat een op de drie
ongelukken met de spiegel kan worden voorkomen. Een
duur camera-zichtsysteem zou een betere oplossing zijn,
maar ook hier geldt dat de chauffeur er wel naar moet kijken.
De ENFB verwacht meer van de plaatsing van schermen
rond de wielkasten van vrachtwagens waardoor de fietser in
elk geval niet onder de wielen terecht kan komen. En het
mag wel vervelend zijn voor de transportsector die opnieuw
moet investeren, maar fietsend Nederland heeft gewoon
recht op die bescherming. Eens kijken of dit kabinet naast
alle spierballentaai van de laatste weken een keertje iets con
creets kan laten zien.
den haag/gpd - De gevolgen van
een psychose zijn veel ernstiger
dan tot nu toe werd aangeno
men. Vooral schizofrenie-patiën-
ten zijn na een eerste psychose
nauwelijks meer in staat om een
normaal leven te leiden. Twee
jaar na het begin van de ziekte
heeft driekwart geen enkele
vorm van dagvulling meer en/of
is alleenstaand. Eén op de tien is
dakloos geworden en één op de
tien is in aanraking gekomen met
justitie. Soms zijn dat dezelfde
patiënten.
Dit blijkt uit een onderzoek van
N. Veen van het Universitair
Medisch Centrum in Utrecht,
dat vandaag is gepubliceerd. In
1999 heeft ze 133 mensen met
een psychose in kaart gebracht
en 32 maanden later sprak zij
opnieuw met hen.
In die tijd bleek bijna de helft
van de patiënten voortdurend
psychotisch te zijn gebleven.
Eén op de vijf gebruikte nauwe
lijks medicijnen om de psychose
te bestrijden en minder dan één
op de tien had een half jaar of
langer zonder symptomen ge
leefd.
Veel patiënten leven volledig ge-
isoleerd van hun omgeving en
ze worden ook wel gebruikt
door criminelen, bijvoorbeeld
als katvangers. Dan wordt het
kenteken van een gestolen auto
op hun naam gezet, met als ge
volg dat ze ook alle boetes moe
ten betalen.
Onderzoekster Veen heeft de
patiënten zelf opgespoord en
dat heeft haar veel tijd en ener
gie gekost. „Ik kan me voorstel
len dat reguliere hulpverleners
daar geen tijd en energie voor
hebben. Er is ook niet genoeg
geld en er is onvoldoende man
kracht, terwijl er juist een goede
begeleiding nodig is. Patiënten
zelf hebben niet veel initiatief.
Bij problemen gaan ze dan niet
naar hun behandeld arts en ze
zijn niet zo trouw in het slikken
van hun medicijnen die de psy
chose onderdrukken."
Een psychose is een periode
waarin iemand het contact met
de werkelijkheid kwijt raakt.
Mensen horen dan stemmen,
zien dingen die er niet zijn of
denken dat ze Jezus zijn.
Psychoses zijn het opvallendste
kenmerk van de ziekte schizo
frenie, waaraan in Nederland
één op de honderd mensen lijdt.
amsterdam/anp - De Fietsers
bond doet een dringende op
roep aan vrachtwageneigenaren
om zo snel mogelijk een dode-
hoeksysteem aan te brengen.
Directe aanleiding is de dood
van een 27-jarige vrouw. Ze
kwam vorige week om het leven
in Amsterdam doordat een
vrachtwagenchauffeur haar niet
opmerkte in zijn dodehoek.
De Fietsersbond plaatst vandaag
een groot bord met de oproep
op de plaats van dat dodelijke
ongeval, de hoek Ceintuurbaan
- Ferdinand Bolstraat De op
roep wordt ook in de vorm van
een gratis te plaatsen adverten
tie aangeboden aan alle Neder
landse kranten. De mede-stu
denten en co-assistenten van de
Universiteit van Amsterdam van
het dodelijke slachtoffer zijn een
e-mailactie begonnen richting
de minister van verkeer en wa
terstaat Zij willen dat De Boer
zich sterk maakt voor betere be
scherming van fietsers en met
onmiddellijke ingang de ver
plichting instelt voor een dode
hoekspiegel voor busjes en
vrachtwagens.
De actie wordt gesteund door
schrijfster Anna Enquist. Haar
dochter overleed vorig jaar op
de Dam in Amsterdam toen ook
zij niet werd opgemerkt door
een vrachtwagenchauffeur.
amsterdam-den haag/cpd-anp
- Om leraren te ontlasten van de
hoge werkdruk moeten ze hun
werk spreiden over 45 tot 47 we
ken, waardoor ze veel minder
vakantie zullen hebben. Nu
moeten ze binnen een school
jaar van 40 of 41 weken hun
werk hebben verricht
Dat staat in 'Toerusten is uitrus
ten. Werk en werkende in het
onderwijs', een rapport van de
Onderwijsraad, het belangrijkste
adviesorgaan van de minister
van onderwijs. Volgens de raad
ervaren leraren lesgeven als
zwaar, maar is de hoge werk
druk voor een groot deel te wij
ten aan een onevenredige sprei
ding van het werk over het jaar.
De Algemene Onderwijsbond
(AOb) noemt het opschroeven
van het aantal werkweken een
'naïeve oplossing'. „De werk
druk heeft te maken met de be
perkte aanwezigheid van leerlin
gen", zegt voorzitter Dresscher.
Onderwijsminister Van der Hoe-
ven schreef in een eerste reactie
dat aan het aantal uren dat een 3
leraar per jaar werkt, niet wordt
getornd.
Scholen en leraren kunnen zelf
gezamenlijk afspraken maken
over de invulling van de werk
week.
