LEIDE
Rijn Gouwe Lijn past in Breestraat
Twee coupletten op twee mokken
'Bijna zo fijn als een nieuwe wetenschappelijke ontdekking'
mrt schaap Van Bochove
jft binnen projectgroep
Leiden blijft illegalen helpen
REGIO
Rï
school
uitbreiden
Adviseur ontraadt Aalmarktgroep knufFeltram
9Veel meer parkeerplaatsen nodig9
Belgische adviseur kijkt op van Leids vergunningensysteem
v
woensdag 28 AUGUSTUS 2002
REGIO
de hele
ek verrijzen
tendorpen
olie zalen
r musical
ücabana
De Hogeschool Leiden
t jaar meer studenten
imen dan zij eigenlijk
jergen. In de loop van
iejaar wordt het ge-
aarom uitgebreid met
iwe vleugel. Dat zei be-
lorzitter Ouwerkerk gis-
j zijn toespraak voor de
irsstudenten van de
looi. De hogeschool
t jaar ongeveer 1600
larsstudenten ontvan-
ar het huidige gebouw
et genoeg capaciteit
ereen. „Daar ga je last
;en", hield Ouwerkerk
inten voor. „Je zit met
nsen in een te kleine
mKoevoet
De kritiek van A van
op het functioneren
Projectgroep Nieuw Aal-
an (NAP) is slecht geval-
voorzitter van het cen-
inagement kreeg gister-
in de NAP-vergadering
etje al zijn collega's over
en. Het artikel in deze
n gisteren werd zelfs op-
als extra agendapunt,
hove kreeg de volle laag
irzitter C. Waal. „Via de
communiceren hoort
de oude Leidse politieke
niet hier. Hiermee doe
ojectgroep geen goed en
ïlf niet, je marginaliseert
:hitect R. Verbeek heeft
Frits Rosendaal (1959) krijgt de prijs
voor zijn vernieuwend onderzoek
naar risicofactoren voor trombose.
Hij ontdekte onder meer dat mensen
met een bepaalde genetische afwij
king zeven keer zoveel kans op trom
bose hebben als anderen. De NWO
over de Leidse hoogleraar klinische
epidemiologie: „Hij behoort op zijn
gebied tot de top in de wereld en is
zonder meer de beste in Nederland.
Hij is een nieuwe, heldere ster."
Rosendaal was in Amerika toen hij
hoorde dat hij de Spinozaprijs kreeg.
„Een gevoel van diepe gelukzaligheid
overviel mij. Bijna zo fijn als een
nieuwe wetenschappelijke ontdek
king. Maar iets minder, want een
nieuwe ontdekking is een totaal
unieke ervaring. Toch voelde ik ook
een zekere somberheid. Met zo'n
prijs hebben mensen natuurlijk hoge
verwachtingen van mij. En kan ik die
wel inlossen? Die twijfel. Ik sta op de
berg en kan dus alleen nog maar
naar beneden. Maar die angst ver
dween toen ik las dat een Leidse wis
kundige een prent van Escher had
ontrafeld. Dat was een oud-winnaar
van de Spinozaprijs. Er is dus hoop
voor mij."
Wat gaat u doen met het geld?
„We kunnen het onderzoek naar risi
cofactoren voor trombose flink uit
breiden. Het wordt nu een mega-on-
derzoek met tienduizend patiënten.
Vijfduizend hebben trombose en vijf
duizend niet, zo kun je vergelijken.
Zo'n groot onderzoek wilden we al
wel, maar daar hadden we nog geen
geld voor."
De hoogleraren E. Goulmy en
F. Rosendaal van het Leids
Universitair Medisch
Centrum (LUMC) zijn twee
van de vier winnaars van de
Spinozaprijs dit jaar.
door Roelf Reinders
Wat hebben trombosepatiënten aan
uw onderzoek?
„Niks eigenlijk. Dat klinkt cru, maar
zo is het tot nu toe wel. We hebben
ontdekt dat gebruiksters van de lich
te en zware pil twee keer zoveel kans
op een hartinfarct hebben als vrou
wen die geen pil slikken. En ook dat
mensen die de genetische afwijking
'stollingsfactor V Leiden' hebben, ze
ven keer zoveel kans op trombose
hebben als andere mensen. Vijf pro
cent heeft die afwijking. Maar als je
stollingsfactor V Leiden hebt, hoef je
nog geen trombose te krijgen. Sterker
nog, de meeste mensen met factor V
krijgen geen trombose. Ik kan alleen
nog maar zeggen dat je dan een gro
ter risico loopt. En daar heb je nog
niet veel aan. Maar nu we een veel
groter onderzoek beginnen, verwacht
ik te ontdekken waaróm sommige
vrouwen met factor V wel en ande
ren niet trombose krijgen. Met zulke
kennis kun je op langere termijn
mensen gericht adviseren welke anti
conceptiepil wel of niet te gebruiken.
Of om een bepaalde operatie wel of
niet te doen, of om wel of niet anti-
stollingsmiddelen toe te dienen. Uit
eindelijk hebben mensen echt wel
wat aan mijn onderzoek."
Els Goulmy (1946) krijgt de prijs voor
haar baanbrekend onderzoek om
beenmergtransplantaties bij leukemie
succesvol te maken. De NWO over de
Leidse hoogleraar transplantatiebio-
logie: „Internationaal behoort zij tot
de absolute top. Haar loopbaan ge
tuigt van grote inzet, van intellect, van
volharding en van inzicht."
Goulmy wist al twee weken dat ze een
van de winnaars was. „Ik schreeuwde
van blijdschap toen de voorzitter van
de NWO mij belde met het nieuws.
Maar dat was twee weken geleden! En
ik moest het al die tijd voor mij hou
den. Ik word er echt knettergek van
om spastisch m'n mond te houden. Ik
vind het fantastisch, ik wil natuurlijk
uit m'n dak."
Wat gaat u doen met die anderhalf
miljoen?
„Dat ga ik besteden aan het onder
zoek om met killercellen kankercellen
te vernietigen. Dat kunnen we in het
LUMC al bij leukemiepatiënten, maar
dat willen we ook bij andere vormen
van kanker. Op deze manier brengen
we alleen de tumoren om zeep, terwijl
de rest van het lichaam gezond blijft.
Verder wil ik het gebruiken voor mijn
nieuwe uitdaging om kankercellen te
bestrijden met vaccinatie. Een prikje
tegen kanker. Dat lijkt fantasie, maar
dat is bij de bestrijding van leukemie
al een beetje de realiteit. De behande
ling van kanker kan dan zelfs polikli
nisch. En er is minder chemotherapie
en bestraling nodig. De levensver
wachting van kankerpatiënten wordt
beter en de kwaliteit van leven gaat
erop vooruit. Het mooie is ook dat ik
verwacht dat de kans op terugkeer
van kanker na genezing zeer gering
Brengt zo'n prijs behalve een hoop
Foto's: Hielco Kuipers
geld nog meer voordelen?
„De Spinozaprijs geldt als de Neder
landse Nobelprijs. Het levert mij een
hoop naamsbekendheid op. En dat
kan ik gebruiken om nog meer geld
voor onderzoek te vinden. Geld krij
gen is erg moeilijk, want wetenschap
pelijk onderzoek moet het hebben
van collectebussen. Het wetenschap
pelijk klimaat in Nederland is abomi
nabel en het wordt alleen nog maar
erger. Het kabinet wil 143 miljoen eu
ro bezuinigen op universiteiten! Het is
huilen met de pet op. De Spinozaprijs
maakt mij gelukkig weer even blij."
het gehad met Van Bochove.
„Eén slechte klant kan een hele
winkel verzieken", zei hij.
Van Bochove bleef bij zijn
standpunt dat NAP niet goed
functioneert. De groep heeft nog
maar vijf weken te gaan en nog
altijd weet niemand zelfs maar
ongeveer hoe het plan eruitziet
dat als alternatief moet dienen
voor het gemeentelijke plan
voor het Aalmarktgebied. „We
hebben grote haast, maar dat
lijkt niemand te beseffen. Het tij
is al verlopen, het wordt met de
dag moeilijker om een particu
liere investeerder te vinden. We
hebben presentaties, er wordt
informatie uitgewisseld, maar
qua onderhandelingen en be
sluitvorming gebeurt er niets."
Van Bochove vindt ook dat hij
niets verkeerds heeft gedaan
door zijn kritiek in de krant te
spuien. „De projectgroep is
openbaar. Elk lid dat wordt be
naderd door de pers heeft de
verplichting om te antwoorden.
Ik loijg kromme tenen van plei
dooien voor gecontroleerde pu
bliciteit. Dat Uc in de krant moet
lezen dat sommigen vinden dat
ik maar uit de groep moet stap
pen, dót is pas buiten de mores
van de democratie."
Van Bochove blijft in de groep.
„Maar niet van harte." Hij wees
erop dat het centrummanage
ment voor het gemeentelijke
plan was en dat het daarom
voor hem wat bevreemdend is
om te moeten werken aan een
alternatief voor iets dat hij juist
zag zitten.
door Wim Koevoet
leiden - De Rijn Gouwe Lijn in de
Breestraat is een haalbare kaart.
De winkelstraat is breed genoeg
voor dubbel spoor in combinatie
met fietsers, blijkt uit een nog
niet gepresenteerd onderzoek.
Wel moeten alle bussen dan uit
de winkelstraat verdwijnen.
Dat zijn enkele van de bevindin
gen van B. Leeuwenburgh, de
vroegere regiodirecteur van het
busbedrijf die nu een adviesbu
reau runt dat is gespecialiseerd
in openbaar vervoer. Leeuwen
burgh gaf gisteravond in de ver
gadering van de Projectgroep
Nieuw Aalmarktplan (NAP) een
presentatie over de lightrail-ver-
b in ding tussen Gouda en
Noordwijk. Daarbij lichtte hij
een flinke tip van de sluier op
van een onderzoek dat hij nog
moet inleveren bij D66-wethou-
der A Pechtold (verkeer en ver
voer).
Leeuwenburgh heeft in op
dracht van de Kamer van Koop
handel en in samenspraak met
de ondernemers uit vooral de
Breestraat de haalbaarheid van
het traject van de Rijn Gouwe
Lijn door de Leidse binnenstad
onderzocht Zijn bevindingen
staan haaks op die van de on
dernemers, die aanvankelijk in
koor riepen dat dit plan 'niet
kon' en 'niet paste' maar die
volgens Leeuwenburgh nu aan
het bijdraaien zijn.
Volgens Leeuwenburgh hebben
de bussen van Connexxion zelfs
nog 25 tot 35 centimeter meer
ruimte nodig dan de toekomsti
ge trams. En de bussen kunnen
elkaar ook passeren in de 11,5
tot 12 meter brede winkelstraat.
De trams van de Rijn Gouwe
Lijn boeken ruimtewinst door
dat ze, direct nadat ze bij haltes
wegrijden, hun spiegels kunnen
inklappen.
In een Rijn Gouwe Lijn die op
bestaand spoor blijft rijden met
een aftakking in de vorm van
een 'knuffeltram' die door de
binnenstad pendelt, gelooft
Leeuwenburgh niet. Hij zei te
gen de leden van de NAP, die
daar wel wat voor voelen, dat
dat neerkomt op 'werken met
twee concepten, met als gevolg
dat er van geen van beide iets
terechtkomt'.
Volgens Leeuwenburgh rijden
fietsers en trams elkaar niet in
de weg, maar kan er ook geko
zen worden voor een alternatie
ve route voor fietsers. De Lange-
brug wordt in dit verband vaak
genoemd. Het anarchistisch rij
gedrag van fietsers, zei NAP-lid
C. Verplancke, is velen een gru
wel. De tram moet rust brengen
in de Breestraat En fietsers, om
over bromfietsers nog maar te
zwijgen, bewerkstelligen het te
gendeel. „Daar zou je op moe
ten kunnen schieten'ver
woordde hoogleraar A van
Raan zijn irritatie.
Of de tram 75 meter lang moet
worden of de helft korter en dan
twee keer zo vaak moet rijden, is
een keuze waarover Leeuwen
burgh geen uitspraken deed.
Voordeel van korte trams is wel
dat de perrons veel kleiner hoe
ven te worden uitgevoerd. Leeu
wenburgh deed wel een uit
spraak over de omstreden
Boommarktgarage. Die is over
bodig als de Rijn Gouwe Lijn
door de Breestraat gaat, vindt
hij. „Ik zou die garage zeer ter
discussie stellen", adviseerde hij
NAP.
door Wim Koevoet
leiden - Leiden telt veel te wei
nig parkeerplaatsen. Dat wil
zeggen: afgezet tegen Vlaamse
steden die qua inwonertal en
oppervlakte van het centrum
vergelijkbaar zijn met Leiden.
Dat hield de Belgische steden
bouwkundige Ulrich Keppler de
Projectgroep Nieuw Aalmarkt
plan gisteravond voor. Keppler
heeft van het NAP de opdracht
gekregen de Leidse verkeerssitu
atie te onderzoeken. Gister
avond gaf de Vlaming, van wie
veel wordt verwacht, voor het
eerst acte de presence.
De Leidse score, 3500 parkeer
plaatsen, komt niet in de buurt
van die van plaatsen als Roe-
selaere, (5700), Brugge (8000),
Kortrijk (5800) en ae oudste
Vlaamse universiteitsstad Leu
ven (7700). NAP-lid T. van Raan,
als hoogleraar verbonden aan
de Leidse universiteit, toonde
zich onder de indruk van deze
cijfers. Volgens hem is de Leidse
parkeercapaciteit nog veel dra
matischer aangezien Leiden ver
geleken wordt met steden die al
zijn heringedeeld. ,Als de pro
vincie Zuid-Holland even voort
varend was geweest als de Belgi
sche overheid met gemeentelij
ke herindeling, was Leiden nog
slechter uit de bus gerold. Want
vergeet niet dat de Leidse regio
de op vijf na grootste stadsag
glomeratie van Nederland is."
Keppler, die zich nog aan het
oriënteren is in Leiden, zei dat
hij in nog niet één andere stad
waar hij actief was, het feno
meen van afgebakende parkeer
plaatsen voor bewoners heeft
aangetroffen. „Ik heb ook nog
nooit plekken voor vergunning
houders geadviseerd." Of hier
mee het einde van het Leidse
systeem is ingeluid, valt niet te
zeggen. Het is Keppler opgeval
len dat veel plekken voor ver
gunninghouders op kantoortij
den bezet blijven en dus niet zo
als in België vrijkomen voor be
zoekers. Keppler deinst niet te
rug voor het slopen van heilige
huisjes. Hij kondigde aan op
lange tenen te gaan staan. Van
verborgen agenda's en lokale
gevoeligheden, zo heeft hij zich
voorgenomen, geeft hij zich
geen enkele rekenschap.
Een van de dingen die hij als
eerste ter discussie wil stellen is
wat nu eigenlijk het centrum
van Leiden is. In de pauze van
de vergadering liet hij doorsche
meren dat hij de Beestenmarkt
en het stationsgebied hiertoe
méér vindt behoren dan het
deel van het winkelgebied waar
de gemeente een garage wil
bouwen: de Boommarkt. Waar
mee hij omzichtig deze autostal
ling ter discussie stelt.
door Timoteus Waarsenburg
leiden - De gemeente Leiden
heeft geen boodschap aan LPF-
minister Nawijn van vreemde
lingenbeleid en integratie. De
minster wil gemeenten verbie
den om uitgeprocedeerde asiel
zoekers en illegalen hulp te ge
ven. Leiden trekt zich daar wei
nig van aan. „Wij houden vast
aan ons beleid", zegt verant
woordelijk wethouder M. Rab-
bae van Groenlinks.
Nawijn wil dat alle gemeenten
in Nederland meewerken aan
het uitzetten van illegalen en
uitgeprocedeerde asielzoekers.
Doen de gemeenten dat niet,
dan wil hij bestuursdwang toe
passen. Dit zegt de LPF-minster
vandaag in een interview tegen
over de Volkskrant. „Als ge
meenten niet meewerken aan
beleid zoals dat democratisch is
vastgesteld, dan zal het rijk in
grijpen en tot uitzetting moeten
overgaan. Waarom geld beste
den aan illegalen en uitgeproce
deerde asielzoekers, terwijl er
andere groepen zijn die opge
vangen moeten worden", aldus
de bewindsman. Zijn uitspraken
staan haaks op de Leidse prak
tijk.
Iedereen die drie jaar in Leiden
woont, heeft dezelfde rechten
als elke andere Leidenaar. Ook
illegalen en uitgeprocedeerde
asielzoekers dus. „Na die tijd
kan iedereen een uitkering en
woonruimte krijgen. Ongeacht
de status die iemand heeft", legt
fractievoorzitter Dirk van den
Bosch van Groenlinks uit. „We
zetten de uitkering pas stop, als
er geen beroep meer op wordt
gedaan. Dat is het Leidse beleid
en in het verleden hebben we
meerdere malen het gelijk aan
onze zijde gekregen, tot bij de
rechter."
Volgens Rabbae zit het Leidse
beleid het landelijke niet dwars.
„Maar wij denken aan de rust
binnen onze eigen 'muren'. Uit
geprocedeerde asielzoekers en
illegalen die nog in Nederland
verblijven, kunnen zonder hulp
voor sociale onrust zorgen. Ze
komen makkelijk in de crimina
liteit of prostitutie terecht. Wij
bieden een vangnet voor deze
groep. Tot het moment dat het
rijk ze het land uitzet. Wij liggen
dus niet dwars, maar handelen
in het belang van de rust en vei
ligheid van onze eigen stad.
Door deze mensen toen een uit
kering te geven, voorkomen we
excessen die de leefbaarheid in
de stad aantasten."
Filemon en burgemeester Lemstra met de Leidse Mok, die vanaf vandaag te koop Is. Foto: Hielco Kuipers
tweeledig. Enerzijds kun je zo
de tekst van het volkslied beter
onder de aandacht van de
mensen brengen. En anderzijds
heeft de gemeente met deze
mok een leuk presentje om weg
te geven aan kinderen die iets
aanbieden aan een wethouder
of aan studenten die zich in
schrijven in deze stad."
Kennelijk heeft de gemeente
niet al te veel vertouwen in de
bereidheid van het Leidse stu
dentenvolk om zich ook daad
werkelijk als burger van deze
stad te laten registeren. Want
als een kwart van de 3500 eer
stejaarsstudenten dat zou doen,
moet de gemeente een hoop
studenten met lege handen
naar huis sturen, aangezien de
mokken zijn besteld in een op
lage van 500 stuks.
Als van deze zeer beperkte
voouaad ook nog eens een deel
in de eigen koffiekamer achter
blijft, is het maar zeer de vraag
hoeveel kinderen en studenten
nog gelukkig worden gemaakt
met dit cadeau en hoe vaak het
Leidse volkslied onder de aan
dacht wordt gebracht. Maar
daar denkt Van Woerden toch
anders over. Hij gelooft dat er
zelfs nog een restpartij overblijft
voor de losse verkoop aan de
balies van het stadhuis. „Voor
vijf euro. Dat is ook ongeveer de
kostprijs", aldus Van Woerden.
Overigens is de gemeente niet
de enige instantie die mokken
heeft laten maken met de tekst
van het Leidse volkslied. Ook de
3-October Vereeniging is in dit
gat in de markt gedoken. Zij
heeft maar liefst 2500 mokken
besteld. Iets groter dan die van
de gemeente en met het eigen
Vereenigings-logo natuurlijk.
Maar wel met dezelfde twee
coupletten, het eerste en het
laatste, van het Leidse volkslied
„Wij geven de mokken weg aan
de deelnemers van de optocht.
En aan de bejaarden die we
voorafgaand aan 3 oktober be
zoeken in de Leidse verzor
gingstehuizen", vertelt Eric Fi
lemon, de componist van het
Leidse volkslied. Die mensen
krijgen niet alleen de mok,
maar ook een zakje met rood
witte snoepjes en de complete
tekst van het Leidse Volkslied."
Timoteus Waarsenburg
trots van Neerlands ste-
an het Hollands land
m heden vol verleden
tn werk met hart en hand
van dromen en van daad
eder blijft en niemand
stad van denken en
ïn mijn hart door nu en
1 trots van Neerlands ste-
an het Hollands land
iet eeuwenlang verleden
de toekomst in de hand
kleuren draag ik fier
nd're stad lokt mij van
in wit in mijn blazoen
in mijn hart door nu en
lebben ze het over,
de argeloze lezer zich
it a£ Welnu, dit zijn het
en het laatste couplet van
dse volkslied. En sinds
gistermiddag de opdruk van de
Leidse Mok. De wat? De Leidse
Mok. Want de gemeente heeft
eens flink in de buidel getast
voor een nieuw relatiege
schenk. Souvenirjagers hoeven
niet langer genoegen te nemen
met een stropdas met de Leidse
sleutels, een cap met stadslogo
of een roodwitte sleutelhanger.
Vanaf vandaag is de Leidse
Mok, een koffiebeker met het
gemeentelogo en twee couplet
ten van het Leidse volkslied er
op, in het stadhuis te koop.
Hein van Woerden, de ambte
naar die zich onder meer met
het gemeentelijke relatiege-
schenkenbeleid bezighoudt,
vond de verzameling cadeautjes
wat karig. „Vandaar dat hij met
dit lumineuze idee is geko
men", zegt burgemeester W.
Lemstra. „Hoe kom je er op?"
Een licht cynisme is duidelijk
waarneembaar in zijn stem.
Maar dat maakt Van Woerden
niet uit. Enthousiast neemt hij
het woord van zijn baas over.
„Het doel van deze mok is
De Blauwe Steen, die ai 700 jaar in de
Breestraat ligt, is het symbolische
middelpunt van de stad.
Onder redactie van
Timoteus Waarsenburg en Erlc-Jan Berendsen
TELEFOON 0 71 53 56 424
