Weer heffin
op groene
elektriciteit!
ECONOMIE
'Milieuprikkels voor consument blijven nodig'
Faillissement dreigt
voor Air Holland
Stroomuitval fikse schadepost
De relatie tussen Paul Smits en KPN is nu echt o\
Sieraden worden
steeds uitbundiger
Miljoenenorder
satellietexploitant
Vliegen buiten
Europa duurder
Groeiende afzet
kapitaalgoederen
Ex-Kamerlid bij
Nuon aan de slag
'Andersen schikt
in Enron-zaak'
Loon omhoog
in modebranche
Hevea goed uit de startblokken
Midden- en kleinbedrijf vindt vergoeding veel te laag
Kabinet wil import belasten
Nederlandsche Bank hal
in op heimwee naar gulc
Snelle aftocht voor Bii|
Bankverzekeraar Fortis
weet schade te beperken
den haag - Het afgelopen jaar
is 3 procent meer bij de juwe
lier besteed, een bedrag van 1,1
miljard euro of circa 69 euro
per hoofd van de bevolking. Dit
blijkt uit een rapport van het
Hoofdbedrijfschap Detailhan
del (HBD) gisteren. De stijging
komt niet doordat er meer is
gekocht, maar wel duurder. De
verkochte sieraden zijn uitbun
diger dan voorgaande jaren.
Het motto 'less is more' is vol
gens het HBD vervangen door
'more is more'.
den haag - New Skies Satellites
heeft een grote opdracht ont
vangen voor het beschikbaar
stellen van zendcapaciteit via
de satelliet. Het contract heeft
een looptijd van tien jaar. De
overeenkomst heeft een waarde
van ruim 100 miljoen euro. Dat
heeft New Skies gisteren be
kendgemaakt. De opdrachtge
ver is telecombedrijf Data Ac
cess, een onderneming van PC-
CW uit Hongkong en SPA uit
India. Om aan de vraag te vol
doen, stuurt de satellietonder
neming uit Den Haag voor het
eind van het jaar een nieuw sta
tion (NSS-6) de ruimte in.
Amsterdam - Met het vliegtuig
vanuit Europa naar verre be
stemmingen reizen is de afgelo
pen jaren flink duurder gewor
den. De prijzen voor korte
vluchten binnen het continent
lijken te stabiliseren door de
grote concurrentiestrijd. Dit
bleek gisteren uit de index over
het tweede kwartaal van Ameri
can Express Corporate Travel.
Zakenreizen naar Oceanië zijn
9 procent duurder geworden in
vergelijking met het tweede
kwartaal vorig jaar. De tarieven
vanuit Nederland naar Noord-
Amerika stegen met 14 procent
voor de eerste klas en met 9
procent voor businessclass.
Washington - De orderont-
vangst voor kapitaalgoederen in
de Verenigde Staten is in juli
onverwacht sterk gegroeid met
8,7 procent, de sterkste toena
me sinds vorig jaar oktober. Dat
heeft de Amerikaanse regering
gisteren bekendgemaakt. Het
gunstige nieuws zorgde voor
een opleving op de internatio
nale effectenbeurzen. Analisten
hadden gerekend op een groei
van 2,2 procent. De meevaller
voedde de hoop dat de Ameri
kaanse economie aantrekt. In
juni was de orderontvangst
voor kapitaalgoederen nog flink
afgenomen. De sterkste groei
deed zich vorige maand voor in
de transportsector.
Amsterdam - Voormalig PvdA-
Kamerlid Marja Wagenaar gaat
werken bij het energiebedrijf
Nuon. Zij wordt directeur 'pu
blic strategy", aldus Nuon giste
ren. Wagenaar (42) was vanaf
1997 tot de verkiezingen van 15
mei lid van de Tweede Kamer.
Haar plaats op de PvdA-lijst
bleek na de verkiezingsuitslag
te laag om haar Kamerlidmaat
schap te verlengen. Wagenaar
werd genoemd als degene die
collega Dick Benschop, die vo
rige week besloot op te stap
pen, zou opvolgen als staatsse
cretaris van Europese zaken.
new york - De internationale
accountantsorganisatie Ander
sen Worldwide heeft een schik
king getroffen met gedupeer
den van het Enron-schandaal.
De interneteditie van The Wall
Street Journal meldde gisteren
dat Andersen 60 miljoen dollar
betaalt aan de aandeelhouders,
werknemers en schuldeisers
van het ter ziele gegane ener
gieconcern. Andersen, de voor
malige huisaccountant van En
ron, betaalt 40 miljoen dollar
aan de aandeelhouders en
werknemers. De overige 20 mil
joen gaan naar de schuldeisers.
De schikking geldt alleen voor
claims die bij de internationale
organisatie van Andersen zijn
ingediend.
den haag - Als Voorschot Op
een latere CAO-verhoging, krij
gen de werknemers in de grote
mode- en textielwinkels in sep
tember 2,5 procent meer loon.
De Vereniging Grootwinkelbe
drijven in de Textiel (VGT) is
gisteren althans met dit advies
gekomen, omdat er nog geen
CAO is voor de branche. De or
ganisatie en vakbonden zijn het
tot dusver oneens over onder
meer het 'afhelpkwartiertje' na
sluitingstijd. De vorige CAO liep
in maart af. Onder de CAO val
len circa 20.000 werknemers.
woensdag 28 AUGUSTUS
den haag/gpd - Belastingdeskundigen reageren kritisch
op de kabinetsplannen om stevig te bezuinigen op sub
sidies voor milieuvriendelijke apparaten en maatregelen
zoals isolatie, zonnepanelen en hoog-rendementsketels.
Volgens de specialisten moet de overheid milieuvrien
delijk gedrag blijven stimuleren. Bovendien is het te
vroeg om te oordelen of de huidige prijsprikkels al dan
niet werken.
„De overheid zwalkt", vindt fiscaal specialist Leo Ste
vens van de Erasmus Universiteit in Rotterdam.
Hoogleraar economie Luc Soete uit Maastricht meent
dat het niet bij bezuinigen moet blijven, maar dat er al
ternatieven moeten komen. „Er blijven wél maatregelen
nodig."
Het kabinet heeft aangekondigd dat het voor 2003 hon
derd miljoen wil bezuinigen op maatregelen voor ener
giebesparing in huishoudens. Onder die noemer vallen
premies op milieuzuinige huishoudelijke apparaten, en
subsidies op isolatievoorzieningen, hr-ketels en zonne
panelen. Voor koelkasten en (vaat)wasmachines geldt
nu een bonus tussen 50 en 200 euro. Die gaat waar
schijnlijk alleen gelden voor de allerzuinigste, want de
meeste modellen vallen al onder de zuinige categorieën.
„We gaan de definitie van wat milieuvriendelijk is aan
scherpen", licht een woordvoerder toe.
Het kan zijn dat de huidige prikkels niet (meer) werken,
zegt econoom Soete. „Maar dan verwacht ik hardere
maatregelen, die beter werken dan de prijs." Fiscale sti
mulansen werken bij bedrijven wel, zegt Soete. „Kijk
maar naar de groene beleggingsfondsen en de roetuit-
stoot van dieselmotoren. Je moet subsidie geven aan de
schoonste motor, zodat je de ontwikkeling stimuleert."
Het probleem zit volgens econoom Soete bij de consu
ment. Die laat zich niet zo snel leiden door subsidies of
boetes. „Hij is daar soms ongevoelig voor. Bij een ver
hoging van de benzineprijs blijven ze toch in de file
staan. Ze besparen bijvoorbeeld een liter brandstof,
maar zetten vervolgens de airconditioning aan waarmee
ze dat effect teniet doen." Omdat de consument on
voorspelbaar gedrag vertoont, moet de overheid door
gaan met maatregelen, vindt Soete. „De overheid moet
een voorbeeldrol spelen. Het probleem is nu dat het ka
binet de omgekeerde indruk geeft, het idee dat milieu
geen probleem meer is." De overheid moet onderzoe
ken welke prikkels werken, vindt de Rotterdamse hoog
leraar Stevens. Subsidie op een product zal niet altijd
doorslaggevend zijn voor de koop, denkt hij. „Het is
echter maar één aspect in het 'vergroeningssysteem'.
Groen beleggen is daarentegen erg populair. Ik zou wil
len dat de overheid meer doordacht maatregelen intro
duceert en elimineert. Nu bepaalt de partijpolitiek het
beleid en zwalkt de overheid. Dat werkt het vertrouwen
niet in de hand." De Stichting Natuur en Milieu is som
ber over de aangekondigde bezuinigingen. Jan de Vries:
„Het is één ding om een regeling tegen het licht te hou
den, maar dit is anders. Dit kabinet zet overal de botte
bijl in. Ze wil heel weinig weten van een overheid die
iets stimuleert op milieugebied."
Ook de afschaffing van de voordelen van groene stroom
zal het milieu geen goed doen, denkt De Vries. „Er is net
een enorme groei ontstaan. Ik ben bang dat het net zo
hard wordt afgebroken. Dat gaat ons erg schelen in
C02-uitstoot."
HMSillii
raalte - Hevea in Raaite, 's werelds grootste fabrikant van rubberlaarzen, maakt hoogtijdagen door. De afgelopen weken leverde Hevea al 10.000 paar laarzen aan de door waters
nood geteisterde gebieden in Europa. Naar verwachting komen daar nog eens 10.000 paar bij. Hevea produceert jaarlijks ongeveer 4 miljoen paar laarzen in fabrieken in Nederland
en Portugal. Directeur Nefkens omschrijft de extra omzet als 'een goede starf van het winterseizoen. Foto: ANP/Koen Suyk
door Richard Mooyman
schiphol/brussel - EUTOCOntTOl
in Brussel heeft het faillissement
aangevraagd van luchtvaart
maatschappij Air Holland. Dat
heeft een woordvoerster van de
Europese luchtverkeersleidings
organisatie vanochtend beves
tigd. „We wachten nu op een
beslissing van de rechtbank."
Eurocontrol zegt namens de lid
staten nog geld te goed te heb
ben van Air Holland wegens het
begeleiden van vluchten in Eu
ropa.
De woordvoerster wil geen be
drag noemen. „We hebben lan
ge tijd tevergeefs met Air Hol
land onderhandeld. We hebben
nu een faillissementsaanvraag
ingediend."
De directie van Air Holland was
vanochtend niet bereikbaar
voor commentaar. De onderne
ming verkeert al langer in de
problemen. Air Holland kampt
met verliezen en zag eerder dit
jaar onder meer touroperator
Olympia International overstap
pen naar de concurrentie.
De Vakbond voor Nederlands
Cabinepersoneel maakt rich
grote zorgen over het voortbe
staan van Air Holland. „Ik kan
niet uitsluiten dat het licht defi
nitief zal uitgaan", zo stelt be
stuurder J. Hofland. Volgens
Hofland heeft Air Holland mo
menteel de beschikking over
drie toestellen. „Het is een wan
kele situatie. Je riet dat er wordt
geschoven met posten om de
rekeningen te kunnen betalen."
De VNC zal scherp in de gaten
houden of de salarissen over au
gustus op tijd worden betaald.
Als dat niet gebeurt, zal de bond
volgens Hofland een kort geding
aanspannen.
delft/gpd - Het Nederlandse
midden- en kleinbedrijf (mkb)
lijdt per jaar 225 miljoen euro
schade door storingen in de
energievoorziening. Dat blijkt
uit onderzoek van MKB Neder
land. Per jaar worden 200.000
van de 600.000 mkb-ers door
een storing in de stroom- en
gaslevering getroffen.
De gemiddelde schade per ge
troffen bedrijf is 1933 euro. De
doorsnee-vergoeding van 35 eu
ro per geval is absoluut te wei
nig. MKB Nederland wil met
DTe, de toezichthouder op de
elektriciteitsmarkt, gaan praten
over een betere schadevergoe
ding. Volgens MKB Nederland
neemt het aantal storingen in de
energielevering toe omdat net
beheerders uit concurrentie-
overwegingen bezuinigen op
onderhoud en investeringen.
Daarom wil MKB Nederland dat
de overheid voor tenminste vijf
jaar een meerderheidsbelang in
de netwerken houdt.
Eenderde van de mkb-ers had
vorig jaar te maken met gemid
deld 2,3 storingen in de energie
levering. EnergieNed, de koepel
van de energieleveranciers, er
kende gisteren het groeiend
aantal storingen. Sinds vorig
jaar rijn de energiebedrijven
wettelijk verplicht een storing te
melden.
den haag/gpd - Het kabinet wil
volgend jaar 200 miljoen euro
extra belasting heffen op groene
stroom. Nu nog is groene stroom
(uit milieuvriendelijke bronnen)
vrijgesteld van de zogeheten re
gulerende energiebelasting, een
extra heffing op energie die de
consument tot energiebesparing
moet aansporen. Het kabinet wil
de vrijstelling voor groene
stroom uit het buitenland af
schaffen. De maatregel maakt
voor zo'n 700.000 huishoudens
de groene stroom waarschijnlijk
duurder.
Het ministerie van economische
zaken riet de vrijstelling van de
regulerende energiebelasting
(REB) voor geïmporteerde groe
ne stroom als een verkapte sub
sidie aan buitenlandse stroom-
producenten. Het was echter de
bedoeling dat juist in Nederland
meer groene stroom geprodu
ceerd zou gaan worden, zodat
de milieuvoordelen in Neder
land zouden blijven.
Nu de stroom voornamelijk uit
het buitenland wordt gehaald,
riet het ministerie het nut niet
meer van de vrijstelling. De vrij
stelling voor groene stroom die
in Nederland is geproduceerd
blijft gehandhaafd. Op die ma
nier denkt het ministerie zo'n
200 miljoen euro extra belasting
binnen te krijgert.
In Nederland hebben ongeveer
één miljoen huishoudens groe
ne stroom. De kostprijs van
groene stroom is hoger dan die
van stroom uit elektriciteitscen
trales. Door de vrijstelling van
de REB, zes eurocent per kilo
wattuur, is de prijs van
stroom min of meer ge
die van gangbare stroo
laatste twee jaar rijn de
ongeveer gelijk", aldi
woordvoerder van en<
drijf Eneco. „In die
700.000 mensen overges
groene stroom. Daarvot
groene stroom duurd(
hadden we in Ne
300.000 huishoudens die
stroom afnamen.'
De productie van groene
in Nederland is goe
300.000 huishoudens, d(
geïmporteerd. Dit betel;
voor 700.000 huishouc
stroomrekening fors
dreigt te worden.
Een kilowattuur elé
kostte vorig jaar gemi<
eurocent, een derde daj
de REB.
Hoe de extra belasting
pakken op de kostprijs
niet helemaal te vooi
rit veel tussenhandel
stroommarkt. Die kosl
nen de energiebedrij1
schakelen door rechtsl
importeren", geeft een|
voerder van het minisl
economische zaken
energiebedrijven
nog over de inkooppi
onderhandelen." Bij
men ook wel mogelij
„Het is niet zo dat
stroom direct met het
drag verhoogd wordt,
kunnen er nog inkoopt
worden behaald. Een
hoging is echter niet
ten als de kabinel
doorgaan."
amsterdam/anp - De Neder-
landsche Bank (DNB), spil in de
omschakeling van de gulden
naar de euro, speelt in op de
nostalgie naar de gulden met
een boekje over de geschiedenis
van het geld, toegespitst op ons
land.
De euro is vanaf begin dit jaar
door veel Nederlanders met
scepsis ontvangen. Onder een
breed publiek signaleert DNB
nu een 'groeiende belangstelling
voor de eeuwenlange t
denis van de vroegere if
munt'.
Het boekje "Van kauri j1
Over geld, guldens en d" u
landsche Bank' gaat oi"
dere in op de beslissingl-3
zer Karei V om in 1543 l9df
ventien Nederlandse jf
als eenheidsmunt een
gulden in omloop te bui
Het is gratis te bestelle"1
website van DNB: wwwly
iul
h;
MKB Nederland wil straks ook
een schaderegeling voor kleine
bedrijven die overstappen naar
een andere energieleverancier.
Veel middelgrote zakelijke klan
ten die op 1 januari 2002 van le
verancier wilden wisselen, za
gen de overstap pas na grote
vertraging uitgevoerd. Volgens
de Metaalunie, die voor 9500
aangesloten bedrijven de over
stap heeft voorbereid, is bij tien
procent van de bedrijven de
switch nog steeds niet uitge
voerd.
Een woordvoerder zegt dat de
grote energiebedrijven in een
aantal gevallen moedwillig de
overstap frustreren.
amsterdam/anp - Steeds min
der supermarkten hebben het
aardappelras Bintje in de schap
pen. Ook de bekende soorten
Eigenheimer en Bildstar lijken
hun langste tijd te hebben ge
had.
Dat blijkt uit onderzoek van de
stichting Natuur en Milieu. In
middels is 55 procent van de su
permarkten 'Bintjevrij'. Dat is
overigens nog niet zoveel als het
door de stichting nagestreefde
percentage van 70.
De aardappelsoorten rijn passé
omdat ze zeer gevoelig rijn voor
de riekte phytophtora
rassen te laten gr<
daarom jaarlijks miljoei
bestrijdingsmiddelen
die belasten het milii
rassen zoals de Redsl
Victoria rijn daarom in
De milieuorganisatie
overlegd met ondermi
ganisatie van supei
over het aardappelprol
bert Heijn heeft het
vanaf de zomer van
verbannen. Andere su{
ketens volgen stapsg
voorbeeld.
amsterdam/anp - Bankverzeke
raar Fortis waagt zich wegens
'de ongekende grote koers
schommelingen' op de effecten-
markten niet meer aan een ver
wachting over heel 2002. Fortis
is er echter wel zeker van dat het
ook in moeilijke marktomstan
digheden goede resultaten kan
halen.
De bankverzekeraar presenteer
de vanochtend halfjaarcijfers die
volgens analisten boven ver
wachting waren. Het concern
sprak van een 'excellente opera
tionele gang van zaken'. Onder
meer door een sterke daling van
de kosten heeft Fortis in de eer
ste zes maanden het netto ope
rationele resultaat ten opzichte
van dezelfde periode een jaar
eerder met 8 procent zien stij
gen tot bijna 1,2 miljard euro.
De nettowinst zakte in het eer
ste halfjaar met 18 procent weg
naar 1,5 miljard euro. Het Ne
derlands-Belgische concern zei
in het voorjaar een stijging van
het operationele resultaat (per
aandeel) te verwachten van 12
procent. Vorige maand trapte
Fortis echter op de rem: de ver
wachting kon niet worden waar
gemaakt. De ergste pijn rit in de
dalende beurskoersen. De totale
aandelenportefeuille was toen
900 miljoen euro lager dan de
boekwaarde.
In het bankbedrijf zag Fortis het
operationele resultaat toch nog
met een procent toenemen naar
936 miljoen euro. De nettowinst
kwam zelfs 7 procent hoger uit
op 884 miljoen euro. Het verze
keringsbedrijf leverde operatio
neel 4 procent minder op met
655 miljoen euro en liet onder
streep een 36 procent lagere
winst zien van 637 miljoen euro.
door Hans Gertsen
den haag - De relatie tussen KPN en Paul
Smits is definitief over. Per 1 november legt
de voormalige topman van het bedrijf ook
zijn functie als lid van de Raad van Bestuur
neer. Volgens KPN heeft Smits die beslis
sing zelf genomen.
Hoewel de Raad van Commissarissen
rijn vertrek zegt te betreuren lijkt de kans
dat de naam Paul Smits met gouden let
ters zal worden bijgeschreven in de an
nalen van KPN erg klein. De periode
waarin de 56-jarige ingenieur de hoogste
baas was bij KPN, van maart 2000 tot ok
tober 2001, viel namelijk vrijwel geheel
samen met de schijnbaar niet te stuiten
neergang van het concern. Toen Smits
als topman aantrad, was het aandeel 73
euro waard; anderhalfjaar later, toen hij
plaats moest maken voor puinruimer Ad
Scheepbouwer, amper 2,5 euro.
Het is overigens niet terecht Paul Smits
de schuld te geven van alle ellende die
KPN gedurende rijn bewind over zich
heen kreeg. De basis voor de problemen,
vooral de enorme schuldenlast, was al
gelegd onder rijn ambitieuze voorganger
Wïm Dik. Die wilde van het relatief kleine
KPN één van de drie grootste telecombe-
drijven van Europa maken. KPN kocht
daartoe in hoog tempo links en rechts
belangen. Smits zette die lijn slechts
voort.
Maar hij stond nog maar amper aan het
roer, toen de euforie rond alles wat met
internet en telecom te maken had, om
sloeg in twijfel en later zelfs in groot wan
trouwen van zowel beleggers als banken.
KPN had toen net voor bijna 20 miljard
euro het Duitse mobiele belbedrijf E-Plus
ingelijfd en ook nog eens voor ruim 8
miljard euro een Duitse UMTS-licentie
aangeschaft.
Het aanvankelijke gejuich van de financi
ële wereld om die gedurfde expansie
sloeg al snel om in het tegendeel en zelfs
in regelrechte paniek.
Terwijl de beurskoers inklapte en KPN
zichzelf zag opgezadeld met een schul
denlast van 23 miljard euro, zocht Smits
vergeefs naar oplossingen. Een overname
door het Spaanse Telefonica ketste op
het laatste moment af. En dat terwijl
Smits ervan had afgezien om de mobiele
tak van KPN, KPN Mobile, naar de beurs
te brengen vanwege de veelbelovende
besprekingen met Telefonica. Toen dui
delijk was dat het niet ging lukken met de
Spanjaarden, was het beursklimaat in
middels zover omgeslagen dat een
beursgang van KPN Mobile geen kans
van slagen meer had.
Het uitstellen van de beursgang van KPN
Mobile was zowel volgens Smits' voor
gangers als diens opvolger Ad Scheep
bouwer een regelrechte blunder. Vervol
gens liepen fusiebesprekingen met Belg
acom, mede door de almaar dalende
beurskoers van KPN, ook op niets uit. En
een geplande claim-emissie kon niet
doorgaan omdat die voortijdig uitlekte.
KPN leek vorig najaar regelrecht op een
faillissement af te stevenen. Binnen het
eigen bedrijf probeerde de onder het per
soneel populaire Smits er via massale
peptalksessies de moed in te houden,
maar de financiële wereld had geen ver
trouwen meer in Smits. Dat was uitein
delijk de reden dat hij plaats moest ma
ken voor de veel hardere Ad Scheepbou
wer. Die slaagde er vorig najaar in amper
drie maanden in om te doen wat Smits in
anderhalf jaar tijd niet was gelukt: de
vrije val van KPN te stoppen, het vertrou
wen van de banken en de beleggers te
herstellen en KPN uit de gevarenzone te
halen. Scheepbouwer ging keiharde
maatregelen (duizenden ontslagen) en
zeer hoog spel met de vakbonden daarbij
niet uit de weg. Smits mocht aanblijven
als lid van de Raad van Bestuur, maar
speelde geen rol meer op de voorgrond.
Paul Smits heeft, voorzover bekend, nog
geen nieuwe baan. Hij wil zich volgens
een woordvoerder van KPN in alle rust
bezinnen op een nieuwe functie. Voor
die van puinruimer lijkt hij in elk geval
niet geschikt.
Paul Smits. Foto: ANP/Jasper Juil
j 'i.
.i*,
