Het blauwe gevaar
'Werk van privé-detective anders dan op televisie'
Viagra in het duistere circuit
Mieke Derksen is een vrouwelijke Sherlock Holmes
De handel In nep-Vlagra neemt toe. De In
spectie voor de Gezondheidszorg en de Unit
Synthetische Drugs van de politie, sloegen
onlangs alarm over het stijgende aantal nep-
pillen. Ze hebben vaak heel andere bestand
delen en andere doseringen dan de echte pil
tegen erectiestoornissen. Waarschuwing
vanuit de Nederlandse vestiging van de
Amerikaanse Vlagraproducent Pfizer: 'De ge
bruikers moeten zich goed realiseren dat het
geen pretpllletje is. Het is een serieus medi
cijn met bijwerkingen'.
door Luuk Kortekaas
Niets zo vreemd of in het
verwende Nederlandse uit
gaansleven wordt het wel
bedacht. Toch kijken zelfs de meest
doorleefde partytijgers op van de
nieuwste trend in het nachtelijke
feestcircuit: het slikken van Viagra,
die blauwgekleurde pil die alleen be
doeld is voor mannen met erectie-
stoornissen. Vaak wordt het middel
volgens de Inspectie voor de Ge
zondheidszorg geslikt in combinatie
met xtc: een gevaarlijke cocktail van
een oppepper die de gebruiker van
geen ophouden laat weten en een
geneesmiddel dat alleen op recept
mag worden verstrekt.
Volgens een woordvoerder van de
Inspectie voor de Gezondheidszorg
circuleren er in Nederland ten min
ste twee miljoen illegale pillen die
als Viagra aan de man en soms aan
de vrouw worden gebracht. „Wij ba
seren dat cijfer op het feit dat we al
leen vorig jaar al twintig verschillen
de soorten illegale pillen hebben
aangetroffen. Als je ervan uitgaat dat
een productielijn pas lonend is bij
minimaal honderdduizend stuks,
hebben we het over twee miljoen
pillen."
Bij de Nederlandse vestiging van de
producent van Viagra, geneesmidde
lenfabrikant Pfizer, ziet men deze
ontwikkelingen hoofdschuddend
aan. Dick Vente, manager external
affairs van het bedrijf, krijgt in zijn
kantoor in Rotterdam geregeld sig
nalen van opduikende nep-Viagra.
„Niemand", zegt hij, „weet of het
om het topje van de ijsberg gaat,
dus: of het illegale circuit daadwer
kelijk nog veel groter is. Ik kan wel
zeggen dat het aantal signalen dat
wij binnenkrijgen toeneemt. De xtc-
wereld is een heel duister circuit, het
valt nauwelijks te achterhalen wat
daar gaande is. Wij vinden het merk
waardig dat mensen Viagra als pret-
pil gebruiken. Ze gaan ervan uit dat
het er, in combinatie met xtc, voor
zorgt dat je ook na een lange nacht
Viagra-productie in een Pfizer-bedrijf. Foto: AP/Amr Nabil
van feesten nog tot van alles en nog
wat in staat bent. Het fabeltje is dat
door het middel de zin in seks toe
neemt en dat het de penis langer
zou maken. Allemaal onzin."
En gevaarlijke onzin ook nog, zo liet
onlangs A. van Nes van de Inspectie
voor de Gezondheidszorg weten. Hij
is belast met de aanpak van illegaal
ingevoerde medicijnen. Het grootste
gevaar is volgens hem dat niemand
weet wat er in de illegale pillen zit.
De gebruiker heeft geen enkel idee
wat hij slikt.
In combinatie met andere pillen - of
in geval van andere kwalen - kan ge
bruik volgens hem fatale gevolgen
hebben. Pfizer-woordvoerder Vente:
„Viagra bevat de werkzame «stof sil
denafil. Wij hebben pillen met doses
van 25, 50 of 100 milligram sildena
fil, naar gelang de patiënt nodig
heeft. Bij die neppillen zit er soms 75
milligram in, of 120. Trouwens, vaak
bevat het alleen maar yohimbine,
een lustverhogend middel, of suiker.
Alleen de kleur is hetzelfde." De pil
len worden vaak in India of China
gemaakt voor zo'n vijftig eurocent
per pil. In het uitgaanscircuit wordt
naar verluidt zo'n twintig euro per
pil neergeteld.
Straatverkoop
Op de toeristische route naar de ros
se buurt van Amsterdam, langs de
Beurs van Berlage, komt de illegale
handel uit de krochten van de
hoofdstad behoedzaam boven
gronds. Het is net buiten het gebied
waar camera's het wel en vooral het
wee van de prostituees in de gaten
houden. De straat lijkt verdeeld in
een Noord-Afrikaanse en een don-
ker-Afrikaanse handelszone. Voor
bijgangers krijgen heel snel een
doorzichtig buisje met hemelsblau
we pilletjes te zien, terwijl Viagra,
Viagra' uit matig onderhouden ge
bitten wordt gelispeld. Informatie
naar de prijs levert een vraag van 25
euro op, maar het lijkt duidelijk dat
wie met tien of vijftien euro op de
proppen komt ook wel zijn slag kan
slaan.
Pfizer-manager Dick Vente kent het
tafereel. Maar hij acht het, net als
een woordvoerder van de Amster
damse politie, niet erg waarschijnlijk
dat de omzet van deze handelaren
hen snel miljonair zal maken. „Het
lijkt me niet. Ik ben daar ook gaan
kijken, maar ik kan niet zeggen dat ik
van de omvang erg geschrokken
ben."
Serieuzer is een andere handels
stroom, via de snelle schermen van
het internet. Wie de trefwoorden in
tikt, krijgt een waslijst met meestal
Amerikaanse handelaren voor zijn
neus, die levering beloven binnen 24
uur na doorgeven van het credit
cardnummer. Prijs: van dertien tot
twintig dollar per pil, exclusief kos
ten voor verzending.
Vente:Viagra kopen via het internet
is een stuk duurder dan op medi
sche indicatie: op recept betaal je
zo'n zeven tot acht euro. Maar je
spaart op internet wel een bezoek
aan de huisarts uit. Bovendien vin
den veel mannen het niet leuk met
een vraag om Viagra naar hun dok
ter te gaan. Maar door aanschaf via
internet is er geen zicht op de bij
werkingen. Niemand die vraagt of je
bijvoorbeeld suikerziekte hebt. Het
is echt een illusie dat je Viagra kunt
hebben zonder recept. Gelukkig on
derscheppen de douane en de In
spectie voor de Gezondheidszorg re
gelmatig zendingen met dit soort
post. Je bent dan je geld kwijt en je
loopt het risico strafrechtelijk te
worden vervolgd."
Zes jaar
In Nederland mogen alleen apothe
kers en apotheekhoudende huisart
sen receptgeneesmiddelen verstrek
ken. Al het andere valt onder illegale
handel, met een maximum van zes
jaar celstraf. „Die rol voor arts en
apotheker is er niet voor niets. Een
erectiestoornis is in de meeste geval
len een gevolg van iets anders, bij
voorbeeld suikerziekte, vaataandoe-
ningen of hartproblemen. Het is van
groot belang dat de huisarts bekijkt
of het medisch verantwoord is om
Viagra voor te schrijven. Bovendien
kijkt de arts of de patiënt het gezien
zijn kwaal nog wel aankan om seks
te hebben: een seksuele inspanning
is immers te vergelijken met drie
keer snel achter elkaar de trap oplo
pen. Dat is ook niet iedere patiënt
aan te bevelen. Vervolgens checkt
ook de apotheker of Viagra kan wor
den gebruikt in combinatie met an
dere geneesmiddelen."
Aanpak van de handel is moeilijk.
„Soms wordt een mtemetbedrijfje
gepakt. Maar ja, dan wordt zo'n site
gesloten en op hetzelfde moment
gaat iemand anders met die pillen
leuren."
In de strijd tegen de illegale handel
wordt soms een succesje geboekt.
Zo werden onlangs in Delft 24.000
pUlen gevonden, samen met 115.000
xtc-pillen. „We werken nauw samen
met Justitie en de Inspectie voor de
Gezondheidszorg. Zodra wij ergens
iets horen, geven we dat door", zegt
Vente.
Het grootste probleem voor medicij
nenfabrikant Pfizer is uiteraard de
schade die het bedrijf lijdt, en dan
gaat het niet eens zozeer om gemiste
omzet. Vente: „Omzettechnisch zal
het ons iets schelen. Er zijn in Ne
derland tussen de dertig- en veertig
duizend mensen die Viagra gebrui
ken. Vorig jaar was de omzet in Ne
derland tussen de tien en vijftien
miljoen gulden. Ongetwijfeld zitten
er tussen de mensen die bijvoor
beeld via internet bestellen mogelij
ke klanten van ons. Maar aan te ge
ven hoeveel dat scheelt is onmoge
lijk. Veel erger is dat dit de goede
naam van Viagra bederft. Zodra er
ergens iets mis gaat, klopt men bij
ons aan. Er was vorig jaar sprake van
dat er twaalf doden in Nederland
zouden zijn gevallen door het ge
bruik van Viagra. Maar in geen van
de gevallen is vastgesteld dat die
mannen daadwerkelijk Viagra had
den ingenomen, laat staan dat kon
worden vastgesteld dat Viagra de
doodsoorzaak is geweest. In elf van
de twaalf gevallen kon worden vast
gesteld dat Viagra in elk geval niet
was voorgeschreven door de huis
arts."
24 AUCUSI
2002
Als het moet observeert ze dagenlang een be
paald pand vanuit de auto, meestal voorzien van
blocnote en fotocamera om verdachte situaties
vast te leggen. Maar ze is ook niet te beroerd om
vreemdgaande echtgenoten te volgen of in een
bedrijf te infiltreren om te onderzoeken of perso
neelsleden frauderen. Mieke Derksen (45) uit
Doetinchem is privé-detective. Naar eigen zeggen
de enige vrouw in Nederland die dit beroep uit
oefent.
door Tanja Olyslager
Mieke Derksen is een grote fan van
Engelse detectives als Morse en
Frost. „Ik kijk heel graag naar die te
levisieseries, vooral omdat ik ook
zo'n soort beroep heb. Maar ik voel
me geen vrouwelijke Morse. Mijn
werk is vaak anders dan wat je op de
televisie te zien krijgt."
Voordat ze privé-detective werd,
werkte ze jarenlang als douanebe
ambte en politieagente. „Bij de poli
tie stompte ik helemaal af. Er was
geen geld en weinig tijd om zaken
goed op te lossen, terwijl je keihard
moest werken. Door die werkdruk
was er bovendien amper aandacht
voor de emoties van slachtoffers. Als
je naar een inbraak ging, probeerde
je die zo snel mogelijk af te hande
len, want daarna moest je naar nog
drie andere inbraken toe. Als men
sen overstuur waren, kon je weinig
doen. Er was gewoon geen tijd voor.
Ze moesten zichzelf maar zien te
redden."
De onvrede over haar werk bij de
politie werd zo groot dat ze besloot
ontslag te nemen. Ze werkte nog
even bij de vreemdelingenpolitie, de
Immigratie- en Naturalisatiedienst
en met minderjarige asielzoekers
kinderen, maar besloot uiteindelijk
bij haar man aan de slag te gaan. Hij
had een detectivebureau opgericht
nadat ook hij bij de politie was opge
stapt.
Dit werk vond de Doetinchemse zo
leuk dat ze besloot zelf een recher
chebureau op te zetten. Het werd
Female Investigations, een bureau
dat zich speciaal richt op vrouwen.
„Voor zover ik weet ben ik de enige
vrouwelijke detective in Nederland.
Ik heb veel contacten met collega's,
maar ben nog nooit een vrouwelijke
particulier rechercheur tegengeko
men."
Door haar ervaring als politieagente
weet ze dat vrouwen het moeilijk
vinden om naar een politie- of de
tectivebureau te stappen. „Ik heb
meegemaakt dat vrouwelijke slacht
offers niet alles vertelden aan een
mannelijke collega, maar aan mij
wel. Vooral over gevoelige zaken, als
verkrachting en mishandeling, pra
ten ze nu eenmaal makkelijker tegen
een vrouw dan tegen een man. Ik
hoop die drempel voor vrouwen te
verlagen. Desondanks werk ik niet
alleen voor vrouwelijke opdrachtge
vers hoor, ook mannen zijn wel
kom."
Haar vrouw-zijn heeft volgens Derk
sen in haar werk nog andere voorde
len. Mieke: „Het is nu eenmaal zo
dat vrouwen minder bedreigend
overkomen dan mannen. Stel dat ik
voor een opdracht een bepaald pand
in de gaten moet houden, dan komt
het voor dat ik dagenlang in een au
to ga posten. Of ik loop of fiets een
paar keer door die straat. Dan weer
met de hond, dan weer met een vol
le boodschappentas. Ondertussen
geef ik mijn ogen goed de kost. Het
is nog nooit voorgekomen dat een
buurtbewoner op me afkwam en
vroeg: „Mevrouw, wat moet u toch
telkens bij ons in de straat?" Voor
mannen ligt dat anders. Mijn echt
genoot heeft al eens de politie bij
zijn auto gehad. Als een vrouw in
een auto zit te wachten, denk nie
mand daar wat van, is mijn erva-
ring."
Overigens legt de politie Derksen bij
de uitvoering van haar werkzaamhe
den geen strobreed in de weg. „Om
dat ik een oud-collega ben, vertrou
wen ze me. Maar ik zal de politie op
mijn beurt ook nooit in de wielen rij
den. Daarom informeer ik ze meest
al als ik bijvoorbeeld een bepaald
pand voor langere tijd moet obser
veren. Mochten buurtbewoners arg
waan krijgen en de politie bellen,
dan weten zij dat het om mij gaat.
De politie heeft niets tegen mij. Ik
doe werk waar zij geen tijd voor heb
ben. Als een vrouw last heeft van
haar ex-man die een straatverbod
heeft, kan de politie niet veel doen.
Je zult altijd zien dat op het moment
dat de patrouillewagen door die
straat rijdt, de man alweer is verdwe
nen.
Bovendien hebben ze door onderbe
zetting vaak helemaal geen tijd om
direct te komen. Ik kan wel wat on
dernemen. Ik kan bij het slachtoffer
in de straat gaan posten, fotografe
ren en beeldopnamen maken. Elke
keer als die ex-man het straatverbod
overtreedt, kan ik hem signaleren.
Van de bewijzen die ik verzamel
maak ik een dossier zoals bij de poli
tie. Met dat dossier kan de vrouw
naar het politiebureau stappen en
aangifte doen. Ik heb nog nooit
meegemaakt dat ze mijn bewijzen
niet serieus namen.
Het blijft natuurlijk wel triest dat een
slachtoffer mij moet betalen om
haar recht te halen, puur omdat de
politie er geen tijd voor heeft. Maar
zo ligt het nu eenmaal bij een hoop
zaken. Gelukkig wordt de dader - los
van zijn straf - ook vaak veroordeeld
tot het betalen van de kosten die het
slachtoffer heeft moeten maken om
hem voor de rechtbank te krijgen."
Mieke Derksen heeft het behoorlijk
druk. Ze werkt voor bedrijven door
het hele land. „Het komt regelmatig
voor dat ik opdracht krijg voor een
antecedentenonderzoek. Ik ga dan
na of iemand een strafblad heeft.
Vaak gebeurt dat als een bedrijf ie
mand wil aannemen voor een hoge
functie of fraudegevoelig werk."
Hoe ze aan die informatie komt, ver
telt ze liever niet. „Nu ik niet meer
bij de politie werk, ben ik gewoon
een burger. En burgers kunnen geen
Detective Mieke Derksen: „Het is nu eenmaal zo dat vrouwen minder bedrei
gend overkomen dan mannen." Foto: GPD/Hans Groene
inlichtingen over andere personen
opvragen bij instanties en overhei-
dinstellingen. Wil je het kenteken
van een bepaalde auto checken of
informeren of iemand een strafblad
heeft, dan zal je dat niet lukken. Ge
lukkig heb ik zo mijn ingangen en
kanalen bij diverse overheidsinstel
lingen. Meestal krijg ik de informatie
die ik hebben wil."
Om die inlichtingen los te krijgen,
koopt Derksen geen ambtenaren
om, beweert ze. „Ben je gek! Ik doe
alles op een eerlijke manier. Ik heb
contacten, die weten dat ik vroeger
bij de politie heb gewerkt. Zij ver
trouwen me en weten dat ik integer
met de informatie omga. Ze zullen
niet door mij in de problemen ko
men."
Daarom zal ze ook niet met crimine
len in zee gaan. „Ik werk alleen voor
mensen met goede bedoelingen. Als
een man mij vraagt om zijn vrouw te
zoeken en ik kom erachter dat ze in
een Blijf-van-mijn-lijfhuis zit, stop ik
het onderzoek. Ik zal hem zeker niet
zeggen waar zijn vrouw verblijft. Ik
werk niet voor mensen die ik niet
kan vertrouwen. Zijn vrouw zit daar
niet voor niets."
Verder doet de Doetinchemse vaak
onderzoek naar fraude binnen be
drijven. „Het komt voor dat een di
recteur een werknemer of zelfs een
hele groep personeelsleden verdenkt
van diefstal. Ik ga dat dan na. Er zijn
verschillende manieren waarop ik
dat doe. Het kan zijn dat ik verbor
gen camera's plaats op de werkplek,
maar ik ga ook wel eens undercover
werken om de boel in de gaten te
houden. Soms vermom ik me, maar
meestal is dat niet nodig. Verder ob
serveer ik de verdachte en neem zijn
(telefoon-)gesprekken op. Het kan
allemaal los van elkaar, maar meest
al gebruik ik in overleg met de op
drachtgever een combinatie van de
ze opsporingsmethoden om zo veel
mogelijk bewijzen te verzamelen.
Van alle verdachte activiteiten maak
ik een dossier dat ik aan de op
drachtgever overhandig. Soms stap
pen ze ermee naar de politie, vooral
als het om grote diefstallen gaat,
maar meestal wordt het onderling
opgelost. Vaak is de verdachte een
werknemer die na jaren van goede
dienst de fout is ingegaan. Zijn baas
voelt zich dan enorm belazerd om
dat zijn vertrouwen is beschaamd.
Maar aangifte doen is toch net een
stap te ver. Meestal volgt ontslag op
staande voet."
Natuurlijk krijgt Mieke Derksen ook
wel eens opdracht om te onderzoe
ken of een echtgenoot of echtgenote
vreemdgaat. „Overspel komt veel
voor. AJs iemand het gevoel heeft dat
z'n partner vreemdgaat en dat zeker
wil weten, dan volg ik die persoon
en kom er zo wel achter of de ver
dachte een affaire heeft. Maar ik doe
ook alimentatieonderzoek. Het komt
voor dat na een echtscheiding een
man de alimentatie niet betaalt.
Maar andersom gebeurt ook. Dat de
man in kwestie de alimentatie keurig
elke maand overmaakt, maar dat
zijn ex-vrouw inmiddels meer is
gaan verdienen dan hij, zonder dat
hij dat weet. Of dat ze stiekem is
gaan samenwonen waardoor ze ook
meer inkomen heeft. Haar man be
taalt zich dan scheel aan zijn ex-
vrouw, terwijl zij er helemaal geen
recht meer op heeft. Ik breng dat
dan in kaart, zodat de gedupeerde
opnieuw naar de rechter kan stap
pen met het verzoek om de alimen
tatie te herzien."
De particulier rechercheur heeft nog
geen moment spijt gehad dat ze de
officiële politiepet aan de wilgen
heeft gehangen. „Dit werk is veel
leuker. Nu heb ik wel de tijd om een
zaak helemaal af te handelen en me
om het slachtoffer te bekommeren.
In de toekomst wil ik me daarom
meer gaan bezighouden met alloch
tone vrouwen. Ik weet gewoon dat
veel van deze vrouwen mishandeld
worden, maar geen aangifte durven
te doen uit angst voor hun man en
de rest van de familie. Ik heb wel
eens meegemaakt dat een allochto
ne vrouw die door haar man com
pleet in elkaar was getimmerd aan
gifte deed, maar die onder druk van
de familie weer introk. Dat is toch te
gek voor woorden! Zulke vrouwen
zou ik graag willen helpen, ook al
heb ik niet de indruk dat ik wat aan
die mentaliteit kan doen."
