Een klassieke tennistwist nadert het einde
[es opzij voor Peking 2008
US OPEN
SI
Andre Agassi en Pete Sampras vonden en vinden uitdaging vooral bij elkaar
ek project moet kanovaarsters naar olympische medaille leiden
ZATERDAG 24 AUGUSTUS 2002
SPORT
Aartijn van Beeten
jiff - Geen vrienden, geen vijanden. Wel
i. Het heeft lang geduurd tot Pete
as en Andre Agassi de schoonheid van
iderlinge duels ontdekten. Ze zochten
privé nooit op, maar hadden die twee-
o hard nodig. Twee dertigers, in de
van hun carrière, voelen nog altijd dat
10 ke vuur branden als ze elkaar treffen,
aiiak no8?
arlijn ligt steeds hoger, het lichaam
teert en de geest snakt ook naar pau-
honger is trek geworden. Andre Agas-
en Pete Sampras (31), vanaf maandag
op de US Open, kleurden het tennis
jaren negentig. Hun tweestrijd past
krijtje duels tussen John McEnroe en
^Connors (of Björn Borg), Boris Beck-
itefan Edberg, Martina Navratilova en
Evert.
ïilbert, voormalig wereldtopper,
rer van het boek 'Winning Ugly' en
aart 1994 tot het afgelopen voorjaar
van Agassi, genoot van de klassiekers,
e raakte altijd opgewonden voor duels
ïte. De wetenschap dat je zelfs kunt
en als je je beste tennis laat zien, inti-
e hem. Andre verheugt zich op die
letingen, al heeft hij er meer verloren
iwonnen."
Ti is de nummer zes van de wereld,
as (zeventiende op de ranglijst) lijkt
et eerst sinds 1989 buiten de toptien
u ligen. De recordhouder met dertien
-Slamzeges en de man die zes jaar op
jaar als nummer één van de wereld
de, lijkt versleten. In januari, op de
lian Open, werd zijn fysieke vermo-
r rgeleken met dat van een paar jaar
.Sampras ging trager naar het net,
i( en de videobeelden. Veel trager. Niet
y iets heeft hij sinds zijn Wimbledon-
12000, die beroemde dertiende, geen
e oi meer gewonnen. Er restte geen uit-
;meer. Deze week kondigde Sampras
it hij pas eind volgend jaar gaat na-
over zijn toekomst.
n heeft de klasse nog, de snelheid ook.
as Vegas Kid', nu zonder wilde haren,
it jaar vier toernooien. Maar hij zoekt
omenten uit. Tweemaal trok hij zich
toernooizege meteen temg voor het
i! de evenement. Het kwam hem op
lete van tachtigduizend euro te staan.
ag of Agassi nog zeven wedstrijden
est-of-five-sets op rij kan winnen - en
d och echt nodig voor een Grand-Slam-
lijkt op z'n plaats. Het lukte hem voor
11 tst in januari vorig jaar op de Austra-
len. Zelf zegt hij: „Mijn lichaam kan
t meer aan om weken achter elkaar te
ien."
t vindt het te vroeg om het einde van
a ssieke twisten in te luiden. „Sampras
liet meer hetzelfde niveau, dat klopt.
aar ook niet, maar hij haalde wel de
„ran de US Open. In de kwartfinale
hij tegenover Andre en de oude magie
a even terug. Intens, geïnspireerd en
oflijk spannend. Pete won, in vier tie-
e Staan die twee tegenover elkaar, dan
t dat vuurtje nog altijd aan. Het is
ampras ook te vroeg om te stoppen.
ij nog drie jaar door op dit niveau,
)rdt het een ander verhaal. Dan ver-
j zijn geloofwaardigheid."
mijmert, denkt temg aan zijn favo
Pete Sampras en Andre Agassi: rivalen die het beste in elkaar boven brachten. Foto's: AP
riete onünoetingen. „Parijs Bercy, in 1994;
het was hun eerste duel met mij als coach
van Agassi. Hij won, in twee sets, met het
beste tennis dat hij ooit heeft laten zien. De
beste van Sampras was de Wimbledon-fina-
le in 1999. Andre had vanaf de tweede ronde
geen servicegame verloren, won er tachtig
op rij. Op 3-3 in de eerste set kwam Andre
met 40-0 voor op de service van Sampras.
Pete werkte alle breakpoints weg, brak An
dre meteen en die had vanaf dat moment
geen kans meer."
„Spanning", weet Gilbert, „was er altijd. Zo
als in de halve finales van de Australian
Open in 2000. De kansen keerden steeds en
Andre won de tiebreak van de vierde set.
Hoe hij toen die wedstrijd naar zich toetrok
was ongeëvenaard."
De tweestrijd begon naar het schijnt al in de
juniorentijd en beiden zweren dat ze het
eerste duel hebben gewonnen. Nu zijn ze
twee kampioenen, met een totaal verschil
lende geschiedenis.Als een van ons als de
ander wakker zou worden", zei Agassi on
langs, „dan zou hij waarschijnlijk weer gaan
slapen in de hoop dat het slechts een boze
droom was."
Toch zijn er overeenkomsten. De vader van
Agassi is een immigrant uit Iran, die zonder
cent op zak naar Amerika kwam. De moeder
van Sampras kwam compleet berooid uit
Griekenland en sliep soms
op een betonnen vloer.
Agassi had een vader met
een droom, één van zijn
kinderen moest tenniskam
pioen worden. Emanuel
Agassian, die zijn naam la
ter veranderde in Mike
Agassi, drilde zijn jongste
zoon. De voormalig prof
bokser legde eigenhandig een tennisbaan
aan in de achtertuin in Las Vegas. Hij ont
wikkelde een machine, die de ballen met
hoge snelheid richting dat joch met die gro
te, snelle ogen spuwde. Agassi zwoegde, re
belleerde als tiener met drank en kattenk
waad, maar kwam in de tennisacademie van
Nick Bolletieri op het juiste spoor.
Sampras had zelf een droom, ontdekte het
2002
tennis op eigen houtje. Zijn ouders hielpen
enthousiast, maar zonder kennis. Vader
Sam Sampras dook de boeken in, probeerde
Pete met theorie verder te helpen. Vertede
rend, dat wel.
Pete Fischer, zijn eerste coach, kneedde
Sampras, het jochie dat al
tijd zo ongeïnspireerd oog
de. Weg met de dubbelhan-
dige backhand, weg met het
veilige spel vanaf de baseli
ne. Serveren en volleren.
Sampras trainde met een
houten racket, werd ge
dwongen zijn slagen te per
fectioneren. Daar dankt hij
nog altijd zijn fluwelen techniek aan. Om
zijn zoon te ondersteunen had Sam Samp
ras twee banen tegelijk: als restauranthou
der en techneut.
Serve volley tegen rock roll, dat was het
gevecht. Aanvaller Sampras tegen baseliner
Agassi. Het klassieke duel. „Hun rivaliteit",
zegt Gilbert, „is niet te vergelijken met de
tweestrijd van anderen. John McEnroe en
Jimmy Connors hadden een hekel aan el
kaar, die twee haten elkaar nog steeds. Pete
en Andre hebben respect voor elkaar. Ze
trekken nauwelijks samen op, maar op de
baan is er ontzag. Een gevecht dat na het
laatste punt ook echt is afgelopen."
„Je was nooit tegen Pete of Andre", vervolgt
Gilbert. „Je was vóór een van de twee. An
ders dan met Ivan Lendl, de makkelijke vij
and. Die had zo'n beetje iedereen tegen
zich. Net als Martina Hingis tegenwoordig.
Zonder dat vijandelijke kan het ook. Al ligt
het nu moeilijker, met de zusjes Williams.
Toeschouwers weten niet voor wie ze partij
moeten trekken."
Sampras en Agassi beëindigden twaalfmaal
een seizoen in de toptien. Toch was de laat
ste er niet altijd bij om 'Perfect Pete' uit te
dagen. Door blessures vooral en een dip na
zijn scheiding met actrice Brooke Shields.
„Later pas", vertelt Sampras in Ace Tennis
Magazine, „heb ik de duels met Agassi op
waarde geschat. Vooral in de periodes dat
hij ontbrak. Dan miste ik de uitdaging. Het
klinkt gek, maar zonder Agassi had ik mijn
successen niet kunnen boeken."
Sampras was de man die zo ontzettend vaak
won, haast onoverwinnelijk was en mede
daarom saai werd genoemd. Nu Sampras
minder presteert, aan zichzelf twijfelt, emo
tie toont en ook maar een mens blijkt, is de
band met het publiek veel sterker. „Soms
kunnen de zaken op een ironische manier
keren", vertelde hij in de New York Times.
Om grip te krijgen op zijn loopbaan heeft
Sampras vorige maand coach Paul Annaco-
ne weer in dienst genomen. Die stond hem
bij tijdens de verovering van acht Grand
Slams.
Dat 'Perfect Pete' wordt gezien als de beste
tennisser aller tijden, noemt Gilbert overi
gens dubieus. „Zijn record van dertien
Grand Slam-zeges is ongelooflijk, het lijkt
me sterk dat iemand dat nog verbetert. Er is
wel een kanttekening. Rod Laver won in
1962 en 1969 alle Grand Slam-toemooien,
maar kon in de tussentijd niet meedoen
omdat profs niet werden toegelaten. De sta
tistieken zijn misleidend. Je kunt tennissers
uit twee tijdperken niet met elkaar vergelij
ken."
„Je zou Agassi de beste allrounder van de af
gelopen tien jaar kunnen noemen", vindt
Gilbert zelfs. „Hij heeft alle Grand-Slamtoer-
nooien gewonnen, Sampras niet. En van
Roland Garros in 1999 tot en met de Austra;
lian Open van 2000 stond hij in vier finales
op rij. Ach, ze hebben beiden ongelooflijke
carrières. Het zijn twee ware kampioenen.
Grote kampioenen staan op in tegenspoed,
verbijten de pijn. Die proeve van bekwaam
heid hebben ze beiden doorstaan. Agassi
duikelde in 1997 uit de top-honderd, maar
was niet te beroerd om in challenger-toer-
nooien zijn ranking op te poetsen.
Sampras won als 13-jarige een finale met
een scheurtje in zijn polsgewricht. In 1995,
hij had net gehoord dat zijn coach Tim Gul-
likson ongeneeslijk ziek was, won hij op de
Australian Open een vijfsetter van Jim Cou
rier. Met tranen in de ogen. Ook op het net
vlies staat een duel met Alex Corretja tijdens
de US Open, in een bloedheet New York.
Sampras, gekweld door een laag ijzergehalte
in zijn bloed en daarom snel vermoeid en
slecht bestand tegen de hitte, stond in de
vijfde set te kotsen naast de baan. Compleet
uitgewoond won hij toch.
Agassi heeft de droom van zijn vader vervol
maakt. Sampras heeft van zijn eigen sprook
je een werkelijkheid gemaakt. Nu zijn ze
dertigers, getrouwd en Agassi heeft met St
effi Graf zelfs een kind, Jaden Gil. Die viert
over twee maanden zijn eerste verjaardag.
Sampras hoopt deze herfst ook vader te
worden. Grappend zei de echtgenoot van
Bridgette Wilson daarover: „Heb ik dit jaar
toch nog iets goed gedaan."
Sampras heeft de druk van het moeten afge
zworen. In 1998, toen hij een record vestig
de door voor het zesde jaar op rij als num
mer één van de wereld te eindigen, had hij
last van een maagzweer. De druk om dat re
cord te pakken was zo groot, dat Sampras
met bosjes zijn haren verloor. Die stress, be
loofde hij zichzelf, wilde hij nooit meer voe
len. Bovendien, wat zou hij nog meer moe
ten winnen?
Twee kampioenen weten dat er meer is dan
tennis, zijn hun honger kwijt.
Ooit, weet Brad Gilbert, zullen de twee sa
men nagenieten van hun prachtige gevech
ten. „Met een goed glas wijn, terugblikken
op al het moois. Dan zullen ze zuchten: 'Je
zus, wat hebben wij schitterend tennis laten
zien'."
#vert Wisse
- Trainen, werken, trainen. Het is
nige tijd het dagelijkse ritme van de
andse K4 vrouwenkanoploeg. Zes da-
week, elf maanden per jaar, zeven
g. 's Ochtends en 's avonds trainen,
ags een paar uurtjes werken of stu-
:n elke dag vroeg naar bed.
na ascetische leven mqet leiden tot
diumplaats tijdens de Olympische
van 2008. De selectie van zes vrou-
t daar onder leiding van kanovaar-
indscoach Nicole Bulk werkelijk alles
pzij. Studie, werk of lange stapavon-
jken voor het Grote Doel in Peking,
bronzen olympische plak in 1988 van
larie Cox en Annemiek Derckx heeft
derlandse kano geen medailles meer
nen. Het voor kanobegrippen unieke
ject moet daar verandering in bren-
e weg is nog lang, maar het sextet
i eigen land succesvolle voorbeelden,
eybalploeg heeft bewezen dat een
ike missie niet kansloos is. Ron Zwer-
consorten begonnen midden jaren
met hun Bankras-model, dat uitein-
n 1996 leidde naai" goud in Atlanta.
fde edelmetaal was er in dat jaar ook
elé roeiers van de Holland Acht, die een
noeriode hard trainen eveneens zagen
d. Ook zijn ploegen in het waterpolo
dbal met wisselend succes bezig ge-
>m zich, levend als monniken, een
j banen richting wereldtop.
Bulk (Haarlem, 33) heeft de ambiti-
e inoplannen eind vorig jaar ontwik-
aar vijf companes zijn Femke Roos
:m, 23), Eef Haaze (Rotterdam, 20),
t Yosef (Amsterdam, 19), Carla Costa
t it, 26) en Esther Stormink (Amstel-
4). Twee extra reserves trainen daar-
nee om aan het niveau te wennen. De
eisten vormen de K4 op grote toer-
Dat waren op hef onlangs in Hon-
Rehouden EK Bulk, Roos, Haaze en
-
Yosef. Ze debuteerden als nieuwe formatie
sterk met een achtste plaats. Vanaf 28 au
gustus doet dat viertal mee aan het WK in
Sevilla. Bulk vaart daar ook in de KI.
Bulk is binnen de ploeg de meest ervaren en
ook snelste vrouw. Ze staat al een jaar of
tien op eenzame hoogte in Nederland. Twee
jaar terug had de fanatieke, in Hengelo ge
boren kanovaarster alles op alles gezet om
in Sydney goed voor de dag te komen. Maar
de Olympische Spelen zag ze helaas thuis
voor de buis. „Ik had me een jaar ervoor al
geplaatst en hoefde bij één enkel evenement
alleen nog maar vormbehoud te tonen. Dat
is niet gelukt. Ik kreeg in aanloop naar Syd
ney grote privé-problemen doordat m'n re
latie op de klippen liep. Ik had toen ook
geen baan. Ik sliep nog maar vier uur per
nacht. Daardoor liep ik de Spelen mis. Een
drama was dat. Ik had drie jaar keihard ge
traind met de Franse coach Gilles Calliet.
Een lastige, maar heel onorthodoxe trainer,
in wie ik heilig geloofde. Helaas heb ik me
niet in Australië kunnen bewijzen. Het was
terecht dat NOC*NSF me niet uitzond. Als ik
wel een ticket had gekregen, had ik zelf wel
bedankt. Je moet het wel waard zijn om te
worden uitgezonden."
Inmiddels is Nicole Bulk in rustiger vaarwa
ter terecht gekomen in Haarlem, waar ze sa
menwoont met ploeggenote Femke Roos.
Behalve vaarster is ze ook de bondscoach.
Bulk selecteert ook zichzelf en haar huisge
note. Geeft dat geen scheve gezichten? „Tot
nu toe niet. Ik ben bereid mezelf weg te se
lecteren, dat weten de anderen ook, maar
elke training lig ik nog voorop. Zolang dat
het geval is, kunnen anderen er niks van
zeggen. Ik heb het nog niet meegemaakt dat
anderen vonden dat ik gekleurde beslissin
gen nam in mijn eigen of Femkes voordeel.
Ik heb juist een bloedhekel aan vriendjespo
litiek." Roos: „Nicole is eerder te streng."
Het is de bedoeling dat de coach na de Spe
len van 2004 niet meer mee vaart. Volgens
de plannen moet ze tegen die tijd zijn over
vleugeld door ploeggenotes. Bulk: „Het is de
bedoeling dat ik dan het slachtoffer van
mijn eigen plannen ben geworden. De pro
gressie die we nu al hebben geboekt, is ver
bazingwekkend. We varen tien seconden
harder dan verleden jaar. Sommigen heb
ben hun persoonlijke toptijd met vele se
conden aangescherpt. We gaan rap vooruit,
maar we moeten rustig blijven en nu niet
ineens euforisch worden."
Het smeden van een snelle ploeg is meer
dan de vier snelste vaarsters achter elkaar in
een kano zetten. Bulk: „Het is net als het sa
menstellen van een goed voetbalelftal. De
elf beste spelers vormen niet automatisch
ook het beste team. Het is een kwestie van
op elkaar ingespeeld raken."
Bulk wordt binnenkort voor halve dagen pr-
manager bij een voor haar nieuw bedrijf.
Roos is parttime werkzaam bij een uitgeve
rij, anderen studeren nog wat naast de twin
tig trainingsuren per week. Bulk: „We zetten
onze maatschappelijke loopbaan op een
laag pitje voor het project. En dan moet je
nog maar afwachten of je uiteindelijk tot de
vier snelsten hoort. Misschien zijn er wel
nog onbekende vijftienjarige talenten, die
straks in 2008 sneller blijken te zijn dan de
genen die er zes jaar hard voor hebben ge
werkt. Jammer dan. De selectie zal hard zijn,
maar topsport is hard. In die zin werk ik ook
niet met mensen. Ik selecteer louter op ba
sis van snelheid, niet omdat iemand leuk en
aardig is. Wie te langzaam is, valt af. Simpel
maar eerlijk. Kom bij mij ook niet aan met
het excuus, dat je vlak voor een wedstrijd
tentamens hebt gehad. Is allemaal te plan
nen. Het is een ander verhaal als je vader
vlak voor een toernooi overlijdt."
Nicole Bulk houdt niet van gezeur. „Neder
landse sporters zijn goed in het klagen over
geldgebrek. Laat eerst wat zien, dan komen
de sponsors vanzelf. Ikzelf heb het tien jaar
in mijn eentje moeten doen. De druk was
soms zo groot, dat ik gek werd van alle tele
foontjes. Iedereen wilde wat van me. Op een
Tessa Roos (links) en Nicole Bulk in hun wedstrijdkano bij kanovereniging Frisia. Foto: United Photos De Boer/Michel Schnater
gegeven moment heb ik de stekker er zelfs
een paar dagen uitgetrokken. De meiden le
ven wat dat betreft nu in een walhalla. Er
staan veel mensen klaar om dingen voor de
ploeg te regelen. Als we trainen in Amstel
veen, kookt een assistent voor ons. Een
sponsor heeft twee wedstrijdboten ter be
schikking gesteld. Oud-toproeier Henk-Jan
Zwolle begeleidt ons als bewegingsweten
schapper."
Bulk is nog op zoek naar een sponsor die
een auto in bruikleen geeft waarmee de bo
ten kunnen worden vervoerd. Ze had een
wagen van het NOC'NSF maar omdat ze op
het EK net niet goed genoeg presteerde,
raakte ze haar A-status kwijt en moest ze de
auto inleveren. „Heel lastig, want aan die
auto hing de trailer. Maar goed, ik regel wel
wat. Tot nu toe is alles op zijn pootjes te
recht gekomen."
In toplanden zijn de budgetten vele malen
groter dan in Nederland. Bulk: „Maar van
het geld moeten we het ook niet hebben.
We kunnen het gat alleen dichten door
meer beleving aan de dag te leggen dan de
buitenlandse concurrenten, voor wie het
bedje gespreid is. We moeten iets bijzonders
doen. Dat doen we door met onze ziel en
zaligheid deze weg in te slaan. We zijn be
reid om kleinbehuisd te zijn, omdat we van
weinig geld moeten rondkomen. Het zal
hartstikke zwaar worden. Wie daar niet te
gen kan, moet stoppen. Jammer dan."
