BUITENLAND
zich voor op
aanval Iraki's
I uble ontsnapt
^moordaanslag
Amerikaanse tv herdenkt 11 september voorzichtig Israël bereidt
Ontslag voor Duitser die te lang met zandzakken sleept
Er dreigt weer onrust aan de Ijzer
C verwerpt
liddeling VN
ering Nigeria
in steniging
ton buit bij
val Gatwick
Augustus is opnieuw
Russische rampmaand
r op voor
Milosevic
f evacueert
000 mensen
he-helikopter
sa vermist
Kashmir maakt zich op voor de stembus
k - De linkse Colombi-
guerrillabeweging FARC
pt het aanbod van presi-
ribe, die de Verenigde
wil laten bemiddelen om
ide te maken aan de bur-
log. De rebellen wijzen
at zij een conflict hebben
regering, en niet met de
lombia overweegt intus-
boeren in het land te
ewapenen, zodat ze kun-
•evechten tegen de link-
llen en hun extreem -
tegenstanders. De bijna
jaar oude burgeroorlog
meer dan 200.000 le-
ikost.
De Nigeriaanse regering
>men tegen' de uit-
van een islamitische
ink in het noorden van
d dat de 30-jarige Amina
loor steniging ter dood
rorden gebracht wegens
liten het huwelijk. Juris-
i de regering zullen La-
Ivocaten gaan bijstaan,
advocaten zijn na het
in beroep gegaan bij een
islamitische rechtbank,
is nog een beroep mo-
ij het hooggerechtshof.
11 leiden tot een confron-
isen constitutionele en
ize gezagsdragers.
MT - De sinds een aan-
1990 aan een rolstoel ge-
- de Duitse CDU-politi-
fgang Schauble was
i ag opnieuw het doelwit
aanslag. Dat heeft de
jisteren bekendgemaakt,
jarige man kwam tij-
n verkiezingsbijeen-
net een wildschaar in de
Schauble af. Hij werd
esterd en aangehouden
enking van poging tot
ig. De man hield zich
ief met politiek bezig, en
j zich niet eerder aan ge-
huldig. De 59-jarige
Ie is verlamd sinds een
- m in oktober 1990 twee
de nek schoot.
- Een man heeft giste-
ïet Londense vliegveld
een waardetransport
en. Een bewaker raakte
en is naar een zieken-
rgebracht. De buit be-
o'n 400.000 euro in bui-
se deviezen. De overval
aats in een tunnel bui-
eveiligde zone op het
1. Het is de derde over-
ïar op een Britse lucht-
raarbij veel geld is buit-
t. In februari en maart
twee overvallen plaats
hrow, waarbij 3,4 en 7,4
!uro verdween.
vrijdag 23 AUGUSTUS 2002
new york/anp - Acht Amerikaanse televisienetwerken
onderbreken in de ochtend van 11 september hun pro
gramma voor korte tijd, uit eerbetoon aan de slachtoffers
van de terroristische aanslagen van vorig jaar op New
York en Washington.
Andere netwerken zenden herdenkingsprogramma's
uit, ook al op de dagen voor 11 september. Sommige,
zoals Discovery en BBC America, hebben op 11 septem
ber - voor de VS héél bijzonder - reclamevrije uitzendin
gen omdat zij commercie op zo'n dag niet passend vin
den.
De vier zenders van A81E Television Netivorks gaan pre
cies een jaar na het begin van de aanslagen - 08.46 uur
plaatselijke tijd - even op zwart. Daarna laten A&E, The
History Channel, The Biography Channel en History In
ternational gedurende een uur en 43 minuten de na
men van alle slachtoffers voorbij rollen op het scherm.
De zenders van Scripps Networks - HGTV, The Food
Network, The DIY Network en Fine Living - staken hun
reguliere uitzending om 08.30 uur en brengen daarna
twee uur lang 'een reeks beelden, woorden en muziek
met de bedoeling een stille herdenking te inspireren', zo
meldde de nieuwszender CNN.
Al op 29 augustus beginnen zenders met programma's
'om te herdenken, troost te brengen en begrip te kwe
ken'. Het gaat om uitzendingen als 'The World Trade
Center: Rise and Fall of an American Icon' en 'The Days
the Towers Fell' en 'Inside Islam'. Een aantal van die
programma's wordt op 11 september herhaald. Op de
herdenkingsdag zelf zendt UPN korte profieltjes uit van
jonge mensen die zich tijdens de aanslagen bijzonder
moedig hebben gedragen. Deze door CBS geproduceer
de spotjes - 'Profiles of Courage' - worden steeds her
haald. Discovery brengt 'Portraits of Grief en 'Faces of
9/11'.
De eerste verjaardag van de aanslagen heeft geleid tot
discussie over de uitzending van schokkende beelden
uit Washington en New York. Veel kijkers vonden de tal
loze malen herhaalde gruwelijkheden te veel. Een paar
dagen na de aanslagen besloot ABC News mede daarom
geen videobeelden van de verschrikkingen meer te her
halen en alleen foto's te tonen. Die maatregel werd ook
genomen met het oog op kinderen, die geen onder
scheid kunnen maken tussen rechtstreekse beelden en
herhalingen. Maar op de herdenkingsdag maakt het ka
naal daar voor een dag een uitzondering op, al is het in
beperkte mate. Alle grote zenders benadrukken dat zij
op respectvolle wijze zullen omgaan met de beelden die
veel mensen nog steeds op het netvlies staan gebrand,
maar ze zeggen erbij dat ze wel iets moeten laten zien.
„Ik denk niet dat we de beelden helemaal niet kunnen
gebruiken", vindt Teya Ryan van CNN. „Niemand wil
urenlange herhalingen van de vliegtuigen die de gebou
wen invliegen", zegt Marcy McGinnis van CBS. „Maar
het is de herdenkingsdag en dan moet je laten zien wat
het begin was van een reeks gebeurtenissen."
Producer Tom Bird van Fox News Channel vertelde aan
CNN dat zijn maatschappij nog niet besloten heeft wat
voor beelden er worden uitgezonden. Er ligt een van
minuut-tot-minuut-verslag van de gebeurtenissen van
een jaar geleden klaar voor uitzending, maar of dat ook
werkelijk te zien zal zijn, is nog niet bekend. Bird zegt
zelf: „Elke keer dat ik het zie, raak ik ontdaan. En als ik
weet hoe het mij aangrijpt, ben ik ervan overtuigd dat
het voor de kijkers niet anders is. Maar tegelijkertijd: we
kunnen het niet vergeten en ik denk dat de beelden wat
dat betreft belangrijk zijn.
Eén ding weet Bird wel zeker: de indertijd door CBS uit
gezonden beelden van iemand die uit het WTC springt,
worden niet vertoond. Ook CBS zelf laat die beelden
niet zien in een documentaire die op 8 september wordt
uitgezonden. „Ik denk dat je het verhaal wel kunt duide
lijk maken zonder dat te vertonen."
jeruzalem/afp-anp - Israël heeft
zich op verschillende fronten
voorbereid op een mogelijke aan
val van Irak. Een dergelijke aan
val zou kunnen plaatsvinden uit
vergelding voor een Amerikaans
offensief tegen Irak. Een soortge
lijk scenario voltrok zich ook tij
dens de Golfoorlog, toen de Ame
rikanen Koeweit bevrijdden van
Iraakse troepen.
Nu de spanningen tussen de
Verenigde Staten en Irak toene
men, neemt Israël meer en meer
maatregelen om de gevolgen
van een vergeldingsactie te kun
nen opvangen. Het land houdt
er onder meer rekening mee dat
Irak Scud-raketten op de joodse
staat afschiet, net als in de Golf
oorlog.
Irak schoot in 1991 39 raketten
op Israël af.
Bij inslagen kwamen destijds
twee mensen om het leven en
raakten honderden gewond.
Een groot aantal raketten werd
met Amerikaanse Patriots on
derschept. Israël heeft na de
Golfoorlog een eigen raketaf-
weer ontwikkeld, het zogeheten
Arrow-systeem.
Het land bereidt zich ook voor
op aanvallen met niet-conven-
tionele wapens. De angst is toe
genomen dat de Iraakse leider
Saddam Hussein in de tussen
tijd chemische en biologische
wapens en kernwapens heeft la
ten produceren. Woensdag be
sloot het Israëlische kernkabinet
tot een vaccinatiecampagne te
gen pokken. In eerste instantie
zullen 15.000 reddingswerkers
een injectie krijgen. Wellicht
krijgt deze actie een vervolg op
nationale schaal.
De angst voor een niet-conven-
tionele aanval is overigens niet
nieuw. Tijdens de Golfoorlog
werden onder de Israëliërs gas
maskers verspreid, voor het ge
val een Iraakse Scud-raket een
chemische lading zou bevatten.
Wat dat betreft was de Golfoor
log een goede voorbereiding,
ook al bleef een chemische aan
val toen uit, aldus het Israëlische
ministerie van volksgezondheid.
Ingewikkelder is een 'zelf
moordaanslag' waarbij een met
pokken geïnfecteerde terrorist
zich tussen het Israëlische pu
bliek mengt en de ziekte op die
manier verspreidt. In dit geval
duurt het enkele dagen voordat
überhaupt duidelijk is dat er
sprake is van een aanslag.
Maar ook hiertegen zijn volgens
het ministerie 'de nodige voor
zieningen' getroffen.
v7
- De SPS, de partij
egoslavische oud-pre-
lilosevic, heeft acteur
ijinovic gisteren voor-
haar kandidaat bij
sche presidentsverkie-
an 29 september. Zivoj-
19) is bekend geworden
rollen in een reeks
r de partizanen die tij-
Tweede Wereldoorlog
nazi's streden. De SPS
met de voordracht
s van Milosevic. Deze
eden vanuit zijn Sche-
fe cel aangeraden de ex-
Jtionalist Vojislav Seselj
China heeft uit angst
watersnoodramp
mensen geëvacueerd
omgeving van het
n Dongting wonen. Als
an zware regenval is het
il in het meer sterk ge
vaardoor de levens van
oen mensen in Cen-
ina worden bedreigd,
dan veertig plaatsen
et water al door de dij-
1 het meer, dat de op-
van Luxemburg heeft.
1 een miljoen mensen
de dijken rond het
xsterken.
:n Amerikaanse Apa-
lelikopter wordt sinds
vermist in Zuid-Korea.
it tweede incident met
che binnen enkele we-
n dit land. De helikop-
Jwee inzittenden ver-
jdens een oefenvlucht
dichtbeboste bergen
■Korea, vijftig kilome-
osten van Seoul. Om-
if? ebied bijzonder moei-
-s inbaar is, kan het da-
p n voor het toestel
vonden. Op 1 augustus
n Amerikaanse heli-
n hetzelfde type neer
orea.
Bij het Noord-Duitse Lauenberg springt een kikker rond op de zandzakken die het plaatsje moeten beschermen tegen het nog altijd hoge water van de Elbe.
Foto: DPA/Kay Nietfeld
door onze correspondent
Wierd Duk
Berlijn - Stank voor dank. Duit
se vrijwilligers die in groten ge
tale meehelpen in de strijd te
gen het water, krijgen in sommi
ge gevallen van hun werkgevers
berispingen. Enkelen werden bij
terugkeer op de werkplek ont
slagen, ook al gaven zij slechts
gehoor aan een gemeentelijke
oproep tot hulp. Naar aanlei
ding van deze gevallen is in
Duitsland, waar de grootste
hulpactie sinds het einde van de
Tweede Wereldoorlog plaats
heeft, een discussie losgebroken
over de status van de vrijwilli
gers die dijken verstevigen en
rotzooi opruimen. Ze kregen al
vast van één kant steun: kanse
lier Schroder roemde het werk
van de vrijwilligers, en prees de
'eenheid der harten' die zij ten
toon zouden spreiden.
Het Technisches Hilfswerk
(THW), de landelijke rampenbe
strijdingsdienst die valt onder
het ministerie van binnenlandse
zaken, heeft haar zaken goed op
orde. Het THW heeft wettelijk
het recht om bij een ramp dui
zenden vrijwilligers op te roe
pen. Gedurende hun inzet wor
den de werkgevers van die vrij
willigers door het ministerie van
binnenlandse zaken schadeloos
gesteld. Dit is kostbaar, maar
minder duur dan het in dienst
nemen van zoveel rampenbe
strijders. Een aantal firma's
heeft inmiddels van de schade
loosstelling afgezien uit solidari
teit met de slachtoffers van de
watersnoodramp. In totaal zijn
de afgelopen week 50.000 offici
ële rampenbestrijders ingezet,
onder wie veel brandweerlieden
en 25.000 Bundeswehr-solda-
ten. Daarnaast zijn er nog eens
100.000 vrijwilligers actief.
Ondanks het dalende water
peil in de Elbe kunnen de bewo
ners van dorpen en steden langs
de waterweg allerminst opge
lucht ademhalen. Doorweekte
dijken kunnen nog altijd bezwij
ken, zo waarschuwen de autori
teiten. Tienduizenden geëvacu
eerde mensen kunnen nog altijd
niet terug naar hun huizen.
Vooral de situatie in de deelstaat
Nedersaksen blijft kritiek. Water
sijpelt door de dijken van de zij
rivieren Jeetzel en Seege. In het
noorden van Brandenburg,
Mecklenburg-Voor-Pommeren
en Sleeswijk-Holstein vormt het
water eveneens een grote drei
ging, zelfs als het peil niet de
hoogte bereikt die nu wordt
voorspeld. Tienduizenden men
sen werken met man en macht
aan versterking van de dijken.
door onze correspondent
Frank Hendrickx
moskou - Het is augustus in
Rusland en alweer hangen de
vlaggen halfstok. De ramp met
de megahelikopter Mi-26, waar
bij zeker 116 doden vielen, werd
gisteren herdacht met een dag
van nationale rouw. Het is voor
de Russen weer een bevestiging
dat augustus een maand van
rampspoed is.
De Russische media hebben de
fatale vlucht van de Mi-26 in
Tsjetsjenië al omgedoopt tot
'Koersk 2'. Er zijn dan ook wran
ge overeenkomsten. Het aantal
slachtoffers is nagenoeg gelijk,
de oorzaak van de catastrofe is
wederom omgeven door myste
rie - een technisch mankement
of neergeschoten door rebellen?
-, het Russische leger oogt net
zo incompetent als twee jaar ge
leden en natuurlijk het tijdstip
van de catastrofe: augustus,
Russische rampenmaand.
Voor de Koersk was 23 augustus
2000 een dag van nationale
rouw, voor de slachtoffers van
de Mi-26 is het 22 augustus
2002. De vlaggen hangen half
stok, de tv zendt sobere pro
gramma's uit en de theaters blij
ven leeg. Het is een déjé vu voor
de Russen.
De explosie in een flat in Mos
kou dinsdag - acht doden -, een
vergelijkbaar incident donder
dag in Siberië, en gisteren een
man die dreigde zijn truck op te
blazen voor het gebouw van de
veiligheidsdienst FSS, het past
ook allemaal naadloos in de ge
schiedenis van de zwarte
maand, net als de koelbloedige
liquidatie van het parlementslid
Vladimir Golovljov woensdag en
de overstromingen in het zui
den van het land eerder deze
maand.
Het lijstje van rampspoed lijkt
ieder jaar uit te dijen. In augus
tus 1991 pleegden communisti
sche hardliners een coup tegen
Gorbatsjov, in augustus 1996
brachten rebellen in de eerste
Tsjetsjeense oorlog een bloedige
slag toe aan de Russen toen ze
hoofdstad Grozny heroverden,
in augustus 1998 ondergingen
de Russen een traumatische fi
nanciële crisis, in 1999 begon
nen Tsjetsjeense rebellen een
nieuwe oorlog. En de wreedste
maand augustus was in 2000:
Moskou werd opgeschrikt door
een zware bomaanslag, de
Koersk verongelukte en de tele
visietoren Ostankino brandde
af.
Een verschil is er wel. Massale
hoon blijft de autoriteiten dit
keer bespaard. Bij de ramp met
de Koersk kreeg president Poe-
tin nog een vrachtlading kritiek
over zich heen, maar nu blijft de
Russische leider buiten schot.
De bevolking ondergaat de
nieuwe rampspoed schijnbaar
gelaten. „Een natuurlijk afweer
mechanisme", meent de socio
loge Tatjana Matsoek. „De men
sen hebben genoeg van de ex
treme situaties. Ze zijn niet
meer in staat om te reageren en
lijken bijna onverschillig."
door onze correspondent
Pascale Thewissen
brussel - De 75-ste Ijzerbedevaart in het West-
Vlaamse Diksmuide, waar de gesneuvelden uit
de Eerste Wereldoorlog worden herdacht,
dreigt zondag opnieuw uit te draaien op een
confrontatie tussen extreem-rechts en gematig
de Vlaams-gezinden. De werkgroep 'Radicali
sering', die in 1996 ook al zorgde voor een veld
slag op de IJzerweide, heeft een tegenbetoging
aangekondigd uit onvrede met de hervormin
gen binnen de Vlaamse Beweging.
Elk jaar opnieuw zorgt de Ijzerbedevaart - ge
noemd naar de rivier de Ijzer - voor verhitte
discussies tussen rechts-extremisten en ver
nieuwingsgezinde Vlaams-nationalisten. Aan
leiding voor de onvrede is dit keer een multi
cultureel popfestival dat in mei van dit jaar op
de IJzerweide werd gehouden. Volgens de
werkgroep Radicalisering - een verzamelnaam
voor allerlei extreem-rechtse splinterpartijtjes -
werden met de optredens van onder andere de
Algerijnse zanger Cheb Khaled en de Ierse Po-
gues de dodenakkers 'ontheiligd'.
De Ijzerbedevaart van 25 augustus had eigen
lijk een feestelijke aangelegenheid moeten wor
den. De eerste herdenking vond plaats in 1920,
als eerbetoon aan de Vlaamse frontsoldaten die
in 'de Grote Oorlog' zuchtten onder het juk van
Franstalige officieren. De Ijzerbedevaart wordt
sindsdien elk jaar gehouden aan de voet van de
IJzertoren in Diksmuide. Het is de oudste en
grootste dodenherdenking van Europa.
Maar de Ijzerbedevaart heeft ook een politieke
betekenis. De IJzertoren staat symbool voor de
Vlaamse ontvoogdingsstrijd en het Vlaams-na-
tionalisme, maar ook voor de Vlaamse collabo
ratie. Nogal wat radicale Vlaams-nationalisten
kozen tijdens de Tweede Wereldoorlog de kant
van de Duitse bezetter, die hen een eigen
Vlaamse staat beloofde.
De organisatoren van de Ijzerbedevaart nemen
sinds enkele jaren echter openlijk afstand van
de collaboratie en extreem-rechts. De slogan
van de bedevaart werd veranderd in Vrede,
Vrijheid en Verdraagzaamheid'. Tot groot on
genoegen van de extreem-rechtse aanhang die
vasthield aan het oude motto: Nooit meer Oor
log, Zelfbestuur voor Vlaanderen en Godsvre
de.
In 1996 mondde de herdenking uit in een ordi
naire knokpartij, toen rechts-extremisten de
weide bestormden uit onvrede met de vernieu
wingen. Woordvoerder Ledy Broeckx van 'Ra
dicalisering' heeft in de Belgische media al la
ten weten dat de tegenbetoging van zondag
wat hem betreft rustig zal verlopen. „Wij hou
den alleen een piëteitsvolle, rustige dodenher
denking", aldus Broeckx die vanaf volgend jaar
zijn een eigen, alternatieve bedevaart wil orga
niseren.
Vraag is of de gemeente Diksmuide daar zo blij
mee is. De voorbije jaren was het in het week
einde van de Ijzerbedevaart betrekkelijk rustig
in het plaatsje in de Westhoek. Dat was ooit
wel anders. Diksmuide was in het verleden op
de vooravond van de Ijzerbedevaart een ont
moetingsplaats van binnen- en buitenlandse
skinheads en andere extreem-rechtse groepe
ringen. Het wachten is nu op de burgemeester.
Die moet beslissen over het al dan niet toelaten
van de tegenbetoging, maar is momenteel met
vakantie.
suMBAL-WASHiNGTON - De hevig omstreden
Indiase deelstaat Kashmir maakt zich op voor
de verkiezingen die er volgende maand zullen
worden gehouden. Deze vrouwen kijken naar
een bijeenkomst van de Awami League, een
pro-lndiase partij die vooral bestaat uit voor
malige separatisten. Kashmir, de enige India
se deelstaat waar meer moslims dan hindoes
wonen, is al decennia een speelbal tussen het
overwegend hindoeïstische India en het
streng islamitische buurland Pakistan. Dat
ziet Kashmir als Pakistaans gebied en wil het
bij voorkeur inlijven, terwijl de separatisten
vinden dat de deelstaat zelfstandig staat
moet worden en India het ziet als een onver
vreemdbaar deel van het land. Pakistan
wordt geregeld beschuldigd van militaire
steun aan militante moslims die in India infil
treren en er bloedige aanslagen plegen. Dat
wordt ontkend door de Pakistaanse president
generaal Musharraf. Hij zegt dat de rebellen
slechts morele steun krijgen, en heeft India
geregeld beloofd de infiltraties tegen te zul
len gaan. De aanslagen gaan echter onver
minderd door. Onlangs leidde het conflict er
weer toe dat India en Pakistan op het randje
stonden van een volledige oorlog. Aan de
grens zijn in totaal nog altijd een miljoen sol
daten samengetrokken. Beide landen bezit
ten kernwapens. Het Amerikaanse ministerie
van buitenlandse zaken is intussen 'veront
rust' over de bevoegdheden Musharraf zich
zelf woensdag heeft aangemeten door de
grondwet aan te passen. De Amerikanen me
nen dat de president, die door een staats
greep aan de macht kwam, 'de versterking
van de democratie bemoeilijkt'. Musharraf
heeft nu bijvoorbeeld de bevoegdheid het ge
kozen parlement te ontbinden. Ondanks de
Amerikaanse ongerustheid kwamen Was
hington en Islamabad gisteren wel overeen
dat de enorme Pakistaanse schulden aan
Amerika zullen worden gesaneerd. De VS zijn
Musharraf graag ter wille, omdat hij zich in
de strijd tegen het terrorisme en tijdens de
oorlog in buurland Afghanistan aan hun zijde
heeft geschaard.
Foto: Reuters/Arko Datta
