GESPREK VAN DE DAG
Vader smokkelde gezin uit Jappenkam
Prinselijk echtpaar blikt terug
Jonkheer Wittert van Hoogland ergert zich over getreuzel met smartengeld
Escortkoningin Vis wil luxe
bordeel in discotheek iT
Het zomerkampgevoel
DONDERDAG 22 AUGUSTUS
MENSELIJK
Meiden in bikini's die el
kaar op een felgekleurd
luchtkussen te lijf gaan in
een bad van glibberige, ro
de nepjam. Zie hier het
principe van het JAM-
WORSTELEN op de jaar
markt van Neede in de Gel
derse Achterhoek. Op het
pleintje stond het publiek
rijen dik. Wie zich tussen
de paraplu's doorwurmde,
kreeg zicht op het ongewo
ne tafereel. Jamworstel-or-
ganisator Frank Morsink:
Ik wilde iets creatiefs be
denken en kwam uit bij
jamworstelen. Gelukkig wa
ren er genoeg meiden zo
spontaan om mee te doen.
Waarom het alleen maar
vrouwen zijn? Eh, tja, dat
leek ons wat leuker." Foto:
ANP
Prins Willem-Alexander en prin
ses Maxima hebben hun ken-
nismakingstoer op de Antillen
en Aruba als 'een zware reis' er
varen, met name door hun zor
gen om prins Claus.
„Het feit dat mijn vader in het
ziekenhuis verblijft, is voor ons
beiden een extra verzwarende
factor geweest", zei de prins gis
teren op Aruba, waar de reis
werd afgesloten. Maar het prin
selijk paar is toch zeer tevreden,
ook over htm onderlinge sa
menwerking. „Ik denk dat we
als team heel leuk hebben ge
opereerd."
Het echtpaar bezocht de afgelo
pen tien dagen de Antilliaanse
eilanden en Aruba. Eigenlijk zou
de prins zijn echtgenote al in
mei voorstellen aan de eilanden
in de Caribische zee, maar toen
werd het programma al op de
eerste dag afgebroken wegens
de moord op Pim Fortuyn. Door
de 'zorgelijke' toestand van
prins Claus, die nog steeds op
de intensive care verblijft, leek
ook de herkansing onzeker.
„Gelukkig was de situatie zoda
nig dat we wel konden vertrek
ken", zei Willem-Alexander in
een persgesprek op de mari-
nierskazeme. De berichten uit
Nederland zijn goed, volgens de
prins die de afgelopen dagen
'vaker dan normal' naar huis
belde. „Het gaat een heel klein
beetje beter."
Over de trip zelf is het erg te
spreken. Voor Móxima was het
een grappige ervaring om af en
toe Spaans te spreken op Neder
landse bodem. Het Papiaments
kan ze goed begrijpen, 'maar
niet altijd helemaal volgen'. De
mix van Nederlands, Spaans en
Portugees in deze Antilliaanse
taal vindt ze heel interessant.
De prinses stelde de afgelopen
dagen opvallend vaak vragen
over de immigratie op de eilan
den en integratie in het bijzon
der.
Officieel heeft ze nog geen be
slissing genomen over haar toe
komstige taken. Maar 'mis
schien' kan de multiculturele
samenleving haar toekomstig
werkterrein worden. Méxima
wees erop dat ze als bescherm
vrouwe van het Oranjefonds
ook al betrokken is bij de inte
gratie van de verschillende cul
turen in het land.
De Nederlandse Antillen en
Aruba kampen onder meer met
hoge werkloosheid, drugscrimi
naliteit en andere sociaal-eco
nomische problemen.
Volgens de prins zijn de proble
men ook door de bestuurders
'open en eerlijk' op tafel gelegd.
„Het zou niet goed zijn als er
niet over wordt gesproken. Dit
speelt zich af in het koninkrijk
en daar moeten wij gewoon van
op de hoogte zijn."
Het paar deinsde er de afgelo
pen dagen niet voor terug om
zelf oplossingen aan te dragen.
Willem-Alexander vertelde dat
achter gesloten deuren daarover
ook met bestuurders is 'gebrain
stormd'. „Het is prettig om te
merken dat er goed wordt ge
luisterd. Gelukkig heb ik nu een
fantastische vrouw die econome
is, die weer over andere terrei
nen praat."
Bemice Breure
Prinses Maxima en kroonprins Willem-Alexander kijken tevreden terug op hun bezoek aan de Ned
se Antillen en Aruba. ANP/Ed Oudenaarden
Het belangrijkste kenmerk van de inheemse 'groene kik
ker' is doorgaans dat-ie groen is. Ton van der Made van
het Natuurdoecentrum Insektenwereld in het Groningse
Leens stond dan ook perplex toen natuurkenner Theo
Buijs uit zijn woonplaats hem vorige week een LICHT
BLAUWE GROENE KIKKER bracht. „Zoiets heb ik nog
nooit gezien," zegt de kikker- en reptielenexpert. En bo
vendien: „Als deze kikker boos wordt, wordt hij zwart met
een blauwe streep." De kikker werd vorige week in een
slootwal buiten Leens ontdekt door twee jongens. De be
schermde kikker wordt binnenkort weer teruggezet op de
zorgvuldig geheim gehouden locatie.
'EFTELING ON ICE' is uit
geroepen tot 's werelds
BESTE SHOW in een at
tractiepark. Het pretpark in
Kaatsheuvel heeft deze on
derscheiding in het hoogste
klassement gekregen van
de internationale branche
organisatie van attractie
parken, aldus het jaarver
slag van deze IAAPA. De
Efteling valt eveneens in de
prijzen voor het bedenken
van het beste souvernir-ob-
ject: de muts van 'tovernar'
Pardoes. De Efteling ont
ving twee jaar geleden al
een soortgelijke onder
scheiding voor de Sprook
jesshow. IAAPA vertegen
woordigt wereldwijd circa
5000 attractieparken, die
in 2001 een gezamenlijke
omzet hebben geboekt van
19,4 miljard euro. Het
drukstbezocht was Tokio
Disneyland in Japan met
17,7 miljoen bezoekers. In
Nederland prijkt de Efte
ling bovenaan in het lijstje
meest bezochte pretparken
met 3,1 miljoen bezoekers.
Met 3,1 miljoen bezoekers
neemt het sprookjespark
uit Kaatsheuvel de dertig
ste plaats in en onder de
Europese parken positie
nummer vijf.
Prinses Diana is in, prins Charles is uit. Dat blijkt uit een
lijst met honderd namen van mensen die in aanmerking
komen voor de titel GROOTSTE BRIT ALLER TIJDEN, sa
mengesteld door de BBC. John Lennon, Paul McCartney
en George Harrison staan erop, Ringo niet. De BBC heeft
meer dan 30.000 mensen gevraagd een lijst met Grote
Britten (in de betekenis van 'great', dus niet wat betreft li
chaamslengte) samen te stellen. Later dit jaar wordt in
een serie televisieprogramma's een top tien gekozen. Ier
land wordt voor de gelegenheid ook tot de Britse eilanden
gerekend: Bono en Bob Geldof dingen mee. Op het lijstje
komen onder meer ook Koning Arthur, Jane Austen, Char
les Darwin, Boy George en de Onbekende Soldaat voor
De nieuwe single van volks
zanger FRANS BAUER
komt deze week niet uit. Al
maanden geleden was de
'release' voor deze week
voorzien, maar Bauer kan
geen keus maken uit de
liedjes die hij heeft opge
nomen. Dat bracht platen
maatschappij Sony Music
gisteren naar buiten. Een
Sony-woordvoerster be
zweert dat het uitstel geen
pr-stunt is, al doet het
persbericht anders gelo
ven. „Volgens insiders is
de kwaliteit van het te ver
schijnen album zó hoog,
dat niemand een beslissing
durft te nemen. Frans Bau
er heeft samen met zijn
management en platen
maatschappij besloten de
keuze tot nader order uit te
stellen", luidt het bericht.
Volgens de zegsvrouw twij
felt Bauer tussen twee
nummers. „En de single
moet natuurlijk een knaller
zijn." Het nieuwe album
van Bauer gaat 'Dichtbij
jou' heten en komt eind ok
tober uit. Foto: ANP
Voormalig 'escortkoningin' Elè-
ne Vis is door een groep onder
nemers uit de horeca- en onroe-
rendgoedwereld benaderd om
in de Amsterdamse discotheek
iT een vijfsterren-bordeel te ves
tigen. 'Snelle seks in super-de-
luxe kamers' zo luidt de nieuw
ste formule voor de zoveelste
seksclub in de hoofdstad.
Elène Vis (42) runde meer dan
twintig jaar lang een wereldwijd
netwerk van 35 escortbureaus.
Volgens Vis is er dringend be
hoefte aan een ruimte voor luxe
vluggertjes.
„In een normaal bordeel moet
de klant eerst een paar glazen
dure champagne drinken voor
dat hij met een vrouw naar bo
ven mag. Die aanloop duurt
vaak veel te lang", weet expert
Vis. „Mannen willen snel, snel,
snel." Een 'darkroom voor he
tero's' of 'overdekte afwerkplek'
mag haar nieuwste club niet
worden genoemd.
„Het gaat om snelle seks in een
luxe omgeving. Niet smoezelig
en goedkoop, zoals veel clubs
op de Wallen." Ook stelletjes die
een one-night-stand willen kun
nen bij Vis terecht. „Niet ieder
een durft een vreemdeling mee
naar huis te nemen. Bij ons
kunnen ze op een veilige manier
De familie Wittert van Hoogland in september 1945, vlak voordat va
der Wittert zijn gezin meesmokkelt naar Australië.
Eigen foto familie Wittert
Niet alle oorlogsgetroffenen uit
het voormalig Nederlands-lndië
krijgen moeiteloos de door de
staat toegezegde drieduizend
gulden smartengeld. Soms moet
de zaak opnieuw worden beke
ken, omdat er onvoldoende be
wijzen zijn. Een enkeling, zoals
jonkheer todewijk Wittert van
Hoogland uit Haarlem, maakt
zich daar behoorlijk boos over.
„Mijn zaak is zo duidelijk is als
wat Hoe moet het dan gaan met
andere slachtoffers die echt wei
nig bewijs hebben?"
Hij herinnert zich 18 september
1945, een maand na de Japanse
capitulatie, als de dag van giste
ren. Hij zit wat mistroostig bij de
poort van kamp Tjideng in Bata
via. Na vier jaar verblijf in een
Jappenkamp hoopt hij die dag
nog vuriger dan anders dat zijn
vader, die militair vlieger is,
spoedig komt. De Japanners ge
dragen zich na de capitulatie erg
rustig en de laatste dagen zijn er
verkenningsvluchten boven het
kamp. Het is duidelijk dat de
echte bevrijding niet lang meer
op zich laat wachten.
En ja, daar komt een geallieerd
legervoertuig aan en één van de
mannen die eruit springt, is zijn
vader. Het kost de kleine Lode-
wijk, toen elf jaar, nog veel
moeite de aandacht van zijn va
der te trekken, want de militai
ren worden bestormd door de
vrouwen die willen weten hoe
het met hun mannen is. Door
direct met elkaar naar bed."
Een speciale attractie is de SM-
kamer die live op internet te
zien zal zijn. Met camera's d la
Big Brother wordt de vrijscène
zichtbaar.
Volgens Vis zijn er duizenden
exhibitionisten die zonder enige
schroom hun seksleven op de
elektronische snelweg vertonen.
„Sommige mensen willen ge
woon beroemd worden. Die
denken dat dit een manier is",
aldus de ervaringsdeskundige.
De huidige exploitant van disco
theek iT stopt er na dit weekein
de mee. Hoewel er meer kapers
op de kust zijn voor de interna
tionaal bekende locatie - zoals
horecaondernemer Carlo Pitza-
lis en voormalig Story-hoofdre-
dacteur Evert Santegoeds - acht
de escortkoningin zichzelf een
goede kanshebber. „Financieel
willen wij heel ver gaan."
Dat peperdure vluggertjes in het
tijdperk van onthaasten niet bij
iedereen aanslaan, schrikt Vis
niet af.
Aan 'fast food' moesten Neder
lands ook wennen, nu gaat ie
dereen naar de McDonalds. Zo
zal het ook met snelle seks
gaan."
op de auto te klimmen en 'hé
pappie' te roepen, lukt hem dat
toch. Zijn vader, nu 96 jaar, had
destijds de leiding over een ver
kenningsoperatie die vanuit het
Australische Brisbane was opge
stegen. Over deze gevaarlijke en
zeer risicovolle tocht met vijf
Dakota's en vijf B-25 bommen
werpers schreef vader Wittert la
ter een boek: Het vergeten squa
dron.
's Avonds kreeg het herenigde
gezin Wittert permissie van de
kampleiding het kamp enkele
uren te verlaten om in een hotel
te gaan eten, maar moeder Wit
tert had andere plannen. Zij
haalde haar man over zijn gezin
samen met 24 krijgsgevangenen
mee terug te nemen naar Au
stralië. „Vier jaar geleden heb je
ook beloofd terug te komen. Als
je me nu weer achterlaat, zal ik
dat niet overleven", waren de
woorden van zijn moeder. Het
zou vermoedelijk nog maanden
duren voordat het gezin volgens
de normale weg het kamp
mocht verlaten en gerepatrieerd
zou worden. De gezinsleden
verstopten zich die nacht als
verstekelingen in het vliegtuig
waarmee vader Wittert naar Au
stralië zou vliegen. Moeder ver
schanste zich in de cockpit en
de vijf kinderen kregen een
plekje in een kast in het ruim.
De terugtocht van elf dagen ging
na een aantal tussenstops naar
Brisbane. Eenmaal boven de
wolken kwamen tot grote verba
zing van de krijgsgevangenen de
kinderen Wittert één voor één te
voorschijn. In Australië kwam er
weer wat 'vet op de botten' en in
1947 keerde het gezin definitief
naar Nederland terug.
Als Wittert terugkijkt op zijn In
dische jaren, herinnert hij zich
vooral het tweede kamp, Tji
deng. Vooral vanwege de wrede
kampcommandant Sonai, die
later voor zijn oorlogswandaden
werd veroordeeld. Wittert haalt
in zijn woning het fotoboek erbij
en toont de foto's die door zijn
vader in september 1945 zijn ge
maakt. „Je verbleef daar in een
huis vol mensen en sliep op de
grond. Er was geen water, geen
elektriciteit. Ik werd door mijn
moeder steeds naar een putje
gestuurd, waar een druppelende
kraan was. Na een uur had ik
dan een pannetje water. Soms
kwam commandant Sonai met
twee bavianen het kamp inspec
teren en die beesten mochten
vrijelijk hun gang gaan. Als er al
iets te eten was, vraten ze dat
voor je neus op." Ook een
vriendje van Wittert kreeg te
maken met de wrede kamp
commandant, toen hij op een
dag zijn kampnummer, dat op
een lapje stof was genaaid, niet
op zijn shirt maar op zijn broek
had gespeld. De commandant
trok het lapje van zijn broek en
stak het met de veiligheidsspeld
ruw door zijn vel op zijn shit.
Voor Wittert van Hoogland is
het onbegrijpelijk dat de stich-
Lodewijk op 11-jarige leeftijd, op de dag dat zijn vader het kamp Tji
deng binnenkwam. Eigen foto familie Wittert
ting Het Gebaar zo treuzi
de genoegdoening. „Die
duizend gulden is natuui
maar een gebaar, maar h
tenminste iets. Maar ik vi
onfatsoenlijk dat ik nu b<
heb gekregen dat mijn za
nieuwe toetsing moet on
gaan. Is het de bedoeling
lang mogelijk te wachten
iedereen die in aanmerki
komt overleden is? Alles
ons gezin staat beschrevf
zijn bewijzen, foto's, doe
ten en er is het boek van
vader. En wat ik eigenlijk
ergste vind, is dat Het Ge
nu al bezig is om te kijkei
goede doelen in aanmerl
men, want een deel van 1
schikbare geld gaat daarl
Het is frustrerend, dat da
tijd voor wordt genomen
- de slachtoffers - na een
eeuw nog eens maanden
zekerheid blijven."
Irene Nieuwenhuijse
Augustus ruikt naar de zomerkampen van vroeger. Zo con
stateren wij, twee fietsende vijftigplussers, in het grensgebied
tussen Nijmegen en Duitsland. De boerderijen, 's winters zo
markant en kaal in het landschap, houden zich schuil tus
sen het hoge koren en het volle, zware loof van een voltooi
de zomer. Zondoorstoven geuren dringen zich in onze
neusgaten; verstilling, loomte, is wat onze ogen zien.
Mijn man was welp en verkenner, ik kabouter en gids.
We bekennen elkaar hoe we altijd hebben genoten
van die kampen. Van het buiten zijn met leeftijds
genoten. Van de nachtwandeling, de speurtochten,
het kampvuur, de witte boterhammen met muisjes.
En opeens hoor ik mijzelf: 'Hoort zegt het voort"
zingen. Mijn man valt in.
'Hoort zegt 't voort
Dat nu jong Nederland
Niet meer teert op de kracht
Van een roemrijk geslacht
Maar aan 't werk gaat met eigen hand
Werk maakt ons sterk
Helpt ons in 't leven voort
Wij rusten niet uit
Want wij willen vooruit
Naar de toekomst die ons behoort"
Wat een bizarre tekst, zeggen we verbijsterd.
Een hele generatie naoorlogse jeugd is vol
wassen en tenslotte oud geworden met de
tekst van dit marslied in het geheugen gegrift. We hadden
ook rapporten met cijfers voorgedrag, vlijt en netheid. Een
onvoldoende daarvoor was erger dan een onvoldoende voor
rekenen of taal. Wij, de naoorlogse kinderen, waren de
kweekvijver voorde nationale idealen op het gebied van
deugdzaamheid, gehoorzaamheid en waakzaamheid. Wij
moesten door en door fatsoenlijke Nederlanders worden. Het
op kamp gaan met een jeugdvereniging van je eigen zuil en
het zingen van idealistische of christelijke liederen bij het
kampvuur, dienden die nationale opvoedingsidealen.
Voor ons, kinderen, verdween al dit nuttige onder de sfeer
van het aangename. Zingen bij het kampvuur, met een de
ken om je heen - terwijl de duisternis inviel en je vreemde
geluiden hoorde zoals het krassen van een uil - was voor
stadskinderen zoals wij een onvergetelijke sensatie. Dat bleek
het ook weer voor onze kinderen te zijn. Al zongen ze bij dat
kampvuur ongetwijfeld geen liederen meer maar liedjes. Ik
weet nog goed hoe ik de eerste keer mijn beide dochters afle
verde in een Brabants dorp en hun slaapzakken en luchtbe
dden uitspreidde in een verlaten koeienstal. Enigszins be
zorgd over het totaal gebrek aan enig comfort. In mijn kin
dertijd was dat er gewoon niet. Maarzij waren anders ge
wend.
Vermoeid, vermagerd en vervuild kwamen ze terug. Dolen
thousiast. Verhalen over 'keten' in bed, over witte boterham
men met muisjes, speurtochten, nachtwandeling en het
kampvuur als hoogtepunt. En over dat grote kindergeluk
van eindeloos buiten spelen op zomeravonden, tussen de
geuren van korenvelden en hooischelven.
Was vroeger het zomerkamp bij uitstek het wervende
van de scouting en de christelijke jeugdverenigingen,
woordig is het zomerkamp voor kinderen en jongerei
omvangrijk marktaandeel in de commerciële sector,
er ook nog steeds zonder winststreven. Daar slaat het
groter, mooier, sterker beter...', op 'Jezus Christus, hal
jahJe moet daar in God geloven, en niet voor het ba
ballen komen of willen roken. Achter de meiden aan[
er in dit soort kampen helemaal niet bij. Gods werkt
doelingen worden nauwlettend in de gaten gehoudei
'ooms' en 'tantes'.
Het zomerkampgevoel op de zeilkampen voor jongen
14 tot 16 jaar wordt enigermate verstoord door het fe
zij geacht worden corvee te doen, las ik in een reporti
zijn kinderen die thuis nooit de afwas hoeven te doei
raar van opkijken als ze dat hier wel moeten. Ouders
ten het zelf weten, maar hier gelden andere wetten'.
De verwende kinderen van tegen woordig daar zittel
instructeurs en kampleiders wel een beetje mee - om
of het een ponykamp, zeilkamp, computerkamp, ere
kamp, schoolkamp of tentenkamp van de YMCA 'Et
veel bij die nooit hebben geleerd wat delen is en die g
zijn alles te krijgen wat ze willen'. Vroeger werd er bi]
kampvuur ook veel meer gezongen. Nu zeggen de dei
mende jongeren stomverbaasd: zingen? Terwijl het 11
hoog oplaait, moet de muziek dat ook doen. Bij kam\
hoort een disco.
Jonkheer Lodewijk Wittert van Hoogland: „Hoe moet het gaan met andere slachtoffers die echt weinig bewijs hebben?" Foto: Ron Pic
