GELOOF SAMENLEVING
Het einde der tijden als bestseller
Noordwijkse volkstuinders willen niet weg
De geur van Christus
Profetieën kloppen zelden, maar vinden wel gelovigen
DUIN EN BOLLENSTREEK
'De Achterweg is te ver en de grond is waardeloos'
MAANDAG 19 AUGUSTUS i
door Jan Meulemeesters
Het einde der tijden is al vaak
voorspeld. Elke keer foutief; toch
komen er steeds nieuwe onheils
profeten. De Amerikanen Tim La-
haye en Jerry B. Jenkins hebben
er hun beroep van gemaakt en
honderden pagina's volgeschre
ven met tekenen dat de bijbelse
apocalyps nakende is.
Van het boek Left Behind (in het
Nederlands vertaald als 'De laat-
se bazuin') van de schrijvers La-
haye en Jenkins werden niet
minder dan zeven miljoen
exemplaren verkocht. Sindsdien
schreven zij nog negen boeken
met een totale oplage van 32
miljoen; 52 miljoen zelfs als je
strip- en kinderversies meetelt.
Na 11 september, toen Amerika
voor het eerst in het hart werd
getroffen werd hun negende
boek Desecrationde bestver
kopende roman in de VS. Van
hun tiende boek The Remnant
telde de eerste druk 2,75 miljoen
exemplaren.
Zesendertig procent van de
Amerikanen neemt de bijbel let
terlijk. Zesenvijftig procent ge
looft dat het bijbelboek Open
baring uit zal komen. Voor veel
Amerikanen dicteren de on
heilsprofetieën bovendien een
politieke agenda: zij eisen van
hun politici dat zij iets doen aan
de voorbodes van het naderen
de einde. In die zin is het ge
vaarlijk: de strijd tussen moslim
fundamentalisten en het chris
telijke westen wordt totaal religi
eus opgevat, in termen van sa
tan en Antichrist, inclusief steun
aan het christelijke stamland Is
raël.
Acht miljoen Amerikanen be
zochten intussen de webpagina
rapture-ready.com waarop men
sen voortekenen van de apoca
lyps kunnen opgeven. Op 24
september steeg het aantal aan
wijzingen tot 182, terwijl 145
volgens de webmaster al vol
doende is om je laatste gebeden
te zeggen.
Uitgeverij Kok heeft 'Het einde
der tijden' van Lahaye en Jenk
ins vertaald. Bij het lezen zullen
de haren sommige lezers te ber
ge rijzen van verbijstering. In de
inleiding lezen ze al dat 'alle
christenen van mening zijn dat
een dergelijk vooruitzicht (de
eindtijd, red.) een oneindige
verbetering is van deze door
oorlog en zonde geteisterde we
reld'. Leuk als je een spoedig
einde wordt toegewenst in de
naam van het geloof.
Noch Lahaye (schreef eerder
boeken over opvoeding) noch
Jenkins (publicist) hebben ove
rigens een theologische achter
grond. Desondanks 'verklaren'
ze met veel aplomb de profetie-
en uit de bijbel. Om maar één
alternatieve verklaring te noe
men: de Tilburgse nieuw-testa-
menticus prof. W. Weren denkt
dat Johannes, schrijver van het
boek Openbaring, in zijn boek
minder-gestrenge gelovigen
heeft willen waarschuwen voor
hun laatste oordeel en geen
apocalyps heeft willen voorspel
len.
In het eerste hoofdstuk van het
boek staan twee andere enormi
teiten: 'Mensen geloven liever in
de onwetenschappelijke evolu
tietheorie' dan in Genesis 6-8
dat God na de zondvloed 'met
behulp van acht mensen de aar
de opnieuw heeft bevolkt'. En
verder: 'Geen enkele religie, cul
tuur en literatuur' heeft zoiets
als het christelijk toekomstcon
cept.' In werkelijkheid heeft bij
na elk geloof zoiets.
In het tweede hoofdstuk wordt
een hopeloze poging gedaan om
aan de hand van het bijbelse
Openbaring te voorspellen wan
neer de eindtijd zal beginnen.
Hopeloos, omdat 'tekenen' als
oorlogen, hongersnoden, epide
mieën of dwaalleraren er altijd
waren en altijd zullen blijven.
De schrijvers geven in hoofdstuk
acht al een voorproefje van hun
voorspellende gaven door een
Zesenvijftig
procent van de
Amerikanen ge
looft in de
komst van de
apocalyps. Ve
len van hen
koppelen dat
geloof aan poli
tieke stelling-
name in het
Midden-Oos
tenconflict. Zij
zien de Palestij-
nen als diena
ren van de An
tichrist die
Gods uitverko
ren volk bedrei
gen.
Foto: Reuters/
Yannis Behrakis
Arabisch-Israëlische oorlog in
de tweede helft van 1998 waar
schijnlijk te achten. Eerder had
den ze een Russische aanval op
Israël eind 2000 voorspeld. Dat
maakt duidelijk dat zij in ieder
geval niets begrijpen van de
krachtsverhoudingen in de we
reld.
Na deze valse voorspellingen
geloof je ook niet meer in de an
dere profetieën in het boek. In
de bijbel is te lezen dat 'alleen
de Vader tijd en uur zal bepa
len'. En Hij is zeker niet gebaat
bij profeten als Lahaye en Jenk-
Het einde der tijden. Door Tim
Lahaye en Jerry B.Jenkins. Uit
geverij Kok. Prijs €18,13
door Marijke den Hollander
NooRDwiJK - „De Achterweg?
Natuurlijk ga ik daar niet heen",
zegt de een. „Dit hier is net
haalbaar voor mij. Als ik verder
weg moet, dan moet ik dit als
hobby laten schieten, hoe erg ik
dat ook vind." Een ander:
„Moetën wij naar de rioolwater
zuivering? Hoe verzinnen ze het.
Veel te ver weg, het stinkt er en
de grond is waardeloos." „Het is
verzopen kleigrond", weet ie
mand.
Er wordt druk geschoffeld en
geharkt in de volkstuintjes in Of-
fem-Zuid. Maar hoe lang nog?
De tuinhobbyisten weten dat ze
weg moeten omdat er in 2005
woningen moeten verrijzen op
'hun' grond. De gemeente
Noordwijk beloofde een alterna
tief. Dat wordt een terrein tus
sen de Provincialeweg N206 en
de Achterweg, naast de rioolzui
vering en afvalverwerker Gebr.
Van der Putten. De tuinhobbyis
ten piekeren er echter niet over
daar naar toe te verkassen.
„Veel te ver buiten het dorp",
vinden ze. „Ik zit nu dicht bij
huis. Zie ik een bui aankomen,
stap ik op mijn fietsje en nog
voor het losbarst ben ik thuis.
Voor mij houdt het op als ik ver
der weg moet", zegt tachtiger
Stafleu die over de Hogeweg
komt aanfietsen.
De volkstuinders vinden het
niks dat ze straks met de auto
moeten. Is het niet vanwege de
afstand, dan wel om gereed
schappen te vervoeren. Want de
gemeente staat geen bouwseltje,
hoe klein ook, toe op de tuinen.
De lol is er dan vanaf, vinden ze.
Een beetje volkstuinder, veelal
vutter of gepensioneerd, komt
op de fiets. Mét fietstassen, om
de spulletjes van eigen kweek
gemakkelijk naar huis te kunnen
vervoeren. Na Boechorst en Of-
fem-Zuid, die het eerst leeg
moeten in verband met huizen
bouw, moeten op den duur ook
de tuintjes elders in het dorp er
aan geloven. Het college wil een
einde maken aan de 'verrom
meling' van het open gebied
tussen Noordwijk-Binnen en
Zee. Een 'parkachtige omgeving'
moet het worden.
„Verrommeling?" L van Bocho-
ve kijkt verbaasd om zich heen.
Rommel ziet hij niet. Wel het
blauw van korenbloemen op het
belendende perceel van een
bloemenkweker. Goed, een en
kel bouwseltje staat er ook.
Maar flat past wel in een agrari-
Op de volkstuinen achter het Bollenbad wordt druk gevolkstuinierd. De ijverige Noordwijkers hebben totaal geen behoefte om te verhuizen
naar een plek verder weg. Foto: Mark Lamers
sche omgeving, vindt hij. Op 130
vierkante meter grond achter
het Bollenbad heeft Van Bocho-
ve veel tuinplezier, en zijn kin
deren genieten er van mee.
Naast kroten en boontjes
kweekt hij zelfs asperges. E.
Issac en andere buren van Van
Bockhove snappen niet wat de
gemeente tegen hun tuintjes
heeft. Zou de gemeente een deel
van het complex willen opoffe
ren voor uitbreiding van de Al
gemene Begraafplaats, dan zou
hij daar mee kunnen leven.
„Maar er is helemaal geen con
creet plan of project."
Daarom rekenden de hobbyk
wekers er stiekem op dat het al
lemaal zo'n vaart niet zou lopen,
toen zij jaren terug een brief van
de gemeente kregen met de
boodschap dat op termijn ver
lenging van het huurcontract er
niet meer in zat. „Ineens komen
ze nu met een park. Omdat wij
weg moeten, wordt er iets be
dacht dat veel geld kost, maar
waar niemand op zit te wach
ten. Voor ons is dit een ideale
stek. In de luwte en dichtbij
huis. Wie heeft daar nou last
van?"
Issac noemt de mogelijke ver
dwijning van zijn tuin 'een
nachtmerrie'. „Ik zit hier al
twintig jaar. De tuin is mijn lust
en mijn leven. We eten er lekker
van én biologisch." Schuin te
genover het Bollenbad, naast
het hockeyterrein, hurkt tuinier
ster Van Dijk tussen de planten.
„Ik word niet vrolijk als we weg
moeten", zegt ze. Ze wijst over
de netten langs het hockeyveld
heen naar de Dahliastraat waar
ze woont. „Vanuit huis kunnen
we de boel in de gaten houden.
Er wordt nog wel eens wat ger-
aust." Haar echtgenoot plukt
een kolfje suikermaïs en laat de
korrels proeven. Ze zijn verras
send zacht en zoet. Van Dijk is
hartpatiënt. „Ik kan echt niet
buiten het dorp. Waarom zou
den ze me dit toch willen afne
men", verzucht hij.
Alles wat groeit en bloeit en
ons altijd weer boeit", zo om
schrijft Karei Frumeau het leuke
van het volkstuinieren. „Tuinie
ren is erg gezond en het houdt
ons van de straat. We hebben
geen hangplek nodig. Boven
dien zitten we hier lekker dicht
bij huis. Als dat niet meer kan
dan worden we lastig. Daar kan
de gemeente op rekenen." Hier
is in dit geval het complex hoek
Northgodreef/ Duinweg, waar
het volgens Frumeau wemelt
van de kikkers, padden, mollen,
vlinders en vogels. „Puur na
tuur, dus."
„Moet ik weg, dan is het voor
mij over", zegt D. Brouwer. „Ik
ga niet naar een andere plek,
waar dan ook in het dorp. Ie
mand wilde een kuuroord op
deze plek. Nou, dit is een kuur
oord." Onzalig vinden de heren
het plan dat steeds weer opduikt
om de tuintjes op te offeren
voor een parkeerterrein. En dat
alleen maar om op drukke
stranddagen de auto's van dag
jesmensen te kunnen stallen.
preek recensie
Onno van 't Klooster
Dominee Jan van Duin, Evangeliegemeente De Ark
Noordwijk, zondag 10.00 uur
Zeulend met zware tas
sen, bolderkarren en
kinderen horen men
sen op weg naar het
strand op zondagoch
tend de luidruchtig
zingende Evangeliege
meente De Ark, gele
gen aan het Picképlein
in Noordwijk. Ze besef
fen waarschijnlijk niet
dat vandaag prediker
Jan van Duin juist op
het zwetende strand-
publiek zijn evangeli
sche pijlen richt. „U
had ook nog in uw bed
of aan het strand kun
nen liggen", houdt hij
de bijna volle zaal voor.
„Mijn moeder zei rond
deze tijd altijd: 'nog
een paar weken en dan
is het dorp weer van
ons'. Dat is als het ware
zoals je dat van onder
op kunt zien. Laten we
het echter eens bekij-
ken van bovenaf, zoals
God het ziet. Krijgen we werkelijk ons dorp te
rug? In de kerken in Noordwijk komen maar
weinig mensen. De kerk in de Hoofdstraat
houdt vanochtend niet eens een dienst. Te wei
nig belangstellenden, terwijl er toch duizenden
mensen extra naar Noordwijk komen."
„Toch is dat niet verwonderlijk", pareert Van
Duin zichzelf, „want wordt de huidige samenle
ving niet gekenmerkt door onverschilligheid,
vandalisme, overmatig alcoholgebruik, en zelf
zucht? In de jaren zestig dachten we in Noord
wijk met de (vooral Duitse) toerist de kip met
gouden eieren binnen te halen. Maar die kip
heeft in plaats daarvan ons dorp overgeno
men."
„God", vervolgt hij aanzienlijk opgewekter,
„heeft ons de opdracht gegeven Christus
de ongelovigen te brengen. Om licht in di
ternis te laten stralen. Om de werken,
macht, van de duivel te breken. Om de ge
Christus te verspreiden. U bent geroep
oog en hart gericht te houden op mens
verloren dreigen te gaan in duisternis ei
Want Jezus is gezonden om bevrijding
kondigen. Jezus geeft je de kracht."
De in een geruiti
en geel overher
stoken Van Duin
met voorspelbai
righeid. Om de
andere reden gc
hij vaak het
'éénparig'. Ee
zijn we bijeen. Ee
gaan we evangel
En om z'n wc
kracht bij te
voorziet hij telkf
PREEKTIJGERS
verse synoniemei
zijn in Jezus, in
tus, in Hem, In f
zaligheid. Vaak
hij zo'n synoni
reeks met rustigi
om gaandeweg
luider en kracht]
zielen in de zaal
nen beroeren,
schat niet hoe i
het is om sponta
veel woorden m
geveer dezelfde
nis op te noeme
Duin heeft zich I
belse jargon dan ook meer dan eigen ge
Hij weet daarmee de gelovigen te insp
Tijdens zijn preek en de aansluitende ge
(begeleid door een band) houden enke
hoorders eerbiedig de ogen dicht. Ze zin
volle borst mee en vele handen gaan
richting hemel. De vraag is hoe dat kon
de gelovigen zo vatbaar voor een sprei
het kaliber Van Duin? Is het 'een manie c
'ritueeltje'. Werkt de hele ambiance psii
gisch zo dat sommigen zichzelf in een
achtige toestand brengen? Of is het, zo
Duin zelf zegt, echt de geest van Go
Christus, van de Heiland, van onze Heer,
Almachtige, van Jezus, die over de gei
komt?
„Daar zijn wel andere oplossin
gen voor te vinden", zit ge
meenteraadslid én fervent tui
nier A. Houwaart op één lijn
met zijn buren. Zittend op een
banlqe in de schaduw bij zijn
vijvertje, met achter zich een
waterpomp, bijenkasten en een
groen keetje met een bordje
Lusthof er op gespijkerd, zegt
hij: „Ik hoef hier niet weg. Dit is
mijn eigen grond en ik stel het
nergens voor beschikbaar, hoe
veel geld er ook geboden wordt.
Daar ben ik keihard in. Ik zit lie
ver op mijn land dan op mijn
geld. Willen ze mij weg hebben
dan moeten ze met een legertje
van de beste advocaten ko
men."
Voor degenerï die echt moeten
verhuizen vanwege woning
bouw moet de gemeente het
goed regelen, vindt Houwaart.
„Wat mij betreft komt er aan de
Achterweg een centrale ge
meenschapsruimte om koffie te
drinken en spullen op te ber
gen."
uit de
Leidsch DagbladAHCHlEVIÏN
ANIMO 1902
Dinsdag 19 Augustus
INGEZONDEN-Voor de annexatie heette de toe
stand op den Hoogen Rijndijk onvoldoende, redenen
om te annexeeren. Nu echter, na vier jaren, is de
toestand onhoudbaar. Niets laat de Gemeente zich
aan dit gedeelte van haar nieuw gebied gelegen lig
gen. Haar eerste plicht voor volksgezondheid te zor
gen, wordt verwaarloosd. De helft van die z.g. sloot
of malariapoel behoort aan de Gemeente. Wil men
dempen, dan mag men op een gunstige beschikking
redenen,,en y,oor,eigen rekening openbare wej
voor de Gemeente uitvoeren, terwijl na demp i
Gemeente haar gedeelte confisceert. Is dit bi
Toe, EdelAchtbare Heeren van den Gemeenti
uw ambt kan werkelijk een eere-ambtzijn, do1
is er meer te doen dan de vergaderingen bij t<E
nen. Begint met den Hoogen Rijndijk te bezo
informeert hoeveel menschen steeds niet wel
terwijl HH. Doctoren de sloot als oorzaak aan
Rechtvaardigt het vertrouwen door de kiezers
d! K.
ANNO 1977
Vrijdag 19 augustus
SASSENHEIM - Burgemeester Kret gaat zich per
soonlijk inzetten om de oude stationnetjes in Lisse
en Sassenheim, aan de spoorlijn Haarlem-Leiden,
weer opengesteld te krijgen. Kret zei dit tijdens de
raadsvergadering toen mevrouw Henstra (Progressief
Sassenheim) vroeg er nogmaals bij de Nederlandse
Spoorwegen op aan te dringen dat er in de bollen
streek aan de Schiphollijn een station komt. Kret zei
dat dit uitgesloten is maar wèl wil proberen de twee
eerder genoemde stationnetjes weer dienst te gaan
laten doen. Horstman (WD) vroeg hoe het nu moet
met het voor het gebied geldende bestemmingsplan.
Het staat als 'open gebied' aangegeven en hij vroeg
zich af hoe men daar dan drie viaducten in kan
plaatsen. Voorts wilde hij weten of een verbeterde
aansluiting van de provinciale weg naar rijksweg 44
mogelijk is, nu jachthaven Jonkman verplaatst zal
moeten worden. Ook vroeg hij zich af waarom de ge
meente 156.000 gulden moet betalen voor e
grond aan de Menneweg, of Sassenheim dus
taat betalen aan de Schiphollijn?
lurgemeester Kret zei dat de uitwerking van
Schiphollijn strikt binnen de officiële kaders
schieden. De bestemmingsplannen worden 2
gewijzigd dat de viaducten zullen kunnen wo
gebouwd. Aan rijksweg 44 zullen diverse wei
moeten worden verricht. Het is dan ook waar
lijk dat de verbinding aan de oostzijde (jacht!
wordt verbeterd. Het fietspad zal worden veri
dat een gevaarlijke oversteekplaats verdwijnt
westkant (benzinestation) is echter problem,
omdat door een reconstructie daar mogelijke
een stuk polderland zou moeten verdwijnen.
156.000 gulden is de prijs die we moeten be
voor het stuk grond dat de gemeente terugkri
de grond die door de Schiphollijn wordt ingei
en die meer waard is dan de grond die de NS
bruiken. Daarom moet de gemeente bijbetalf
LEIDEN - Hoewel de meeste mensen nog maar juist zijn teruggekeerd van vakantie is het
schaatsseizoen al weer aangebroken. Om kwart over zeven gisteravond werd de Ton Men
aan de Vondellaan weer voor het publiek geopend. Dit jaar zal er voor het eerst ijshockey te
Foto: Archief Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen
bij 18 in zwart wit) over te maken op gironummei
onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO
Leidsch Dagblad, Rooseveltstraat 82 te Leiden. I)
