ECONOMIE Hewlett Packard investeert miljarden in ontwikkeling Razendsnel afscheid van erg krappe arbeidsmarkt Waarom is die studiefinanciering zo laag? Vivendi Universal wil rap van megaschuld af iidooi lagere IVecaprijzen lis c Meer huizen idom stations 'We moeten echt eens af van die kabeltjes en batterijen' ogleraar Kuin overleden <m!com-analist ïmt ontslag lis# 't. fi Dubbele spuit voor fruit Armzalig spaarloonvoorstel Ihaj zaterdag 17 AUGUSTUS 2002 haag - De Consumenten- overlegt maandag met nldijk Horeca Nederland de omstreden prijsverho- b#n in de horeca. Uit onder- bleek dat de prijzen voor es, bitterballen en andere aproducten in het eerste n Jar met 6,8 procent zijn ge- I n. De horeca-organisatie 'dat de hogere prijzen het 1 g zijn van hogere kosten, de Consumentenbond lat veel cafés, restaurants itels de euro-bedragen ook br naar boven hebben afge- ;ht - NS willen dat er meer ngen rondom de stations 'vei jn. Dit moet de veiligheid groten. NS Vastgoed, het rdeel van de spoorwegen e gebouwen en grond be- overlegt met een flink steden hierover. Dat gra directievoorzitter De Boo, dagblad voor de bouw ïw gezegd. „De nadruk te sterk op de bouw van (ren, waardoor er een te scheiding tussen wonen •rken ontstaat." Breda, en Amersfoort hebben iousiast gereageerd op lorstel van De Boo. ik - Prof. dr. Pieter Kuin is •jarige leeftijd overleden, is buitengewoon hoogle de bedrijfseconomie irsiteit van Amsterdam), igewoon hoogleraar alge bedrijfsvoering (Erasmus ■rsiteit Rotterdam) en !H'! oogleraar aan de Harvard dj ess School. Kuin was van Ttot 1948 secretaris-gene- an het ministerie van eco- sche zaken. Daar had hij ik de oorlogseconomie te leren en het economisch te herstellen. Kuin maak- 11961 tot 1970 deel uit van id van bestuur van Unile- i was Commandeur in de van Oranje Nassau. fORK - Een gerenommeer- ecomanalist van Salomon i Barney heeft gisteren ig genomen omdat een zoek naar hem loopt we- lelangenverstrengeling. adde cliënten aan aande- kopen in bedrijven als ICom, Global Crossing en e bijna bankroete onder- ïgen, terwijl diezelfde be- n Salomon Smith Barney ;nen dollars betaalden >eleggingsdiensten. Er lo- sker 40 rechtszaken tegen in die zegt niets te hebben en van de schaduwboek- ng van WorldCom. amstelveen/gpd - „Overdag is onze klant een professional, 's avonds een consument. Voor ons maakt het niet uit, want wij be dienen alle mensen." Grote woorden van Eric Cador, die als vice-president en general mana ger van de Hewlett Packard Busi ness Desktop Division zo onge veer de wereld gewonnen. Door de spectaculaire fusie met Com paq is 'het nieuwe HP' ruim schoots de nummer één de markt voor computers en toebehoren. Een toppositie, maar in deze tijd geen makkelijke, geeft Cador toe. „Toch hebben wij het als een van de laatste bedrijven nog aangedurfd om de komende ja ren vier miljard dollar te investe ren in onderzoek en ontwikke ling", zegt hij in het Nederland se hoofdkantoor van HP in Am stelveen. „Dat is omdat we gelo ven dat de informatietechnolo gie grote veranderingen teweeg blijft brengen. Er mag dan nu een economische inzinking zijn in de IT-wereld, maar waar het werkelijk om gaat zijn die veran deringen. En die zullen veel be tekenen in de levens van men sen overal, in toenemende mate niet meer alleen in de geïndu strialiseerde wereld. „Natuurlijk wordt er nog steeds veel uitgevonden", zegt de HP- topman. „Op het gebied van de verstrengeling van data en tele communicatie, beeldverwerking en amusement is er nog een he leboel nieuws te bedenken en dat doen we volop. Maar onze afdeling richt zich ook op nieu we productiemethoden voor be staande dingen. Het doel daar van is die producten goedkoper te maken, zodat meer mensen overal ter wereld ze kunnen ko pen. Als het gaat over de rol van in formatietechnologie voor ont wikkelingslanden gaat het vaak over de infrastructuur. Maar door gewone producten goed koper te maken, kun je er écht voor zorgen dat IT een drijvende kracht wordt in die gebieden." Wat niet wegneemt dat ook het potentieel van die landen als markt natuurlijk erg aantrekke lijk is voor een superbedrijf als HP. „We zijn best trots op wat we bereikt hebben en we voelen ons groot en sterk. Er zijn vesti gingen in 176 landen, maar we weten ook dat we over de hele wereld nog geen 10 procent van de mensen hebben aangeraakt", zegt Eric Cador. „Daarom gaan we ook beslist door met zowel zakelijke als consumentenpro ducten. Een van de mooie per spectieven van ons samengaan met Compaq was de mate waar in onze producten elkaar aan vullen. Dat moeten we nu waar maken." Compaq is als kleinere fusie partner door HP 'opgegeten'. Voor de Compaq-klant zal de fusie voorlopig weinig zichtbare gevolgen hebben. Hoewel de nieuwe naam Hewlett Packard is, zal het merk Compaq blijven bestaan voor zakelijke pc's en notebooks. Wel verschuiven de iPaq-handcomputers van Com paq langzaam naar het merk HP. Ook de toekomstige tablet-com puter - een tussenvorm van no tebook en handcomputer - gaat HP heten. Deze nieuwe machi nes, die behalve met een aan- raakscherm ook met een com pact toetsenbord werken, wor den na deze zomer in de winkel verwacht. Als het aan Eric Cador ligt, lui den ze een tijd in van licht rei zen en zo min mogelijk kabels en snoeren. „We moeten echt eens af van dat gedoe met ka beltjes en batterijen die allemaal plaats en gewicht innemen." Zijn eigen koffertje moet het voorlopig nog even met die toe komstvisie doen. Cador reist met een HP500-notebook en heel gewone gsm, die hij niet gebruikt voor dataverbindingen. „Komt nog wel", glimlacht hij, „we zijn met veel dingen al de eerste, dat is het belangrijkste." t door Maurice Wilbrink den haag - Nederland moet zich voor het eerst in tien jaar voorbereiden op een nieuwe periode van scherp oplopende werkloosheid. De economische terugval zal in honderdduizen den huishoudens pijn doen. Economen vinden dit echter een gezond proces, want de ar beidsmarkt moest zich een keer ontspannen. Maar het gaat nu wel erg hard mis. Gisteren maakte het Centraal Bureau voor de Statistiek be kend dat het aantal werklozen het afgelopen halfjaar met ge middeld 6.000 per maand is ge stegen. Het aantal werklozen komt daarmee op circa 160.000 personen. Zonder seizoensef fecten zou de werkloosheid zelfs 174.000 bedragen. De werkloosheid neemt sinds januari toe, na zeven jaren van dalingen. Vergeleken met drie maanden geleden zijn er nu 11.000 werklozen bijgekomen. Ten opzichte van een halfjaar geleden is dat 38.000. Van de beroepsbevolking was de afge lopen drie maanden gemiddeld 2,2 procent werkloos. In dezelf de periode vorig jaar was dat nog 1,8 procent. Het Centraal Planbureau (CPB) verwacht blijkens uitgelekte ra mingen een explosieve toena me van de werkloze beroeps bevolking die eind volgend jaar zou uitkomen op 385.000. Als deze zomer voorbij is, en de seizoensarbeid achter de rug, breekt er een periode aan dat vele duizenden werknemers per maand hun baan zullen verliezen. Dat de arbeidsmarkt zou rea geren met het oplopen van de werkloosheid, stond al vast. stavenisse - Voor velen was het absoluut onmogelijk, maar fruitteler Van Rossum uit Stavenisse is het samen met een Duitse constructeur toch gelukt. Een dubbele tunnelspuit voor in de boomgaard. Het betekent de helft minder spuiten en de helft minder brandstof. Foto: ANP/Wim van Vossen di-topman Fourtou. ftFP roe et lm 'yc frtc I sl Bte et II0 parijs/rtr-afp-anp - Het Franse media concern Vivendi Universal wil haast ma ken met het terugdringen van de schul denlast, die het concern als een molen steen om de nek hangt. Vivendi heeft de afgelopen jaren voor 19 miljard euro aan schulden opgebouwd door een grote ex pansie. Inclusief dochteronderneming Vivendi Environnement, een nutsbedrijf, bedraagt de schuldenlast zelfs 35 miljard euro. Op de beurs in Parijs raakte het aandeel Vivendi de afgelopen dagen ruim een derde van zijn waarde kwijt. Donder dag al werd de notering stilgelegd en kel derde de koers met 30 procent. Gisteren moest Vivendi weer zo'n 10 procent van zijn waarde inleveren. Berichten dat de uitgeefactiviteiten zullen worden ver kocht, maakten geen indruk op de beleg gers. De afgelopen maanden groeide de twijfel of Vivendi nog in staat zou zijn om de schulden af te lossen. Topman Messier verdween en werd opgevolgd door Jean- René Fourtou. Deze oudgediende in het Franse bedrijfsleven wil de komende maanden orde op zaken stellen. Met banken wordt onderhandeld over een nieuw krediet van 3 miljard euro om de ergste problemen op te lossen. In juli peuterde Vivendi al een extra lening van 1 miljard euro los. Fourtou wil eind september de nieuwe strategie van Vivendi voor de lange ter mijn ontvouwen. Tot die tijd richt de nieuwe bestuursvoorzitter zich op het verminderen van de schulden. Naast de verkoop van bezittingen staat een reorga nisatie op stapel. Daarbij richt Vivendi zich vooral op de buitenlandse activitei ten van Canal+ en op de vaste lasten. De gevolgen voor Canal+ in Nederland zijn aat studeren, krijgt ook eerst te maken met stu- inciering. De Landelijke :en Vakbond krijgt er héél agen over. Een van de gehoorde vragen is: om is die stu- inciering toch g?" Hoe wor- bedragen van liefinancie- jenlijk vastge- En zijn ze wel Dlaag? idiefinancie- ordt uitge- door de In de Beheer in Gronin- •e bedragen ig n vastgesteld iet ministerie iderwijs. De Wet studiefi- 'ring 2000 (WSF 2000) gaat een aantal maandbud- gebaseerd op een viertal enposten: kosten van le- nderhoud, boeken en leer- len, onderwijsbijdrage en Sedrag ziektekostenverze- EIGEN BEURS Brenda van Dam udent ontvangt bericht et maandbudget dat voor '.o f haar van toepassing is. Dat zou in principe voldoende moeten zijn om van rond te ko men. De maandbudgetten wor den twee keer per jaar aange past. Elk kalenderjaar worden de bedragen voor levensonder houd en dergelijke geïndexeerd; daarnaast wordt voor elk schooljaar de onderwijsbijdra ge gewijzigd. De bedragen van het maandbudget zijn een indicatie van de werkelijke kosten, want die kunnen individueel heel verschillend uitpakken. Dat geldt bij uitstek voor de kosten van levens onderhoud waaron der zaken als voe ding, kleding, wo nen en dergelijke vallen. Zo is het ver schil tussen het budget voor een uitwonende en een thuiswo nende student ruim 159 euro. Daarvan zou je dan net een ka mer kunnen huren, want vol gens het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (het Ni- bud) kost een studentenkamer gemiddeld 160 tot 225 euro per maand. Ook de kosten voor boeken en andere leermiddelen kunnen verschillen. De precieze kosten Enkele van de ongeveer 2800 eerstejaars studenten die afgelopen week in Utrecht deelnamen aan de introductieweek van de universi teit en hogeschool. Foto:GPD/Anouk Hebing zijn bij de onderwijsinstelling zelf te achterhalen. Uit onder zoek van het Nibud van een aantal jaren geleden blijkt overi gens dat dit bij uitstek een post is waarop studenten, als het even kan, flink bezuinigen. Het lesgeld of collegegeld is een vast gegeven. Voor studenten in het middelbaar beroepsonder wijs is dat voor het komende studiejaar 885 euro; voor wo- en hbo studenten is het 1395,84 eu ro. Veel onderwijsinstellingen bieden overigens de mogelijk heid om het collegegeld ge spreid te betalen. Wat de ziektekostenverzekering betreft, gaat de overheid uit van een particuliere ziektekostenver zekering. De meeste verzeke raars hebben een speciale stan daardpakketpolis voor studen ten; deze is meestal goedkoper dan een particuliere verzekering bij de ouders. Studenten die tot nu toe bij hun ouders meever zekerd waren via het zieken fonds, moeten nu dus zo'n stan daardpakketpolis afsluiten. An ders is dat wanneer de.ouders publiekrechtelijk verzekerd zijn of als de student ziekenfonds verzekerd is bij een partner of via een baantje. In dat geval blijft de situatie bij het oude en is het totale maandbudget 33,95 euro lager. Hoe kom je nu aan de bedragen van het maandbudget? Aller eerst is er voor iedereen een ba sisbeurs. Voor een thuis wonen de hbo- of wo-student bijvoor beeld is dat 68,55 euro per maand; voor een uitwonende studiegenoot is het 211,09 euro per maand. Dan is er nog de aanvullende beurs (afhankelijk van het inkomen van de ouders) en/of een bijdrage van de ou ders. Daarnaast hebben alle studen ten de mogelijkheid om bij de IB-groep een lening af te sluiten. Al deze inkomensbestanddelen Maandbudget per thuiswonend uitwonend 1 augustus 2002 (m) bo hbo/wo (m) bo hbo/wo kosten levensonderhoud 311,05 311,05 470,24 470,24 boeken en leermiddelen 41,05 46,92 41,05 46,92 onderwijsbijdrage 73,75 116,32 73,75 116,32 part. ziektekostenverzekering 33,95 33,95 33,95 33,95 TOTAAL 459,80 508,24 618,99 667,43 Maar de arbeidsmarkt reageert altijd vertraagd op de econo mie. Bovendien was er de buf fer van de tienduizenden open staande vacatures. Die is echter in sommige sectoren, zoals in de metaal, al helemaal wegge werkt. Het leed van individuele huis houdens ten spijt, vinden eco nomen het op zich gezond dat de arbeidsmarkt zich begint te ontspannen. De grote tekorten op de arbeidsmarkt die eind ja ren '90 ontstonden, hebben voor enkele nadelige effecten gezorgd, waar we nu voor boe ten. Werkgevers moesten meer bieden om hun personeel vast te houden, waardoor ze hun loonkosten fors zagen oplopen. Dat resulteerde in een verlies aan concurrentiekracht en in een te hoge inflatie. Nu het bedrijfsleven steeds slechter begint te draaien, dreigt een ontslaggolf. Daar mee gaat ons land snel in de richting van wat economen de 'evenwichtswerkloosheid' noe men. Die term slaat op een si tuatie waarin de arbeidsmarkt helemaal in evenwicht is en er geen opwaartse of neerwaartse druk op de lonen kan ontstaan. De afgelopen jaren zat de echte werkloosheid een stuk onder de 'evenwichtswerkloosheid', wat dus grote krapte op de ar beidsmarkt gaf. In de middel lange termijnvoorspelling van het CPB van eind vorig jaar werd er nog van uitgegaan dat Nederland pas in 2006 op nieuw evenwicht zou bereiken op de arbeidsmarkt. Daardoor zou het nu aangetreden kabi net bijna z'n volledige zittings periode met krapte op de ar beidsmarkt worden geconfron teerd. Maar met de nu geprojecteerde werkloosheidsontwikkeling is de krapte veel sneller verdwe nen. „Het gaat nu heel snel naar een evenwichtssituatie", zegt het hoofd Conjunctuur van het CPB, Verbruggen. Een min of meer vergelijkbare situ atie deed zich voor in de jaren 1992-1994. Ook toen schoot de werkloosheid omhoog, en sloeg een gespannen arbeids markt heel snel om, waarbij er een te groot aanbod van werk nemers ontstond. Volgens Verbruggen zou het veel beter zijn als we in ons land langzamer naar een even wicht zouden toegroeien. .Af scheid nemen van krapte op de arbeidsmarkt gaat vrij snel. Maar als je eenmaal met een te hoge werkloosheid zit, leert de ervaring dat het veel langer duurt voordat de balans weer is gevonden." Toen in 1993 de reële werk loosheid boven het even- wichtsniveau uitkwam, duurde het vier tot vijf jaar voordat het evenwicht opnieuw was be reikt. „Dat is een lange periode met een pijnlijk aanpassings proces, waarbij te veel mensen onnodig werkloos zijn", aldus Verbruggen. Zo'n lange, pijnlijke periode kan enigszins worden verme den, als de lonen op tijd wor den gematigd. Maar dat ge beurt altijd met vertraging. Het lijkt erop dat nu dat moment al is gepasseerd. De vakbonden willen nog steeds dat de hoge inflatie van het afgelopen jaar wordt gecompenseerd in nieu we CAO's. Tegen de tijd dat de loonmatiging echt wordt ge realiseerd, is het leed op de ar beidsmarkt al een feit. Meer appartementen Apeldoorn/ANP - Huizenkopers lijken hun belangstelling te ver leggen van eengezinshuizen naar appartementen. In het af gelopen kwartaal zijn 1,6 pro cent minder eengezinshuizen gekocht, maar juist 3,8 procent meer appartementen dan het zelfde kwartaal vorig jaar. Dat maakte het Kadaster gisteren bekend. De huizenhandel nam met 0,2 procent af. Er werden 35.336 eengezinswoningen ver kocht en 12.745 appartementen. Volgens het Kadaster steeg de gemiddelde verkoopprijs met 2 procent. De verkoopprijs van een bestaande eengezinswoning was gemiddeld 217.000 euro. Voor een appartement werd ge middeld 147.000 euro betaald. ECONOMIE WIJZER nog onduidelijk. Volgens een woordvoer der is hier net gereorganiseerd. „Bij een nieuwe reorganisatie zou er niets meer overblijven." Het eerste halfjaar leed Vivendi een net toverlies 12,3 miljard euro vergeleken met een winst van 22 miljoen euro in de eerste zes maanden van 2001. Het grote verlies is voor 11 miljard euro te wijten aan de waardevermindering van doch terbedrijven als Canal+, Universal Music en afschrijvingen op de internet- en tele- comactiviteiten. De omzet ging van 26,4 naar 30 miljard euro. samen bieden de mogelijkheid om over het totale vastgestelde maandbudget te beschikken. Lang niet iedere student heeft echter - uitgaande van deze offi ciële inkomensbronnen - wel zoveel te besteden. Dat komt doordat lang niet iedere student die daar recht op heeft, zoveel studieschuld wil opbouwen. En niet iedereen van wie de ouders zouden kunnen bijdragen vraagt of krijgt de door de IB-groep be rekende ouderlijke bijdrage. Lie ver werken de studenten om zelf het 'lage budget' aan te vullen. Met andere woorden; lenen is uit den boze en studenten vin den het vervelend om hun ou ders om geld te vragen. Dat zijn echter nu juist de peilers van het studiefinancieringsstelsel. Voor meer informatie: www.ib-groep.nl www.lsvb.nl www.nibud.nl Rekent u zich ook al rijk? Het kabinet is van plan het bedrag dat u via uw werkgever ge spaard hebt vrij te geven. Dus hoor je links en rechts hoe goed dat voor de economie is. Want juist nu de economie in het slop raakt, komt in één klap zes miljard euro vrij. Wordt dat geld in de economie gepompt, dan zou dat een mooie impuls zijn. Precies wat de dokter voorschrijft nu de economie wat kwakkelt. Je zou zeggen een pluim op de hoed van staatssecretaris Van Eyck die met dit voorstel kwam. Die Van Eyck was overigens een paar maanden nog een ge wone docent economie aan mijn universiteit. En nu dan al die aandacht voor een luttel voorstel. Dat moet met macht te maken hebben. Ik kan als hoogleraar op deze plek voor stellen wat ik wil maar zonder mi nister of Kamerlid voor mijn naam, doen die voorstel len er weinig toe. Misschien helpt het als ik leer on dersteboven te praten of zoiets. Onderwijl kan ik alleen de mensen benijden die die machtspositie wel hebben. Zoals Van Eyck nu. Hoe goed het voorstel ook oogt, er kleven ook flin ke bezwaren aan. Laat me eerst het economisch effect wat relative ren. Natuurlijk rekent u zich niet rijk wanneer het gespaarde bedrag van wellicht een paar duizend euro vrijkomt. Mis schien als u krap bij kas zit, zult u het gaan uitgeven aan een hoognodige nieuwe wasmachi ne, of die vakantie die u zich eigenlijk niet kon veroorloven. En misschien behoort u tot de groep die zich door deze ver rassing op uw rekening laat in spireren tot een uitspatting. De kans is evenwel groot dat u tot de overgrote meerderheid hoort die dit geld geoormerkt heeft voor een speciaal doel, zoals de studie van de kinderen of de auto die ter zijner tijd moet worden vervangen. Het merendeel van de mensen zal het geld daarom niet uitgeven maar wegzetten in een andere spaarrekening. De enigen die daar profijt van hebben zijn de banken. Nu is dat zogenaamde macro- economische effect ook niet de reden waarom het kabinet dit voorstelt. De reden is eerder dat de spaarloonregeling ver valt. Het deblokkeren van de spaargelden is bedoeld als ge baar aan de gedupeerden. Want mensen die van deze re geling gebruik maken, worden er jaarlijks toch weer een paar honderd euro beter van. Meer dan een gebaar is deze deblok kering evenwel niet. Was u van plan het geld pas over een paar jaar uit te geven, dan heeft u er alleen maar last van want straks moet u verzinnen waar u het geld weg gaat zetten tot u het nodig heeft. Zo redenerend begin je je af te vragen waar al die heisa over is. (Van Eyck zal er zelf ook van op hebben gekeken, zo stel ik me voor) Blijft staan de afschaffing van het spaarloon. Al had die regeling niet veel om het lijf, het gaf een belangrijk tegen draads signaal. Steeds meer gaan we de Amerikaanse kant op en zien we een wereld waarin consumeren centraal staat en waarin mensen bereid zijn zich diep in de schulden te steken om te kunnen blijven consumeren ook als hun inkomen ontoereikend is. Sparen wordt iets voor de angsthazen. Au to's en wasma chines koop je op de pof en geld voor de va kanties leen je. De spaarloonre geling staat haaks op die ontwikkeling. En daar is veel voor te zeggen. Een gezond spaargedrag is immers niet alleen persoonlijk van belang maar ook maat schappelijk Sparen betekent vooruitzien, rekening houden met de toekomst. Ik hoef nie mand te vertellen dat wij allen moeten sparen voor onze oude dag. Dat sparen is zo essentieel dat we er zetik wettelijk toe ver plicht zijn. Ik zal evenwel zelf moeten sparen voor dat jaar dat ik wil nemen om er eens tussenuit te gaan. of om een buitenlandse studie van een kind te bekostigen. Vooruitzien is verstandig. Maatschappelijk is het sparen van belang omdat daarmee de financiële middelen worden bijeengebracht die nodig zijn om de bedrijfsinvesteringen te financieren en de eventuele te korten op de overheidsbegro ting. Wordt er te weinig ge spaard. dan loopt de economie vast bij gebrek aan financiële middelen. Daarom kan de overheid een reden hebben om het spaargedrag te stimuleren. Die spaarloonregeling was zo'n stimulans. De vraag is wat het kabinet ervoor in de plaats gaat zetten. Ik wacht op een voor stel dat echt serieuze aandacht verdient. AJRJO KLAMER hoogleraar economie Erasmus universiteit

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2002 | | pagina 7