ECONOMIE
Economie stagneert nu al een jaar
UPC denkt aan surseance als pressiemiddel
Faillissementen dreigen in luchtvaart VS
in september
ollar-vluchten
IU haalt twee
aden van markt
ch CAO voor
rsoneel Brink's
dden-Zeeland
udt Connexxion
nen weg bij
iK in Tilburg
ntagon plaatst
der bij Boeing
ivelgigant op
i ernamepad
j emieproductie
ger dan ooit
Bij papierfabriek Parenco
verdwijnen 125 banen
Consument vormt fundament terwijl de export hapert
Aangifte VEB van handel
met voorkennis in Laurus
MKB: Kabinet moet 'Tante
Agaathregeling' handhaven
Energis Nederland gered
Andersen levert problemen
op bij verklaringen concerns
francisco - De Amerikaan-
chtvaartmaatschappij Na
il Airlines gaat op 11 sep-
jjer, precies een jaar na de
Jagen in New York en Was-
lon, alle passagiers in de
iomy class vervoeren voor
symbolische bedrag van
dollar. Dat maakte de
itschappij gisteren bekend,
tickets vliegen de deur uit,
,[ijkt uit informatie op de
,site van de maatschappij.
iiiEM - VNU Business Publi-
ons haalt de titels Interme-
rStarters (oplage 75.000) en
met Idee (oplage ruim
1 |ö0) uit de markt. De beide
Jen deden het vanuit de le-
sgezien wel goed, maar de
irtentievolumes bleven ver
5 iter, verklaarde het bedrijf
eren. Volgens het bedrijf
i ft het moeilijke economi-
e klimaat een sterke invloed
le vaktijdschriften.
kten - De vakbonden en
rdetransporteur Brink's Ne-
and B.V. hebben gisteren
ti een CAO-onderhande-
ïesultaat weten af te slui-
De werknemers krijgen in
jaar 2 procent meer loon.
wordt het huidige pensi-
onds gemoderniseerd. De
r wordt ingeruild voor een
lensioen. De onderhande-
n hebben ongeveer een
aar geduurd. Over de
i sverhoging bereikten de
tijen in juni een voorlopig
lord.
frsum - Busbedrijf Connex-
iblijft het openbaar vervoer
Mden-Zeeland uitvoeren,
gaat om buslijnen op Wal
en en Bevelanden. Met het
lact is een jaaromzet van
ïiljoen euro gemoeid. De
itijd is zes jaar vanaf 14
art 2003. Eerder deze maand
i ior Connexxion het open-
irvervoer rond de
is :htsteden en Alblasser-
rd aan concurrent Arriva.
urg - Bij het GAK in Tilburg
twijnen binnen drie jaar cir-
50 arbeidsplaatsen. De ba-
i worden in het kader van
reorganisatie overgeheveld
[Eindhoven en mogelijk
da. Alle GAK-kantoren in
erland maken sinds 1 janu-
an dit jaar deel uit van het
i oeringsorgaan Werkne-
sverzekeringen (UWV). Om
ünter te kunnen werken-
oot de Raad van Bestuur
oten het aantal vestigingen
igte brengen van 171 naar
hington - Vliegtuigfabri-
i Boeing heeft een miljar-
c order in de wacht gesleept
het Amerikaanse ministerie
'j defensie. Het bedrijf heeft
l_ racht gekregen tussen nu
1008 zestig transporttoestel-
i van het type C-17 te bou-
Met de order is een kleine
i niljard dollar gemoeid. De
3 [tuigen zullen worden ge-
wd in een fabriek in Long
k ch die met sluiting werd be-
tl - Friesland Coberco
ft een bod gedaan op twee
J Blondernemingen in Cen-
5 l;Europa: Napolact in Roe-
lië en Laktis in Slowakije.
2j olact maakt verse melk,
4 en ijs in vijf fabrieken in
5 noordwesten van Roeme-
Het bedrijf heeft jaarlijks 24
oen aan inkomsten. Het
ij volgens de Friese melk- en
k 'gigant goed bij haar andere
viteiten in Roemenië. Dat
took voor Laktis, met een
et van 23 miljoen euro.
sland Coberco verkoopt in
rakije veel yoghurt en toet-
i, ®der de merknamen Milli
i Hcé.
Khendam - De productie
de Nederlandse chemische
strie staat op een histo-
l\ 'hoogtepunt. De productie
i et eerste halfjaar is 6 pro-
ij hoger uitgevallen dan in
- elfde periode vorig jaar. Vol-
'de Vereniging van de Ne-
todse Chemische Industrie
den de prijzen 10 procent,
-1 'tde totale omzet met 16,4
ard euro 3 procent lager is
in dezelfde periode vorig
De groei deed zich vooral
irhij de verf- en inktfabrie-
en de farmaceutische indu-
■■i wl. u mk mk vrijdag 16 AUGUSTUS 2002
renkum/anp - Bij de papierfa
briek Parenco in het Gelderse
Renkum vervallen door een re
organisatie 125 van de bijna 700
banen. De onderneming heeft
gisteren het personeel en de
vakbonden De Unie, FNV Bond
genoten en CNV Bedrijvenbond
ingelicht over de plannen. De
OR moet nog advies uitbrengen.
Gedwongen ontslagen lijken
volgens de bonden onvermijde
lijk. Met de maatregel zou Pa
renco de efficiëncy willen verbe
teren en de productiviteit verho
gen. Volgens Unie-bestuurder
Kapteijn hing een dergelijke
maatregel de afgelopen jaren in
den haag/gpd - ABN Amro, ING
en Rabobank en het Franse be
drijf Casino hebben met voor
kennis gehandeld in aandelen
Laurus zegt de Vereniging Effec
ten Bezitters (VEB). De beleg
gersclub deed gisteren aangifte
bij het openbaar ministerie.
De drie banken waren volgens
de VEB op de hoogte van een
prognose van de onderneming
toen zij begin juli de laatste
emissie van Laurus verzorgden.
Bij die aandelenuitgifte kreeg
Casino 38 procent van Laurus in
handen met de mogelijkheid dit
uit te breiden naar 51 procent.
Casino was volgens de VEB ook
op de hoogte. „Voor gewone be
leggers was die informatie niet
te verkrijgen", zegt VEB-direc-
teur De Vries.
Hij doelt op een intern memo
dat was opgesteld door de top
van het supermarktconcern. Op
een bijvoegsel stond dat het be
drijfsresultaat in 2003 stijgt tot
65 miljoen euro. In 2005 moet
dit volgens de directie zijn ge
stegen tot 117 miljoen. Door dit
memo zouden de banken over
de streep zijn getrokken om
Laurus voor een faillissement te
behoeden. Ook hadden zij extra
informatie over de vermogens-
en liquiditeitspositie in de eerste
de lucht, maar hij is geschokt
door de omvang. „Het bedrijf
heeft gezegd de reorganisatie op
korte termijn uit te voeren. Ik
zet daar mijn vraagtekens bij.
Kan het niet langs de geleidelij
ke weg?"
Parenco is de enige krantenpa
pierfabriek in Nederland. Het
bedrijf is sinds dit jaar onder
deel van het Noorse beursgeno
teerde bedrijf Norske Skog.
Daarvoor was het eigendom van
het Duitse familiebedrijf Haindl.
De onderneming kampt volgens
de bonden met een verslechter
de papiermarkt. Bij de fabriek in
Renkum kon niemand reageren.
vijf maanden van dit jaar, aldus
de VEB. Die koersgevoelige in
formatie heeft volgens De Vries
grote invloed gehad op de emis
sie. „Ondanks de extreem lage
koers toen (0,90 eurocent, red.)
durfden maar weinig beleggers
aandelen aan te schaffen. Dat
kwam voornamelijk omdat ze
maar weinig informatie hadden
over de onderneming."
Ook meent de beleggersclub dat
het viertal zeer precies op de
hoogte was van de problemen
die Laurus in Spanje heeft. „De
kosten van een eventuele reor
ganisatie of afstoting van de ac
tiviteiten daar waren bekend bij
de vier. Ook dat is belangrijke
koersgevoelige informatie."
Eind juni heeft de VEB de ban
ken verzocht om de koersgevoe
lige informatie openbaar te ma
ken zodat alle beleggers er ken
nis van konden nemen. ..Dat
hebben ze geweigerd. Vandaar
dat we nu officieel aangifte
doen. Handel met voorkennis is
immers net zo verboden als rij
den door rood licht."
De banken ontkennen gehan
deld te hebben met voorkennis.
Verder willen de woordvoerders
niets zeggen. Ze wachten af wat
de officier van justitie met de
aanklacht doet.
door Maurice Wilbrink
den haag - Op meubelboule-
vards, bij woninginrichters en
verlichtingszaken is het een stuk
stiller dan voorheen. De consu
ment, onzeker over de economie
en de eigen financiële situatie,
laat het afweten. Als er geld
wordt uitgegeven, dan is het
vooral in de supermarkten, want
eten doen we ook in slechtere tij
den.
Gisteren leverde het Centraal
Bureau voor de Statistiek nieuw
bewijs dat de Nederlandse eco
nomie in een hardnekkige stag
natie is beland. Na jaren van ho
ge groei, gevolgd door een plot
selinge en scherpe terugval be
gin 2001, groeit de economie
sinds vorig jaar zomer niet of
nauwelijks meer. Zo'n lange
stagnatie is vrij uitzonderlijk.
De Nederlandse conjunctuur
herstelt normaal gesproken
sneller, omdat we door onze
open economie altijd in een
vroeg stadium profiteren van
het aantrekken van de wereld
handel. Maar de internationale
handel laat ons deze keer in de
steek. De VS dreigen na een
slecht 2001 opnieuw in een re
cessie te schieten. En de eurozo
ne kan zichzelf niet op eigen
kracht in gang trekken. De VS en
de eurozone nemen het leeu
wendeel van de Nederlandse ex
port af.
Gisteren bleek dat de groei van
onze economie in de maanden
april, mei en juni in vergelijking
tot het eerste kwartaal was uit
gekomen op slechts 0,1 procent
Analisten waren uitgegaan van
een veel duidelijker herstel. Dat
zet opnieuw de raming van het
Centraal Planbureau (CPB) on
der druk.
Onlangs stelde het CPB haar ra
ming voor heel 2002 al naar be
neden bij, tot 0,75 procent.
Maar dan moet het verwachte
herstel zich nu ongeveer mani
festeren. Harry Dielen, conjunc
tuuronderzoeker bij ABN Amro,
denkt dat het derde kwartaal in
derdaad herstel zal laten zien.
Hij verwacht dat ondernemin
gen weer gaan investeren, om
dat de bedrijfsvoorraden erg zijn
geslonken.
Onderzoeker Michel van der
Steen (Van Lanschot Bankiers)
vindt ook dat scenario te opti
mistisch. „De laatste weken krij
gen we signalen die weinig
goeds voorspellen voor Neder
land. De orderontwikkeling in
Duitsland valt tegen, en de
Amerikaanse inkoopmanagers
zijn somberder." Van der Steen
betwijfelt of de economische
groei dit jaar zelfs maar een half
procent zal bedragen.
Belangrijkste reden voor de
'groeistagnatie' is de haperende
export. Werkgevers verenigd in
VNO/NCW snakken naar hulp
en riepen gisteren opnieuw om
een verlaging van de sociale
premies. Ook een snelle en forse
loonmatiging zou helpen, maar
de werkgevers weten dat de
bonden die niet snel zullen leve
ren.
Zolang de export niet aantrekt,
moet de sombere consument de
economie stutten. De consu
mentenbestedingen zijn goed
voor ruim de helft van de groei.
Bang voor een echte koperssta
king zijn de economen echter
niet. De consumptie is al gerui
me tijd stabiel en blijft in een
matig tempo groeien. Ze is daar
mee het 'fundament' onder de
economie van dit moment, con
stateert het CBS. Wel lopen de
uitgaven aan kostbare, duurza
me goederen al een tijd terug.
Van der Steen van Van Lan
schot „We kennen zo'n hoog
welvaartsniveau dat we gewoon
kunnen doorleven als het wat
minder gaat. We gaan dan min
der sparen. Wel wordt er bezui
nigd op nieuwe meubels en stel
len we de koop van een nieuwe
auto uit."
Ook Dielen van ABN Amro ver
wacht dat de consumentenbe
stedingen op peil zullen blijven.
Wel zal de snel toenemende
werkloosheid de bestedingen
drukken, maar veel mensen zul
len hun spaarrekeningen wat
meer aanspreken. Ook het CPB
denkt dat, nadat er anderhalf
jaar lang ongebruikelijk veel is
gespaard.
'Amerikaanse Liberty Media grote regisseur op de achtergrond'
amsterdam/anp - Kabelbedrijf
UPC is bereid uitstel van beta
ling aan te vragen als dat nodig
is om obligatiehouders zover te
krijgen dat ze hun schuldpapier
omzetten in aandelen.
Volgens een UPC-zegsvrouw
staat echter niet vast dat UPC
ook echt surseance aanvraagt.
„Het zou een mogelijkheid kun
nen zijn om de balans op te
schonen."
UPC heeft een schuld van 11
miljard euro. In juli bereikte
UPC's Amerikaanse moeder,
grootaandeelhouder UGC, al
een overeenstemming met obli
gatiehouders over het omzetten
van een schuld van 5,4 miljard
dollar in aandelen.
UPC stelt dat het absoluut niet
de bedoeling is dat een eventue
le surseanceaanvraag tot een
faillissement leidt. „Op opera
tioneel niveau gaat de dienstver
lening aan de klanten gewoon
door."
De aanvraag van uitstel van be
taling is voor UPC een uiterst
middel 'om het proces te ver
snellen en te zorgen dat ieder
een meegaat', verklaart de
woordvoerster.
Volgens haar is de overeenstem
ming bereikt met een comité,
dat aandeelhouders vertegen
woordigt. Zij kon niet zeggen
namens hoeveel obligatiehou
ders het comité optreedt.
Het dreigen met surseance is
ook een middel om de banken
(die nog 3,3 miljard dollar krij
gen) onder druk te zetten om
een groot deel van de UPC-
schulden af te schrijven", zegt
analist Siebrand van SNS Secu
rities. Hij gelooft dat UPC een
faillissement niet uitsluit. „Het is
een reëel scenario waar UPC
doelbewust op aanstuurt."
Siebrand legt een verband met
de geplande overname van ka
belbedrijf Casema door de Ame
rikaanse Liberty Media.
Liberty heeft aandelen in UPC,
maar ook in diens moeder UGC
(74 procent). Met de combinatie
UPC-Casema krijgt Liberty een
monopoliepositie op de Neder
landse markt.
De Nederlandse Mededingings
autoriteit (NMa) moet de aan
koop van Casema nog keuren.
„Als UPC failliet gaat, kan Liber
ty bieden op de delen van het
UPC-netwerk die interessant
zijn in combinatie met Case
ma's netwerk.
Door zo'n sanering van het
UPC-netwerk gaat wellicht de
NMa ook akkoord met de over
name", schetst Siebrand, die er
van overtuigd is dat Liberty de
geldknoppen van UPC bedient.
delft/anp - Midden- en kleinbe
drijfkoepel MKB Nederland wil
dat het kabinet afziet van de
voorgenomen afschaffing van
de zogeheten Tante Agaathrege
ling. De regeling is vooral inte
ressant voor beginnende onder
nemers die anders moeilijk aan
startkapitaal kunnen komen. Af
schaffing bekent zo'n 150 mil
joen euro zwaardere lasten voor
starters, aldus de organisatie.
De starters profiteren nu nog
van de rente die op deze kredie
ten 20 procent lager is dan op
gewone leningen, stelt MKB Ne
derland. Aan het einde van het
tweede kwartaal van dit jaar
stond aan Tante Agaathleningen
ruim 1,5 miljard euro uit bij
startende ondernemers. Boven
dien ontvangen de kapitaalver
strekkers een heffingskorting
van 1,5 procent van de uitge
leende som. Dit voordeel voor
de geldschieters willen CDA.
LPF en WD schrappen. De
MKB is bang dat beleggers zich
op grote schaal zullen terugtrek
ken uit deze beleggingsvorm.
KLM-partner Northwest Airlines 'zingt het nog tijdje uit'
door Richard Mooyman
Amstelveen - De KLM maakt zich geen al te grote zorgen
over de stroom slecht nieuws uit de Amerikaanse lucht
vaartbranche. Terwijl United Airlines overweegt uitstel
van betaling aan te vragen en US Airways dat reeds heeft
gedaan, lijkt de Amerikaanse KLM-partner Northwest Air
lines er naar omstandigheden goed voor te staan.
Het bedrijf worstelt eveneens met verliezen, maar heeft
2,8 miljard dollar in kas om de luchtvaartcrisis te door
staan. „Northwest heeft evenals de KLM een uitermate
sterke kaspositie", aldus een KLM-woordvoerder. „Je
kunt het daarmee wel een tijdje uitzingen. Voor North
west ziet het er niet slecht uit."
De zwarte periode in de Amerikaanse luchtvaartge
schiedenis begon met de economische teruggang in het
voorjaar van 2001. Vooral de duur betalende zakenreizi
gers bleven weg. Daarna stortten de terreuraanslagen
op 11 september de luchtvaartbranche in een ongeken
de crisis omdat bang geworden passagiers massaal weg
bleven.
De Amerikaanse regering wist destijds met miljarden-
steun directe faillissementen te verhinderen, maar een
klein jaar later dreigen de problemen enkele grote airli
nes alsnog fataal te worden. De economie blijft zwak en
veel Amerikanen mijden het vliegtuig nog steeds. On
danks massa-ontslagen en het in de woestijn parkeren
van toestellen lopen de verliezen steeds verder op.
Als Washington niet opnieuw bijspringt, neemt de kans
op faillissementen sterk toe. US Airways moest onlangs
al surséance van betaling aanvragen, waarbij het bedrijf
hoopt op een voortzetting in afgeslankte vorm. United
Airlines -nummer twee in de VS - heeft aangekondigd
wellicht later dit jaar dezelfde stap te moeten zetten. Het
bedrijf kan de schulden niet meer aflossen.
De grootste luchtvaartmaatschappij ter wereld, Ameri
can Airlines, meldde recentelijk opnieuw duizenden ba
nen te schrappen en alle 74 Fokkers aan de grond te
zetten. Alleen prijsvechter Southwest Airlines blijft winst
maken, ook al is die flink gedaald.
Onder de groep verliezers behoort KLM-partner North
west Airlines (nummer vier in de VS) tot de sterkeren.
Als de Amerikaanse luchtvaart op het punt staat te ver
drinken, dan zit Northwest nog het dichtst bij de opper
vlakte", zo omschreef topman Steenla-ad onlangs de po-
Een Boeing 747 van de in problemen geraakte vliegmaatschappij United Airlines stijgt op van de internationale lucht
haven van Los Angeles. Foto:AP/Lucy Nicholson
sitie van zijn bedrijf.
Volgens Steenland heeft Northwest zich beter door de
luchtvaartcrisis geslagen dan de concurrentie. De top
toonde zich vorige maand zelfs licht optimistisch bij de
presentatie van de cijfers over het tweede kwartaal (een
'bescheiden' verlies van 93 miljoen dollar). Voorspeld
werd dat Northwest bij de eerste grote maatschappijen
zal zitten die weer winst kunnen presenteren -ook al
werd er niet bijgezegd wanneer.
Een ander hoopvol teken: Northwest slaagde er onlangs
in om op de kapitaalmarkt een lening van 750 miljoen
dollar los te krijgen voor de aanschaf van twintig nieuwe
vliegtuigen. Dat kan als een teken van vertrouwen wor
den beschouwd.
De vraag is nu hoe de verwikkelingen in de VS uitpak
ken voor de concurrentieverhoudingen in Europa. Het
Duitse Lufthansa heeft mede door een alliantie met
United Airlines wereldwijd een stevige positie opge
bouwd, maar dat kan veranderen nu de Amerikaanse
partner in grote moeilijkheden raakt. Ook Air France
(partner van Delta Airlines) en British Airways (een losse
samenwerking met American Airlines) volgen de ge
beurtenissen in de VS op de voet. Met Northwest lijkt de
KLM zich nog de minste zorgen te hoeven maken.
Ten koste van tientallen banen
rotterdam/anp - De Neder
landse poot van het noodlijden
de Britse telecom- en internet
bedrijf Energis is gered. Energis
NV wordt overgenomen door
investeringsmaatschappij
Greenfield Capital Partners. Een
overnamesom is niet bekendge
maakt.
De redding gaat wel ten koste
van tientallen banen, zo gaf de
nieuwe topman Meeuwis aan.
Nu werken er nog een kleine
300 mensen bij de Nederlandse
tak. De komende reorganisatie
is bedoeld om in de kosten te
snijden. Meeuwis wil dat zijn
onderneming in 2003 winstge
vend wordt. „Investeerders heb
ben geen zin meer om geld te
steken in bedrijven die nog vijf
tot zes jaar verlies lijden."
Energis gaat verder als Enertel,
de naam die de onderneming
ook al voerde tot 1998. Daarna
kwam het in handen van World-
port Communications en eind
1999 diende Energis zich aan.
Het Britse Energis besloot in fe
bruari dit jaar grondig te reorga
niseren. De activiteiten op het
Europese vasteland stonden
sindsdien te koop. Energis NV
zelf ging in surseance, maar
kwam vorige maand in handen
van de banken. Energis levert
diensten aan zakelijke klanten
en is naar eigen zeggen de op
één na grootste aanbieder van
datacommunicatie, na KPN.
new york/anp - Het opgeheven
accountantskantoor Arthur An
dersen heeft een aantal Ameri
kaanse beursgenoteerde onder
nemingen voor problemen ge
plaatst bij het ondertekenen van
de bestuursverklaring dat de
boekhouding klopt. Dat schrijft
de zakenkrant The Wall Street
Journal vandaag.
Tenminste vier voormalige An
dersen-klanten zijn nog bezig
met hun zoektocht naar een
nieuwe accountant. Zij waren
daardoor volgens de krant niet
in staat de Amerikaanse beurs-
waakhond SEC voor afgelopen
woensdag een verklaring onder
ede te geven omtrent de jaarcij
fers. Vier andere cliënten van
het kantoor (Enron, WorldCom,
QWest en Dygeny) hebben hun
cijfers niet gecertificeerd. Zij
kwrmen in de problemen door
vermeend - gerommel met de
boekhouding.
Andersen controleerde de boe
ken van ongeveer 180 beursge
noteerde ondernemingen, aldus
The Wall Street Journal. De vier
die hun boeken door hun nieu
we accountant nog opnieuw
moeten laten uitpluizen, zou
den de SEC om uitstel hebben
gevraagd.
De Amerikaanse overheid heeft
meer dan 940 bedrijven met een
jaaromzet van meer dan 1,2 mil
jard dollar verplicht een verkla
ring onder ede af te leggen over
de juistheid van de gepresen
teerde cijfers.
De eerste 700 konden tot afgelo
pen woensdag hun verklaring
inlevereren, de rest volgt later.
De maatregel moet het vertrou
wen onder beleggers terugbren
gen.
Bang voor een echte kopersstaking zijn de economen niet. Foto: ANP
