Scheuren in een strijkijzer
Vliegtuigvoer
De Zonnebloem wordt steeds grijzei
Naturisten laten nauwelijks rommel achter Heftige
buikkrampen
DONDERDAG 15 AUGUSTUS 20
door Herman Joustra
Een zomeravond in de ijshal aan
de Vondellaan. Het kratsjkratsj
van de schaatsers is al maanden
geleden weggestorven. Nu klinkt
het vroaarvroaarvan karts. Als
driftige wespen zoemen ze in de
rondte. Ze gaan hard. Soms pie
pen de banden bij een strak aan
gesneden bocht Ieeeksj. Ze zien
er alleen een beetje vreemd uit,
die karretjes. Een beetje als strijk
ijzers. Het chassis hangt zo laag,
dat het bijna het beton van de
hal raakt. Zou het leuk zijn om
zelf zo'n kart te besturen? Wat is
de kick ervan?
Astrid Dreef vindt het in elk ge
val een leuke bezigheid. De
Leidse beheert deze zomer
maanden de kartbaan aan de
Vondellaan. Met plezier kijkt ze
vanuit de kantine op de eerste
verdieping neer op de rondcir
kelende wagentjes. „Het leuke
van rijden in een kart is de snel
heid. Ze gaan maximaal 45 kilo
meter per uur. Dat lijkt wel niet
zo hard, maar als je er zelf in zit,
ervaar je dat toch anders. Om
dat je zo laag bij de grond zit En
verder is het race-element na
tuurlijk aantrekkelijk. Je hoort
vaak zeggen dat dit de opstap is
voor Formule-l. Jos Verstappen
komt uit de kartwereld.
Onlogisch is dat niet, vindt
Dreef. „De technieken van het
rijden zijn hetzelfde. Kijk, ieder
een kan op het rechte eind het
gaspedaal intrappen om de top
snelheid te halen. Maar daar
gaat het niet om. De clou is dat
je feeling moet hebben voor
bochten. Gevoel. Als je hier staat
te kijken, kun je snel zien of ie
mand het in zich heeft. Door de
manier waarop zo iemand een
bocht neemt."
Vanaf 1 april dit jaar is de kart
baan open. Er stappen geregeld
bezoekers binnen om hun rond
jes te draaien, maar Dreef vindt
Gevoel voor de bochten. Paar gaat het om. Foto: Eric Taal
het nog een tikkeltje te rustig.
Dat komt ook, omdat er vorig
jaar niet werd gekart in de ijshal.
Daarvoor
was er vijf
jaar lang een
ander kartbe-
drijf actief.
„Nu stappen
er soms
mensen bin
nen die zeg
gen: 'joh, we
wisten hele
maal niet dat
hier weer ge-
kart kon worden'. Maar ik heb
goede hoop dat de loop er een
beetje in komt. Genoeg mensen
die hier gereden hebben, komen
terug. Omdat ze het zo leuk vin
den. Er zijn zelfs mensen die
verslaafd
zijn. Die
steeds maar
terugko
men."
Ook, ze zegt
het in alle
bescheiden
heid, omdat
het een goe
de baan is.
„Laatst had
den we hier
een groep karters die op alle
kartbanen in Nederland had ge
reden. Dat zijn er toch al gauw
een stuk of vijftig. Nou, dit vin
den ze een prima circuit, een
goede baan." Voor de goede or
de, het circuit aan de Vondel
laan is zo'n 375 tot 400 meter
lang. Als een kronkelende slang
ligt het in de ijshal, want het zit
vol met bochten. Met overal au
tobanden, zodat de karts niet de
baan uit kunnen vliegen. Elke
bestuurder draagt verplicht een
helm. En om de karts heen
loopt nog een soort metalen
band die de wielen volledig af
dekt. „Veiligheid gaat voor al
les", zegt Dreef.
Bepaald goedkoop is het niet,
het karten. Voor een ritje van
dertien minuten moet twaalf
euro worden neergeteld. „Het is
nu eenmaal een dure sport. Niet
alleen hier, maar overal. Dat
heeft ook te maken met de kos
ten. Een nieuwe kart kost al
gauw zo'n zesduizend gulden.
En om een beetje een baan te
kunnen runnen heb je er mini
maal tien nodig. Karts zijn bo
vendien onderhoudsgevoelig.
Geregeld moet er een onder
deeltje worden vervangen. En
dan zit je ook nog met de zaal-
huur. Alles bij elkaar valt de prijs
van twaalf euro nog wel mee,
vind ik En dertien minuten mag
dan wel niet zo veel lijken. Ga er
maar eens in zitten, dan merkje
hoe inspannend het is."
En dat is het. Eerst maar eens
de baan blijven is het credo, i
uit de bocht vliegen. Dat lukt
maar de eerste rondetijd is p
Dat wijst het elektronische sc
rebord aan de rand van hetci
cuit aan met 45,81 seconden
Ter vergelijking: het baanreci
is 24,59, al is dat gereden ma
een motor van 13 pk en een
dubbele cilinderinhoud. Wie
een kart wil huren moet het
doen met een wagentje van 6
en een cilinderinhoud van 20
cc. Maar toch, de jongemam
die eerder op de avond in ha
rond reden, klokten tijden va
onder in de dertig seconden
Wat een verschil.
Maar het leerproces is een sn
proces. Steeds later remmen
voor een bocht, steeds eerdet
gas geven bij het uitkomen ei
van. De rondetijden worden
sneller. De durf groeit. Aan h
eind van de rit verschijnt er<
alleszins acceptabele 32,67 o
het bord. De helm kan af, de
ren zijn nat van het zweet en
armen voelen loodzwaar aan
Blijkt het ook nog eens om e
proefritje te gaan van acht n
nuten. Oeps, karten is dus e<
een pittige bezigheid.
Waan Ijshal, Vondellaan 41
Leiden.
Wanneer dinsdag tot en dm
vrijdag van 19.00 tot 23.00i
zaterdag van 11.00 tot 23.00
uur, zondag van 13.00 tot 21
uur. Het seizoen duurt nog
1 september.
Prijs: 12 euro voor 13 minui
Andere rijtijden en prijzen i
gelijk, evenals groepsarranj
menten.
Scheuren zoi
flitspalen. Het v
strijdelement.
De prijs.
Rectificatie
Bij de foto van
een groep ouderen
die de schaduw op
zoeken, gisteren op
deze pagina, stond
een citaat dat niet
van een van hen af
komstig is, maar van
iemand anders. Wij
betreuren het dat
hierover misverstan
den zijn ontstaan en
bieden daarvoor on
ze excuses aan.
door Job de Kruiff
Vakantievlucht geboekt? Kijk dan nu alvast wat u
onderweg krijgt voorgeschoteld. Op de site ww-
w.airlinemeals.net staan foto's van in de lucht ge
serveerde maaltijden, gesorteerd naar maatschap
pij. Vanochtend telde de site 475 bijdragen, en dat
aantal groeit nog dagelijks. Want vliegen mag dan
snel saai worden, klagen over het eten gaat niet
gauw vervelen.
Niet alle commentaar is trouwens negatief, niet
alle plaatjes zijn even afschrikwekkend. De vegeta
rische lunch bij de KLM krijgt een 8, passagiers
van Lauda Air en Asiana Airlines kunnen zich ver
heugen op een bijzonder origineel servies, respec
tievelijk bestek. En wie het geluk heeft business
class te vliegen en van kaviaar houdt, heeft bij
geen enkele maatschappij reden tot klagen. Ver
der is er op de site een 'maal van de maand', een
kijkje achter de schermen van de vliegveldkeuken,
en zijn foto's te zien van hoe de maatschappijen
hun maaltijden eigenlijk bedoeld hebben.
Per saldo draagt de fotocollectie toch niet bepaald
bij aan de eetlust De broodjes van British Airways
zijn regelrechte reclame voor vliegtuigmaatschap
pijen als Easyjet en Basiqair, waar reizigers niets te
eten krijgen. Maar anderzijds: wie zei dat vlieg
tuigvoer het hoogtepunt van zijn vakantie moest
zijn?
Als het eten aan boord toch nog tegenvalt, is er nu
in elk geval een middel om wraak te nemen. Want
de bedenker van de site, een 32-jarige Rotterdam
mer, maakt veel foto's zelf, maar er zijn ook gast-
bijdragen uit de hele wereld. En meer kiekjes zijn
welkom. Houd dus altijd ruimte op uw (digitale)
fotorolletje voor de terugvlucht.
De Zonnebloem is voornamelijk bekend
om de jaarlijkse boottocht met ouderen.
Maar de organisatie doet meer. „Hoofdza
kelijk het bezoeken van bejaarden en een
zamen. Met de nadruk op én. Want zo'n
beetje iedereen denkt dat we ons alleen in
zetten voor bejaarden. Dat is dus niet zo.
Verder houdt De Zonnebloem kerstvierin
gen en de Nationale Ziekendag." Ziezo, dat
is in een notendop wat de organisatie doet.
Samengevat door Riet van der Meijden, 75
jaar nu en al een jaar of dertig voorzitter
van de Leidse afdeling van De Zonnebloem
die actief is in de binnenstad.
De Zonnebloem, dat klinkt enorm zomers
en vrolijk. „De naam is geïnspireerd op het
radiopraatje dat Alex van Waaijenburg
hield speciaal voor zieken, kort na de oor
log. Hij zei dan steeds: 'Mensen, hou de
zonzijde'. Vandaar." Maar de voorzitter
heeft op dit moment ook een niet zo vrolij
ke mededeling. „De boel vergrijst We heb
ben ongeveer twintig vrijwilligers en die
worden steeds ouder. Er zitten bijna geen
jongeren tussen. En we kunnen natuurlijk
moeilijk zeggen: jullie zijn te oud gewor
den, dus wegwezen. Ik zeg dit met het oog
op de toekomst, hoor. Het gaat nog wel,
maar als er geen nieuwe, jongere mensen
komen gaat het een probleem vormen."
Het tekort aan jongere krachten speelt niet
alleen in de binnenstad. Veel meer afdelin
gen hebben er mee te maken. Kortom, de
nood is hoog, zegt Van der Meijden. „We
hebben onze hoop een beetje gevestigd!
de vele ondersteunende leden die we hel
ben. Mensen die jaarlijks een bedrag ovt
maken voor ons werk. Wie weet, zitten
daar wel mensen tussen die interesse hel
ben in ons werk. Maar niet alleen uit die
groep, iedereen is welkom."
Een klein beetje inzet, dat is alles wat wc
gevraagd. Geen volledige werkweken.
„Welnee, zo af toe eenzamen en bejaardi
opzoeken voor een praatje. Elke vrijwilli|
heeft zo een paar mensen. En zo af en ta
meehelpen met andere activiteiten, zoals
de jaarlijkse boottocht. Het is leuk werk.
Omdat de mensen van De Zonnebloem
een hecht team vormen. En omdat het n
tuurlijk dankbaar werk is."
door Maarten Dekker
Elke dag ziet hij de zon opko
men van achter de duinen,
soms liggen de laatste overblij
vers van de nacht nog in het
mulle zand te flikflooien. Comé
van Duyn gaat dan al weer aan
het werk. Bij het krieken van de
dag rijdt hij al met trekker en
aanhanger over het Noordwijkse
strand, om alle zonaanbidders
die hem volgen een mooie dag
te bezorgen.
Want voor de echte drukte op
gang komt, moet er grote
schoonmaak gehouden worden.
Als dat niet zou gebeuren, is
het op sommige plekken binnen
een mum van tijd één grote
vuilnisbelt", zegt Van Duyn, die
in dienst is bij de gebroeders
Van de Putten, de firma die het
strand reinigt in opdracht van
de gemeente.
Vooral ter hoogte van de politie
post heeft hij vaak zijn handen
vol „Je gelooft af en toe gewoon
niet wat mensen allemaal ach
terlaten na een dagje strand.
Blikjes, ijspapiertjes, bekertjes
en vooral de laatste jaren ook
heel veel glazen flesjes. Ik ver
dien er mijn brood mee, maar
het blijft me storen dat al die
troep maar klakkeloos wordt
neergegooid."
Van Duyn, zelf een Katwijker,
werkt dagelijks de 13,2 kilometer
lange Noordwijkse kuststrook af
met een machine die veel weg
heeft van een bollenrooier. Ach
ter zijn trekker gaat een schuif
het zand in, die het bovenste
laagje strand opschraapt Dat
laagje gaat over een rofierband.
Het zand valt door de kieren
naar beneden, terug op het
strand. Al het andere belandt
achter de wagen, in een afval
Corné van Duyn veegt met zijn trekker het Noordwijkse strand schoon. Foto: Mark Lamers
container. De bescheiden oogst
van vanmorgen, om zeven uur:
tientallen bierdopjes, een leeg
AA-flesje, een groot stuk touw,
plukjes zeewier en wat stukken
drijfhout.
Maar op dat moment moest Van
Duyn het drukke gedeelte van
het strand nog afwerken. Bij de
politiepost was het nog een flin
ke bende van bier-, Smirnoff- en
Breezer-flesjes, blikjes en lege
frietbakjes. „Ik moet daar vaak
twee keer rijden, want de dopjes
willen nog wel eens door de zeef
vallen. En die flesjes moet ik al
lemaal met de hand oprapen,
want op de band gaan ze stuk.
Af en toe zie ik er eentje over het
hoofd en dan moet ik de scher
ven uit het zand vissen."
Op een mooie zomerdag als
vandaag begint Van Duyn om
een uur of vijf, zodat hij in ieder
geval het volle gedeelte heeft ge
zeefd, voordat het druk wordt
op het strand. „Om een uur of
tien hoef ik niet meer voor de
boulevard te zijn, daar is geen
beginnen aan. Dan moet je al
cirkelend tussen de mensen
doorrijden. Maar bijvoorbeeld
op het naaktstrand kun je op dat
moment nog prima terecht. De
rustige stukken probeer ik als
laatste te doen. Daar heb je na
tuurlijk ook het minste werk
aan. Die naturisten laten nau
welijks rommel achter, is mijn
ervaring."
De schaduwkanten van de zo
mer: we worden gestoken, lopen
rare ziektes op en doen gevaarlij
ke dingen. Is het niet in Neder
land, dan wel op vakantie. Daar
over gaat het in de rubriek zo-
merziek. Vandaag: reizigersziek
tes.
Enigszins aan de koude kant
waren ze wel, de garnalen die
Leidenaar Rutger Hoogerdijk
(33) in Ghana kreeg voorgescho
teld. Hij was met z'n vriendin op
vakantie. En op die laatste
avond waren ze in een leuk res
taurantje beland. „Die garnalen
waren prima te eten", vertelt
Rutger, vier jaar later. „Ik rook
ook geen rottingslucht." Zijn
vriendin had vlees gegeten. Te
rug in de hotelkamer voelde hij
zich niet lekker. Hij kreeg hoge
koorts en heftige buikkrampen.
„Op de plee zitten, dat was het
enige wat ik wilde", weet hij
nog. „Dan loopt het gewoon.
Dit was meer dan gewone diar
ree. Ik liep echt verschrikkelijk
leeg." De volgende dag zat hij
daar nog driekwart van de dag.
Toen moesten ze echt weg naar
het vliegtuig. „M'n vriendin
heeft me echt de taxi in moeten
tillen. En ik op het vliegveld
weer op de wc. Maar ik mocht
niet mee terug, toen ze van de
luchtvaartmaatschappij zagen
dat ik ziek was. Ik moest eerst bij
een arts een vrijwaringsbewijs
halen. Daarmee kon ik bewijzen
dat ik onderweg niet dood zou
gaan. Dus wij weer de taxi in en
de hele stad door naar een arts."
Die stelde vast: dysenterie, een
typische reizigersziekte. Met an
tibiotica kwam Rutger er weer
bovenop.
De helft van de reizigers (53%)
die naar verre vakantiebestem
mingen gaan, laat zich informe
ren over de gezondheidsrisico's
die ze lopen. Een veel te laag
percentage, zegt GGD-arts L.
Robertus. „Zelfs Turkije en Ma
rokko, dat mensen zien als een
soort Spanje of Italië, zijn risico
landen waar je als Nederlander
vreemde ziektes kunt oplopen."
Mensen weten vaak niet dat ze
in verre landen gevaar lopen
ziektes als hepatitis A, malaria of
gele koorts op te lopen, zegt Ro
bertus. „Reisbureaus kunnen
veel doen om mensen te atten
deren op de gevaren. Al advise
ren ze de mensen alleen maar
om met de GGD contact op te
nemen."
Dan zeggen ze dat bepaalde
vaccinaties in een land niet ver
plicht zijn, legt Robertus uit „En
dat kan dan wel zo zijn, maar
het is wel heel erg verstandig ze
wel te nemen." De GGD-arts
denkt dat sommige reisbureaus
terughoudend zijn met informa
tie over reizigersziektes, omdat
vaccinaties een hoop geld kun
nen kosten. Volledige informatie
zou de voorpret wel eens kun
nen drukken.Als je je gezin
goed wilt voorbereiden als je bij
voorbeeld naar een populaire
vakantiebestemming als Gam
bia wil, is dat een dure grap die
enkele honderden euro's kost Je
hebt dan onder meer prikken
nodig tegen hepatitis A en gele
koorts."
Maar zelfs met inentingen kun
je ziektes oplopen zoals dysen
terie. Een aantal tips van de
GGD voor tijdens de vakanó
- vertrouw geen ongekookt v
ter, alleen mineraalwater in|
sloten, originele flessen is ve
- eet geen fruit dat je niet zeï
hebt geschild
- eet liever geen rauwe groen
- eet vlees en vis niet rauw ol
halfrauw
- pas op met zwemmen of pi
jebaden
- gebruik uit Nederland mee
brachte condooms
En Rutger? Die gaat binnen!
weer gewoon naar een exoti
risicoland. Namibië dit keer.
„Bang om weer iets op te lof
ben ik niet. Ik ben ervan ove
tuigd dat je overal op vakanl
ziek kunt worden, ook in Bel
en Nederland. En als ik ziek
word, laat ik me liever déérl
handelen dan hier in Neder
land. Want ik geloof dat arts
in de tropen meer verstand!
tropische ziektes hebben da:
Nederlandse. Ja, ze hebben i
het LUMC wel een tropenafi
ling. Maar toen ik een paarv
ken na die dysenterie weer d
bel lag van de krampen en a
me daar afgezonderd in een
aparte kamer hebben onder
zocht, konden ze niks vindei
weet nog niet wat ik toen ha
Voor meer informatie overri
gersziektes: GGD Zuid-Holla
Noord: 071-5163333 of
www.gezondopreis.nl.
Roelf Reinders
