Een last-minutereis is niet altijd goedkoop
Zweven is rumoeriger dan verwacht
tf iffilRp glltf
Een grote,
rode plek
W^ÊBÊÊÊÊmJSm
MAANDAG 12 augustus 20
I
Ook het ultieme vakantiegevoel ervaren? Stuur de foto die dat weer oproept in en
wie weet haalt uw 'gevoelige plaat' de krant. U kunt uw foto opsturen naar Leidsch
Dagblad, postbus 54, 2300 AB Leiden, afgeven bij de balie aan de Rooseveltstraat
82 in Leiden of in jpg-formaat (hoge resolutie) zenden naar
redactie.ld@damiate.hdc.nl
Zenuwachtig staan Jannie en Danijel uit
Krommenie in de rij voor de balie van L'Tur
op Schiphol. Ze zijn net een week getrouwd
en vandaag gaan ze op huwelijksreis, ze we
ten alleen nog niet waar naar toe.
Ja, dat klinkt gek hé? Avontuurlijk, zeker,
maar ik vind het eerlijk gezegd best een
beetje eng", zegt Jannie, enorme trekkers
rugzak op haar rug. „We hebben dit nog
nooit gedaan, naar Schiphol gaan en dan
maar Idjken of er nog iets vrij is. Ik ben heel
benieuwd waar we vanavond slapen. Mis
schien wel op een bankje hier. Ik heb al te
gen m'n familie gezegd: 'Dat wordt twee
weken Schiphol. Kom af en toe maar een
bakkie koffie halen'."
'Inpakken en wegwezen' hangt er boven de
bafie van het last-minutereisbureau L'Tur in
vertrekhal drie. Voor wie mazzel heeft en
niet al te kieskeurig is, is het inderdaad 's
ochtends inpakken en 's middags wegwe
zen. Bij L'Tur kun je tot drie uur voor vér-
trek een reis boeken. Dan heb je alleen een
vliegreis. Wie ook een hotel of appartement
wil, moet een dagje eerder komen.
Het jonge echtpaar staat nog steeds te
wachten. Het maakt ze niet uit waar ze naar
toe gaan.Als er maar zon is. Ver weg is ook
geen probleem. We hebben het liefst alleen
een vlucht, zodat we zelf kunnen rondtrek
ken. We houden niet van die drukke toeris
tencentra," legt de vrouw uit
De rij voor de balie slinkt. Ze zijn bijna aan
de beurt Manlief is duidelijk op van de ze
nuwen. Dan breekt het moment aan en
wordt De Vraag gesteld: "We willen vandaag
nog op vakantie. Kan dat?' Baliemedewerk
ster Maaike draait het beeldscherm van de
computer naar het stel toe. Daar verschij
nen de mogelijkheden voor vandaag: 16 da
gen Kreta voor 179 euro en 14 dagen Turkije
voor 198 euro, maar dan wel vanaf luchtha
ven Maastricht.
Het paar kijkt elkaar aan. „Zullen we het
dan maar gewoon doen?" zegt Jannie tegen
haar echtgenoot. Die knikt. Het wordt Kreta.
Naar Schiphol gaan met je koffers in de
hoop nog diezelfde dag te vertrekken. Het is
populair, met name onder jongeren. Ze
gaan voor het avontuur en de lagere prijs.
Schiphol telt inmiddels vier last-minutespe-
cialisten. Die verkopen de reizen van de gro
te reisorganisaties zoals Arke en Holland In
ternational. „Maar mensen denken dat ze
hier ook terechtkunnen voor een vlucht als
bijvoorbeeld twee passagiers niet zijn ko
men opdagen bij Transavia", zegt Maaike
van L'Tur. „Dat is een fabeltje."
„De drukste periode is de eerste week van
de bouwvak. Dan heb je tachtig tot negentig
boekingen per dag en is alles zo weg. Het
weer speelt ook een belangrijke rol. Ik heb
pas nog een gezin gehad dat was weggere-
gend op een bootje in Friesland. Die waren
het zat en wilden zon. Ik heb ze uiteindelijk
voor Isla Margarita kunnen boeken. Wie we
nu ook veel krijgen: mensen die van plan
waren naar Noord-Italië te gaan, maar niet
meer durven vanwege het slechte weer."
Het aanbod van last-minutereizen is mo
menteel minimaal, weet reisadviseur Marcel
van Geest van Travel King, ook een aanbie
der van 'reizen op het laatste moment'. „De
reisorganisaties hebben dit jaar veel te wei
nig vluchten ingekocht. Dat is echt een pro
bleem. Een gezin uit Groningen heeft net
drie dagen op Schiphol gezeten. Er was
niets. Twee nachten sliepen ze hier op een
bankje. De derde dag konden ze gelukkig
weg. Twee weken naar Turkije", verteltl
Pas op het allerlaatste moment op vaka M
gaan, betekent overigens niet altijd datj
goedkoper uit bent Soms moet je zelfsi y
betalen. Van Geest: „De prijzen zijn dcx d
het minimale aanbod soms schrikbaren
zag net een weekje Portugal in een stud
voor 700 euro. Veel mensen luisteren <x er
helemaal niet goed als ze wat boeken, zi
de stress zitten ze omdat ze nü op vakai m
willen. Ik heb al een paar keer gehoord i
mensen na drie uur vliegen aan de steiv ft
dess vragen waarom ze niet gaan lande; jje
hebben voor 200 euro een weekje Isla
garita geboekt, maar ze weten dus nieti 0]
Isla Margarita Venezuela is."
De schaduwkanten van de zo
mer: we worden gestoken, lopen
rare ziektes op en doen gevaarlij
ke dingen. Is het niet in Neder
land, dan wel op vakantie. Daar
over gaat het in de rubriek zo-
merziekte. Vandaag: de ziekte
van Lyme
Help, de dokter is ziek. En hij
weet niet eens wat hij heeft! Het
overkwam Max van Tolingen, de
Wassenaarse oud-huisarts, zo'n
vijftien jaar geleden. Met z'n
vrouw had hij een paar dagen in
een buitenhuisje in Friesland
gezeten en daar flink wat in de
bossen gesjouwd. Hij kreeg jeuk
op z'n linker onderbeen. Later
verscheen daar een zweertje.
„Dat deed verrotte pijn", weet
hij nog. Trekzalf erop hielp niet
Weer thuis zag hij een grote, ro
de plek. „En ik voelde me niet
goed. Ik had koorts, pijn aan
m'n gewrichten, was moe en
had flinke hoofdpijn." Een
griepje, dacht hij. „Maar het
klopte niet. Toen las ik echt
puur toevallig een artikel in een
Amerikaanse tijdschrift over de
gevolgen van een tekenbeet."
Hij had de ziekte van Lyme.
De huisarts nam een antibioti
cumkuurtje en was van de
klachten af. Toen is hij zich
goed in de ziekte gaan verdie
pen. „Vijftien, twintig jaar gele
den wisten huisartsen nog niet
van de ziekte van Lyme." Lyme
is een ziekte die door een bacte
rie wordt veroorzaakt die teken
verspreiden. Teken zitten in
bosjes en grassen en springen
op passerende mensen: en die
ren. Een klein deel van de teken
veroorzaakt de Lymeziekte.
Toen Van Tolingen dat eenmaal
wist, is hij z'n patiënten gaan
waarschuwen. „Van april tot no
vember zijn teken actief. En ze
ker nu met deze gammele,
vochtige zomer is het risico
groot" Vorig jaar werd Neder
land nog getroffen door de
hardnekldgste tekenplaag ooit.
Als je niks tegen Lyme doet, kun
je er goed ziek van worden, legt
Van Tolingen uit. „Het eerste te
ken is een rode vlek die groter
wordt Je krijgt griepachtige ver
schijnselen. Het vervelende is
dat er niet altijd zo'n rode vlek
verschijnt. Als je niks doet, kan
Lyme hersenvliesontsteking,
reuma-achtige pijnen en hart
en loopstoornissen veroorzaken.
Je kunt heftige pijnen in armen
en benen krijgen en scheel of
dubbel gaan zien. Later krijg je
een donkerrode, papierdunne
huid, maar dat komt maar heel
weinig voor."
Lyme valt voor een deel te voor
komen, zegt van Tolingen.
„Zorg dat de teken niet op je
huid kunnen komen. Als je in de
natuur loopt, doe dan een lange
broek aan en stop je broekspij
pen in je sokken. Maar ze kun
nen door sokken komen. Dus
controleer thuis je lichaam op
teken. Zie je een teek, trek hem
dan al draaiende met een speci
ale tekenpincet uit de huid. Be
gin niet met brandende sigaret
ten of wat dan ook."
Tegen de ziekte van Lyme 1;
je niet inenten. Maar tegen |H
variant die in Duitsland, Zw
sërland, Oostenrijk en Pola lil
veel voorkomt, wel. „Dezei
die niet door een bacteriën
door een vims via teken wo:
overgebracht, is moeilijk be!
delbaar, terwijl je er goed zii1,001
van kunt worden. Ik advisee B31'
daarom om je te laten inent enc
als je in deze landen met ee,0 s
rugzak door de velden of be ^°0,
wil lopen." Ie?'
geli
De stichting Samenwerken! sta£
Artsen- en Adviesorganisati!Lln
Gezondheidszorg (SAAG) ai ncls
seert bij zeven of meer van ^er
volgende mogelijke uitingen ejn 1
de ziekte van Lyme onmiddi [les
naar de dokter te gaan. 1 e'
1. chronische vermoeidheid om
2. pijnlijke gewrichten
3. zenuwpijn
4. zenuwtintelingen
5. oogklachten
6. onwillekeurige spiertrekb
gen
7. hoofdpijn i ha
8. hartritmestoornissen ijs is i
9. sociaal isolement door vei [der
moeidheid akke
10. klachten waarvan de on prijj
ving zegt: 'Hou toch eens of aid t
met zeuren' dma
Snt i
Meer over ziekte van Lyme Oud
www.saag.nl stag]
re 0
Roelf oud-
nive
i 'art ei
'ri
„Als laatste zijn we naar de voor het eerst gehouden beeldententoonstelling in De
Pauw in Wassenaar geweest. Bijzondere stukken waren er geplaatst en wij stonden
het een en ander te bestuderen. Het was een aantal dagen prachtig weer in juni en de
lucht werd steeds blauwer. Toen wij op het punt stonden de laatste foto's van het rol
letje op te maken, viel mijn oog op de bovenkant van de gevel van raadhuis De Pauw.
Uiteraard ben ik heel trots dat mijn laatste vakantiefoto zo mooi is geworden en dan
nog wel zo dicht bij huis."
„Het is geen spectaculair verhaal, het is ook geen foto waar je vreselijk om moet la
chen, maar hij is mooi. Bovendien vergeet men wel eens welke aparte plaatjes je in ei
gen omgeving op de kiek kunt zetten."
I 1,1
door Roelf Reinders
Als het even kan, gaat de motor
uit. En dan maar zweven. Overge
leverd aan de thermiek. Wind
suist langs de cockpit. Het is la
waaiig in de lucht, erger dan ver
wacht. Een kleurrijk lint zeilboten
vaart langs het strand van Kat
wijk. Op een weilandje bij Voor
schoten schurken roodbonte en
zwart-witte koeien tegen elkaar.
Zweefvliegen. Een uitje in het
luchtruim.
Of het koud is daarboven? Paul
van der Meer, piloot van de PH-
835, de motorzwever van Aero
club Valkenburg, zegt van niet.
De temperatuur daalt in de
cockpit een graad per honderd
meter. Dus dat valt wel mee.
Hoger dan een paar honderd
meter komt hij toch niet. Want
dan zou hij in de baan van vlieg
tuigen komen die naar Schiphol
gaan. Het is deze zaterdag zon
nig met cumuluswolken, prach
tig vliegweer.
De checklist komt op schoot.
Pauls wijsvinger glijdt over
knopjes en metertjes. Eerst de
cockpitcheck, dan de motor-
check. De hoogtemeter, de
stuurorganen, de remkleppen,
alles doet het. Eight-three-five,
radiocheck." De vliegcoördina-
tor van de Aeroclub kan hem
horen. De PH-835 rijdt naar het
holdingpoint op de baan voor
een laatste engine check met de
neus in de wind. Vliegen is een
hoop Engels en veel controleren
of alles het nog doet. De kunst
matige horizonmeter staat
standby.
Met honderd kilometer per uur
verlaat het vliegtuig de aarde. En
even voelt de maag alsof je in
een auto heel snel een heleboel
kleine bruggetjes neemt Het
vliegtuig stijgt met drie meter
per seconde.Als je in de cock
pit kijkt, word je sneller misse
lijk", weet Paul, promovendus
micro-elektronica aan de TU in
Delft. „Je kunt beter naar de ho
rizon Idjken, dan gaat het beter.
In een kajuit van een schip voel
Motorzweefvliegen: zweven als er thermiek is, anders de motor aan. Foto: Taco van der Eb
je je ook eerder beroerd dan
buiten aan dek." Hij vliegt zelf al
tien jaar, maar hij heeft nog
nooit hoe
ven overge
ven. Er zijn
wel zakjes
aan boord
voor als het
mis dreigt te
gaan. Een
bocht naar
rechts
brengt het
toestel bo
ven de Tjal-
maweg richting Leiden. „Bij vijf
honderd voet iets gas terug om
de overlast voor beneden zo ge
ring mogelijk te houden."
De PH-835 zoekt de PH-626 die
net even eerder de lucht in is ge
gaan. Er is radiocontact.
„Zie je mij?"
„Negative."
„Ik ga wel
even wappe
ren."
De PH-835
schiet even
omhoog.
„Een ther-
miekbel, die
versnelling
voel je aan je
maag. Je kunt
even goed een
eind naar beneden vallen." Het
is rustig op de Vlietlanden: een
zeilboot, wat sloepjes en een
speedboot die een witte pijl op
het water tekent, dat is het wel.
„Ik zit 45 graden achter je."
De PH-626 is gevonden. Echte
regels voor afstand houden zijn
er niet. Alles mag. „Zolang de
vleugeltips elkaar maar niet ra
ken, hè."
„Mogen we Hoek van Holland
in?"
„Affirm."
Paul richt de neus van het vlieg
tuig naar Scheveningen. Het
leukst vindt hij het om met z'n
tweeën te vliegen. Als hij alleen
is, doet hij oefeningetjes. Lan
den en onmiddellijk doorstarten
of zo. Of hij vliegt met iemand
even naar Texel, drinkt een bak
je koffie en weer terug. Dat doet
hij wel eens op zondagochtend.
Of hij gaat even naar Eelde,
Beek of Midden-Zeeland. Vanuit
de lucht kent hij Nederland wel
zo'n beetje. Hij maakt een rond
je boven het Zuiderpark. Op een
bijveld van het ADO Den Haag
stadion wordt een potje gevoet
bald. En zo te zien is er nog best
wat publiek op afgekomen.
Wat hij ook mooi vindt, is vlie
gen boven de Franse bergen.
Maar daar ben je niet zo maar,
dat is wel een paar uur vliegen.
Dat doe je niet in één dag op en
neer. Zoiets doen ze wel eens in
clubverband. Dan gaan ze er in
auto's heen. Op safari heet dat.
Dit jaar gaan ze naar Tsjechië.
Paul wil even laag vliegen, hon
derdvijftig meter boven de
grond. Dat mag alleen boven
zee of boven de duinen. Voor
het Katwijkse strand varen twee
groepen boten met felgekle
zeilen. Dat moet het EK Ho'
catamaran zijn. Het lijkt of
ene groepje in totale anarcli
kriskras door elkaar vaart, fl
andere vormt een keurig lin
mooie kleuren. Boven de di
nen wiebelt het vliegtuigje e
tjes door opstijgende lucht
Paul wil proberen te zwevaj
met de motor uit en vliegt q
zeshonderd me+er hoogte. 1)
zoekt cumuluswolkjes die o
staan door opstijgende luch
Hij maakt cirkel na cirkel bi
muluswolken. Maar het is i
met de thermiek vandaag.
is een beetje pielemozen."I
maar zwevend landen. In di
lucht staat opeens de prop
stil. Maar er is nog steeds lai
de wind suist langs de cock]
Zweven is rumoeriger danv
wacht. De motor gaat tochi
even aan. Paul moet uitwijk
voor een ander vliegtuig dal
landen en moet nu op een a
dere baan landen. „Ik vliegi
Wassenaar heen vanwege h
rie." Beneden kringelt de gj
baan van het zwembad van
Duinrell. Paul duikt over de
camping. „Da's onvermijde
maar ze kunnen de motor n
horen." Vlak voor de landin
scheert het vliegtuig nog ovi
golfbaan. Na de schoklozel
ding kijkt Paul eens naar de
lucht. Straks waarschijnlijk
weer.
Waan Aeroclub Valkenhui
Prijzen: De vliegclub heeft
'kenningsmakingspakkef.
Voor 225 euro kunnen geu
resseerden drie vluchten n
een instructeur maken. Da
inclusief briefing en debrie
Informatie: 071-4029154.
Informatie: www.knvri.nl
ternetsite van de Koninkli
Nederlandse Vereniging vu
Luchtvaart (KNVvL).
Spectaculair uit J
vrij als een vogel j.
Met een beetje !j
heb je het kots l(
nodig.
Het lijkt een plaatje uit een ver vakantieland, geschoten op een zonovergoten dag.
Maar in werkelijkheid is het een foto uit eigen dorp, van raadhuis De Pauw in Wasse
naar om precies te zijn.
Juist vanwege die combinatie is het voor Elly Jansen de mooiste vakantiefoto. „Het
lijkt wel een foto in Griekenland genomen", schrijft zij. „Mijn man en ik hebben dit
jaar al veel gereisd: vliegen naar Cairo, fietsen in Nijmegen en omgeving, fietsen naar
en in België. U begrijpt dat wij heel veel gezien en genoten hebben."
Zij en haar man maakten prachtige foto's van musea, van waterpartijen, beelden en
fietsprestaties. Zo besteedden zij hun laatste vakantiedagen van dit jaar aan het be
zichtigen van diverse exposities.
