GESPREK VAN DE DAG Elke dag beschimmeld brood Motortaxi heeft het liefst vrouwen achterop Zaligverklaring van architect Gaudi een stap dichterbij Ouderen worden geregeld 'kaalgeplukt' door familie Stadsomroepers MENSELIJK De eerste fase van het proces dat moet leiden tot de zaligver klaring van de Spaanse architect Antoni Gaudi is voor het einde van het jaar klaar. De commissie van theologen en historici die het dossier voorbereidt, moet nog wel een 'omstreden aspect' bestuderen: de relatie van Gaudi met de vrijmetselarij. Dat heeft de leider van het voor onderzoek, de priester Josep Maria Blanquet, donderdag in Barcelona gezegd. De commis sie heeft inmiddels 26 getuigen gehoord. Het gaat om mensen die Gaudi (1852-1926) hebben gekend. De commissie zal haar rapport na afronding van het onderzoek naar het Vaticaan sturen. Hoewel de band met de vrijmet selarij nog onderwerp van on derzoek is, zei Blanquet te ver wachten dat de werken van Gaudi, waaraan hij zich 42 jaar van zijn leven heeft gewijd, ge tuigen 'in het voordeel van een zaligverklaring'. De vrome ka tholiek Gaudi is vooral bekend geworden door zijn nog onvol tooide kathedraal Sagrada Fami- lia (Heilige Familie) in Barcelo na. Vooral in de regio Catalonië, waarvan Barcelona de hoofd stad is, wordt Gaudi vereerd. Het zaligverklaringsproces kwam in 1998 op gang. Bewon deraars van de architect hadden daar toen al tientallen jaren voor geijverd. Een zaligverklaring is een op stap naar een heiligverklaring. Voor een zaligverklaring is ten minste een wonder vereist, waarvan de onverklaarbaarheid vervolgens door onderzoek moet worden vastgesteld. Dat wonder kan tijdens het leven van de kandidaat-zalige of na zijn dood door zijn voorspraak zijn geschied. Om te worden heiligverklaard, moet de betrok kene na de zaligverklaring nog een wonder hebben bewerkstel ligd. Stadsomroepers. Hebt u er wel eens een ge zienIk maar één keer, langgeleden op een jaarmarkt waar hij temidden van manden makers en schrijnwerkers de klok liet heiten. Zou het een gesalarieerde functie zijn? Dan wil ik best omroeper worden in mijn woon plaats Halfweg. Ik heb op de Toneelschool vier jaar stemtraining op professioneel ni veau gehad, dus ik acht mij gekwalificeerd. En dan het Gilde. In vroeger eeuwen was dat een club die toezicht hield op het aantal le den en op de kwaliteit van hun werk. Wat is hun zeggenschap tegenwoordig? Kun je stadsomroeper worden zonder lid van het Gilde te zijn? Moet je bij hen solliciteren of bij B en W van je woonplaats? Heeft iedere gemeente een stadsomroeper? Vragen waar op ik en helaas ook de vaderlandse pers het antivoord schuldig blijven. Dan nu het geval Coupée. Kern is de vraag: heeft René iets aan de pers meegedeeld en zo ja: wat? Het is mogelijk dat hij netjes verteld heeft dat hij de prijs voor best geklede om roeper heeft gekregen. En misschien heeft een journalist uit Almelo dat best geklede weggelaten om het bericht in de plaatselijke krant wat op te sieren. Maar zelfs al heeft Coupée gejokt over de aard van zijn prijs dan nog is het een betrekkelijk onschuldig leugentje. Want laten we dat toernooi eens bekijken. Bij sommige toernooien is mee doen belangrijker dan winnen. Bij andere winnen belangrijker dan meedoen. Maar bij dit kampioenschap lijken meedoen en win nen elkaar te overlappen. Als zelfs de vrouw van een deelnemer al een prijsje krijgt dan wint kennelijk iedereen die de moeite heeft genomen in kostuum naar Newton Abbot af te reizen. En dan is de mededeling dat je kampioen bent geworden, niet eens zo ver bezijden de waarheid. Het blijft natuurlijk jokken, maar om zo iemand 'een groot kam pioen in liegen en bedriegen' te noemen, gaat wat ver. Brengt mij bij mijn laatste vraag: Is er misschien al eerder iets voorge vallen tussen Coupée enerzijds en het Gilde- bestuur anderzijds? Worden hier misschien oude vetes uitgevochten? Anders zijn termen als 'liegen en bedriegen' (beetje dubbelop) en 'smaad en laster' (ook een beetje dubbelop), toch moeilijk te verklaren. Vragen, lieve vrienden, vragen. En nu de komkommertijd in de journalistiek, ramp voorbehouden, nog wel enige weken zal A ren, lijkt dit mij een uitstekende maand m al deze zaken eens tot op de bodem uit te zoeken. Dames en heren journalisten: hel woord is aan u. NB De landelijke pers stortte zich deze ux al op deze zaak. Hulde! In de NRC zegt Co pée: "Ik heb hooguit de indruk gewekt dal Europees Kampioen ben geworden". Hetl stuur stelt bij monde van secretaris Marlt dat Coupée altijd 'nadrukkelijk en irritan aanwezig is'. Daar hebben we de oude vel Coupée is al tivee keer 'officieel gewaar schuwd'. Ik heb die meneer Martens nog even gebó Volgens hem maait Coupée in de publicity altijd het gras voor de voeten van zijn col ga's weg. Er is in het verleden één mondè ge en één schriftelijke waarschuwing uit§ gaan ennuis de maat vol. Coupée ten slo zegt in de krant van geen royement te ué "Ik heb geen brief gehad". Ach, was het maar altijd komkommertijd „Je kunt je beter aan mij vasthouden dan aan mijn jas." Ruud Kallenbach, Nederlands eerste taxichauffeur op de motor, instrueert een vrouwelijke passagier. Wat onwennig slaat de vrouw haar armen stevig om zijn middel. De chauffeur blikt over zijn schou der en zegt: „Ik zie dat u zich niet zo op uw gemak voelt. Ik zal voorzichtig rijden." Kallenbach, gekleed in spijkerpak en op zijn hoofd dé helm met geel taxi-daklicht, staat midden op het Leidseplein. Leunend op zijn motor lonkt hij op deze eerste werkdag naar zijn klanten. Het eerste fotomodel dat topless achterop wil, dient zich al aan. „Vervoert u alleen vrouwen?", vraagt Simon Sprietsma uit Am sterdam achterdochtig. Kallenbach schudt heftig van 'nee', maar geef toe dat „het wel leuker is met dames. Dat voelt wat zachter, hé? Taxichauffeur per motor is nogal een lij felijk beroep." De nieuwsgierige man laat zich niet kennen en maakt een ritje voor vijf euro. De passagier die achterop springt, betaalt een starttarief van drie euro, daarna kost het één euro per kilometer. De argwanende klant kan de afstand op de kilometerteller voor op de motor controleren. Naast toeris ten die een rondrit door het centrum willen, wordt Kallenbach ook aangehouden door werkende mensen en voorbijgangers. Een jongeman, verpleegkundige, laat zich naar het ziekenhuis brengen, weer een ander stuurt zijn vriendin per motor vooruit naar huis. Kaartjes met zijn 06-nummer vinden gretig aftrek. „Ik heb een bloedhekel aan gewone taxichauffeurs die in zo'n grote, vette wagen rijden en belachelijk hoge prijzen vragen", zegt Eltjo, die met wandelwagen voorbij komt. „Met die kleine gaat het nu niet, maar ik bel je zeker, gozer." Binnen een paar uur zet Kallenbach zo'n veertig euro om. Op het Leidseplein kijkt de politie glimla chend toe. De vindingrijke ondernemer doet niets illegaals: de taxiwet is alleen van toepassing op motorrijtuigen met meer dan drie wielen. Voor motortaxi's bestaat er vooralsnog geen wetgeving. Kallenbach heeft dan ook geen vergunning nodig. Vol gens hem is de motortaxi in Londen en Pa rijs een groot succes. De chauffeur kan snel ler manoeuvreren en wordt minder gehin derd door files. Voor het eerst lijkt een nieuwe concurrent op de Amsterdamse taximarkt geen oorlog te ontketenen. Op de officiële taxistand plaats van het Leidseplein lachen chauffeurs van Taxicentrale Amsterdam (TCA) om hun nieuwe collega. „Zie jij al een zakenman met laptop achterop zitten?" brult TCA'er Michael tegen zijn maat. „Hooguit een maf kees die onder de pillen zit probeert eens een ritje. Ben je lekker klaar mee, zo'n halve gare achterop. Zolang de zakenman met zijn zware koffers bij ons instapt voor een spoedrit naar Schiphol, vinden wij alles best." Carine Neefjes Met de motortaxi door Amterdam. Foto: ANP/Robin Utrecht Tieneridool BRITNEY SPEARS neemt een halfjaar vrij. Haar publiciteitsagente zei gisteren dat de popzangeres vier jaar aan één stuk door hard heeft gewerkt en dat het nu tijd is om even te pauzeren. De woordvoerster van Spears' platenmaatschappij had eerder op de dag gemeld dat Britney drie maanden rust zou nemen. De 21-jarige Spears zou de komende maanden in haar geboortestaat Louisiana willen doorbrengen. Na de rustperiode begin nen de opnames van haar tweede film. Het tieneridool is de afgelopen tijd geplaagd door problemen in haar privé- leven. Aan haar lange relatie met zanger Justin Timberla- ke van N'Sync kwam een einde en haar ouders gingen uit elkaar. Wie een verkoelende duik wil nemen in de zee ten noor den van de Spaanse stad Barcelona, krijgt er gezelschap van grote hoeveelheden afval of een enkele dode rat. Door hevige regenval in de regio is er veel troep in zee ge stroomd. Volgens de Spaanse krant La Vanguardia drijft er een 35 kilometer lang 'AFVALTAPIJT' voor de kust. Op en kele stranden is het baden intussen verboden. In het stad je Santa Maria de Palautordera bij Barcelona is het drink water vervuild geraakt. Bijna honderd inwoners meldden zich bij artsen met maag- en darmklachten. Veel ouderen worden financieel uitgebuit door hun (klein)kinde- ren, buren of kennissen. Dat vari eert van 'iets ruimer pinnen' met de pas van vader of moeder, op vakantie gaan van hun pensioen tot het compleet financieel ruïne ren. In de Haagse rosse buurt halen monteurs van het ta- kelbedrijf Blansjaar de BRONZEN BUSTE van de Sovjet-dictator STALIN uit zijn telefooncel. Dat ge beurt onder toeziend oog van nieuwsgierige prostitu ees en klanten. Het kunst werk is destijds speciaal voor de Geleenstraat ge maakt; Stalin zat er in zijn cel met rode schemerlamp tussen zijn grootste lief hebberijen: hoeren en ver se haring. Maar na 16 jaar genieten is de legende zwaar verwaarloosd en het kunstwerk van het Russi sche duo Vitaly Komar Alex Melamid gaat nu dan ook naar het Gemeentemu seum voor reparatie. Con servator Arkesteijn zegt dat het vanaf december een plekje voor de deur van de Schamhartvleugel van het museum krijgt. "Tegen die tijd zitten daar het Haags Fotomuseum en het GeM in, een nieuw museum voor moderne kunst." Foto: GPD Het NIJLPAARDJONG dat zondag in de dierentuin van Bangkok werd geboren, heeft nog geen dag van zijn leven kunnen genieten. Moeder en kind waren ter bescherming afgezonderd van de vijf andere volwassen nijlpaarden, 's Nachts heeft iemand het hek geopend en de volwassen nijlpaarden bij de slapende Mali en haar jong gelaten, met alle gevolgen van dien. Thailand is in rep en roer, want er bestaan vermoedens van een SAMENZWERING van be stuurders van de Dusit Zoo. Directeur Pisit na Patalung gaat in oktober met pensioen. Vermoed wordt dat zijn riva len hem in diskrediet probeerden te brengen of de benoe ming van zijn opvolger wilden beïnvloeden. Foto:AP een buis was gestopt. De kraaien hadden een recht en een gebogen stukje me taaldraad tot hun beschik king om het bakje uit de buis te vissen. Abel pakte het gebogen draadje van Betty af, maar tot grote ver bazing van de wetenschap pers greep Betty naar het rechte stuk ijzerdraad en verboog dat vervolgens zelf tot een haakje. Zij herhaal de dit trucje ook in latere tests. Een halfje wit, daar moet 'moe der' het maar de hele week mee doen. Alleen een potje jam krijgt de hoogbejaarde vrouw, nota bene een suikerpatiënte, erbij. Geld voor meer krijgt ze niet. De rest van haar pensioen belandt in de zakken van haar familie. Is het ouderwetse hebzucht, een teken van deze tijd of een ma nier om wraak te nemen op de ouder? Op die vraag hebben verpleegkundigen Jannie Wol- fert en Yvonne Ruimschoot, ini tiatiefnemers van een netwerk ter bestrijding van ouderenmis- handeling in de regio Rijnmond, geen antwoord. Feit is dat 'hun' hulpverleners de laatste tijd op vallend veel schrijnende geval len van financiële uitbuiting te genkomen. En ook andere meldpunten, verspreid over het hele land, stuiten er met grote regelmaat op: bij de helft van al le meldingen van ouderenmis- bruik speelt financiële uitbuiting een rol. Volgens het Landelijk Steunpunt Bestrijding Ouderen- mishandeling wordt een op de twintig 55-plussers mishandeld (waaronder financiële uitbuiting ook wordt gerekend). Dat bete kent dat enkele tienduizenden ouderen door hun directe om geving financieel worden mis bruikt. Het zijn vooral hulpverleners, bijvoorbeeld medewerkers van de Thuiszorg of de GGD, die het misbruik bij de meldpunten aankaarten. Ouderen zelf bellen in elk geval nooit. „Geen wop- der, want de plegers van mis handeling doen er alles aan om de oudere te isoleren van de buitenwereld", vertelt Wolfert. Een meldpunt moet het vaak van 'toevalstreffers' hebben. Vooral financiële uitbuiting wordt laat gesignaleerd. Wolfert kent ettelijke voorbeelden van ouderen die al hun geldzaken overlieten aan hun kinderen, en verrast werden door de deur waarder. Zo slingerde in het huis van een hoogbejaarde man een brief rond waaruit bleek dat de wo ningbouwvereniging hem de volgende dag wegens wanbeta ling op straat zou zetten. Hij wist niet beter of zijn zoon had de huur steeds netjes overge maakt. Een oude vrouw kreeg alleen beschimmeld brood te eten. De buren maakten zich zorgen over haar verwarde toe stand. Ingeschakelde hulpverle ners roken onraad toen haar Veel ouderen worden financieel uitgebuit door familie, buren of kennissen. Foto: GPD/Roland de Bruin zoon de vrouw geen seconde met hen alleen liet. Financiële uitbuiting varieert van 'iets ruimer pinnen' met de pas van de oudere tot het volle dig ruïneren. In alle gevallen profiteert de dader van de passi viteit van de ouderen. Verbijs terd zijn Ruimschoot en Wolfert over de nonchalance waarmee familie soms te werk gaat. „Dan is bijvoorbeeld de mooie televi sie opeens omgeruild voor een gammel toestel van de kinderen. 'Ach, hij kijkt toch bijna nooit meer, en ik kan er nog van ge nieten', wordt er dan gezegd. Alsof het de normaalste zaak van de wereld is." In Limburg weet Jan Teegen- bosch van het meldpunt in Maastricht dat tal van kinderen om allerlei redenen op latere leeftijd weer bij hun ouders in trekken. En zij weigeren vervol gens iets bij te dragen aan de huishouding. Een ander gezin gaat zelfs met vakantie van het geld van de oudere, die zelf wordt thuisgelaten. „Sommigen doen het uit pure hebberigheid, anderen hebben zelf echt grote financiële proble men", weet de coördinator van dit meldpunt. Hij herinnert zich een oudere man die ernstig werd verwaarloosd. Uit angst voor hoge kosten weigerde de zoon Thuiszorg of andere hulp in te schakelen. „Nadat het meldpunt werd ingeseind, kon de man direct terecht in een verpleeghuis. Gezien de lange wachtlijsten die daarvoor gel den, zegt dat genoeg over de hoeveelheid zorg die hij eigen lijk nodig had." Niet alleen familieleden kunnen soms geen weerstand bieden aan de verleiding om zich te verrijken. Ruimschoot kent een oudere man die door beide bu ren is bestolen. „Eerst ontferm de het ene gezin zich over zijn pinpas tijdens gezamenlijke 'uitjes'. Later namen de andere buren het kaalplukken over." In de regio Kennemerland 'slijmde' een SRV-man zich de weg binnen bij een eenzame, welgestelde vrouw. Al snel ver bood hij haar nog contact te hebben met anderen. Toen de dementerende vrouw uiteinde lijk hulp zocht, was het al te laat. Haar huis bleek bij de notaris op naam van de man te zijn gezet. Uit een ronde langs verschillen de meldpunten ouderenmis- handeling blijkt dat de tientallen afhandelingen van financiële uitbuiting nergens tot een aan gifte hebben geleid. „In het bes te geval krijgen we de oudere zover dat een machtiging wordt ingetrokken, schuldhulpverle ning wordt ingeschakeld en het slot op de deur wordt vervan gen", vertelt Yvonne Ruim schoot. De toename van het aantal mel dingen van financiële uitbuiting verwondert Hannie Comijs, in 1999 gepromoveerd op onder zoek naar ouderenmishande- ling, eigenlijk niet. Het begrip 'ouderenmishandeling' is im mers nog betrekkelijk nieuw. „In het begin werd alleen fysieke mishandeling gerapporteerd want dat is het makkelijkst te herkennen. Nu komt iets van de financiële benadeling naar bui ten, al zal dat nog maar een fractie zijn." Volgens Comijs is vooral de vooroorlogse genera tie de dupe van twee principes die nog sterk bij hen leven; 'Je hangt de vuile was niet buiten' en 'de kinderen gaan voor'. De onderzoekster pleit voor een publiekscampagne over oude renmishandeling. Nu elke pro vincie minstens één meldpunt kent, is Nederland daar wel klaar voor, denkt ze. Ze ziet het liefst een aantal verschillende 'postbus 51-achtige spotjes'. „Eén daarvan moet zeker over financieel misbruik gaan." De campagne kan voor veel jongere mensen confronterend zijn, ver moedt ze. „Hoeveel ouderen worden niet onder druk gezet hun huis alvast te verkopen? En hoeveel ouderen worden niet onder druk gezet om de erfenis alvast te verdelen onder het mom 'dat scheelt straks succes sierechten'?" In Haarlem, waar twee jaar gc den het eerste meldpunt wer(| opgezet, wordt waarschijnlijk; 2003 met een poster aandacti gevraagd voor ouderenmisha! deling. Daarbij moet de hele maatschappij zich aangesproj ken voelen, vindt coördinator ma Hoen. Van de bankemplo die opeens grote sommen gel van een rekening ziet verdwij nen tot het energiebedrijf mei dat de betaling stokt op een adres waar tientallen jaren trouw de rekening is voldaan „Tot ons achttiende hebben* recht op allerlei vormen van wettelijke bescherming. Maai daarna worden we tot aan on dood als volwassenen be schouwd die maar voor zicht moeten opkomen. Dat is eige lijk heel gek; alsof we altijd zo mondig zullen blijven. We nx ten er allemaal van doordron gen worden dat een ouderen eenmaal veel kwetsbaarder is dan een 'gewone' volwassene Bernice Breure Miljoenen boeren en tuin ders kunnen het beamen: KRAAIEN ZIJN SLIM. In Groot-Brittannië is nu ech ter wel een heel slim exem plaar aangetroffen. Kraai Betty weet niet alleen hoe zij gereedschap moet ge bruiken, zij maakt het zelfs zelf. Wetenschappers van de universiteit van Oxford zetten de Nieuw-Caledoni- sche kraai en haar manne lijke soortgenoot Abel een bakje voedsel voor dat in Madurodam heeftal diverse attracties van andere parken in het klein nagebouwd, maar van De Efteling in Kaatsheuvel stond er nog niks. Net als Madurodam bestaat ook De Efteling dit jaar 50 jaar en daar om werkt men in de Haagse miniatuur stad nu aan een klei ne kopie van de be roemde sprookjesfi guur LANGNEK. Foto: GPD De jaarlijkse komkommertijd voor de media is een zegen voor de columnist. Om de krant vol te krijgen worden de pagi na's gevuld met de meest bizarre nieu wtjes. Columns op zich bijna. Daar hoefje als schrijver niet veel meer aan te doen. Afgelopen week las ik, in sommige dagbladen zelfs op de voorpagina, dat de stadsom roeper uit Almelo door het Neder landse Gilde van Stadsomroepers is geroyeerd. Bericht samengevat: vol gens het Gilde heeft deze omroeper, René Coupée genaamd, ten onrechte bekend gemaakt dat hij in het Engel se Newton Abbot Europees kampioen stadsomroepen was geworden. Wel was Coupée gelauwerd als 'best gekle de stadsomroeper' en samen met zijn vrouw als 'best gekleed paar', maar de echte titel was naar een Belg gegaan- De secretaris van het Gilde noemt Cou pée 'een groot kampioen in liegen en bedriegen'. Coupée ovenveegt een aan klacht wegens smaad en laster. Tot zo ver de krant.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2002 | | pagina 2