Athene wacht een race tegen de klok herder gaan in de Jest van de sport Robben houdt het hoofd koel A6HNA 2004 HOC 981 zaterdag lO AUGUSTUS 2002 SPORT Griekse chaos voor Olympische Spelen Vincent Ronnes 3 raÉE - Op vrijdag 13 augustus 2004 dan eindelijk de Olympische geopend in het land waar ze in komen. En waar ze eigenlijk uwfeest gehouden hadden in worden in 1996. Dat uitstel is •luk. Want met dank aan de ide commercie hebben de Grie feer tijd gekregen om, als een e kleinste organiserende landen iet grootste sportevenement ter voor te bereiden. Athene biedt /vee jaar voor aanvang meer lp moderne bouwkranen dan Issieke meesterstukken. Simitis zit ernstig te rekenen in 4 jpartement aan de rand van het lü m van Athene. Het bedrijf dat 8 ericht door de organisatie van 5 te Olympische Spelen om de 2 sting te organiseren, gaat Simi- 9 duizenden andere bewoners 6 »t centrum een aanlokkelijk L2J el doen. Zij kunnen een aardig ïtje beuren als ze hun onderko- irhuren en de Griekse hoofd- jdens de Spelen verlaten, week nog opperde organisa- irzitter Gianna Angelopoulos ,.e om bezoekers te stimuleren 'Ulh van de Griekse eilanden een *n icomen te zoeken. Per vliegtuig ze dan per dag even kunnen rofippen naar Athene. ~~Jiderdak bieden aan de tiendui- :Ki sporters, officials, en jouma- alleen al - in totaal verwacht je 1 miljoen bezoekers - kost de ngjsatie hoofdbrekens en vormt ir, jn de grootste van de talloze 3lfo te lossen problemen. Op dit A int wordt bijvoorbeeld ook ge- w jnaar de mogelijkheid om tien en cruiseschepen in de haven teus te laten aanmeren. Pirae- ist aan de zuidelijke rand van aj|fe en is plaats van handeling at^l van sporten. ^.Ithene is er nog niet klaar voor ^mondiale vriendenschaar der :s in zijn armen te sluiten. En ijl de aanloop toch ruim- is geweest. Verscheidene ommodaties werden jaren al gebouwd voor de Spelen Middellandse Zee. Bovenal werd destijds verwacht dat Athene in 1996,100 jaar na de eerste moderne Olympiade, als vanzelfsprekend het middelpunt van de wereld zou wor den. Maar de Grieken kregen in 1989 de deksel op de neus toen bij de stemming in het IOC bleek dat het grootkapitaal het won van het senti ment, Atlanta kreeg zijn Coca Cola games. Achteraf gezien zo gek nog niet. Grie kenland is een klein land, Athene nou niet bepaald een stad waar je bij een vrije keuze als eerste je oog op zou la ten vallen, een beetje extra tijd kon geen kwaad. Het woord 'chaos' is er niet voor niets eentje dat rechtstreeks uit het Grieks komt. „Om eerlijk te zijn: het is maar goed dat Athene de Spelen in 1996 niet heeft gekregen", zegt Grigoris Tatsis, commentator van de televisiezender Antenne. „De stad was er toen niet klaar voor, het was puur emotioneel om te vinden dat Athene de Spelen toen zou moeten organiseren. We hebben nu veel meer tijd gekregen en dan nog zie je dat het maar net gaat lukken." Zelfs nu, krap twee jaar voor aanvang van de Spelen, nu overal in de stad tekenen van het naderend festijn te onderscheiden zijn, nu de bouwpro jecten zich aaneenrijgen en er geen dag voorbij gaat of er stapt wel weer een delegatie van een van de 199 olympische landen uit het vliegtuig, zelfs nu kun je niet zeggen dat de Grieken uit hun huid barsten van en thousiasme. „Dat komt wel", stelt Tatsis gerust. „Grieken laten alles op zijn beloop, maar op het laatste mo ment worden ze dolenthousiast." Die houding kan bij derden op de ze nuwen werken. Zo ook bij het IOC. De Belg Jacques Rogge leidde tot het moment dat hij IOC-baas Antonio Samaranch opvolgde de zogenoemde coördinatiecommissie. Hij vloog in die hoedanigheid maandelijks naar Athene om de Grieken op hun ach terstand te wijzen. Zijn opvolger Dennis Oswald leek weinig te benij den. De politici maakten er bij tijd en wijle een klassiek drama van, financi eel leek het kleine Griekenland de enorme projecten niet te kunnen be happen en menig keer trof Oswald op de plek waar verse beton te ruiken zou moeten zijn nog geen schop in de grond aan. Door veronachtzaming van de veiligheidsvoorschriften viel vorig maand al de vierde dode tijdens de bouw, het ene na het andere buurtprotest legde werkzaamheden stil of was de oorzaak van vertragen de en kostenverhogende veranderin gen. De vrees voor aanslagen door de ter reurgroep van de Zeventiende No vember hield vooral de Amerikanen al jarenlang bezig, de gebeurtenissen op 11 september 2001 zwiepten de angst verder op. De recente arrestatie van leden van de Zeventiende No vember moet het bewijs zijn dat de Griekse regering met gezwinde spoed dit kwaad aan het uitroeien is. De bi zarre veiligheidsmaatregelen waar mee de internationale sportwereld in Salt Lake City werd geconfronteerd zullen niet eenmalig blijken te zijn geweest. Nog nooit werd zoveel geïn vesteerd in veiligheid. Dat is een klus waarvoor de Grieken de hulp hebben ingeroepen van vele experts uit lan den die vaker met dat bijltje hebben gehakt, zoals de Verenigde Staten, Engeland, Spanje, Israël, Frankrijk en de organisator van de laatste Zomer spelen, Australië. Alleen al de Griekse regering heeft meer dan 600 miljoen euro uitgetrokken voor de opleiding van veiligheidsmensen. „Maar niemand hoeft bang te zijn dat Griekenland straks op een militair bestuurd land lijkt", probeert Makis Asimakopoulos van het organisatie comité gerust te stellen. Hij heeft even buiten het centrum zijn werk plek in een verbouwd voormalig fa briekscomplex. „Ik ben al vijf keer Athene is in aanloop naar de Olympische Spelen veranderd in een bouwput. Foto: GPD verhuisd", zegt hij om aan te geven hoe de verbouwingen vorderen. Per taxi duurt de rit door de ochtendspits een uur, beter is de terugreis per trein. Via enkele steegjes is het trein stationnetje te vinden dat dit deel verbindt met de metrolijn in het cen trum. Straks moet ook dit allemaal gemoderniseerd zijn. „Jawel, het is op tijd klaar", lacht Asimakopoulos en legt net als bij al die bouwputten, te renoveren accommodaties of nog kale terreinen uit hoe het allemaal gaat worden. Een compleet nieuw vliegveld werd vorig jaar al in gebruik genomen. Maar stel nou dat de Grieken nu echt snel gaan beginnen met het maken van de overkapping van het magni fieke olympisch stadion. Stel nou dat al die andere complexen verspreid over de stad in het voorjaar van 2004 toch klaar zijn, dat de uitbreiding van het metro-net net zo prachtig wordt als dat stukje dat nu al klaar is en stel dat het de Grieken lukt veel van hun landgenoten de stad uit te krijgen. Als dan ook de nu nog vrije leden van de Zeventiende November opgepakt worden of zich koest houden, de ge vreesde aardbeving uitblijft, dan zou den het wel een prachtige Spelen kunnen worden. Het decor is hier en daar vanwege de historie fabelachtig. Honderdacht jaar na die eerste moderne Spelen zullen de marathonlopers - uiteraard gestart in het plaatsje Marathon - fi nishen in het onwaarschijnlijk sobere maar daardoor zo mooie Panathinai- kon-stadion. Dat werd gebouwd voor de Spelen van 1896, op zijn massieve marmeren zetels kan het 46.000 toe schouwers herbergen. Als de winnaar zijn rondje maakt zal hij recht op het Akropolis kijken. „Wij moeten ons verleden in ere houden", zegt Makis Asimakopoulos. Hij haalt de slogan van de Griekse organisatie aan: „Spe len op een menselijke maat". In dat streven staan de Grieken zeker niet alleen, het is met name ook de nieu we IOC-voorzitter Jacques Rogge die steeds opnieuw stelt dat de Spelen hun maximale omvang hebben be reikt. Griekenland investeert, met steun van de Europese gemeenschap, tus sen de vier en vijf miljard euro in de Spelen. Een exact bedrag kan nie mand geven omdat het immer de vraag is wat je wel of niet wilt erbij wilt rekenen. Zo wordt deze jaren ook een miljard euro geïnvesteerd in in frastructuur en sportcomplexen in steden ver van Athene, niet omdat ze in augustus 2004 nodig zijn maar om de lokale bevolking tevreden te stel len. Organisatie-medewerker Pierre Kos- midis: „Vanaf onze allereerste schooldag is ons verteld over de Olympische Spelen. Wij voelen dat die van ons zijn. Dat we ze in 1996 niet kregen, zijn we vergeten." Het is dat historisch bewustzijn dat de keuze voor centrumbewoner Ma kis Simitis zo moeilijk maakt. Nou zijn die Spelen eindelijk in het land, waar ze 776 voor Chrisms ooit al eens begonnen, en nou zou hij weg moe ten gaan omdat hij veel geld voor zijn appartement kan krijgen. Makis Simitis weet het nog niet. :nt« ^-atleten naar de plek van de aanslag 'Ik ben 18 jaar, kom net kijken' Om van Esschoten stej Tijdens de Olympi llen van 1972 in München :n elf Israëlische atleten :-5 keL PjJt leven bij een Palestijnse factie. De Spelen gingen 2xflanks verder, maar zonder IN Nederlandse sporters. On- >p jn Jos Hermens en de trai- PP1 Leiden Atletiek Bram ^r' naar. Na dertig jaar zoch- de plek weer op. Een plaats mt leze week de EK wordt ge- ijk 1. 1-6 ■wassenaar staat voor ilystrasse 31, de apparte- IE n waar de Israëlische verbleef in 1972. Nu wo- studenten, doet het pand als Gasthaus van de Max Gesellschaft zur För- 5 der Wissenschaft. Toen 5 n hier sporters. „Het was ileijet breekpunt in mijn car- anf dijn enige Spelen. Ik was '081 veel minder gedreven. Ik GRniet zo nodig naar Mon- tier jaar later. Door de ge- (nissenhier,ja." ;c(, monument ter nage- 'te inis aan de elf omgeko- iraëlische sporters en één politieman richt Jos Her- re' zijn blik op de tekst van de ne' itte, onder de vijf olympi- 5el ingen. 'Grenzstein des Le- licht der Idee'. Hermens icht: „De namen van de sten staan er niet bij." hun actie van destijds edpraten, absoluut niet. 1ot voor de Palestijnse kant 15zaak is vaak minder aan- En ze zullen er toch sa- it moeten komen." ins was toen een jonge at- -4* n 22 jaar en is nu gevierd 44 ;er in dezelfde sport. Was- +2 destijds 28, is in Mün- ie6 Is coach van Kamiel Maa- imon Vroemen. Dertig ter wandelen ze samen door het olympisch dorp, dat nu door studenten wordt bewoond. Maar voor de EK is een deel ont ruimd, dat nu weer als onderko men voor de atleten dienst doet. Zo heel veel valt er niet te zeg gen, hadden beiden tevoren op gemerkt. Maar de wandeling in de wirwar aan paadjes en trap petjes tussen de betonnen ge bouwen van het olympisch dorp brengt veel gedachten boven. De historie van de Spelen in München blijkt het leven van twee jonge mensen mede te hebben gevormd. Dat verleden krijgt juist nu een extra dimensie, omdat de Israë lische ploeg met 17 atleten in München in het olympisch dorp is gehuisvest „Er is nooit dis cussie geweest of we zouden gaan, vertelt Jack Cohen van de Israëlische atletiekbond. „De at leten van nu kennen het ver haal. Elk jaar wordt in Tel Aviv een ceremonie gehouden ter nagedachtenis aan de elf atle ten. We willen hier in de geest van de sport verder gaan, waar we dertig jaar geleden zijn ge stopt. We willen laten zien, dat terreur niet kan winnen." Hermens en Wassenaar arri veerden dertig jaar geleden pas laat in de Beierse hoofdstad, en kele dagen voor de gijzelingsac tie. „Het was een droom daar te mogen deelnemen", zegt Was senaar. Hermens: „Overweldi gend. Die spanning ook. Poeh, de Olympische Spelen." Beveiliging was er toen ook al, maar niet zoals nu. Sporters die in de stad waren gaan feesten, klommen 's nachts over de hek ken. Zo ook gingen de Palestij- nen het dorp in op de vroege ochtend van 5 september. Hermens: „Toen we wakker werden hoorden we het bericht. Maar het was niet als nu, CNN bestond nog niet. Verbijsterd waren we natuurlijk, de stem ming in de eetzaal was ook heel bedrukt. Maar huilende sporters of zo... nee, zo was het niet." Jos Hermens (links) en Bram Wassenaar keerden terug naar de plek waar een aanslag werd gepleegd op Israëlische atleten. Foto: WFA/Soenar Chamid Voor Wassenaar en Hermens stond vast dat ze niet meer zou den lopen. „Ik kende mensen uit de Israëlische ploeg", blikt Wassenaar terug. „In die tijd werkte ik op Papendal, waar en kele Israëliërs trainden. Ja, dat schept natuurlijk een band. Voor mij hoefde het niet meer. Nee, een litteken heeft het niet achter gelaten. Ik heb ook nooit spijt gehad van mijn besluit." Hermens: „Die heiteren Spielen werden ze genoemd. De vrolijke Spelen. Dat was natuurlijk in één keer weg. En hoe belangrijk is sport? Voor mij was het over de grens. Net als het Heizel-dra- ma jaren later. Hoe hebben ze ooit nog kunnen voetballen?" Wassenaar kreeg nadien veel kaartjes en brieven met steun betuiging voor zijn beslissing. Hermens: „Ik werd later wel door Joodse instellingen bena derd om er over te spreken. Als of ik mijn beslissing om niet meer mee te doen louter had genomen vanuit een Israëlisch standpunt. Ik heb daar niks op tegen, maar mijn redenen lagen in de sport zelf." Twee Israëliërs werden in de vroege ochtend gedood door de acht Palestijnse terroristen. Bij de compleet mislukte bevrij dingsactie op het vliegveld - laat op de avond van 5 september - overleden negen gijzelaars. En vijf terroristen. Na een dag van rouw kwam de olympische ge meenschap bijeen in het Olym- piastadion. Hermens: „Ik dacht dat die rouwdienst in het stadion met een het slot was van de Spelen. Ik kon me gewoon niet voorstel len dat het anders zou zijn. We zaten op stoeltjes op het veld, het was warm en ik voelde me misselijk. En ik werd nog misse lijker toen die speech van Avery Brundage kwam." Wassenaar „Op het veld hoorde je er meer verbijsterd reageren, vooral coaches." 'The Games must go on'. Die woorden dreunden bij Jos Her mens nog lang na. Hij vertrok meteen uit München, wilde nooit meer iets met de Spelen te maken hebben. „Die landen teams... Ik heb altijd moeite ge had met dat nationalisme. Het brengt alleen maar ellende. Ik had voor mezelf al uitgemaakt dat als ik ooit een medaille zou winnen, ik op het podium zou gaan zitten. Uit protest tegen dat gedoe met vlaggen en volks liederen." Dat politieke engagement droeg de atleet Hermens in die tijd na drukkelijk uit. Toch verscheen hij bij de Olympische Spelen in Montreal, vier jaar later. „Da's waar. Het ebt ook weer weg. Ik was in 1974 op de EK vierde ge worden, pal achter Lasse Viren. Ik wilde toch graag eens een medaille halen. door Frank van den Heuvel en Arjen Vos eindhoven - Anderhalf jaar gele den speelde hij nog in de A- jeugd van FC Groningen. Ta lentvol, zeker, maar nog verre van bekend bij het grote pu bliek. De maanden die kwamen, zetten het leven van Arjen Rob ben volledig op zijn kop met een debuut in de hoofdmacht van FC Groningen, de handtekening onder een contract met PSV en - na nog één seizoen in het Oos terpark - de daadwerkelijke overgang naar Eindhoven. Mor gen speelt hij met zijn nieuwe club om de Johan Cruijff Schaal, tegen Ajax. Bij veel jonge voetballers van zijn leeftijd (Robben is pas 18) zouden dergelijke ontwikkelin gen het hoofd op hol doen slaan. Niet bij de geboren Be- dummer. Op het terras van de Herdgang zit de vleesgeworden nuchterheid. „Het zal wel de Groningse achtergrond zijn", lacht hij. „Ik laat me niet zo snel gek maken, hoewel het soms weieens moeilijk was om het al lemaal te bevatten. Ja, ik ben in sneltreinvaart een nieuwe, vol wassen wereld ingezogen. Maar voor vrienden ben ik dezelfde persoon als een paar jaar gele den. Al voetbal ik nog zo goed, ik blijf gewoon Arjen Robben." Robben werd eind 2000 bij de selectie van FC Groningen ge haald. Het was op vrijdagmid dag, hij zat nog op school. „Het was heel onverwachts, ik speel de in de Al en had er absoluut geen rekening mee gehouden. Ik zat in het laatste schooluurtje van de week toen plotseling mijn telefoon ging. Dat ding mochten de leraren niet horen, dus hij stond op de trilfunctie. Hij bleef maar gaan, wel zeven, acht keer. Tot ik dacht: er moet iets aan de hand zijn. Ben ik zo genaamd naar de wc gegaan en heb ik teruggebeld naar mijn ouders. Bleek dat de trainer, Jan van Dijk, me mee wilde nemen naar het duel met Twente. Een reserve- en twee invalbeur ten volgden en op 17 december Arjen Robben. Foto: GPD/Jeroen Broekmans 2000 maakte hij zijn debuut als basisspeler, als spits, thuis tegen Feyenoord. „Stond ik plotseling tegenover Van Wonderen en al die jongens." De Rotterdammers werden in het Oosterpark met 1-0 versla gen, Robben deed meer dan van hem werd verwacht en zou na dien razendsnel uitgroeien tot een gewaardeerde kracht bij FC Groningen. Aan het einde van dat seizoen toonde PSV interes se, net als Ajax en Bayem Mün chen. Robben, die eerst al op voetballend vlak en tegenwoor dig ook in zakelijke zin wordt begeleid door zijn vader, praatte met Leo Beenhakker, maar kreeg daar geen goed gevoel bij. Anders was het met PSV. Ze waren het erover eens dat het goed zou zijn om nog een jaartje te rijpen, ervaring op te doen bij FC Groningen. „Een half jaar eredivisie was te weinig om al de stap naar een topclub te ma ken." Het vorige seizoen, met Dwight Lodeweges als opvolger van Jan van Dijk, begon niettemin moei zaam voor de jonge Groninger. „Ik zat niet lekker in mijn vel, ook het voetballende gedeelte was niet goed." Het had niet zozeer met de ho gere verwachtingen te maken. Hij had net getekend bij PSV, de mensen keken anders tegen hem aan. „Maar dan is het aan jou om het ook waar te maken. Je krijgt snel praatjes. Zo van: hij is met z'n kop al bij PSV. Na tuurlijk deed het pijn dat sup porters die een paar maanden eerder nog op de banken ston den, me toen plotseling uitflo ten. Het was gewoon een min dere periode, dat gebeurt. Je leert er veel van. Voor mijn ont wikkeling is het - achteraf gezien - goed geweest." Deze zomer was hij toe aan de stap naar PSV. Bij FC Groningen was hij niet uitgeleerd, maar de ontwikkeling gaat nu veel snel ler, zegt hij. „Een training bij PSV is als een wedstrijd bij FC Groningen." Hij speelde altijd centraal in het elftal, maar dreef de laatste jaren richting de linkerkant. Ook bij PSV richt hij zich op de links half-positie, al gaat zijn per soonlijke voorkeur uit naar het centrum. „Bij Groningen speel de ik liever spits, of kort daar achter. Had er ook mee te ma ken dat we laag stonden op de ranglijst, tegen degradatie voch ten, waardoor je als pure links buiten minder in het spel voor komt. Bij PSVRfclat anders." Robben moet op zijn positie in eerste instantie de strijd aan met Georgi Gakhokidze, die voorlo pig de voorkeur lijkt te krijgen, en Adil Ramzi. Van de Gronin ger, die het shirt met rugnum mer 11 draagt, hoor je echter geen hoogdravende uitspraken voor komend seizoen. „Ik heb eigenlijk een dubbel gevoel. Enerzijds stel ik me als doel om me verder te ontwikkelen, een nog completere voetballer te worden. Anderzijds is dat niet genoeg, ik zit bij een topclub en er móet gepresteerd worden. Natuurlijk ga ik voor een basis plaats, maar je moet wel reëel blijven. Natuurlijk wil ik waarde hebben voor het elftal. Maar ik ben achttien jaar. kom net kij ken, terwijl hier ontzettend veel concurrentie is. Ik moet eerst maar eens bewijzen wat ik kan. Daarna kun je iets afdwingen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2002 | | pagina 17