GELOOF SAMENLEVING
'De kerk is net een groot gezin'
Geen aandacht voor 'Er staan muren van kratten tussen de tentet
mooie kanten Open Dag
Verzet tegen bomenkap
niet namens wijkcomité
Pastoor Owel
krijgt Sint
Matthias erbij
Pater van Winden neemt afscheid van zijn Hartebrug
Geheim van succesvolle
kerk: duidelijke identitc
Vaticaan excommunicee
zeven 'priesteressen'
woensdag 7 AUGUSTUS 20<
sassenheim - Pastoor PA
Owel van de Sint Pancratius
parochie in Sassenheim krijgt
er vanaf 1 oktober een paro
chie bij. Vanaf die datum
houdt hij samen met pastoor
C. Spruit de Warmondse kerk
Sint Matthias draaiende.
Pastoor Spruit kampte twee
jaar met ziekte en is nu her
stellende van een hartopera
tie. „Ik moet het rustig aan
doen. Daarom heb ik beslo
ten om geen pastoor te blij
ven." Spruit wordt met de
komst van Owel benoemt tot
parochieassistent. De eigen
lijke verantwoordelijkheid ligt
vanaf 1 oktober bij Pastoor
Owel.
Uiteindelijk doel is om ook
de Voorhoutse Bartholomeus
parochie bij de samenwer
king te betrekken. Maar zoals
pastoor Owel in het kerkblad
schreef is 'gaandeweg geble
ken dat drie parochies met
hun pastores, besturen en
werkgroepen niet zomaar op
een werkbare lijn te krijgen
zijn'. Het einddoel om de drie
kerken ook op bestuurlijk ni
veau te laten samenwerken is
volgens Owel nog 'een brug
te ver'.
De welkomstmis van pastoor
Owel vindt, onder voorbe
houd, plaats op 14 september
vanaf 19.00 uur in de kerk
aan de Herenweg 76.
BEROEPEN
NED. HERV. KERK
Bedankt: voor Yerseke (Reho-
both), M.M. van Campen te
Hedel.
Aangenomen: naar Nieuw-Lek-
kerland, J.R. Volk te Urk.
BOND VAN VRIJE EVANG. GE
MEENTEN
Bedankt: voor Goes, D.G. Duri-
euxte Amsterdam.
door Ilse Keuenhof
leiden - Op een kast in de pasto
rie die huist boven een lingerie
winkel in de Haarlemmerstraat
staat een affiche: 'Bonaventura,
De tocht van de geest naar God'
een seminar door Dr. J.C.M. van
Winden. Ernaast ligt 'A history of
God' van Karen Armstrong. De in
een Franciscaans bruin habijt ge
hulde pater Bertram van Winden
(79) is een geleerd en belezen
man. Voor zijn afscheid van de
Hartebrugkerk maakt hij de ba
lans op van een leven in dienst
van de Rooms-Katholieke kerk.
Uiers
„Ik ben geboren in Schipluiden.
Mijn vader had een veeteelt
boerderij. Met de mobilisatie in
1939 moest ik het werk van twee
buurjongens overnemen. 48
koeien moesten we met zijn
drieën melken. Aan het einde
van de dag stonden mijn vingers
stijf in de vorm van een uier."
Grieks
Ik wilde altijd priester worden
en ik ben dan ook in 1948 ge
wijd. Toen bleek dat ik het
meeste nut had als ik docent
zou worden. Tot mijn 65ste ver
jaardag werkte ik aan de univer
siteit van Leiden. Grieks van de
latere oudheid gaf ik. Opmerke
lijk als je bedenkt dat ik op de
middelbare school twee onvol
doendes stond voor deze taal."
De pil
„Ik ben niet altijd gelukkig met
de beslissingen en uitspraken
van de Paus. De kerk is net een
groot gezin. Daarvan zegt de va
der ook wel eens dingen waar
van je denkt wat ongelukkig.
Maar aan de basis kan ik er wel
mee leven. Ik weet nog dat pil
ten tijde van de seksuele revolu
tie in de ban ging. Ik dacht, dat
wordt een ramp voor de kerk.
Nu gaat het gezag van de kerk
steeds verder omlaag."
Liefde
„Eigenlijk zijn de opvattingen
Pater van Winden: „Hoe kan er nou een God zijn als we in zo'n rotwereld leven?" Foto: Mark Lamers
over seksualiteit van de kerk
heel simpel. Seksualiteit hoort
thuis in het huwelijk. In theorie
een mooi ideaal. Maar in prak
tijk loopt het op de klippen. Er is
moeilijk mee te werken. Maar ja,
ik weet ook niet zo goed hoe het
dan wel zou moeten. Ik hoopte
toen dat de kerk uit zou gaan
van de liefde. Maar dan moet je
gaan oordelen wanneer er spra
ke is van liefde en wanneer van
vierkante wellust. Het is jammer
indertijd de pil zo radicaal is af
gewezen. Ik denk dat een genu
anceerder standpunt mogelijk
was. Het is duidelijk dat de mas
sa een ander gevoel over de pil
had."
Grotere ellende
„Toch bewonder ik het doorzet
tingsvermogen van de Paus. Het
lijkt mij geen man die door de
Curie over zich heen laat lopen.
Nee hij zal nooit vrijwillig zijn
ambt neerleggen.
Volgens de katholieke kerk is het
condoom een kwaad. Maar dan
denk ik, het condoom is een
minder kwaad dan aids. Ik ben
geneigd te zeggen, gebruik het
condoom toch maar. Het is niet
ideaal maar het voorkomt grote
re ellende.
Dat zou ook het uitgangspunt
moeten zijn in het geval van die
katholieke mevrouw in Limburg
die euthanasie had laten plegen.
Haar pastores wilden haar niet
begraven. Ik zou zeggen, zij had
een dwalend geweten. Maar
daar hoef je als pastoor geen
consequenties aan te verbinden
voor je handelen. Die vrouw
had gewoon begraven moeten
worden. Geen haar op mijn
hoofd die eraan zou denken om
haar niet te begraven."
Onwaarschijnlijk
„Bij elk geloof gaat het in begin
sel om het gevoel voor God. Ik
leid uit mijn leven af dat ik dat
gevoel wel heb. Het geloof heeft
drie peilers; geloof in God als
vader, geloof in Jezus als Gods
zoon en geloof in het eeuwige
leven.
Rationeel gezien is de waarheid
van die drie peilers erg onwaar
schijnlijk. Hoe kan er nou een
God zijn als we in zo'n rotwe
reld leven? En het eeuwig leven
en Jezus zijn al even onwaar
schijnlijk.
Ik ben een groot aanhanger van
het late Platonisme. Volgens die
leer kan je alleen tot waarschijn
lijkheden komen. Rationeel ge
zien is het geloof een slechts een
waarschijnlijkheid. Voor mij
heeft Jezus de zaak om laten tui
melen. Hij heeft het onwaar-
katwijk/utrecht - De hervorm
de gemeente van Katwijk aan
den Rijn hoorde de laatste jaren
tot de snelst groeiende kerken
van Nederland. Plaatselijke her
vormde, gereformeerde en lu
therse kerken die groeien, dan
ken die aanwas vaak aan een
duidelijke identiteit. Verder zijn
verhuizingen en natuurlijke
groei (een groot aantal geboor
ten) verantwoordelijk voor de
groei van 401 (17 procent) van
de ruim 2300 gemeenten van de
Samen-op-Wegkerken in 2001.
Dat blijkt uit cijfers die het staf
bureau communicatie van de
SoW-kerken gisteren presen
teerde. Het totaal aantal leden
van de drie kerken daalt nog
steeds gestaag. In 2001 bedroeg
de teruggang bij de hervormden
2,6 procent, bij de gereformeer
den 2 procent en bij de luthera
nen 3,5 procent.
Het stafbureau zoekt al enkele
jaren uit welke gemeenten in te
genstelling tot de landelijke
trend een groei doormaken. Dat
waren er in 2001 veertien
dan het jaar daarvoor,
doet zich vooral voor bij k
gemeenten en gemeenten
een duidelijke identiteit. Hi
rakter van 'groeigemeenter
rieert volgens een woordvo
van orthodox tot vrijzinn
evangelisch.
Plaatselijke kerken met stijg
ledenaantallen zijn ook te
den in nieuwbouwwijken
de grootste stijgers beho(
behalve de hervormde gen
ten van Katwijk aan den
(plus 204) ook Houten
200) en Vleuten-De Meem
189) en de gereformeerde
ken in Rijssen (plus 75) ei
(plus 69). Van de 401 'grc
meenten' zitten er 49 al dri
of langer in de lift.
De Nederlandse Hervo
Kerk als geheel telde op 1 y<
ri van dit jaar 1,9 miljoen 1
de Gereformeerde K
658.000 leden en de Ev
lisch-Lutherse Kerk ruim 1
leden.
schijnlijke waarschijnlijk ge
maakt."
En toch
„Ik ben in de loop der tijd tot de
ontdekking gekomen dat al die
theologische constructies voor
het geloof niet van betekenis
zijn. Met theologie probeer je te
rationaliseren wat in feite niet te
rationaliseren valt. De theologie
is voor mij daardoor steeds
meer overbodig geworden. Ge
leerdheid hoeft geloven niet in
de weg te staan. Voor mij is ge
loven zeggen: ik weet dat het
onwaarschijnlijk is, en toch ge
loof ik. Vanwege Christus."
Pater van Winden neemt 28 au
gustus afscheid met een mis om
11.00 waarin hij zelf voorgaat.
Hij wordt opgevolgd door pater
Ton Peters die op 9 september
wordt geïnstalleerd.
vaticaanstad/anp - Het Vati
caan heeft zeven rooms-katho-
lieke vrouwen geëxcommuni
ceerd die zich eind juni in Oos
tenrijk tot priester hadden laten
wijden. Volgens een decreet van
de congregatie voor de geloof
sleer hebben de vrouwen geen
enkel teken van berouw ge
toond voor hun 'zeer ernstige
overtreding'.
Het gaat om vier vrouwen uit
Duitsland, twee uit Oostenrijk
en een uit de Verenigde Staten.
Ze werden op 29 juni op een
boot op de Donau tot priester
gewijd door een niet door Rome
erkende oud-priester, Romulo
Braschi, die nu 'aartsbisschop'
is van de Katholiek-Apostolische
Charismatische Kerk Jezus Ko
ning.
In de Rooms-Katholieke Kerk
kunnen alleen gedoopte man
nen tot priester worden ge\
Het Vaticaan had de vro
tot 22 juli de tijd gegevei
hun wijding ongeldig te v
ren en spijt te betuigen. M;
verklaarden diezelfde dag
niets hebben gedaan wa
communicatie zou rechtv;
gen. „We zijn niet afvallij
het geloof geworden, we he
geen dwaalleren verspreie
zijn niet ontrouw gewor
schreven ze in een brief a
congregatie voor de gelooi
die waakt over de zuiva
van het rk-geloof. 1
De voorzitter daarvan, de E
kardinaal Joseph Ratzingeij
de wijding veroordeeld als
'nabootsing van een sacrar
De congregatie heeft de
uitgesproken dat de zeven
wen 'de weg van bekering
len hervinden.
MENINGEN
KLANKBORD
Op woensdag 31 juli was ik met
mijn zoontjes in Rotterdam bij
de jaarlijkse open dag van Fey-
enoord. Het was een prachtig
feest. Mooi weer, een spectacu
lair programma, een vrolijke
sfeer en de spelerspresentatie,
waar ruim 50.000 bezoekers van
genoten. Toen ik de volgende
dag het Leidsch Dagblad kreeg
en ik zocht naar een verslag en
foto's van deze dag, zag ik tot
mijn verbazing alleen een zeer
negatief verhaal op de voorpagi
na over kwetsende spreekkoren,
en een commentaar waarin een
PvdA-politicus werd geciteerd.
Deze spreekkoren heb ik, en
naar ik vernam de meeste men
sen met mij, op die dag zelf niet
gehoord! Pas toen 's avonds de
televisieverslaggeving plaats
vond, zag ik dat voor het eerst.
Niet goed te praten natuurlijk.
Maar verder bladerend in de
krant ook op de sportpagina:
helemaal niets over de open
dag!
Let wel: er is hier sprake van een
mega-evenement. Als je alleen
verslag doet van een negatief as
pect, blijkbaar belangrijk genoeg
voor de voorpagina, en over de
hoofdzaak zelf schrijf je niets,
dan is dat net zoiets als wanneer
een Nederlander een etappe
wint in de Tour de France en er
dan alleen geschreven wordt
over een dopingzondaar. Ten
dentieuze berichtgeving, uw
krant onwaardig. Die PvdA-poli
ticus die nu zo hard schreeuwt -
en zo ongenuanceerd geciteerd
wordt - mag de hand in eigen
boezem steken: de vorige rege
ring, waar zijn partij deel van
uitmaakte, heeft het niet moge
lijk kunnen maken om doeltref
fend op te treden tegen figuren
die zo'n mooi evenement ver
storen. Maar dat is hij waar
schijnlijk al vergeten.
De pers ook? Ik had van een
krant als het Leidsch Dagblad
een betere afweging verwacht
tussen het publiceren van
nieuws en kretologie.
N.H.M. van Smoorenburg,
Nieuwveen.
De woorden 'de buurt' in het ar
tikel Verzet tegen bomenkap bi]
Mytylschool Leiden' van 23 juli
2002 kunnen de indruk wekken
dat de acties gesteund worden
door het wijkcomité; dat is niet
zo. Ondergetekenden vonden
het behoud van groen en leef
kwaliteit belangrijk genoeg om
enkele jaren lang als officiële
vertegenwoordigers van het
wijkcomité met de gemeente te
overleggen over een aantal pro
jecten met grote en veelal on
aangename consequenties voor
de wijk. Hierbij vond steeds te
rugkoppeling plaats naar de
toenmalige werkgroep ruimtelij
ke ordening van de wijk. De
stand van zaken werd gemeld in
de wijkkrant en op wijkvergade
ringen. Bij dit overleg zijn er af
spraken gemaakt tussen wijk en
gemeente, die wat ons (en het
huidige wijkcomité) betreft ge
woon geldig zijn. Enkele daar
van waren dat wegens een ver
groting van de school kappen
onontkoombaar was; evenzo
was het billijk dat de gehandi
capte leerlingen van de school
via een vaste verbinding het
Zeehospitium moesten kunnen
bereiken; maar ook werd afge
sproken dat die verbinding de
doorgang voor wandelaars vrij
zou laten. Verder hebben wij er
mee ingestemd dat de groencor-
ridor bij de school geen 30 me
ter breed zou zijn, en wel omdat
de corridor verderop aanmerke
lijk breder uitviel.
Wij hebben de gemeente wel
eens inconsequenties en incon
sistenties verweten. Om te ver
mijden dat men nu ons of het
wijkcomité hetzelfde verwijt,
willen wij onderstrepen dat de
huidige acties niet door de wijk-
vertegenwoordiging maar door
privé-personen worden gevoerd
(waar zij overigens, laat daar
ook geen twijfel over zijn, het
volste recht toe hebben).
J.G. van Dijk,
H. Weeda,
Leiden.
Overmatig drankgebruik van jon
geren op campings lijkt met het
jaar toe te nemen. Alarmerende
berichten uit Terschelling bereik
ten het nieuws. Maar de hele Ne
derlandse kust heeft te lijden on
der het probleem. Sommigen
zeggen dat de verantwoordelijk
heid berust bij de campings.
Maar wat vinden deskundigen en
betrokkenen ervan?
M. Warmerdam, beheerder van
camping Op hoop van zegen in
Noordwijk: „Mensen moeten
zelf kiezen. Wij verkopen hier
bier. Als we vinden dat iemand
genoeg gedronken heeft, krijgt
hij niet meer. Maar de jongeren
gaan naar het dorp en komen
ladderzat terugi Mensen drin
ken altijd veel op vakantie. Wat
kun je eraan doen? Je kunt tot
elf uur 's avonds bier bij het
benzinestation halen. Het be
vordert het vakantiegevoel. In
de acht jaar dat wij bestaan is er
uiteindelijk maar één keer ie
mand dronken afgevoerd. We
verkopen geen drank onder de
zestien. Over het algemeen heb
ben wij het hier in de hand. De
kinderen zuipen zich hier klem
als ze thuis niets mogen. Duit
sers hebben nog ontzag voor de
politie, maar Nederlandse jon
geren weten dat het drie kwar
tier duurt voordat ze komen. Als
je ze dronken van de camping
afzet, rijden ze zichzelf dood.
Wat moetje doen?"
Persbericht van de gemeente
Terschelling: „Alle Friese wad
deneilanden deden mee aan de
actie 'Alcoholmatig', met een
lik-op-stuk-beleid. De politie
treedt op tegen openbare dron
kenschap, drinken op straat,
wildplassen en ordeverstoring.
In het horecaplatform werd be
sloten, om 02.00 uur de deuren
te sluiten en portiers te installe-
Het merendeel van de stem
mers op de stelling 'Campings
moeten drankgebruik aan ban
den leggen' vindt dat de cam
pinghouder niet verantwoorde
lijk kan worden gehouden voor
het drankgelag dat zijn gasten
aanrichten. Een greep uit de re
acties die binnenkwamen via
de internetsite www.leidsch-
dagblad.nl:
W. van den Bosch, Zoeter-
woude: „De verantwoordelijk
heid ligt bij de ouders en bij
de kinderen die zo graag als
volwassen behandeld en ge
zien willen worden. Echter,
dat geldt volgens de jongeren
alleen maar voor hun rechten,
niet voor eventuele plichten.
Indien het gaat om openbare
dronkenschap, is er een taak
weggelegd voor de politie
eventueel in samenwerking
met het OM. Het is zeker geen
taak voor een campinghou
der.
A Wassenaar, Leiden: „Een
campinghouder dient zijn
camping te runnen naar te
vredenheid van zijn gasten.
Als die gasten er een puin
hoop van maken, mag de
campinghouder ze wegsturen.
De campinggast heeft zijn ei
gen verantwoordelijkheid bij
consumptie van drank; bij
minderjarigen hebben de ou
ders die verantwoordelijkheid.
De ouders kunnen en mogen
dat niet afschuiven op een
wildvreemde en zouden dat
ook helemaal niet moeten wil
len."
B.Stam, Alphen aan den Rijn:
„Ik ben het in principe eens
met de stelling, maar helaas is
het praktisch onuitvoerbaar.
Is de drank niet meer verkrijg
baar in campingwinkels, dan
wordt het wel in de super
markten gekocht in het dorp.
En jongeren onder de 16 laten
de drank halen door iemand
die ouder is."
A Langelaan, Voorhout: „Ik
ben het met de stelling eens.
De vraag is alleen of de cam
ping dat wel kan. Hoe moet
dat dan gebeuren, is er een
wettelijke mogelijkheid tot
controle?"
N. van den Eykel, Rijnsburg:
„Men is zelf verantwoordelijk,
waar men zich ook bevindt."
De stelling voor deze week
luidt: 'Kamernood is een
schande voor een studenten
stad'.
Op deze stelling kan tot en
met maandag worden gerea
geerd via de post (o.v.v. 'Stel
ling*) of op
www.leidschdagblad.nl
Campings moeten
drankgebruik aan
banden leggen
fel moeten gaan zitten. Eeri
gelijk overleg heeft nog niej
plaats. Je zou preventief m(
werken, de ouders erbij bel
ken, in overleg met middell
scholen. Hoe ver moet je gi
met verplichtingen oplegge
bijvoorbeeld aan drankveri
pers? Dat is moeilijk, want 1
drankverkopers hebben hei
niet onder controle. Het on
werp staat voor na de zomi
de agenda in de gemeente,
je zult het breed moeten tri
ken, het is een landelijk prcj
bleem."
Een woordvoerder van drj
winkel Dirck III in Katwijl
kunt de verantwoordelijkhi
niet bij de campings legger
Drank uit de camping verb
nen is het verschuiven van
probleem: dan bezatten de
geren zich ergens anders. A
het verbiedt, wordt het alle
maar erger. De politie kan 1
niet meer aan. Op zaterdag
avond wordt het steeds dnj
We staan hier dan met vier!
en vragen om legitimatie. E
schonken mensen probere|
te weren. Als je ze iets weig
ze de zaak uit wilt zetten, k
een fles naar je hoofd. Als ji
zaak om 20.00 uur wilt sluil
zetten ze hun voet tussen d
deur. De politie zou hier m
staan, maar ze hebben te vi
mensen. Uiteindelijk is de I
verantwoordelijk. Ouders b
op met het verwijt: „U heel
cohol verkocht aan mijn ki
Ze geven ons de schuld. Ml
vijftienjarige jongeren sturf
een oudere vriend om de d
voor hen te gaan halen."
K. Mellema, huisarts op T
schelling: „Ik vind dat cam
een verantwoordelijkheid 1
ben. Tussen veel bier drink
je laveloos klem zuipen, da
nogal wat tussen. Er zijn dl
ste maand vijf jongeren be;
teloos afgevoerd in tien daj
Het Korsakoff-syndroom k
het gevolg zijn, een vorm v
hersenbeschadiging. Wat li
kend wordt, is nog maar hl
topje van de ijsberg. Er stal
muren van kratten tussen j
tenten, per steekwagen aal
voerd. De gemeente heeft 1
een taak, die zij niet voldol
oppakt. Zij heeft weliswaai
preventiecampagne gestatf
maar de doelgroep is niet 1
reikt De campinghouders
gen dat de ouders verantvv
delijk zijn. Dit jaar functioi
er voor het eerst een partw
bewakingsdienst, ter besclj
ming van de dorpen."
Wijnand Noot
ren voor leeftijdcontrole. Rederij
Doeksen werkt mee door tijdens
de overtocht slechts beperkt
drank te verstrekken. Al onze in
spanningen worden de laatste
jaren doorkruist door een nieu
we 'life-style'. Via reclamecam
pagnes wordt de jeugd verleid
tot hippe drankjes en leuke bier
tjes om erbij te horen. Dit wordt
versterkt door tv-programma's
die laten zien dat het gebruike
lijk is op vakantie veel te drinken
en 'uit je dak te gaan'. De ou
ders zouden hierover grote be
zorgdheid moeten voelen."
Rudolf Berkhout van de stich
ting HALT Zuid-Holland
Noord: „HALT is er voor alter
natieve straffen voor jongeren
van twaalf tot achttien jaar. In
eerste instantie gaat het erom,
het gewraakte gedrag in de ge
zinssituatie te beheersen. Maar
ik vind dat de campings niet
werkeloos mogen blijven. Ik ben
voor een gezamenlijke aanpak.
Er moet een groepsdiscussie
ontstaan. Ouderen geven het
voorbeeld met drank. En we we
ten dat jongeren kunnen door
slaan. Het staat en valt ermee
dat er aangifte wordt gedaan,
maar we krijgen geen verhoogde
melding. Dat komt doordat de
campingdirecties het gezellig
willen houden. Zolang het niet
echt uit de hand loopt, vinden
ze alles goed. Je krijgt dan een
afglijdende situatie. En de poli
tie is ook op vakantie."
H. M. Meinen, pedagoge in Den
Haag: „Ik zie drie verantwoor
delijkheden: van de jongeren,
van de ouders en van de cam
pingbaas. De ouders geven toe
stemming. Die is gebaseerd op
vertrouwen. Ik kijk in laatste in
stantie pas naar de camping
baas. De eerstverantwoordelijke
is de jongere zelf. Soms kan die
de verantwoordelijkheid niet
aan. Ontwikkelingstechnisch
kunnen jongeren vanaf vijftien
jaar echter zelfverantwoorde
lijkheid nemen, zowel cognitief
als emotioneel. Als ze die ver-
Een grote muur
van leeggedron
ken kratten rond
de tent is voor
sommige vakan
tiegangers het
hoofddoel van het
campingverblijf.
Foto: ANP
antwoordelijkheid krijgen en het
gaat mis, dan moet dat conse
quenties hebben. Maar je moet
ze niet afschermen van het risi
co. Je moet ze eraan blootstel
len, anders leren ze het nooit."
P. van Bockhove, wethouder
voor jongerenbeleid en volks
gezondheid te Noordwijk:
„Campings hebben wel degelijk
een verantwoordelijkheid. Maar
het zal niet makkelijk zijn.
Drankmisbruik heeft immers
niet alleen plaats op de cam
ping. Het baart ons grote zor
gen. Vroeger had je nog jeugd
herbergen, met een vader die
toezicht hield. Je zou eigenlijk
met alle betrokkenen om de ta-
