'De pakkans is
ontzettend klein'
Tour Féminin: van opwarmertje tot topkoers
SI
enniswereld heeft in dopingaanpak de schijn tegen
Dertien Nederlandse
rensters staan aan de start
Belangrijkste wielerronde voor vrouwen blijft in omvang, status en uitstraling ver achter bij grote broer
SPORT
ZATERDAG 3 AUGUSTUS 2002
Edwin Alblas en Martijn van Beeten
ing in tennis bestaat Er zijn weinig profspelers die
hog ontkennen. De belangrijkste tennisfederaties
hen daarentegen moeizaam de schijn.van onver-
ligheid wegnemen. Ze schermen wel met doping-
>menten en wijzen naar cijfers, maar het gemor on-
tpelers houdt aan. De beschuldigingen worden har-
^n nemen zelfs in aantal toe. „Onze sport heeft
r baat bij openheid", meent Paul Haarhuis. „Van
hiogen ze volgend jaar op Roland Garros een inval
h, zoals een paar jaar geleden in de Tour de France,
wordt veel blootgelegd."
ge tijd hing er een waas van ontkenning over het
erwerp doping. Wat voor baat hadden tennissers
nou bij? Bij de Australian Open in 1999 stookte
Courier het vuur eens flink op door te suggereren
Europese tennissers - en hij doelde vooral op de
inse gravelbijters - het door wielrenners bekend
orden middel Epo gebruikten. De onbewezen be-
Üdigingen sloegen in als een bom. Courier ver
ben zelf daarna onder verdachte omstandigheden
Biet toneel, zo gaat volgens tennisser John van
pm het verhaal. „Over hem gaat juist het gerucht
8 de ATP stelde dat Jim beter kon stoppen, omdat
_jiders zelf tegen de lamp zou lopen."
Lottum: „Het verbaast mij niet als in het tennis
Ing wordt gebruikt. Als je ziet hoe dicht de tennis-
Ide tophonderd bij elkaar zitten, dan is het ont-
1 verleidelijk om te gebruiken. Zeker als je niet
ïal fit bent en weet dat op een volgend toer-
eer ontzettend veel geld is te verdienen.
larhuis steekt zijn kop niet in het zand. „Tot
r of vijf terug had ik het gevoel dat tennis rede-
rijwaard was van doping. Maar op een gegeven
nt hoor je te veel om je heen. Over tennissers
n niet kunnen gebruiken, omdat er allerlei bij
gen zijn. Door die verhalen werd ik ervan be
at ook een tennisser baat kan hebben bij be
middelen."
gebruik van doping wordt in elk geval niet
d door een lange lijst dopingzondaars.
was het anti-dopingprogramma van de inter-
ale tennisorganisaties ATT, WTA en ITF al ze-
r actief en waren er tot dan slechts drie tennis-
;pakt'. Twee, de Zweed Mats Wilander en de
Karei Novacek, werden betrapt op het gebruik
cocaïne, een product dat door dopingdeskundi-
niet bepaald als prestatiebevorderend wordt aan-
erkt. Ook John McEnroe gaf in zijn eigen biogra-
ïssen de regels door toe wel eens een 'recreatio-
Irug' te hebben gebruikt.
panjaard Ignacia Truyol had een paar jaar eerder
vijfelachtige eer om als eerste te moeten 'bloe-
Hij werd voor een jaar geschorst wegens het ge
le van steroïden, een verboden substantie uit de
te categorie.
eschrikt werd de tenniswereld pas toen Petr Kor-
le winnaar van de Australian Open, in 1999 posi-
verd bevonden na een test op Wimbledon. In de
e van de Tsjech werden sporen van nandrolon
inden. De uitslag werd een half jaar later open
gemaakt. Daarmee laadde de ITF, verantwoor-
jk voor de Grand Slams, de Davis Cup en Fed
I, de verdenking op zich dat ze de affaire in de
fpot had willen laten verdwijnen. Bovendien werd
lichte straf uitgesproken die tot verontwaardigde
tties leidde. Korda hoefde slechts, na zijn verkla
ring niet te weten hoe het spul zijn lichaam was bin
nengedrongen, zijn in Londen verdiende punten en
prijzengeld (94.000 dollar) in te leveren. Als reactie op
de woede over die lage straf of uit eigener beweging -
duidelijk werd dat nooit - ging de ITF bij het Arbitra
gehof voor Sport in Lausanne (CAS) in beroep tegen
de uitspraak van haar eigen commissie, omdat die
het dopingreglement niet goed zou hebben geïnter
preteerd. Het CAS oordeelde dat de beroepscommis
sie van de ITF inderdaad niet volgens de regels van
diezelfde organisatie had gehandeld. Korda werd
daarop alsnog voor een jaar geschorst.
„Die zaak is toen niet zo handig aangepakt", onder
schrijft Babette Pluim, bondsarts van de Koninklijke
Nederlandse Lawn en Tennisbond (KNLTB) en in ju
ni gekozen tot voorzitter van de Society for Tennis
Medicine and Science (STMS). De STMS is een orga
nisatie van wetenschappers, sportartsen en fysiothe
rapeuten werkzaam in het tennis. Ook heeft ze zitting
in de medische commissie van de ITF.
Typerend is dat Pluim nog tot voor kort in de veron
derstelling verkeerde dat de internationale tennisor
ganisaties lange tijd het beleid voerden om de namen
van dopingzondaars niet vrij te geven. Op de burelen
van de ITF in Londen wordt anders beweerd. Conclu
sie: de ITF weet kennelijk niet overtuigend te brengen
dat ze serieus werk maakt van haar dopingjacht.
Debbie Jevans, executive director medische zaken bij
de ITF, bestrijdt dat haar organisatie in de affaire Kor
da onhandig te werk is gegaan. Over spelers die zich
laatdunkend uitlaten over het dopingbeleid van de
grote tennismachten, zegt ze. „Ze zijn vaak niet op de
hoogte en pas geïnteresseerd als ze met een doping-
geval worden geconfronteerd."
Pas sinds 1 januari van dit jaar hebben de ATP, WTA
en ITF zich geconformeerd aan de dopinglijst van het
Internationaal Olympisch Comité. Min of meer ge
dwongen, omdat bij nog langer uitstel de olympische
status van tennis in het geding dreigde te komen. De
tennisorganisaties plaatsen niettemin grote vraagte
kens bij tal van producten op die lijst. Pluim vindt bij
voorbeeld een stof als efedrine discutabel, omdat
daardoor ook het gebruik van hooikoortsmiddelen en
hoestdranken al taboe is en de winst van efedrine
nooit is bewezen. „En zo helpen veel middelen op die
lijst niet. Eigenlijk helpen alleen anabole steroïden:
groeihormonen alleen als je daaraan een tekort
hebt."
Pluim wil haar ogen niet sluiten voor overtreders.
„Natuurlijk zijn er tennissers die er alles voor over
hebben om beter te worden. Ik krijg soms mensen op
het spreekuur met twaalf verschillende voedingssup
plementen. Er zijn spelers die over de grens gaan.
Tennissers zijn niet heiliger dan de gemiddelde
mens."
Ook het gebruik van het door wielrennen zo bekend
geraakt middel Epo, dat een toename van het aantal
rode bloedlichaampjes veroorzaakt, waardoor het li
chaam meer zuurstof kan opnemen en langduriger
blijft 'werken', heeft in het tennis geen vlucht geno
men, beweert Pluim. Hoewel ze daarover zegt: „Je
hebt er op Wimbledon niets aan, misschien zou het
iets helpen in een marathonpartij op Roland Garros."
Hét is daarom niet vreemd dat Courier destijds de
Spanjaarden in het verdachtenbankje plaatste. De
Zuid-Europese gravelbijters bij uitstek staan er om
bekend dat ze ogenschijnlijk moeiteloos urenlange
tennispartijen op die ondergrond doorstaan. Tegen
woordig worden niet zozeer de Spanjaarden als wel
de Argentijnen en andere Zuid-Amerikanen argwa
nend bekeken. Twee Argentijnen, Juan-Ignacia Chela
(mytheltestosteron) en Guillermo Coria (nadrolon)
Juan-lgnacio Chela werd vorig jaar ontmaskerd als dopingzondaar. Hij kreeg een schorsing van zeVen maanden. Foto: ANP/Toussaint Kluiters
werden vorig jaar ontmaskerd als dopingzondaars.
Coria werd voor zeven maanden geschorst, Chela
kwam er met-drie maanden vanaf.
De verwachting is dat de ITF op termijn nog een paar
namen van betrapte tennissers naar buiten brengt.
Het Franse anti-dopingbureau CPLD maakte onlangs
bekend dat er op Roland Garros twee spelers positief
waren getest.
„Het zou me niet verbazen als vijftig procent van de
tophonderd gebruikt", stelt Van Lottum. „Het risico
dat je gepakt wordt is ontzettend klein, als je het maar
slim aanpakt. Als het wel gebeurt krijg je een lage
straf. En de tenniswereld blijft aardig voor je. Juan-lg
nacio Chela was een publiekstrekker bij het toernooi
in Amerfsoort, Guillermo Coria kreeg een wildcard in
Monte Carlo. En Adidas haalde Chela binnen. Een
grote schande. Die gasten moeten met een grote foto
op de voorpagina, om duidelijk te maken dat ze vals
spel hebben gespeeld."
Van Lottum baseert zijn uitspraken op wat hij in zijn
omgeving waarneemt. „In Barcelona zag ik in de
kleedkamer dat een tennisser een kwartier voor de
wedstrijd een spuit in z'n bil kreeg van z'n coach. Ik
zat met grote ogen te kijken. Zelfs als het gaat om vi
taminen, waar hebben we het over? Een spuit! Colle
ga's, die net als ik rond de zestigste plaats op de we
reldranglijst stonden, verdwenen een paar maanden
uit het circuit. Ze kwamen terug met een compleet
ander lichaam."
Hij noemt man en paard. „Bij Guillermo Canas (Ar
gentijn, red.) zet ik grote vraagtekens. Ik heb nog te
gen hem getennist op hardcourt en na een set stond
hij te puffen en te steunen. Hij had altijd last van klei
ne blessures en kreeg snel kramp. Nu is hij na Lleyton
Hewitt de fitste tennisser in het circuit en haalde hij
de veertiende plek op de wereldranglijst. Hoe kan dat
nou?"
„Mariano Puerta (Argentijn, red.) is öok zü'n voor
beeld. Staat driehonderdste van de wereld, is een tijd
je weg. Stoomt door naar de dertigste plek. Zakt weer
weg, is een tijdje uit de roulatie en staat wéér dertig
ste. Zijn vader is de man die de doping heeft verstrekt
aan Chela. Nou, dan is een en een toch twee?"
Bij de dopingbestrijding in het tennis wordt nu alleen
nog gebruik gemaakt van urinemonsters en dan vrij
wel alleen nog maar tijdens toernooien. De tennisor
ganisaties zien de meerwaarde van bloedcontroles
niet in. Pas als ze daartoe door het Anti-Doping
World Agency, het dopingbureau varl het IOC, wpr-
den gedwongen, gaan ze daartoe over.
Maurice Leeser van het Nederlands Centrum voor
Dopingvraagstukken (NeCeDo) kan zich wel iets
voorstellen bij de terughoudendheid van die bonden
jegens bloedcontroles. „Bloedmortsteré worden voor
namelijk gebruikt om op een indirecte manier zuur-
stoftransporterende stoffen (Epo, NESP) aén te tonen,
wat bij afwijking kan leiden tot uitsluiting van deelna
me. Zoals in het wielrennen. Ik weet niet of je tennis
ook een Epo-gevoefige sport kunt noemen."
Vorig jaar werden door de drie bonden gezamenlijk
ongeveer 1200 controles uitgevoerd. Slethts vijftig
keer werd een tennisser verrast op een out-of-compe-
titioncontrole. In bijna alle andere grote sporten ligt
dat aantal vele malen hoger. Leeser „Vergeet niet dat
tennis een year-round-competition is. Er is nauwe
lijks een off season. Niettemin zijn out-of-competi-
tion controles gewenst in het tennis. Er wordt over
het algemeen in Nederland gestreefd naar een per
centage van 60 procent out-of-competitian én 40
procent in competition."
Wielrenners, atleten en zwemmers hebben zich al
verzoend met die werkwijze én bloedcontroles. De
oppositie in het tennis - topspelers staan niet te
springen om thuis een dopingcontroleur te ontvan
gen - neigt naar misplaatste arrogantie. Waarom zou
den tennissers een andere behandeling verdienen als
bovengenoemde sporters. De zusjes Williams en Jen
nifer Capriati lieten onlangs op niet mis te verstane
wijze nog weten er niet van gediend te zijn. Paul
Haarhuis vindt dat onbegrijpelijk. „Bij mij zijn ze ook
een keer thuis geweest. Heb ik totaal geen moeite
mee. Het is de prijs die je betaalt voor het actief zijn
op het wereldpodium. Ik kan niet begrijpen dat Ca
priati roept dat ze een bloedcontrole zal weigeren.
Dan is ze of ontzettend dom of ze maakt nog steeds
de fouten die ze in het verleden maakte.
John Mendoza, directeur van het Australian Sports
Drugs Agency, het nationale dopingbureau, hamert
op een stringentere aanpak. „Vorig jaar is niet één
speelster buiten een toernooi om gecontroleerd. In
een sport waarin de nummer honderd al heel veel
geld verdient is dat onacceptabel."
Menzoda kwam onlangs in het wereldnieuws omdat
hij gezegd zou hebben dat het tennis vergeven is van
doping. Dat citaat komt niet voor zijn rekening, be
weert hij nu. „Ik heb niemand in het bijzonder be
schuldigd. Wel blijft overeind staan dat doping in het
tennis niet goed genoeg wordt aangepakt", zegt hij
tegenover deze krant. „Het tennis staat, sinds Amelie
Mauresmo het een paar jaar terug bij de Australian
Open zo goed deed, bol van de speculaties over do
ping. Dat houdt niet eerder op, dan wanneer de ten
nisorganisaties daar serieus mee aan de slag gaan.
Net als de wieier- en zwemwereld dat gedaan heb
ben. Het draait in het vrouwentennis nu vooral om
kracht. Ik zou me dus richten op het vinden van ste
roïden. Dat is de grootste zorg."
Het is ook Van Lottum niet ontgaan dat de fysieke
ontwikkeling bij de vrouwelijke collega's hard is ge
gaan. „Kijk naar de lichamen van sommige vrouwelij
ke tennissers. Daar wil ik geen handje mee drukken."
Oen bosch/anp - Dertien Ne
derlandse wielrensters doen
dit jaar mee aan de Ronde van
Frankrijk voor vrouwen. De
'Grande Bouclé Féminin' be
gint morgen met een ochten
detappe en een ploegentijdrit
in Den Bosch en wordt op 18
augustus afgesloten met een
individuele race tegen de klok
in Parijs.
De Farm Frites-Hartol-ploeg
van Michael Zijlaard start met
bijna een volledig Nederlandse
formatie. Alleen Madeleine
Lindberg komt uit Zweden. De
ploeg bestaat verder uit twee
voudig winnares Leootien Zij
laard-van Moorsel, die na ne
gen jaar haar rentree maakt.
Arenda Grimberg, Mirjam Mel-
chers, Elsbeth Vink, Sissy van
Alebeek en Anouska van der
Zee.
De zusjes Chantal en Ghita
Beltman starten voor het Itali
aanse Acca Due O. Yvonne
Brunen en Christina Mos ma
ken deel uit van het team van
Power-Plate Bik. Verder staan
Sandra Rombouts (Number-
ger), Debby Mansveld (Vlaan
deren) en Bgukje Doedee (Sa-
beco) op deaeelnemerslijst.
Naast Van Moorsel nemen nog
vijf andere oud-winnaressen
aan de ronde deel: de Russi
sche Valentina Polkhanova
(1994), de Italiaanse Fabiana
Luperini (1995, 1996 en 1997),
de Litouwse Edita Pucinskaite
(1998) en Diana Ziliute (1999)
en de Spaanse Joane Somarri-
ba (2000 en 2001).
'u
r Annemiek Steenbekkers
Tour Féminin - eigenlijk moe-
€iwe zeggen La Grande Boude
Jinine Internationale - was bij
vitart in de beginjaren tachtig
l,5|meer dan een 'afwachtings-
östrijd' voor de 'echte' Tour de
jbJice. Nu is het voor de vrou-
tfi de belangrijkste koers ter
e1eld. Voor hun wel.
I
Ijlen Mirjam Melchers onlangs
erste Nederlandse renster
itte UCI-trui veroverde,
Studio Sport daar precies
seconden van uit. Het
werd niet eens gemeld,
ze stond wel eerste op de
'ldranglijst. Ik vraag me af
je nog meer moet doen om
op tv te komen." De klaag-
ig van Michael Zijlaard,
legleider van Farm Frites-
hol waar Melchers sinds dit
toen voor rijdt, is een beken-
Ul'de wielervrouwen schieten
3f|ua aandacht schromelijk bij
'aj hebben eigenlijk nog het
nste klagen", zegt Zijlaard,
morgen in Den Bosch met
ploeg begint aan de Tour
linin. „Maar het is vooral Le-
Öen (zijn echtgenote, red.) die
L indacht trekt. Nu profiteren
idere meiden daar ook van,
wat als Leontien straks
it?" Hij weet dat het ook an-
kan. „Ik heb thuis zo'n
'teltje staan en daarmee heb
lere dag de Giro, de Ronde
van Italië voor vrouwen, ge
volgd. Kwam daar ruimschoots
op de televisie."
Zes jaar geleden haalde Den
Bosch de start van de Tour de
France binnen. Nu is het, een
week na de 'echte' Tour, de
beurt aan de vrouwen. Van
avond presenteren zij zich op de
Markt, morgen is er in de och
tenduren de eerste etappe Den
Bosch-Den Bosch (92 kilometer)
's middags gevolgd door een
ploegentijdrit over vijftien kilo
meter.
Uit een vergelijking tussen beide
evenementen blijkt dat de be
langrijkste wielerronde voor
vrouwen in omvang, status en
uitstraling ver achter blijft bij de
grote broer.
Voor Den Bosch betekende de
Tour de France in 1996 een kos
tenpost van ruim vier miljoen
euro, nu is men voor de start
van de Tour Féminin 250.000
euro kwijt. De gemeente heeft
hiervoor de hulp ingeroepen
van geldschieters. De mannen-
tour bracht via sponsoring en
kaartverkoop bijna vijf miljoen
euro op, nu is de toegang gratis
en moet de helft van de kosten
via sponsors binnenkomen. Ook
qua publieke belangstelling ver
wacht de Bossche organisatie
beduidend minder mensen:
10.000 tot 15.000 toeschouwers
zou mooi zijn. In 1996 kwamen
er meer dan 100.000 belangstel
lenden opdagen. „Voor zoVer ik
weet, is er ook geen merchan
dising", meldt Hans van Schaik
die de grote Tour van '96 én de
1992 door Leontien van Moor
se!) besloot Pierre Boué de orga
nisatie van de Ronde van Frank
rijk voor vrouwen op zich te ne
men. Hij bombardeerde zichzelf
tot directeur général. Twee jaar
lang bestookten de twee kam
pen elkaar, daarna besloot de
Société haar energie volledig in
de mannenronde te steken. Wel
dwong de organisatie via de
rechter af dat Boué de naam van
zijn ronde, en andere Tour de
France kenmerken, moet wijzi
gen.
En dus werd het La Grande
Bouclé Féminine Internationale
en werd de gele trui een gouden
trui, de groene trui een blokjes
trui en de bolletjestrui en sma
ragdgroen shirt. Van een opwar
mertje is de ronde geworden tot
de belangrijkste vrouwenkoers
ter wereld.
Tour Féminin binnenhaalde.
„Bij de Tourstart in 1996 moes
ten we de politie afsturen op
mensen die in eigen beheer T-
shirts verkochten in Den
Bosch."
Hoewel de ronde officieel La
Grande Bouclé Féminine Inter
nationale heet, is het in de
volksmond nog altijd Tour Fé
minin. Die naam dankt de vrou
wenkoers aan de eerste jaren
van haar bestaan. Van 1984 tot
1989 was de organisatie van de
Tour de France Féminine in
handen van de de Société du
Tour de France, die ook achter
de mannenronde zit. De vrou
wentour diende eigenlijk als af-
wachtingswedstrijd. Weer eens
wat anders dan een reclameka-
Leontien Zijlaard
van Moorsel feli
citeert ploegge
note Arenda
Grimberg met de
nationale titel.
Beide rensters
starten morgen in
de Tour Féminin.
FotO: ANP/
Robert Vos
ra va an.
Toen de Société besloot de Tour
Féminin in afgeslankte vorm
voort te laten leven als de Tour
de la Communauté Èurüpéenne
(Ronde van de EG, in 1991 ge
wonnen door Astrid Schop en in'
