Melken van de
koe als theater
beeld
beeld
Directeur Naturalis voorzitter van
Europese museumorganisatie EMF
Sluiting
bedreigt
verouderd
Carré
Russische schrijver weigert politievragen
Den Bosch in teken van 'Boulevard'
illenpop in
r veningen
Baker
Heden
;Galery'
jmmen
'Stop-Motion'
Delft Chamber
Music Festival
in teken van
volksmuziek
Vladimir Sorokin onder vuur door 'pornoroman'
ingen - Op het Zui-
id van Scheveningen
i zaterdag 3 augustus
rjifestival Schollenpop
"™Het programma ver-
ptredens van onder an-
Sj tarbuck, Naked, Kirsten,
^^1, Heideroosjes en Zo-
;zijn er onder meer een
JJnarkt en kinderactivitei-
toegang is gratis. Info:
'tollenpop.nl.
les/dpa - De Ameri-
ncomponist Buddy
op 84-jarige leeftijd
i. Hij verleende mede-
|aan ongeveer twee-
d Disneyfilms. Baker
p vrijdag in zijn huis in
eles. In de jaren vijftig
Eij muziek voor Disney-
icomponeren. Ook
Jiij samen met de ko-
|>b Hope. In 1972 kreeg
|en Oscarnominatie voor
die 'Napoleon and Sa-
;n - Brummen krijgt een
idmuseum. Toy Galle-
het gaat heten, beslaat
ijkefrante meter 'nostal-
^eelgoed' en is gevestigd
temsestraat. Acteur
tpel verricht komende
lag de opening. Aan-
maandag houdt het
useum, van 13.00
uur, een taxatiedag
speelgoed in Hotel
het Elisabethhof in
trp. De taxaties worden
door taxateurs van het
en zijn gratis.
door Marleen Duijf
's-hertogenbosch - De Brabant
se hoofdstad Den Bosch staat
vanaf vrijdag, tien dagen lang,
weer helemaal in het teken van
het Theaterfestival Boulevard.
Het evenement omvat zo'n beet
je alle kunstdisciplines voor jong
en oud. Motto van het theater
festival is dit jaar: ontmoetingen.
Tussen bezoekers, maar vooral
tussen publiek en makers. Na 17
edities van Boulevard zijn er ook
meer producties dan ooit het ge
volg van samenwerking met an
dere zomerfestivals.
Voor één van de voorstellingen
zijn maar liefst veertienhonderd
balen stro nodig die straks als
een kolossale gele burcht in het
Bossche Broek, de groene pol
der van Den Bosch, zweven. Het
is het huis voor een koe. Een
koe, die tweemaal daags met de
hand gemolken wordt door een
boer. Boer en koe zijn dé perfor
mers tijdens 'BoeR', een beel
dende kunst/theaterproject naar
een idee van Robbert van der
Horst (38). Vorig jaar kon het
vanwege de mond-en-klauw
zeercrisis niet doorgaan op Oer-
ol. Nu heeft de Boulevard de
primeur van deze eenmalige
performance. De opbouw ervan
begon al vier weken voor aan
vang van het festival. Nodig om
het dier in een natuurlijk ritme
te brengen voor het melken.
Met BoeR verplaatst Van der
Horst een alledaagse werkelijk
heid en handeling, het melken
van een koe, naar een nieuwe
omgeving: de installatie. Wat de
bedenker mateloos boeit is de
essentie van 'het aarden'.
„Waarom vestigen mensen zich
op een bepaalde plek of in een
bepaald gebied. Dat houdt me
bezig", zegt hij. „De verbintenis
met de aarde, het vestigen komt
tot uitdrukking in waar de boer
voor staat. De boer verbindt
zich met de grond. Hij neemt
een koe. Die koe legt hem dan
weer haar repeterende ritme op.
Dat is aarden."
BoeR is zijn afstudeerproject
voor DasArts, een postacademi
sche theateropleiding in Am
sterdam. „Het is een waanzinnig
ingewikkeld beeld- en geluids-
ding", zegt hij. „Binnen het pro
ject zijn alle kunstdisciplines ge
lijkwaardig. Dat maakt het span
nend." Van der Horst is bekend
om zijn lokatiekunst waarbij hij
ter plekke verbindingen zoekt
met de omgeving. Zo ook nu.
Koe en boer komen uit de regio
en hij laat fotografe Ineke Oost
veen portretten maken van boe
ren die verbonden zijn aan het
Bossche Broek. Ook die foto's
worden benut.
In het strooien vierkant (tien
meter lang en breed en negen
meter hoog) komt een toren,
ook van stro, waarvan het dak
open en dicht kan. Wie binnen
stapt ziet op het plafond video
projecties, metafoor voor de ziel
en het geheugen, terwijl de koe
gemolken wordt. Geluiden, zo
als het gesnuif van de koe, én
bewegingen worden interactief
bewerkt; vergroot, verkleind dan
wel met vertraging weergege
ven. „De toren is als het ware
het oog van de orkaan, waarin
de stilte heerst"
Van der Horst werkt voor de
projecties samen met video- en
geluidsdesigners Ruud Lanfer-
meijer en Marcel Wierckx die
ook de interactieve hard- en
software ontwikkelen voor thea
tergroep Made in da Shade. Jan
Langedijk, van theatermakers
De Daders, doet samen met Van
der Horst de eindmontage van
de voorstelling. „De handeling
van het melken wordt ontrafeld
en getheatraliseerd. Er wordt ge
speeld met tijds- en beeldbesef.
We spelen met de grens tussen
werkelijkheid en waarachtig
heid."
Wat Van der Horst ermee wil
bereiken? „Dat het mensen ont
roert, door de ruimte en de stil
te. Dat ze los komen van alles
om zich heen, opnieuw kijken.
En dat ze overweldigd worden."
Project BoeR, in het Bossche
Broek, 2 t/m 11 augustus twee
voorstellingen per dag rond
melktijd, rond half acht s'och-
tends en half vijf 's avonds. Da
gelijks vanaf 8.30 tot 22 uur te
bezichtigen. Het Boulevardma
gazine, met daarin alle pro
gramma's, is gratis te verkrij
gen bij VWs in grote steden en
NS-stations in Zuid-Nederland.
Info: 073-6137671/www.festi-
valboulevard.nl.
amsterdam/gpd - Koninklijk
Theater Carré heeft bij de ge
meente Amsterdam om 26
miljoen euro voor een grote
renovatie gevraagd. Volgens
directeur Hein Jens is het
achterstallig onderhoud zo
groot dat sluiting dreigt als
dit bedrag niet op tafel komt.
De gemeente is sinds 1973
eigenaar van het gebouw.
Onder de ernstige manke
menten zijn lekkages en
stroomstoringen die worden
veroorzaakt door de verou
derde bedrading. Carré vol
doet bovendien niet meer
aan de aangescherpte eisen
van de Arbo-wetgeving die
ook andere Amsterdamse
culturele instellingen de af
gelopen jaren tot investerin
gen noodzaakten. Zo kreeg
De Kleine Komedie enkele
jaren geleden in het toneel
huis een nieuwe volautoma
tische bediening voor onder
meer de décors. Onderdeel
van de noodzakelijke ver
bouwing van Carré zou ook
de vervanging van de versle
ten stoelen moeten zijn. De
gemeenteraad zal na het zo
merreces op de ingediende
begroting van Carré reage-
den helder - De concurrentiedrang tussen balletdanseressen is het
uitgangspunt van de dansvoorstelling 'Stop-Motion' van het choreo-
grafenduo Pieter de Ruiter en Eva Villanueva. Drie generaties danse
ressen staan centraal in dit stuk, dat morgenavond op het Festival Ka
ravaan in Den Helder in première gaat. Een oudgediende, twee danse
ressen op de toppen van hun kunnen en vier 'jonkies'. Ze vullen elkaar
aan, maar beconcurreren elkaar tegelijk keihard. Ook de confrontatie
met de buitenwereld wordt verbeeld, ondermeer met behulp van vi
deobeelden.
Publiciteitsfoto: Dirk Bertels
delft - Het Museum Het Prin
senhof in Delft vormt van 2 tot
en met 11 augustus het decor
van het Delft Chamber Music
Festival. In die periode worden
zestien concerten gegeven. Het
accent ligt dit jaar op volksmu
ziek, en dan vooral die uit Hon
garije en Scandinavië, waarbij
de 44 duo's voor twee violen van
Bartók in alle programma's de
rode draad vormen. Een keur
aan musici maakt z'n opwach
ting, zoals Baiba Skride, Enrico
Pace en Igor Torna (2 piano's),
Boris Pergamenschikow, de
Spaanse zangeres Pilar Jurado
en het Vermeer Quartet Info:
020-6404555.
idse parade'. Zo luidt
S^ipasselijke ondertitel
tentoonstelling'Beeld
ibeeld', tot half sep-
iSl. !r in negen musea en ga-
m*jte zien. Zo'n 45 ateliers
^r<jin in een half jaar tijd
'Astebuiten gekeerd om
^arsdoorsnede te tonen
ar' Eendaagse kunst. In
rekelijkse serie stelt het
8e" h Dagblad de kunste-
'8ei|chter de doeken, beel-
iè.
installaties voor. Van-
Marijke Verhoef.
hie
ilig
Br ty brede, marmeren trap-
n e'ln De Lakenhal bestijgt,
neteen tegen een aantal
e."' oeken van Marijke Ver-
%n. Lichtgrijze achter-
oor strepen, vegen en stip-
van wjt en zwart, met ach-
)recisie op het canvas
nns racht. Alsof een carto-
e kwast heeft gehan-
n zijn droomlandschap-
beeld heeft gebracht.
iwel eens een 'intuïtief-
laf genoemd. En daar
wat in. Ik werk veel naar
ling van wandelingen.
LI tjes die ik door de stad
ijvoorbeeld. Of verre
Y* waarbij altijd een
L >oekje meegaat. Maar
■*- I spoor van een slak kan
r lireren. Of een eiland
v oor het raampje van
gtuig zie. Dat schilderij
jvoorbeeld. In New York
p vaak een rondje voor-
lie jfindt. Ik zag toen dat ei-
n?
aat
t aati;
jet
!nnl
tarop het Statue of Li-
aat. Dat heeft zo'n rare,
ttige vorm. Fascine-
als booreilanden, die
ook erg boeiend.
vond ik aardrijkskun-
interessant vak. Toen
ijn fascinatie voor
onden al. Als je een
in handen hebt,
eigenlijk al een beetje
i. Zo heb ik een aantal
■kalenders van de
ij. Daar staan allemaal
inden op. Schitterend.
doe ik verder niks
moet het wel zelf be-
'bben. Wanneer ik
maak ik het allemaal
keer mee.
:t meer zou wandelen,
iog steeds schilderen.
Picasso heeft eens ge
zoek niet, ik vind.
Een prachtige uitspraak. Ik be
doel daarmee: wanneer ik niet
zou wandelen, zou ik bijvoor
beeld de sterrenhemel schilde
ren. Dat doe ik nu ook al, trou
wens.
Deze werken heb ik bijna alle
maal speciaal voor deze ten
toonstelling gemaakt. Ik wist
dat ik deze ruimte zou krijgen,
hier bovenaan de trap. En ik
dacht: nu kan ik niet met van
die kleine dingetjes aan komen
zetten. Eigenlijk wilde ik een
muurschildering maken, maar
daar was De Lakenhal niet zo
blij mee. Dus ben ik voor grote
doeken gegaan. Een echte cre
atieve explosie. Want op dit
moment hangen er ook nog al
lemaal nieuwe doeken van me
bij het Centrum Beeldende
Kunst. Die werkdruk vind ik ei
genlijk wel lekker.
Schilderplezier, ja daar geloof
ik wel in. Hoe moeizaam het af
en toe ook gaat allemaal. Ik wil
de dingen neerzetten zoals ze
in mijn hoofd zitten. Er is een
anekdote over de Amerikaanse
kunstenaar Kienholz die dat
mooi illustreert. Die man
maakte altijd heel ingewikkel
de installaties. Op een gegeven
moment had hij daar geen zin
meer in en volstond hij met
slechts een beschrijving van
het apparaat dat hij in zijn
hoofd had. Al snel kwam hij er
achter dat dat niet werkte. Je
wilt het voor je kunnen zien.
En dat heb ik ook wel ja."
Tekst: Rody van der Pols
Foto: Hielco Kuipers
door Jan Rijsdam
leiden - Directeur W. van der
Weiden van Nationaal Natuurhis
torisch Museum Naturalis in Lei
den is benoemd tot voorzitter
van het European Museum Fo
rum (EMF).
Het EMF signaleert nieuwe ont
wikkelingen in de diverse Euro
pese musea. Het forum kijkt
naar hoe de collectie wordt ge
presenteerd, naar alle facetten
rond bezoekers, hoe met bud
getten wordt omgegaan en ook
hoe de administratie is opgezet.
Elk jaar reikt het forum een prijs
uit (de European Museum of
the Year Award) aan een nieuw
of heringericht museum. In
2002 was dat de Chester Beatty
Library in Dublin. Het EMF
staat onder auspiciën van de
Raad van Europa waarbij 43 Eu
ropese landen zijn aangesloten.
Van der Weiden is al 12 jaar lid
van het forum en was al vice-
voorzitter van het EMF. In een
artikel, vorig jaar in het Leidsch
Dagblad, wees hij er op „dat sa
menwerking tussen musea, na
tionaal en internationaal, bittere
noodzaak is geworden om het
publiek aan zich te (blijven) bin
den. Het nog steeds groeiende
aanbod van uitgaansmogelijk
heden, de openstelling van win
kels op de zondag, de grotere
mobiliteit en kredietwaardig
heid van de bevolking dwingen
musea oogstrelende presenta
ties, spraakmakende tentoon
stellingen en evenementen te
organiseren. Dat kost geld, veel
al erg veel geld. Slechts weinig
musea in Europa kunnen zich
louter op eigen kracht handha
ven. Vandaar dat bijna alle grote
musea min of meer vaste rela
ties met collega-instellingen
W. van der Weiden: „Samenwer
king tussen musea bittere nood
zaak."
Archieffoto: Hielco Kuipers
hebben opgebouwd."
Als vice-voorzitter van het Euro
pean Museum Forum heeft Van
der Weiden deze ontwikkelin
gen op de voet gevolgd. Hij nam
vorig jaar dan ook duidelijk stel
ling tegen uitlatingen van de di
recteur van de Mondriaanstich-
ting die stelde dat musea te wei
nig samenwerken. Voor Natura
lis is (inter) nationale samenwer
king dagelijkse praktijk, betoog
de Van der Weiden. En ook
plaatselijk is er sprake van een
steeds nauwere samenwerking.
Het Sieboldhuis aan het Rapen
burg, bijvoorbeeld, is te be
schouwen als een collectiefiliaal
van het Rijksmuseum van Vol
kenkunde en Naturalis, waarbij
nauw is samengewerkt met de
gemeente en de Universiteit Lei
den. De zes grote Leidse musea
en de Hortus hebben zich ver
enigd in de Stichting Leiden
Museale producten, waaruit on
dermeer het succesvolle project
Museum en School is voortge
komen.
moskou/ap - De Russische
schrijver Vladimir Sorokin,
wiens laatste boek een seksscè
ne bevat tussen de voormalige
sovjetleiders Josef Stalin en Ni-
kita Chroesjtsjov, heeft gisteren
geweigerd vragen van de politie
over het boek te beantwoorden.
„Ik heb de ondervraging gewei
gerd omdat ik de zaak absurd,
gemeen en vernederend vindt
voor mij als schrijver en verne
derend voor de gehele Russi
sche literatuur", zei Sorokin
voor het hoofdbureau van poli
tie in Moskou.
De zaak tegen Sorokin werd
door het openbaar ministerie
geopend nadat leden van de
jeugdbeweging Idoesjie Vmeste
(Samen Lopen), die meerdere
acties ten gunste van president
Vladimir Poetin heeft gehouden,
een aanklacht tegen Sorokin
hadden ingediend. Naar de me
ning van de klagers bevat Sorok-
ins in 1999 verschenen boek
'Goloeboje Salo' - dat vertaald
kan worden als 'blauwe reuzel'
of 'homo reuzel' - pomo.
Strijders voor de mensenrechten
tonen zich bezorgd over het on
derzoek door het OM en vrezen
een terugkeer naar de censuur.
Poetin, een voormalige KGB-
agent, heeft al een groot deel
van de eerdere democratische
hervormingen teruggedraaid en
staat niet te boek als een warme
voorstander van persvrijheid.
De jeugdbeweging heeft het niet
alleen voorzien op Sorokin, ook
de bij jongeren populaire post
moderne schrijvers Viktor Pele-
vin en Viktor Jerofejev bevuilen
volgens de beweging de Russi
sche literatuur. De beweging
heeft eerder dit jaar protestmar
sen tegen de schrijvers georga
niseerd en lezers opgeroepen de
boeken van de drie om te ruilen
voor 'betere' Russische schrij
vers. Tijdens een manifestatie
werden de boeken van Sorokin
door leden van de beweging
door een nagemaakte wc 'ge
spoeld'.
Sorokin ontkent dat zijn boek
pornografie bevat en zegt dat
het gaat over de dood van de
Russische literatuur. Hij verde
digde eerder ook het gebruik
van scheldwoorden in zijn wer
ken en zei dat die al lang onder
deel van de cultuur zijn. Volgens
Sorokin is de terminologie van
de sovjettijd bijna net zo banaal
als pornografie en kiest hij met
zijn boeken en hun expliciete
taalgebruik stelling tegen de
geestelijke verarming van die
tijd.
Sorokin en zijn uitgever Ad Mar-
ginem hebben een klacht tegen
Samen Lopen ingediend. De
schrijver zegt dat de beweging
zonder toestemming citaten uit
zijn boeken neeft gebruikt en
eist 150.000 euro schadevergoe
ding. Volgens boekhandelaars is
de verkoop van de werken van
Sorokin sinds het begin van de
zaak sterk toegenomen.
Voor het kantoor van de open
bare aanklager protesteerden
zo'n vijftien jonge aanhangers
van de liberale politieke partij
Jabloko ten gunste van Sorokin.
Zij droegen spandoeken mee
met de tekst: "Wij verdedigen de
kunst' en 'Aanklagers en Cen
suur Lopen Samen'.
„Het is erg gevaarlijk dat de au
toriteiten opnieuw belangstel
ling tonen voor zulke mensen
en hun werken", zei Jabloko-af-
gevaardigde Sergej Mitrochin.
,Als we dit nu niet tegenhou
den, hebben we het over een
tijd zeer moeilijk."
