BUITENLAND
Israël geeft
Palestijnen
werkpasjes
Milosevic in rechtszaal weer even de baas
'Al-Qaeda geen bedreiging meer voor Afghanistan
Vier doden bij aanslagen
Westelijke Jordaanoever
Man krijgt levenslang
voor verkrachten baby
Advocaten slachtoffers in Omagh
dagvaarden verdachten aanslag
Tommy Soeharto krijgt
vijftien jaar voor moord
Jitnodiging Birma
ffll-commissaris
rie gijzelaars van
ARC mogelijk vrij
ordeel gaat
aar de beurs
nderzoek ramp
ersk afgerond
|en jaar voor
lid-leider ETA
eer Griekse
rrorist gepakt
sren uit VS
ireren aan Cuba
Ramp dreigt door ondervoeding
Bevolking ziet Amerikaanse troepen als bevrijders
Gestrand in Italië
Doodvonnissen Pakistan nu
alleen met geld afgekocht
'Radomir, herinner je het nog?'
ANGKOR - De Braziliaanse di-
(omaat Sergio Vieira de Mello
tgint pas in september bij de
erenigde Naties aan zijn nieu-
e baan als Hoge Commissaris
jor de Mensenrechten, maar
M al heeft hij een uitnodiging
in Birma op zak. Het militaire
!gime in Birma heeft De Mello
itgenodigd om 'de vooruit-
ang op het gebied van men-
inrechten' met eigen ogen te
>men bekijken. Birma is be-
icht wegens de beroerde men-
inrechtensituatie in het land.
De Mello de uitnodiging
inneemt is hij de hoogste VN-
nctionaris die het land be-
>ekt sinds de militairen in
188 aan de macht kwamen.
>gota - De Colombiaanse gu-
rillabeweging FARC heeft gis-
rende vrijlating aangekondigd
in twee Canadezen en een
ansman. De drie worden
nds april vastgehouden. Ze
iren met hun helikopter in
(RC-gebied geland. De FARC
jemde de vrijlating 'een hu-
anitair gebaar'. Woordvoer-
irs van het internationale Ro-
Kruis en de Franse ambassa-
bevestigden dat er contacten
iren met de rebellen, die hun
tiviteiten voor een deel met
tvoeringen financieren.
ey - Beleggers die een gok-
willen wagen, kunnen in Au-
alië hun geld in een bordeel
[ken. Hoewel overal ter we
el de aandelenkoersen dalen,
eft eigenaar Andrew Harris
het exclusieve bordeel Dai-
'lanet er alle vertrouwen in
de beursgang zeker twaalf
ljoen Australische dollar (6,5
Ijoen euro) oplevert. Met de
brengst van de beursgang wil
bedrijf een tweede vestiging
enen en op termijn ook uit-
liden in het buitenland.
kou - Het onderzoek naar
zinken van de Russische
lomonderzeeër Koersk is na
lp twee jaar afgerond. Vast
it dat een explosie van een
ien torpedo het drama heeft
l foorzaakt, deelde de Russi-
1e procureur-generaal Vladi-
Oestinov gisteren mee. Hij
icludeert dat niemand
luid heeft aan het drama,
isische militairen beweerden
:der dat de Koersk zonk als
ilg van een botsing met een
itenlandse onderzeeër. De
ip kostte alle 118 beman-
;sleden het leven.
kus - Een Parijse rechtbank
"t gisteren een gevangenis-
f van tien jaar opgelegd aan
ncisco Javier Garcia Gaztelu,
l vroegere chef van de militai-
ak van de Baskische afschei-
gsbeweging ETA. Na het uit
en van zijn celstraf mag de
jarige Gaztelu, alias Txapote,
rendien Frankrijk nooit meer
De Fransman Stéphane Ro-
t, die samen met Txapote
chtstond, werd tot zes jaar
rigenisstraf veroordeeld,
as een verbindingsagent
fa de ETA in Frankrijk.
ene - De Griekse politie zegt
eren opnieuw een vooraan-
tnd lid van de terreurbewe-
17 November te hebben
epakt. Het zou gaan om de
arige Nikos Papanastasiou,
met de eerder gearresteerde
candros Giotopoulos tot de
ichters van de groep zou be
en. In 1975 liet 17 Novem-
voor het eerst van zich ho
rnet de moord op een CIA-
f in Athene. Sindsdien
it de beweging verantwoor-
gehouden voor de moord
rie andere Amerikanen,
Turkse diplomaten, een
jtal Griekse zakenmannen
en Griekse politicus. Het
jste slachtoffer was een Brit-
lilitair attaché die in juni
1 om het leven werd ge-
tht.
anna - Boeren uit de Ame-
anse staat North Dakota
i in september Cuba van le-
imiddelen voorzien. Aan
slot van het bezoek dat de
verneur van die staat, John
ven, aan Cuba bracht heeft
lierover een beginselak-
d gesloten met Alimport op
a. Het staatsbedrijf heeft
jisteren bekendgemaakt.
Amerikaanse Congres heeft
2000 onder druk van de
rische lobby het al veertig
bestaande handelsembargo
Cuba versoepeld. Daardoor
export van levensmidde-
oegestaan.
ZATERDAG 27 JULI 2002
kopenhagen/jeruzalem/af-
p/anp - Israël geeft 7000 Palestij
nen pasjes om in Israël te kunnen
komen werken. Dat zei ondermi
nister van buitenlandse zaken
Michael Melchior, gisteren in Ko
penhagen.
Volgens Melchior hebben al
4100 Palestijnen bericht ontvan
gen dat ze mogen komen wer
ken. De maatregel is gpricht op
een verlichting van het lot van
de Palestijnen. De Israëlische re
gering heeft eerder laten weten
dat op termijn mogelijk 70.000
Palestijnen werkvergunningen
krijgen.
De situatie van de onder bezet
ting levende Palestijnen is zelfs
volgens de Amerikaanse ambas
sadeur in Israël, Daniel Kurtzer,
catastrofaal. Zeker eenvijfde van
de Palestijnse kinderen jonger
dan vijf jaar lijdt aan ernstige
ondervoeding en 45 procent
heeft last van bloedarmoede.
Komende maand komt het
Amerikaanse Agentschap voor
Internationale Ontwikkeling
(US-Aid) met een rapport over
de situatie in de bezette gebie
den. Delen van het rapport zijn
volgens de BBC al uitgelekt. Ze
geven aan dat zeker 30 procent
jeruzalem/anp/rtr - Bij twee
Palestijnse aanslagen op de
Westelijke Jordaanoever zijn gis
teravond vlak voor het begin
van de sabbat vier joodse kolo
nisten, onder wie een kind, om
het leven gekomen. Een per
soon raakte zwaar gewond.
De aanslagen hadden kort na el
kaar plaats in de buurt van de
Palestijnse stad Hebron. De ex
tremistische beweging al-Aqsa
Martelaren Brigades eiste de
aanslagen op. De aanvallen wer
den uitgevoerd door dezelfde
personen. Drie doden vielen bij
een aanslag bij Zif Junction. De
slachtoffers zijn een echtpaar en
een van hun kinderen. Körte tijd
later beschoten de aanvallers
vier kilometer verdetop een au
to, waardoor een van de inzit
tenden om het leven kwam en
drie anderen gewond raakten.
upington/ap/rtr/dpa - Een 23-
j arige Zuid-Afrikaanse man
heeft gisteren levenslange ge
vangenisstraf gekregen omdat
hij de negen maanden oude ba
by van zijn ex-vriendin had ver
kracht.
De rechter zei dat de verdachte
eigenlijk de doodstraf verdiende
voor zijn daad. Hij zei in zijn
loopbaan van meer dan dertig
jaar nog nooit zo'n gruwelijk
misdrijf te hebben meegemaakt.
De veroordeling kwam nadat de
17-jarige moeder van baby
Tshepang als getuige was ge
hoord. Zij vertelde dat de ver
dachte, met wie zij zes maanden
een relatie had gehad, haar be
dreigde nadat ze hem voor een
andere man had verlaten.
De politie had na de verkrach
ting van het meisje - die gebeur
de toen de moeder met een
vriendin in een café was - zes
mannen aangehouden die de
avond van de verkrachting in
het huis van de grootmoeder
van de baby waren. Terwijl in
het hele land de verontwaardi
ging over de babyverkrachting
tot grote hoogte was gestegen,
liet Justitie de mannen vrij. Uit
DNA-onderzoek bleek dat geen
van de zes het gedaan kon heb
ben. Later bleek dat het DNA
van de nu veroordeelde man
overeenkwam met de sporen
die op de baby waren gevonden.
kabul/afp - Het terroristennet
werk al-Qaeda van Osama bin
Laden is geen militaire bedrei
ging meer in Afghanistan, ook al
is het nog steeds in staat ter
reurdaden te plegen. De Af
ghaanse president Hamid Kar-
zai heeft dat gisteren gezegd.
Al-Qaeda is geen militaire be
dreiging. Het zijn misschien
moordenaars, het zijn mis
schien terroristen, maar zij zijn
geen militaire bedreiging", stel
de de president in een gesprek
met het Franse persbureau AFP.
Karzai is tevreden over de veilig
heidssituatie, ondanks de
van de Palestijnen volledig .is
aangewezen op voedsel dat in
ternationale hulporganisaties
zoals de VN en het Rode Kruis
uitdelen. De ondervoeding bij
kinderen neemt snel toe volgens
het rapport. Kurtzer drong er bij
de Israëlische regering op aan
een humanitaire ramp te voor
komen.
In hoeverre de werkpasjes de si
tuatie van de 3,2 miljoen Pales
tijnen daadwerkelijk verlichten,
is onduidelijk. Melchiors be
kendmaking valt samen met de
presentatie van plannen van het
ministerie van Financiën in Isra
el om de economische crisis te
lijf te gaan. Cruciaal in de visie
van minister Silvan Shalom is de
vervanging van buitenlandse
werkkrachten door Israëlische
werklozen. Hij vindt het onaan
vaardbaar is dat het land
270.000 werklozen telt en
300.000 gastarbeiders. De politie
krijgt extra geld om buitenlan
ders uit te zetten.
Voorts wil Shalom 1,66 miljard
euro bezuinigen. Het geld moet
vooral komen van Defensie
(meer dan eenderde) en uitke
ringsinstanties, zo meldde het
dagblad Haaretz gisteren.
moord van 6 juli op vice-presi
dent Haji Abdul Qadir in Kabul.
Hij verduidelijkte dat zijn ver
zoek van eerder deze week om
versterking van zijn korps door
Amerikaanse troepen een reac
tie was op een wens van het volk
en niet op eventuele bedreigin
gen.
Sinds de coalitie tegen terroris
me, geleid door de Verenigde
Staten, op 7 oktober vorig jaar
haar militaire operatie begon,
zijn er nog duizenden, voorna
melijk Amerikaanse soldaten in
Afghanistan om Taliban en le
den van al-Qaeda op te sporen.
Volgens Karzai beschouwt het
volk de Amerikanen als bevrij
ders en heeft het vertrouwen in
hen. Daarom wil het volk meer
Amerikanen in de provincies.
Over de raadselen rond het lot
van mullah Mohammed Omar,
de hoogste leider van de Tali
ban, en dat van Osama bin La
den zei Karzai dat ze gevangen
genomen worden, als ze nog le
ven. Als ze hier nog zijn, vin
den we ze wel een keer", zei hij.
Karzai leidt het land sinds de
cember 2001. In juni werd hij
gekozen tot leider van een over
gangsregering voor anderhalf
jaar. Maar de autoriteit van Ka-
bul blijft broos in sommige pro
vincies, waar machtige krijgshe
ren de scepter zwaaien. Karzai
wil vreedzame middelen gebrui
ken om die krijgsheren onder de
controle van de centrale macht
te krijgen. „We willen geen oor
log, we willen niet dat het Af
ghaanse volk nog meer lijdt. We
doen het met legale middelen.
Dat kan wat tijd vergen, maar
het kan ook morgen zo ver zijn",
aldus het staatshoofd.
Volgens Karzai begint zijn beleid
om de krijgsheren op het rechte
pad te krijgen zijn vruchten af te
werpen. Hij geeft toe dat Ismail
Khan, de machtige leider van
Herat in het westen, heeft ge
weigerd minister van Binnen
landse Zaken te worden. Maar
generaal Abdul Rashid Dostam.
een machthebber in het noor
den, is daarentegen bereid ge
vonden in zijn regio de verte
genwoordiger van de president
te worden.
Na de aanslag grendelde het Is
raëlische leger verscheidene Pa
lestijnse dorpen af. De daders
werden echter niet gevonden.
Een aantal extremistische Pales
tijnse organisaties had dinsdag
wraak gezworen voor de dood
van Hamasleider Shehada, die
maandagavond om het leven
was gekomen bij een Israëlische
aanval op zijn woning. Behalve
Shehada vielen er nog vijftien
doden.
Een woordvoerder van de Israë
lische regering, zei gisteren dat
de internationale gemeenschap,
die de aanval op Shehada
scherp heeft veroordeeld, nu
hetzelfde zou moeten doen naar
aanleiding van de aanslag op de
kolonisten. Hij liet ook weten
dat Israël rekening houdt met
meer aanslagen en dat 'de strijd
lang zal zijn'
napels - Een toeriste heeft het zich zo gemakkelijk mogelijk gemaakt op een perron van
het station in Napels. Ze is één van de vele buitenlandse toeristen die gisteren strandden
op Italiaanse stations als gevolg van een 24 uurs staking van het spoorwegpersoneel. De
meeste Italianen waren wel op de hoogte van de staking en hadden hun reisplannen
aangepast. De werknemers van de spoorwegen staakten om CAO-eisen kracht bij te zet
ten. Alleen op Sicilië reden de treinen wel. De spoorwegmedewerkers daar besloten ge
woon aan het werk te gaan en hun inkomsten af te staan aan de slachtoffers van het
treinongeluk bij Messina afgelopen weekeinde. Foto: Ansa/Ciro Fusco
dublin/rtr/dpa - Advocaten die
zich inzetten voor de nabe
staanden van de slachtoffers van
de bomaanslag in de Noors-Ier
se stad Omagh in 1998, hebben
vijf verdachten van die aanslag
gedagvaard.
De dagvaardingen maken deel
uit van een civiele actie tegen
beide verdachten, die de fami
lies van de slachtoffers op touw
hebben gezel. Voor zover be
kend is het de eerste keer dat fa
milies van terreurslachtoffers in
Groot-Brittannië een dergelijke
actie beginnen. Deskundigen
denken dat het initiatief andere
nabestaanden van slachtoffers
elders in de wereld op een idee
kan brengen.
Bij de aanslag in Omagh kwa
men 29 mensen om het leven,
onder wie een zwangere wouw.
Nog eens tweehonderd anderen
raakten gewond door de bom
van 225 kilo. De groepering Real
IRA, een radicale afsplitsing van
het Ierse Republikeinse Leger
(IRA), liet de bom op een drukke
zaterdagmiddag ontploffen.
De aanslag geldt nog altijd als
de meest bloedige in dertig jaar
religieuze en politieke strijd tus
sen protestanten en katholieken
in Noord-Ierland. Tot nu is nie
mand strafrechtelijk vervolgd
voor de aanslag.
De advocaten bezorgden de
dagvaardingen bij twee mannen
thuis. Ze konden de documen
ten niet persoonlijk overhandi
gen. Ze brachten ook dagvaar
dingen naar drie gevangenen
die bij de aanslag betrokken
zouden zijn. Zij zitten straffen
uit voor andere delicten.
De families begonnen anderhalf
jaar geleden een inzamelingsac
tie om de juridische kosten te
dekken. Beroemdheden onder
wie de Ierse popster Bob Geldof
deden mee aan de actie die on
geveer 1,6 miljoen euro oplever
de.
De nabestaanden hopen dat de
civiele procedure nieuwe bewij
zen aan het licht brengt over de
daders en uiteindelijk leidt tot
een schadevergoeding. „We zijn
vandaag een stap dichter bij
rechtvaardigheid gekomen, een
stap dichter bij de voorgeleiding
van de verdachten van de aan
slag", zei een woordvoerder van
de families.
abbakhel/rtr - De doodvonnis
sen tegen vier Pakistaanse man
nen, die eerder waren afgekocht
met geld en het uithuwelijken
van vier jonge meisjes, worden
nu alleen met een geldbedrag
afgekocht. Dit heeft de familie
van de slachtoffers gisteren ge
zegd. De wijziging van de afko
ping gebeurde na protesten uit
binnen- en buitenland.
De vier Pakistanen hadden hun
executie na de moord op twee
mannen weten te ontlopen,
door de nabestaanden een be
drag van acht miljoen roepie
(ruim 130.000 euro) en acht
meisjes te bieden. Een achttien
jarig meisje trouwde begin deze
week met een 80-jarige man, en
twee meisjes van 14 en 15 jaar
trouwden een dag later met een
77-jarige en een 55-jarige. Die
huwelijken werden echter de
zelfde dag nog ontbonden, na
dat het Pakistaans hoogge
rechtshof zich tegen de 'over
eenkomst' had uitgesproken.
De familie van de nabestaanden
is nu akkoord gegaan met alleen
een geldbedrag. Een zoon van
een van de vermoorde mannen
liet gisteren weten dat zodra het
geld is ontvangen, de familie de
autoriteiten zal wagen om de
vier daders vrij te laten.
door Simone van Driel
den haag - Slobodan Milosevic zegt 'jij',
Radomir Markovic zegt 'u'. De ex-president
van Joegoslavië is de oude baas van
Markovic, tot vorig jaar hoofd van de Servi
sche geheime dienst. „Radomir, herinner je
je het?", vraagt Milosevic, vriendelijk maar
autoritair. Ja, Radomir herinnert het zich:
hoe Milosevic hamerde op een goede be
handeling van krijgsgevangenen, dat dat
in de Servische traditie iets heiligs was. En
dat de politie de Albanese burgers juist
moest beschermen. „U hebt het niet één
keer, maar bij veel gelegenheden gezegd."
Markovic heeft drie dagdelen in de
rechtszaal doorgebracht als getuige tegen
Milosevic voor het Joegoslavië-tribunaal.
Hij heeft belastende verklaringen afge
legd over Milosevic' besluit om de gehei
me dienst rechtstreeks onder zijn gezag
te krijgen. En hoe hij in het geheim mil
joenen doorsluisde naar speciale eenhe
den van die dienst en naar het leger.
Maar als Milosevic aan het kruisverhoor
begint, is Markovic de ondergeschikte die
gewaagd en ongewaagd zijn loyaliteit ten
toon spreidt. „Ze doen alsof er niets ver
anderd is", zegt directeur Natasha Kan-
die van het Human Law Centre in Bel
grado, die het proces enkele dagen heeft
bijgewoond. „Het is duidelijk dat ze alle
bei niet in de realiteit staan."
Markovic wordt beschouwd als een be
langrijke getuige, de eerste uit de kliek
rond Milosevic die voor het tribunaal zijn
mond zou opendoen over hoe Milosevic
de macht naar zich toe trok en perfect op
de hoogte was van alles wat in Kosovo
gebeurde. Markovic heeft immers tegen
over de Servische politie verklaard dat in
zijn bijzijn Milosevic opdracht gaf om de
lichamen van gedode Albanese burgers
in Kosovo op te graven en in Servië in
massagraven te gooien, buiten het zicht
van onderzoekers van het Joegoslavië-tri
bunaal. Maar voor het tribunaal weet
Markovic niet hoe ver hij die verklaring,
gedaan tegenover de politie in Servië, van
zich af moet gooien.
Allereerst is cüe verklaring geen verkla
ring, maar was het een soort interview,
zegt hij. Ten tweede hebben de intervie
wers zijn woorden niet goed geïnterpre
teerd. Milosevic gaf nooit opdracht voor
het verdoezelen van lijken of het uitwis
sen van sporen van misdaden. Het ging
over het opruimen van dood vee, mijnen
en explosies en het netjes begraven van
mensen op de plaats waar ze gedood wa
ren. En over het opgraven van gedode
burgers had hij alleen 'informeel geruch
ten gehoord.'
Toch antwoordt Markovic ontkennend
op de waag van Milosevic of het docu
ment een vervalsing is. De handtekening
is echt van hem. Maar, zo zegt de ex-chef
van een geweesde geheime dienst tot
verbijstering van de toehoorders: „Helaas
heb ik het niet gelezen voordat ik het te
kende."
Het proces wordt voor het zomerreces
onderbroken tot 26 augustus. Vier weken
heeft Milosevic daarom om zich voor te
bereiden op het tweede deel van de me-
ga-zaak tegen hem. Vanaf februari heb
ben de aanklagers ruim honderd getui
gen gehoord om te bewijzen dat Milose
vic zich in Kosovo schuldig maakte aan
misdaden tegen de menselijkheid. Vanaf
oktober beginnen zij aan de onderdelen
Kroatië en Bosnië. Milosevic is voor zijn
vermeende rol in de oorlog in Bosnië
aangeklaagd voor het plegen van de
zwaarste misdaad van genocide.
Terwijl artsen hem meer rust hebben ge
adviseerd om te voorkomen dat hij een
hartaanval krijgt, is Milosevic nog steeds
van zins zijn verdediging alleen te voe
ren. Ter voorbereiding op de rest van het
proces moet hij 90.000 pagina's door
worstelen en vijfhonderd cassettes met
bewijsmateriaal afkijken en beluisteren.
Als hij zijn kruisverhoren volhoudt, moet
hij nog ruim 180 getuigen onderwagen.
De rechters buigen zich over de moge
lijkheden hem te ontlasten, waarbij niet
is uitgesloten dat hem een advocaat
wordt toegewezen.
door onze correspondent
Theo Haerkens
Jakarta - Hoewel Tommy Soe
harto zich ziek had gemeld,
heeft de rechtbank in Jakarta
hem gisteren toch veroordeeld
tot vijftien jaar gevangenis. Hu-
tomo Mandala Putra, zoals hij
voluit heet, werd schuldig be
vonden aan verboden wapenbe
zit, samenzwering en moord op
rechter Syafiuddin Kartasasmita,
die gisteren precies een jaar ge
leden werd doodgeschoten.
Nadat de vijf rechters zichzelf en
de toehoorders hadden uitgeput
door vijf uur lang alle overwe
gingen nog eens op te lezen,
luidde het vonnis conform de
eis van de aanklager. Het team
van advocaten dat Soeharto bij
stond, had bij aanvang van die
sessie de zaal verontwaardigd
verlaten.
De verdediging pleitte vergeefs
voor uitstel omdat de veertigja
rige zoon van de ex-dictator ziek
en afwezig was. De dokter had
hem twee dagen rust voorge
schreven en de advocaten
meenden dat de rechtbank de
zaak best tot maandag kon ver
dagen. Toen him verzoek niet
werd ingewilligd -Tommy had
zich al ee® eerder vanwege een
kleinigheid ziek gemeld en dat
had ook al tot uitstel geleid -
trokken de advocaten demon
stratief hun toga's uit en verlie
ten de zaal. De advocaten had
den vooraf aangekondigd dat ze
geen genoegen zouden nemen
met een 'schuldig' voor de ver
wende Soehartotelg. Ze gaan in
beroep.
De spraakmakende zaak geldt
als een test voor de degelijkheid
van het corrupte rechtssysteem
in Indonesië. De rechterlijke
macht ligt al tijden zwaar onder
vuur en de eis van vijftien jaar
werd als uiterst mild beoor
deeld. De twee handlangers van
Tommy waren immers enkele
weken geleden veroordeeld tot
levenslang. Iwah Setyawati, de
weduwe van de vermoorde ma
gistraat. zei onmiddellijk dat het
vonnis veel te licht is en het
rechtsgevoel krenkt. Aanklager
Hasan Manadi was niettemin
teweden: hij had zijn zin gekre
gen.
