BUITENLAND
Israëli's bang
voor geweld
na actie Gaza
Ontstemd Gibraltar houdt op eigen houtje referendum over toekomst
Moussaoui trekt
bekentenissen in
'Nobelprijs Arafat
was niet verdiend'
Media: Powell neemt
erg langzaam afscheid
Overbelaste Milosevic moet het rustiger aan doen
iwe aanklacht
nt Los Angeles
entijn Pfirter
teur OPCW
ter 25 doden na
dweer Turkije
|r voor hotdogs
»ak bosbrand
I ird-Korea heeft
i van incident
)aeda-leden
den in de VS'
Rif bezwijkt door warm water
L: Asteroïde
bedreiging
eles - De Californische
die onlangs voor het oog
óai en videocamera een zwar-
ner op hardhandige wijze
eerde, heeft zich mogelijk
Ier aan mishandeling
dig gemaakt. De 32-jarige
on Williams beweert twee
voor de gefilmde mis-
eling door de agent en
van diens collega's zó
zijn geslagen dat hij in
raakte. Williams heeft een
eclaim van 75 miljoen
ingediend tegen de agen-
agenten ontkennen.
De Argentijnse di-
ïat Rogelio Pfirter is de
re topman van de Organi-
roor het Verbod op Che-
iP e Wapens (OPCW). De
ige jurist is gisteren geko-
dens een buitengewone
lering in Den Haag. De
tg van een nieuwe di-
was nodig door het tu-
iuze vertrek in april van
[auricio Bustani, de eer-
:eur van de OPCW. Hij
2000 unaniem herko-
taar de VS zegden het ver
en in hem op, en zetten
irige lidstaten onder druk
e ontslaan.
ia - Zeker 25 mensen zijn
ireek in het noorden van
e omgekomen door
reer. Vooral de provincie
an de Zwarte Zee is zwaar
fen. Vice-premier Yilmaz
it het getroffen gebied,
te verwachten dat het
tal boven de dertig zal
ïen. Reddingswerkers
n de hoop verloren nog
intal vermisten levend te-
vinden. In de regio regent
ids maandag. Ongeveer
gebouwen zijn ver-
Ook is er veel schade
landbouwgronden.
Ncisco - Een kampeer-
t een kampvuurtje had
t om hotdogs te berei-
jeeft de grote bosbrand
:aakt die in de Ameri-
staat Califomië het Se-
National Park bedreigt,
ptie heeft de 45-jarige
aangehouden. Voor
ïren is in het kurkdroge
leen speciale vergunning
De vrouw had deze niet.
11.500 brandweer-
3 proberen het natuur-
r enkele van de oud-
zrootste bomen op aarde
fe redden. De vlammen
n aangewakkerd door de
'nd, en hebben al een
Ivan 22.000 hectare ver-
De Noord-Koreaanse
heeft Zuid-Korea per
haar spijt betuigd over
lietincident in de Gele
d eind vorige maand, en
dat beide landen hun
oeten doen dit soort in-
in de toekomst te
ten. Het treffen kostte
Koreaanse zeelieden
inbekend aantal Noord-
in het leven. De spijtbe
is opmerkelijk omdat
ig Seoul er eerder van
tchuldigd met schieten
tegonnen.
rk - Extremistische
s, die mogelijk banden
met het terroristennet-
•Qaeda, hadden een
skamp in de Ameri-
staat Alabama. Dat
e Amerikaanse zender
basis van informatie
Britse recherche. Vol-
C heette het kamp
1 Zero USA', een naam
rijst naar de plek in New
ar tot 11 september het
rade Center stond. Op
lingsterrein zijn onder
et kogels doorzeefde
)oppen en een politie-
angetroffen. De Britten
van het kamp weten via
un land gearresteerde
a-aanhanger.
vrijdag 26 juli 2002
gibraltar/anp - Gibraltar gaat zelf een refe
rendum houden over de toekomst van de Brit
se kroonkolonie. De uitkomst daarvan moet
de Britse en Spaanse bewindslieden die on
derhandelen over de status van 'De Rots' aan
het denken zetten. De regeringsleider van Gi
braltar, Peter Caruana, houdt zich verre van de
Brits-Spaanse onderonsjes. Hij wil die onder
mijnen en kondigde daarom gisteren - in het
Spaans - een eigen referendum in de herfst
aan.
De uitkomst is niet moeilijk te raden. Voor
standers van een nieuwe status waarbij Spanje
meer zeggenschap krijgt, en het bestuur over
de Britse mini-kolonie mogelijk zelfs over
neemt, zijn in Gibraltar vrijwel onvindbaar. De
Britse en Spaanse ministers van buitenlandse
zaken, Jack Straw en Ana Palacio, weten dat.
Beide partijen spraken daarom eerder al af dat
een overeenkomst tussen Londen en Madrid
niet enkel afhangt van een meerderheid in Gi
braltar.
Maar als Caruana straks met de uitslag van het
referendum in de hand met een keiharde af
wijzing van de plannen komt, wordt het voor
Straw moeilijker de soevereiniteit met Spanje
te gaan delen. De bijna 30.000 bewoners van
het 6,5 vierkante kilometer grote Gibraltar ge
nieten een zeer hoge levenstandaard, en be
schouwen zich als een apart genre Britten,
maar bovenal Britten.
Gibraltar werd aan het begin van 18de eeuw
door rondschuimende Britse en Nederlandse
troepen veroverd op de Spanjaarden. Het
werd bij het Verdrag van Utrecht van 1713
voor altijd aan Groot-Brittannië overgedragen,
tenzij Londen het bestuur opgeeft. Dan wordt
het automatisch Spaans grondgebied. Begin
jaren zestig begon het bewind van de Spaanse
caudillo Francisco Franco maatregelen te ne
men om de Spaanse claims op Gibraltar te la
ten gelden. Hij wendde zich tot de VN en be
gon lastig te doen aan de grens.
In een referendum in 1967 hield Gibraltar met
overgrote meerderheid vast aan de Britse soe
vereiniteit over het schiereiland. In 1969 sloot
Franco de grens helemaal. In dat jaar kreeg Gi
braltar een grondwet, waarin onder meer werd
vastgelegd dat geen enkele Britse regering de
soevereiniteit zou overdragen aan een andere
staat tegen de wil van de bevolking in.
Na de dood van Franco werden de betrekkin
gen met Spanje beter. In december 1982 ging
de grens weer open voor voetgangers. De be
perkingen van het grensverkeer verdwenen ge
leidelijk en begin 1985 geheel. Londen en Ma
drid begonnen over de status te onderhande
len maar bleven op cruciale punten tegenover
elkaar staan.
In 1991 heeft Madrid voorgesteld Gibraltar au
tonoom te maken met een gedeelde soeverei
niteit met zowel de Britse als de Spaanse mo
narch als staatshoofd. Iets vergelijkbaars heeft
Spanje in Andorra met Frankrijk. De leiding
van Gibraltar verwierp dat plan echter. Ge
deelde soevereiniteit is nog steeds een belang
rijk thema bij het zoeken naar een oplossing
tussen Londen en Madrid, maar de bevolking
van Gibraltar zal die bestuursvorm deze herfst
vrijwel zeker opnieuw afwijzen.
alexandria/afp-dpa
Zacarias Moussaoui, de
enige persoon die is aange
klaagd in verband met de
aanslagen van 11 septem
ber, heeft gisteren voor de
federale rechtbank in de
Amerikaanse staat Virginia
zijn gedeeltelijke schuldbe
kentenis 'in naam van Al
lah' weer ingetrokken. Eer
der had hij schuld bekend
aan vier van de zes punten
van de aanklacht.
„Vanwege mijn verplich
tingen tegenover mijn
schepper, Allah, en om
mijn leven te redden en te
verdedigen, trek ik mijn
schuldbekentenis weer in",
zei Moussaoui in de volle
rechtszaal in de stad
Alexandria. De 34-jarige
Fransman verdedigt zich
zelf.
Hij werd in augustus gear
resteerd vanwege overtre
ding van de visumwet. Vier
maanden later werd hij
aangeklaagd voor onder
meer samenzwering om
internationaal terrorisme
te plegen, een vliegtuig te
kapen en het te toestel ge
bruiken voor een aanslag.
Hij kan daarvoor de dood
straf krijgen.
Federaal rechter Leonie
Brinkema had eerder op
de dag bepaald dat zij de
schuldbekentenis van de
verdachte zou accepteren.
Maar hij zou dan wel zijn
relatie met het netwerk
van Osama bin Laden
moeten onthullen, en zijn
rol bij de kaping van de
vier vliegtuigen moeten
verduidelijken.
Hierop vroeg Moussaoui
om een pauze. Toen hij
terugkeerde trok hij zijn
bekentenis weer in. Hij ci
teerde daarbij uit Shake
speare's Hamlet: „Zijn of
niet zijn, dat is de vraag. Ik
zeg: Schuld bekennen of
geen schuld bekennen,
dat is de vraag. Als moslim
kan ik niets bekrachtigen
dat tot mijn dood kan lei
den."
den haag/gpd - Een groep
Amerikaanse jongeren is
een actie begonnen om de
Nobelprijs van de Pales
tijnse leider Yasser Arafat
in te trekken. Ze proberen
via internet zoveel moge
lijk handtekeningen te
verzamelen om het No-
belcomité onder druk te
zetten de prijs te herroe
pen. Volgens de reglemen
ten is dat onmogelijk,
maar de jongeren vinden
dat er een uitzondering
moet worden gemaakt
Arafat ontving in 1994 sa
men met de Israëlische
leiders Yitzhak Rabin en
Shimon Peres de vredes
prijs. De jongeren verwij
ten Arafat dat hij sinds
dien onvoldoende heeft
gedaan om een einde te
maken aan de strijd in het
Midden-Oosten. Door de
prijs te herroepen, zal de
druk op Arafat om te wer
ken aan vrede toenemen,
zo hopen ze.
Sympathisanten van de
actie kunnen via internet
(www. revoketheprize. org)
een petitie ondertekenen.
Volgens de teller op deze
site hebben inmiddels
ruim 403.000 mensen dat
gedaan. De jongeren om
schrijven zichzelf als 'een
groep vrienden, allemaal
32 jaar of jonger, van de
oostkust van de Verenigde
Staten'. Ze zijn niet ver
bonden aan een joodse of
niet-joodse organisatie,
schrijven ze.
In de ogen van de jonge
ren is het vooral Arafat die
geen gehoor heeft gegeven
aan de oproep van het
Nobelcomité. Dat sprak
bij de overhandiging in
1994 de hoop uit dat 'de
prijs als aanmoediging
zou dienen voor alle Israë
liërs en Palestijnen die
streven naar een blijvende
vrede'. Arafat erkende dat
'deze symbolische prijs
niet aan hem en zijn part
ners werd gegeven om een
missie te bekronen die zij
al hadden volbracht, maar
om hen te steunen op hun
weg'.
Het Noorse Nobelcomité
week af van de normale
gang van zaken door de
prijs als aanmoediging te
gebruiken, aldus de Ame
rikanen. Daarom 'kan en
moet' het nu ook een uit
zondering maken, door de
prijs voor het eerst in de
geschiedenis weer in te
nemen.
„Dat zal niet gebeuren",
zegt een woordvoerster
van het Nobelcomité.
„Het comité neemt nooit
een prijs terug. De prijs
wordt altijd gegeven voor
iets wat al is gedaan. Zo
ging de Nobelprijs voor de
vrede al eerder naar lei
ders uit het Midden-Oos
ten (in 1978 aan Mena-
chem Begin en Anwar Al-
Sadat) en ook al drie keer
naar Noord-Ierland."
Geregeld uiten mensen
hun onvrede over het oor
deel van de jury. Bij het
bureau komen veel pro
testbrieven binnen. De
stapels groeien als conflic
ten in hevigheid toene-
jeruzalem/ap-dpa-afp - Minis
ter van buitenlandse zaken Shi
mon Peres heeft de Israëlische
burgers er gisteren voor gewaar
schuwd dat Israël waarschijnlijk
een hoge prijs zal moeten beta
len voor de luchtaanval op Gaza-
Stad, waarbij zestien Palestijnen,
onder wie Hamas-leider Salah
Shehadeh, het leven lieten en
honderd mensen gewond raak
ten.
Terwijl Peres aan buitenlandse
media in Jeruzalem probeerde
duidelijk te maken dat de lucht
aanval met een zware, laserge-
leide bom op een dichtbevolkte
woonwijk een vergissing was,
schoten Palestijnse extremisten
een Israëlische rabbijn dood in
een auto bij de nederzetting
Alei Zahav op de Westoever.
Een tweede inzittende van de
auto raakte zwaargewond,
meldde het Israëlische leger.
Harnas en andere militante Pa
lestijnse groeperingen kondig
den gisteren opnieuw aan de
luchtaanval te zullen wreken.
Peres zei tegen het radiostation
van het Israëlische leger dat de
situatie ernstig dreigt te escale
ren. „Ik vrees dat onschuldigen
er duur voor zullen moeten be
talen", zei hij.
Israëlische militairen hebben in
tussen afgelopen nacht nabij
Gaza-Stad gebouwen vernield
waar Palestijnen raketten en
mortieren zouden maken. Zij
zetten onder meer bulldozers en
helikopters in. Het kwam tot he
vige schietpartijen met Palestij
nen. Vier van hen raakten ge
wond. Eerder hadden Palestij
nen joodse nederzettingen met
mortiergranaten bestookt.
Het leger drong met zeven tanks
en drie bulldozers het dorp al-
Zeitun binnen, waar het volgens
Palestijnse getuigen drie gebou
wen verwoestte. Dat waren een
kantoor van de Palestijnse vei
ligheidsdienst, een opslagplaats
voor gasflessen en een huis. Er
waren zeven explosies, waar
door onder meer een smederij
en tien huizen zwaar werden
beschadigd.
Het Israëlische leger heeft ver
klaard dat de militairen 22 ma
chines hebben verwoest die
dienden voor de fabricage van
Kassam-raketten en dat ze ge
bouwen waar die werden ge
maakt, hebben opgeblazen.
Daarna zijn de militairen weer
vertrokken. Volgens het leger
zijn de afgelopen dagen veel
Kassam-raketten afgevuurd op
Israëlische doelen.
groot barrièrerif - Een medewerker van Greenpeace
wijst naar stervend koraal in het Groot Barrièrerif voor de
Australische kust. Het unieke natuurgebied heeft het al
jaren zwaar te verduren door de stijgende temperatuur
van het zeewater, en de voorspellingen voor de toekomst
ziijn niet goed. Een Australisch onderzoeksburo maakte
gisteren bekend dat de zomer van dit jaar - die op het Zui
delijk Halfrond al afgelopen is - de hoogste watertempe
ratuur heeft laten zien sinds de metingen in 1870 begon
nen. Later dit jaar komen daar nog de gevolgen bij van
het verwachte klimaatverschijnsel Ei Nino, dat zorgt voor
warmere zeeën rond Australië. Er was deze week meer
slecht klimaatnieuws. Amerikaanse en Indiase onderzoe
kers concludeerden in het wetenschappelijke tijdschrift
'Science' dat de moessonregens in Zuid-Azië heviger zijn
dan ooit, en dat de wolkbreuken de komende jaren waar
schijnlijk alleen maar in kracht zullen toenemen. Ze wijten
dat aan de opwarming van de atmosfeer. Door de gevol
gen van de hevige regens van dit jaar zijn in Bangladesh,
Nepal en India al zo'n 300 mensen gestorven. Zeven mil
joen mensen in de regio zijn in hun huis vast komen te
zitten of zijn dakloos geraakt door de watersnood. De re
gering van Bangladesh maakte bekend dat eenderde van
het land onder water staat. In de noordoostelijke Indiase
deelstaat Assam zijn ongeveer duizend dorpen ondergelo
pen. Ook de deelstaat Bihar in de greep van de moesson.
Het leger is ingezet om voedselpakketten te droppen.
Foto: Reuters/Greenpeace
new york-washington/anp -
Amerikaanse media zien het
komen tot een breuk tussen
minister van buitenlandse za
ken Colin Powell enerzijds en
president George Bush en diens
uiterst conservatieve entourage
anderzijds. Powell ontkende
gisteren echter dat hij over af
treden denkt. Maar de spannin
gen tussen Powell en Bush lij
ken Powell langzaam op te bre
ken, aldus The New York Times.
De krant voorziet dat Powell
het einde van Bush' ambtster
mijn niet als bewindsman
haalt. Diplomaten in Washing
ton stellen dat de relatie van de
minister van buitenlandse za
ken met andere topfiguren niet
zo slecht is geweest sinds de
dagen dat Ronald Reagan presi
dent was en defensieminister
Weinberger slaande ruzie had
met Powells voorganger
Schultz.
Powell zei gisteren dat de me
dia om de week over zijn aftre
den schrijven, maar hij noemde
de geruchten 'onzin'. Toch
wordt hij opvallend vaak met
'de vraag geconfronteerd. Pas
nog grapte Powell wat met per
soneel van het Witte Huis, en
sloot hij af met: „Overigens treed
ik niet af'.
De voormalige generaal Powell
uit zich van nature diplomatiek
over delicate kwesties, maar even
later moet hij een extreem stand
punt van Bush en diens entoura
ge verwoorden. De tegenstellin
gen tussen de voor Amerikaanse
begrippen gematigde Powell en
de instinctief handelende con
servatieven als Bush, minister
van defensie Rumsfeld en vice-
president Cheney komen zo wel
erg pijnlijk voor het voetlicht.
Het laatste voorbeeld van Po
wells eenzaamheid aan de top
deed zich maandag voor. Powell
moest de Amerikaanse politiek
ten aanzien van de VN-hulpor-
ganisatie UNPF verwoorden.
Washington sloot de geldkraan
voor die UNPF omdat het VN-
fonds in China steun zou geven
aan de promotie van zwanger
schapsonderbreking. Powells ei
gen ministerie had al vastgesteld
dat die informatie niet helemaal
klopte. Bovendien is Powell zelf
geen tegenstander van abortus.
Toch verwoordde hij de nieuwe
lijn van aartsconservatief Was
hington, en hij blijft dat volgens
zijn medewerkers doen.
ia - De Amerikaanse
lartorganisatie NASA
it dat de asteroïde 2002
m gevaar voor de aarde
De klomp steen
li twee kilometer voert
ir de ranglijst van 37
ke asteroïden aan,
igstwaarschijnlijk raakt
arte onze planeet niet.
steroïde zijn nog te
raarnemingen gedaan
exact te kunnen
in. Astronomen spra-
ir deze week over een
inslag op 1 februari
door Simone van Driel
den haag - De Joegoslavische ex-president
Slobodan Milosevic heeft hartproblemen
en moet meer rust nemen. Milosevic, die
terechtstaat voor het Joegoslavië-tribu-
naal, heeft behandeling nodig door een
cardioloog. Artsen die Milosevic enkele we
ken geleden onderzochten, hebben gecon
stateerd dat hij 'ernstige cardiovasculaire
risico's' loopt, zei de Britse rechter May gis
teren tijdens het proces tegen Milosevic
Milosevic was onderzocht nadat hij twee
keer achter elkaar voor langere tijd
kampte met griep en hoge koorts. Dat
Milosevic medicijnen voor zijn hart slik
te, was in Joegoslavië jarenlang een pu
bliek geheim. De rechters zijn zeer be
zorgd over de gezondheid van de 60-jari-
ge ex-president. Hij maakt lange dagen,
omdat hij weigert een advocaat aan te
stellen en zichzelf verdedigt. Milosevic
neemt alle getuigen lange, intensieve
kruisverhoren af - hij heeft dat de afgelo
pen zes maanden zo'n honderd keer ge
daan - en die verhoren moet hij eerst zelf
voorbereiden.
Meer dan eens heeft hij geklaagd over de
'vrachtwagenladingen' documenten die
hem door de aanklagers worden bezorgd
en die hij allemaal moet lezen. De papie
ren nachtmerrie is alleen maar groter ge
worden nu het proces over Kosovo bijna
is afgerond en de behandeling van de
aanklachten over misdaden in Kroatië en
Bosnië in zicht komt. Milosevic heeft
'90.000 pagina's en 500 cassettes' aan be
wijsmateriaal van de aanklagers gekre
gen, zei hij gisteren. Als hij dat allemaal
moet lezen en bekijken, is hij bijna een
jaar bezig.
Zowel de aanklagers als de rechters de
den Milosevic opnieuw de suggestie om
een advocaat aan te stellen. De aankla
gers suggereerden dat de rechters hem
wellicht maar een advocaat moeten op
dringen. De Jamaicaanse rechter Robin
son opperde Milosevic om zelf een aantal
getuigen te verhoren, en de anderen aan
een advocaat over te laten. Maar Milose
vic reageerde als gestoken. Hij wil nog
steeds niet van assistentie weten.
„Ik waardeer uw aandacht en bezorgd
heid", zei hij tegen Robinson. „Maar ik er
ken dit illegale tribunaal niet, en ik laat
mij niet vertegenwoordigen bij een ille
gaal instituut." Het rapport over zijn ge
zondheidstoestand vindt hij 'uw pro
bleem', liet hij de rechters weten. „Ik wil u
eraan herinneren dat ik niet om een me
disch onderzoek heb gevraagd. U moet
niet de illusie koesteren dat ik om iets heb
gevraagd."
De rechters nemen na de behandeling
door een cardioloog een beslissing over
eventuele maatregelen om Milosevic, al
dan niet vrijwillig, te ontzien. De aanlda-
gers zullen intussen het aantal documen
ten dat ze willen gebruiken, inperken. En
een soort wegwijzer voor Milosevic ma
ken waarmee hij in de stapels papieren
gemakkelijker bepaalde stukken kan vin
den.
Het voormalige hoofd van de Servische
geheime dienst, Radomir Markovic, legde
in het proces tegen Milosevic belastende
verklaringen af tegen zijn vroegere baas.
Milosevic zorgde volgens hem persoonlijk
voor de geheime, illegale financiering van
speciale troepen van de staatsveiligheids
dienst. Die troepen worden verdacht van
het plegen van gruwelijke misdaden op de
Albanese bevolking in Kosovo.
Na een telefoontje van Milosevic naar het
hoofd van de federale douane konden
medewerkers van Markovic bij die doua
ne contante bedragen in buitenlandse va
luta ophalen, aldus Markovic. Op die ma
nier waren de anti-terroristische eenhe
den onder meer aan miljoenen kostende
nieuwe wapens voor gevechtshelikopters
gekomen. Ook het leger was volgens
Markovic door Milosevic op deze manier
aan materieél geholpen, en het systeem
zou jaren hebben gewerkt.
Met getuigenissen als die van Markovic
willen de aanklagers bewijzen dat Milose
vic rechtstreeks de hand had in de oorlo
gen in Kosovo en eerder in Kroatië en
Bosnië. Milosevic heeft vorig jaar, na zijn
arrestatie wegens corruptie in Joegoslavië,
zelf ook de illegale financiering toegege
ven. „Het werd niet openbaar gemaakt,
omdat het een staatsgeheim was."
Slobodan Milosevic. Foto: Reuters/Jerry Lampen
