ECONOMIE
KLM boekt winst
in eerste kwartaal
Visa moet tarief verlagen
'Weinig verzet tegen duurdere diesel'
Onderzoek boeken van America Online
Drukste week ooit op Amsterdamse optiebeurs
'Eén op vijf pensioenfondsen in gevarenzone'
ducenten
I1 somberder
itaties in
pasfraude
Dalende beurskoersen slaan gat in waarde beleggingen
c upese boete
r gaskartel
lidsinspectie
r kermissen
fónica stopt
in Duitsland
Allochtonen beginnen vaker eigen bedrijf
Detailhandel teleurgesteld over maatregel EU
Afscheid van ontwerper cd-doosje
Bolkestein optimistisch over plan harmoniseren accijns
Beleggers speculeren vooral op koersstijgingen
Duisenberg krijgt Grootkruis
iurc - Producenten zijn
iomberder geworden over
onomie. De stemmingsin-
0 ur van ondernemers in de
itrie is in juni verder ge-
- naar -2,9. Dit voorjaar is
ertrouwen elke maand
ter geworden. Het Cen-
Bureau voor de Statistiek
heeft dat vandaag he
rmaakt. Voor de maan-
uli tot en met september
k achten de ondernemers
woename van de bedrijvig-
lEén op de acht onderne-
f verwacht in de komende
den minder personeel no-
hebben. In alle sectoren
de ondernemers aan dat
doende vraag de belang-
productiebelemmering is
Dog
donderdag 25 juli 2002
Apeldoorn - Tweehonderd van de duizend
pensioenfondsen in Nederland bevinden
zich door het slechte beursklimaat in de ge
varenzone. Ze hebben een dekkingsgraad
tussen de 110 en 100 procent, maakte hun
toezichthouder, de Pensioen- en Verzeke
ringskamer (PVK), gisteren bekend. Eind vo
rig jaar zaten 120 pensioenfondsen onder de
PVK-limiet van 110 procent.
De dalende aandelenkoersen slaan een gat
in de beleggingen van de pensioenfondsen.
De fondsen hebben een groot deel van het
vermogen in aandelen belegd omdat zij
daar op de lange termijn het beste rende
ment van verwachten. Nu dalen de koersen
echter zo hard dat de verhouding tussen de
verplichtingen en het vermogen, de dek
kingsgraad, te klein wordt.
Volgens PVK-voorzitter Witteveen moet het
instrumentarium van de toezichthouder ge
moderniseerd worden. De PVK heeft nu pas
na maanden inzicht in de financiële status
van een fonds en reageren daarop kost
eveneens weken. Om de slagkracht van de
PVK te verbeteren is de toezichthouder al
langer in overleg met het ministerie van so
ciale zaken.
De PVK ziet vooral veel heil in de presenta
tie van kwartaalcijfers door de pensioen
fondsen. Die geven in het algemeen maar
een keer per jaar opheldering. Ook zouden
de fondsen op ieder moment inzicht moe
ten geven over hun dekkingsgraad.
Voorzitter Terpstra van de vakcentrale CNV
is nijdig over de mededeling van de pensi
oenkamer. „Buitengewoon ongelukkig.
Hierdoor ontstaat een volledig onnodige
schrikreactie. Er is volstrekt geen reden voor
paniek", vindt Terpstra.
De vakbond zit in het bestuur van tientallen
fondsen. Terpstra benadrukt dat alle pensi
oenfondsen meer dan 100 procent aan hun
verplichtingen kunnen voldoen. „Nederland
heeft een van de beste pensioensystemen
van de wereld."
eidam - De politie heeft
nannen aangehouden we-
jetrokkenheid bij groot-
ise bankpasfraude. De
jn volgens de politie me-
itig aan de fraude die on
ontdekt bij een tanksta-
het centrum van Am-
i. In mei hield de politie
-jarige kassamedewerker
tankstation aan. Hij
•rvan verdacht bankpas
klanten illegaal te heb-
ipieerd. De onlangs
luden mannen zouden
:ode van klanten hebben
;en. Justitie verwacht dat
;pasfraude nu is opge-
meer arrestaties wor-
et uitgesloten.
i - De Europese Com-
heeft zeven gasprodu-
een boete van 25,7 mil-
ito opgelegd voor de
me in een Nederlands
;l De zeven maakten in de
evan 1993 en 1997 prijs-
voor diverse gassen
industrie en in de me
ter worden gebruikt,
it om de bedrijven Hoek
IGA, Air liquide, Air Pro-
DC Group, Messer Ne
en Westfalen Gassen
id. Voor onder meer
if, stikstof, kooldioxide
in maakten zij afspraken
de Europese mede-
iregels in gingen, zo
de Europese Commis-
en bekend.
- De Arbeidsinspectie
ïger letten op werkom-
ïeden bij kennissen.
de inspectiedienst
ministerie van sociale
steren bekendgemaakt,
jcteurs gaan vooral kij-
onveilige situaties tij-
opbouw en afbraak van
des. Daarnaast is ook
)te controle te ver-
n op de arbeidstijden,
i narbeid en de geluids-
ig. Na overleg met de
jonden BOVAK en NKB
inspectie bepaald dat
wet per 1 januari 2003
I 1 worden gehandhaafd.
I eurs zullen dan ook niet
boetes op te leggen,
ïen oplopen tot 5000
overtreding.
Het Spaanse telecom-
Telefónica heeft beslo-
uitsland voorlopig te
met zijn activiteiten op
I ed van umts. De groep
I rin het concern samen
Finse Sonera zit, zal het
een netwerk dat mo-
letten mogelijk maakt,
;t zetten. Telefóni-
te verder bekend dat
afschrijvingen op
iningen in de eerste
dit jaar op een netto
fan 5,57 miljard euro.
aor het eerst dat de
onderneming verlies
elden.
door Wessel Mekking
Amstelveen - Luchtvaartmaat
schappij KLM heeft in het eerste
kwartaal van het boekjaar, tus
sen i april en 30 juni, een winst
gemaakt van elf miljoen euro.
Dat is acht miljoen euro minder
dan in dezelfde periode vorig
jaar. Volgens de KLM heeft de la
gere winst vooral te maken met
het feit dat het resultaat vorig
jaar beter leek door een eenmali
ge bate uit de verkoop van drie
vliegtuigen en haar aandelen in
het bedrijf Equant.
Het bedrijfsresultaat was wel
beter dan vorig jaar in dezelfde
periode: 41 miljoen euro tegen
over 23 miljoen euro. De KLM is
tevreden met de cijfers. De
luchtvaartmaatschappij denkt
dat het resultaat zo hoog is
doordat nauwelijks capaciteit is
ingeleverd. „Onze beslissing om
niet te veel capaciteit terug te
nemen blijkt te werken", aldus
president L. van Wijk. „De cij
fers van het eerste kwartaal to
nen aan dat wij goed kunnen in
spelen op de veranderde om
standigheden op de markt" Hij
noemt de prestatie 'robuust'.
Vooral het aantal passagiers
naar Afrika, India en binnen Eu
ropa nam toe, terwijl veel min
der mensen met KLM naar
Noord-Amerika reisden. In het
eerste kwartaal vervoerde de
KLM in totaal twee procent
minder mensen dan vorig jaar
in dezelfde periode. Omdat de
luchtvaartmaatschappij minder
vliegtuigen inzette, waren deze
wel beter bezet.
Aan het vervoer van vracht ver
diende de KLM tussen 1 april en
30 juni ongeveer net zoveel als
vorig jaar in hetzelfde kwartaal.
Wel ging er minder vracht naar
Noord-Amerika. Naar Afrika en
Zuidoost-Azië nam het aantal
tonnen vracht juist toe, ten op
zichte van 2001.
De KLM blijft voorzichtig met
verwachtingen voor de rest van
het jaar. Door de onzekerheid
over de economie is het niet
vanzelfsprekend dat over het ge
hele jaar winst zal worden ge
maakt.
Martinair, gezamenlijk bezit van
KLM en Nedlloyd, heeft het eer
ste halfjaar het verlies beperkt
tot 6 miljoen euro, tegen 17 mil
joen in dezelfde periode een jaar
eerder. Martinair vervoerde in
het eerste halfjaar 6 procent
meer vracht. Het passagiersver
voer bleef iets achter, vooral
omdat minder ver. werd gevlo
gen. De onderneming compen
seerde de dalende passagiersin
komsten door kostenbesparin
gen. Los van rente en belastin
gen boekte Martinair 1 miljoen
euro winst, wat 13 miljoen beter
is dan het eerste halfjaar 2001.
Het bedrijf verwacht daardoor
dit jaar te kunnen afsluiten met
een nettoresultaat rond het nul
punt
woerden/anp - Het aantal al
lochtonen dat vorig jaar een
nieuwe zaak begon, is verder
toegenomen. Hiermee zwem
men Turken, Marokkanen, Suri-
namers en Antillianen tegen de
stroom in. De landelijke trend
bij startende ondernemers heeft
in 2001 namelijk een daling la
ten zien.
Dat blijkt uit gegevens van de
Kamers van Koophandel. Vorig
jaar zijn in totaal bijna 6000
minder startende ondernemers
geteld ten opzichte van 2000.
Dat betekent een daling van 8
procent naar 64.100. Daarente
gen is het aantal allochtone za
kenmensen gestegen met 430
naar 4550, ofwel een toename
van bijna 10 procent.
Deze stijging is geheel te danken
aan ondernemende Turken en
Marokkanen. Het aantal Turken
met een nieuwe zaak is vorig
jaar toegenomen met bijna 14
procent tot 2050. Onder Marok
kanen steeg het aantal eigen on
dernemingen met ruim 21 pro
cent naar 1030. Surinamers en
Antillianen bleven in 2001 even
ondernemend als een jaar eer
der.
eindhoven - De 'jewel case', zoals het overbekende cd-doosje officieel heet, bestaat twintig jaar. Ontwerper van het kunststof doosje is Peter
Doodson, werkzaam bij Philips, het electronicaconcern dat de compact disc ook uitvond. Tegelijk met het vierde lustrum van het doosje gaat de
ontwerper met pensioen. Foto: GPD/Cap'rtal Photos
new york/afp/dpa/anp - De Amerikaanse
beurswaakhond SEC is een onderzoek be
gonnen naar de boekhoudkundige praktijk
van America Online (AOL). Aanleiding is
een bericht in The Washington Post van af
gelopen week waarin wordt gemeld dat de
intemetdivisie van het mediaconglomeraat
de inkomsten kunstmatig heeft opgeblazen.
Het nieuws overschaduwde de winstcijfers
die hetr concern gisteren bekendmaakte.
Voor het eerst sinds de fusie tussen Time
Wamer en AOL boekte de firma een positief
resultaat. De nettowinst in het tweede kwar
taal van dit jaar bedroeg 394 miljoen dollar.
De SEC maakte ook bekend dat de handel
en wandel van twaalf investeringsbanken
van twaalf investeringsbanken wordt onder
zocht In de media was al gesuggereerd dat
tien banken waaronder Merrill Lynch, Ci
tigroup Inc., Morgan Stanley en Goldman
Sachs Group onderwerp van onderzoek
zouden worden. De namen van de onder
zochte banken heeft de SEC echter niet be
kendgemaakt.
In de Senaat en het Huis van Afgevaardig
den is overeenstemming bereikt over een
nieuwe wet die de regelgeving voor het be
drijfsleven moet herzien. Hoe de wet er gaat
uitzien, is nog riiet duidelijk. Er komt in ie
der geval meer toezicht op accountantscon-
cems. Verder kunnen bestuursvoorzitters
die zich aan fraude schuldig maken, reke
nen op zwaardere straffen.
brussel/anp - Winkeliers en horecaondernemers
worden straks minder op kosten gejaagd als een
buitenlander met een Visa-kaart betaalt. De cre
ditcardmaatschappij moet voor 2007 de tarieven
voor uitgestelde buitenlandse betalingen hebben
verlaagd van 0,95 tot 0,7 procent van de transac
tie.
Bovendien mogen banken die zijn aangesloten bij
Visa voortaan niet meer rekenen dan 28 eurocent
voor pinnen met de creditcard in het buitenland.
Dat heeft de Europese Commissie gisteren be
kendgemaakt.
De bepaling geldt voor de landen die deel uitma
ken van de Europese Unie plus Noorwegen, IJs
land en Liechtenstein. De banken hoeven de pro
visie die ze bij winkeliers en horecaondernemers
in rekening brengen over binnenlandse betalin
gen en bedrijfsuitgaven met creditcards overigens
niet aan te passen. In Nederland hanteren banken
voor deze transacties een vast tarief van 27 euro
cent.
Visa heeft zelf voorgesteld de tarieven die de ban
ken in rekening brengen bij winkeliers, hoteliers
en restauranthouders, drastisch aan te passen. Dit
naar aanleiding van een klacht van de Europese
koepelorganisatie EuroCommerce in 1997 over de
hoge tarieven die banken berekenen over grens
overschrijdende betalingen met Visa-kaarten. Ook
tegen Eurocard/Mastercard is een klacht inge
diend, maar naar die tarieven loopt nog een on
derzoek.
Volgens de winkeliers functioneren grote verstrek
kers van creditcards als Visa en Mastercard als een
soort kartel. Banken die in de maatschappijen
participeren zouden eenzijdig de tarieven vaststel
len. De manier waarop die worden berekend en
welke kosten de banken maken, is volgens de kla
gers volstrekt ondoorzichtig.
De Raad Nederlandse Detailhandel noemt het een
begin dat de buitenlandse tarieven omlaag gaan.
„Het is wel jammer dat de verlaging pas in 2007
verplicht is", stelt een woordvoerster.
Zij wijst erop dat er sprake is van een 'tarief in een
tarief. „Bovenop de tarieven rekenen banken nog
extra provisie door bij winkeliers, waardoor de
kosten per transactie met een buitenlandse Visa-
kaart in Nederland gemiddeld op 4,35 procent uit
komen." De brancheorganisatie is ook teleurge
steld, omdat alleen het Visa-voorstel zou zijn
overgenomen. „Het probleem van kartelvorming
blijft in stand. De creditcardmaatschappij be
houdt een uitzonderingspositie ten opzichte van
normale mededingingsregels, waardoor winke
liers in hun keuze worden beperkt"
door onze correspondent
Mare Peeperkom
brussel/gpd - Europees com
missaris Bolkestein (interne
markt) verwacht weinig verzet
tegen zijn plannen om dieselolie
duurder te maken. De voorge
stelde accijnsverhoging betekent
voor de Nederlandse automobi
list een prijsstijging van ruim
vier eurocent per liter aan de
dieselpomp.
„Ik ben erg optimistisch dat dit
door de lidstaten wordt goedge
keurd. Misschien verandert er
iets aan de tarieven, maar dan
spreek je over details", aldus de
commissaris.
De Commissie, het dagelijks be
stuur van de Europese Unie,
stemde gisteren alvast in met
Bolkesteins voorstellen. Alleen
de Britse commissaris Kinnock
legde een verklaring af waarin
hij bemoeienis van de Brussel
met belastingzaken principieel
afwijst. Londen kan de verande
ringen in de accijnzen met een
veto treffen. Bolkestein meent
dat Groot-Brittannië dan het
Europees Verdrag aan zijn laars
lapt. „En dat kan ik mij niet in
denken."
De Commissie wil de mini
mumaccijns op diesel voor pri-
végebruik verhogen van 24,5
naar 36 cent per liter in 2006,
hetzelfde bedrag als voor onge
lode benzine. Volgens Bolke
stein zijn er geen milieuredenen
om diesel fiscaal te bevoordelen.
De hogere dieselaccijns leidt in
verschillende landen - waaron
der Nederland, Luxemburg, Bel
gië, Griekenland en Spanje - tot
prijsstijgingen. Na 2006 wordt
de accijns jaarlijks aangepast
aan de inflatie. Omdat het een
minimumtarief is mogen lidsta
ten wel een hoger tarief hante
ren. Bolkestein verwacht dat dat
zal gebeuren.
Voor het professioneel vervoer
(vracht en personen) kiest de
Commissie niet voor een mini
mumtarief maar voor één vast
tarief voor de hele EU. De hoog
te daarvan bedraagt 35 cent per
liter vanaf 2003, jaarlijks te ver
hogen met de inflatie. De lidsta
ten die daar momenteel ver on
der of boven zitten hebben tot
2010 om hun tarieven aan te
passen.
De Commissie meent dat de
huidige grote accijnsverschillen
de concurrentie tussen vervoer
ders 'ernstig verstoren'. Bolke
stein sprak over „lange rijen
vrachtwagens" voor Luxem
burgse pompstations omdat de
accijns daar erg laag is (25 cent
per liter). „Britse truckers steken
het Kanaal over met slechts een
theelepeltje diesel in hun tank
om direct na de overtocht in
België of Luxemburg bij het eer
ste station te stoppen."
1 Megens
Beleggers proberen op grote schaal
»'s op de aandelenmarkt af te dekken door
stappen. Het aantal optiecontracten is
tijd ruim verdubbeld. Gisteren werden
'ptiecontracten afgesloten op de beurs in
lm. Op een gemiddelde dag worden nor-
000 optiecontracten verhandeld.
>9
leid.
1 week werd zelfs een recordaantal opties
1. Toen werden 2,5 miljoen contracten
tegenover een weekgemiddelde van
:n de afgelopen vijf jaar. „Vorige week
ukste week aller tijden op de optievloer,
Jeine uitzondering in oktober 2001. Toen
en paar duizend contracten meer afge-
egt een woordvoerder van Euronext. „In
ijke markt zie je altijd veel handel in
gegüj
afgeleide producten. Mensen proberen hun risico
af te dekken en speculeren op een dalende of stij
gende koers."
Van de openstaande optiecontracten gaat het om
9,5 miljoen callopties en 6,5 miljoen putopties. Op
dit moment speculeren beleggers dus vooral op
stijgende koersen omdat er meer callopties uit
staan. Aandelenopties geven het recht om aande
len tegen een van te voren vastgestelde prijs te ko
pen (calloptie) of verkopen (putoptie). Als een be
legger verwacht dat de koers van zijn aandelen
gaat dalen, kan hij zich tegen een koersval be
schermen door het kopen van putopties. Zijn ver
lies op de aandelen wordt dan gecompenseerd
door de winst op putopties. Kopers van callopties
speculeren doorgaans op een koersstijging.
Met opties kan een belegger proberen de pijn te
verzachten, maar ook puur speculeren op koers-
bewegingen om zo winst te pakken. De vraag wie
de winnaars zijn in de huidige beweeglijke markt
en bij het negatieve sentiment, is moeilijk te be
antwoorden. „Ook in een dalende markt kan nog
geld worden verdiend", aldus de woordvoerder
van Euronext. „Maar het is niet aan te geven welke
groep verdient. Dat totaalplaatje kunnen wij ook
niet zien. Het kan best zijn dat je verliest op aan
delen, maar verdient op opties."
Volgens de woordvoerder is het ook moeilijk aan
te geven of er meer of minder wordt verdiend in
de huidige slechte markt. „Het is wel zo dat het
harder gaat met de winst en het verlies als de be
wegingen groter zijn."
Optiehandelaar Marc Roper van Saen Options
constateert ook dat er nog winst wordt gemaakt.
„Succes laat je altijd weten op de beurs en dat is
nu nog zo. Maar de winsten die gemaakt worden,
zijn schaars. De verliezen zijn nu vele malen gro
ter. Maar voor daghandelaren zijn het heerlijke
dagen. Zij proberen op één dag van de bewegin
gen te profiteren."
Voor beurshandelaren staat ook vast dat hedge-
funi^i in de markt actief zijn die proberée de aan
delenkoersen te drukken. Een hedgefund is een
beleggingsfonds dat probeert met speculatie en
verschillende beleggingsstrategieën geld te verdie
nen op de beurs. Daarvoor worden veel afgeleide
producten gebruikt, zoals opties. Hedgefunds
zouden nu proberen de koersen van aandelen te
drukken door geleende aandelen te verkopen. Op
een veel lagere koers proberen ze de stukken weer
terug te kopen.
De speculatie is vaak onderdeel van een zeer pro
fessionele strategie, waarbij risico's op allerlei ma
nieren op de aandelen- en derivatenmarkt worden
afgedekt. Achter de hedgefunds staan vaak grote
professionele instituten die peperdure computers
voor alle rekenmodellen hebben en over de beste
mensen beschikken. Al zei een woordvoerder van
Fortis deze week in Het Financieele Dagblad dat
hij niet heeft geconstateerd dat hedgefunds meer
aandelen lenen om op dalende koersen te specu
leren.
M
frankfurt - Wim Duisenberg, de president van de Europese Centrale
Bank (ECB), heeft van Duitsland het Grootkruis van Verdienste gekre
gen. De Duitse minister van financiën, Hans Eichel, verklaarde bij de
uitreiking van de onderscheiding dat de ECB onder leiding van Duisen
berg *de euro aan zijn internationale reputatie heeft geholpen'. Foto:
DPA^ ank May j
