ECONOMIE
Aegon komt
met zeer forsM
waarschir
Inhaligheid kan WorldCom fataal worden
'Slechte klimaat moet eerst uitwoekeren' Chipsoorlog tussen Smiths en Italian
OPEC dreigt Rusla^
met olieprijzenslag
Bolkestein: Diesel moet duun
Bush wist van
problemen Harken
Casema woensdag
voor rechtbank
Nederland voorop
bij truckdiefstal
'Casino-topman
naar Laurus'
Exploitanten
glasvezelnet
onder vuur
Winst in 2002 eenderde lage
'Russen spelen een smerig spelletje
Bliksem slaat in bij ChevronTexaco Nigeria
Euronext-directeur Möller ziet overeenkomsten met Azië-crisis van 1987
Washington - George W. Bush
werd in 1990 overstelpt met
vertrouwelijke informatie over
de financiële problemen waarin
Harken Energy Corp verkeerde
voordat hij zijn aandelen in het
bedrijf van de hand deed. Dat
blijkt volgens The Washington
Post van gisteren uit documen
ten van de Amerikaanse beurs-
waakhond SEC. Volgens de ar
chiefstukken die dankzij de wet
op openbaarheid van bestuur
vrijkwamen, heeft de Ameri
kaanse president vier maanden
voordat hij zijn aandelen ver
kocht al een schriftelijke waar
schuwing gekregen over tegen
vallende bedrijfsresultaten.
den haag - De rechtbank in
Den Haag behandelt woensdag
het kort geding dat de Consu
mentenbond heeft aangespan
nen tegen kabelbedrijf Casema.
De bond vindt dat Casema zich
schuldig heeft gemaakt aan het
plaatsen van misleidende recla
meboodschappen. Het kabel
bedrijf zou in een advertentie
de snelheid van zijn internet
dienst, Wanadoo, te gunstig
hebben voorgespiegeld. De
bond eist dat Casema een recti
ficatie plaatst.
Apeldoorn - Nederland is Euro
pees koploper als het gaat om
diefstallen van vrachtauto's met
hun lading. Dat zeggen verze
keraars in de transportbranche.
Met name de parkeerplaatsen
langs de Al vanaf Apeldoorn
richting Duitse grens zijn be
rucht. De transportverzekeraars
zagen het aantal gestolen zware
vrachtwagens het eerste kwar
taal van cüt jaar oplopen van 79
naar 113. Het aantal verdwenen
lichte bedrijfsvoertuigen steeg
van 962 naar 1085. Criminelen
hebben het vooral gemunt op
voertuigen van het bouwjaar
1998 of jonger. Bijzonder in trek
zijn de merken DAF, Mercedes
en Scania.
den bosch - Paul Nitschmann
wordt genoemd als nieuwe be
stuursvoorzitter van super
marktconcern Laurus. Een
woordvoerster van het concern
echter wil niet reageren op het
bericht, dat dit weekeinde in
het vakblad Distrifood ver
scheen. Nitschmann is een Ne
derlander die directeur is van
het Franse supermarkt-concern
Casino, dat 38,6 procent van de
aandelen Laurus in handen
heeft. De nieuwe topman gaat
de hernieuwde reorganisatie
leiden.
amsterdam/anp - De Vereniging
van Effectenbezitters (VEB)
heeft de pijlen gericht op de ex
ploitant van glasvezelnetwerken
KPNQwest, ICT-onderneming
Landis en automatiseerder LCL
Ze overweegt juridische stappen
tegen de drie failliete bedrijven.
De VEB vraagt daarom gedu
peerde beleggers zich te melden
bij de vereniging.
„In een vervolgfase beoordeelt
de VEB of er voldoende basis
bestaat om juridische actie te
ondernemen", aldus de belan
genbehartiger vrijdag. De VEB
vindt dat bij alle drie de onder
nemingen sprake is geweest van
'onjuiste en te positieve bericht
geving in de periode vooraf
gaand aan het faillissement'. De
vereniging concludeert dat na
eigen feitenonderzoek.
De VEB heeft becijferd dat de
aandeelhouders in totaal bijna 5
miljard euro aan waardeverlies
hebben geïncasseerd ten op
zichte van de koers van 1 janua
ri 2000. De grootste verliezen
zijn geleden bij KPNQwest: 3,8
miljard euro. Bij Landis was dat
0,9 miljard euro, voor LCI 0,2
miljard euro.
In haar zoektocht naar genoeg
doening klopt de VEB aan bij
beursorganisatie Euronext Am
sterdam, toezichthouder Autori
teit Financiële Markten en de
curatoren van de drie bedrijven-
.De VEB stelt dat LCI een foutie
ve jaarrekening over 2000/2001
heeft gepubliceerd, die echter
wel was voorzien van een goed
keurende accountantsverkla
ring. Bij KPNQwest speelt het
niet officieel gepubliceerde jaar
verslag over 2001 een belangrij
ke rol. In dat verslag, gedateerd
op 11 februari 2002, staat dat
het verlies ruim 376 miljoen eu
ro was. Bij de presentatie van de
cijfers op 12 februari maakte
KPNQwest echter melding van
een veel kleiner verlies. De VEB
verwijt Landis onder meer geen
officiële winstwaarschuwing te
hebben afgegeven. Tot die tijd
stelde Landis de beleggers nog
40 eurocent winst per aandeel
in het vooruitzicht.
maandag 22 JULI 2002
door Jeroen Segenhout
Clinton - In het najaar van 1999
was WorldCom dichtbij een
koppositie in de telecomwereld,
nu rest het concern weinig an
ders dan proberen te overleven.
Een enorme schuldenlast, maar
vooral geknoei in de boekhou
ding hebben de afgrond zicht
baar gemaakt. WorldCom is het
toonbeeld geworden van de in
haligheid die heerste bij tele-
combedrijven om maar te kun
nen voldoen aan de hoogge
spannen verwachtingen op de
beursvloer.
In oktober 1999 beleefde voor
malig WorldCom-bestuursvoor-
zitter Bemie Ebbers zijn 'finest
hour'. In een luxueus hotel in
New York kondigde hij een bod
aan van 115 miljard dollar in
aandelen op concurrent Sprint,
de grootste overname in de ge
schiedenis van zijn concern.
Met Sprint zou WorldCom de
wereld gaan veroveren. Acht
maanden later was van deze
droom niet veel meer over. De
Amerikaanse en Europese kar
telautoriteiten verboden de
overname, wat tot grote woede
leidde bij Ebbers. Voor het eerst
werd de flamboyante topman
geconfronteerd met tegenslag.
Ebbers kon toen niet weten wat
er allemaal zou volgen. Tot het
najaar van 1999 verliep alles in
zijn carrière eigenlijk op rolle
tjes. In 1983 begon hij met drie
vrienden in Clinton, Mississippi,
het telefoniebedrijfje LDDS na
dat hij jaren had gefungeerd als
manager van een hotelketen.
Een sprong in het diepe was
LDDS zeker, want in de eerste
jaren werd weinig geld verdiend.
Ebbers geloofde heilig in lange-
afstandstelefonie, maar klanten
waren er amper.
Het geld begon pas binnen te
stromen toen Ebbers een, naar
later bleek succesvolle, strategie
had bedacht: groeien door ko
pen. In negentien jaar tijd kocht
Ebbers meer dan zestig bedrij
ven op, van klein tot groot.
In 1992 was er de eerste grote
aankoop: Advanced Telecom-
Het hoofdwartier van WorldCom In het Amerikaanse Clinton.
Foto: Reuters/Suzi Altman
munications. LDDS werd daar
mee de op drie na grootste aan
bieder van lange-afstandstelefo-
nie in de VS. Twee jaar later
volgde IBD WorldCom, waaraan
WorldCom zijn huidige naam
ontleent.
In 1997 verscheen WorldCom
voor het eerste op het interna
tionale toneel. Het concern
kocht na een biedingsstrijd met
British Telecom en GTE concur
rent MCI. Op de Amerikaanse
markt werd het daardoor een
serieuze tegenhanger van AT&T,
in Europa en andere delen van
de wereld werden in rap tempo
netwerken aangelegd. Ook in
Nederland. WorldCom was een
van de eerste buitenlandse be
drijven die de monopoliepositie
van KPN aantastte. Waar Eb
bers' concern verscheen, sidder
de de concurrentie.
Telecombedrijven hadden dan
ook grote bezwaren toen World
Com aangaf Sprint te willen ko
pen. Gevreesd werd dat de com
binatie de intemetinfrastructuur
zou gaan beheersen, toen be
schouwd als de geldmachine
van de toekomst. De Europese
en Amerikaanse kartelautoritei
ten waren uiteindelijk bereid
een heel eind met de bezwaren
mee te gaan.
In juli 2000 gaf WorldCom de
strijd om Sprint op nadat de
Amerikaanse autoriteiten defini
tief zich niet konden vinden in
de overname. Enkele maanden
later tekende zich plots de neer
gang van de onderneming af. In
november gaf het een winst
waarschuwing voor geheel 2001,
wat een dramatisch jaar zou
worden voor de telecomindu-
strie.
den haag/anp-gpd - Aegon
heeft vandaag de financiële we
reld doen opschrikken met een
forse winstwaarschuwing. De
verzekeraar heeft als gevolg van
de 'aanhoudende verslechteren
de omstandigheden' zijn voorzie
ningen (stroppenpot) flink ver
hoogd. De nettowinst voor heel
2002 komt daardoor naar ver
wachting 30 tot 35 procent lager
uit dan eerder aangegeven.
Bij de presentatie van de kwar
taalcijfers op 7 mei schatte Ae
gon zijn nettowinst voor heel
2002 nog op hetzelfde niveau als
vorig jaar (2,4 miljard euro). In
maart sprak toenmalig topman
K. Storm nog van een winst die
'minimaal even hoog' als in
2001 zou zijn.
Maar de ontwikkelingen in de
afgelopen drie maanden zijn zo
slecht dat de verzekeraar zich
gedwongen ziet tot een forse
neerwaartse bijstelling. Het uit
blijven van een krachtig econo
misch herstel, en vooral de be
roerde situatie op de financiële
markten in de Verenigde Staten,
duperen Aegon.
Het financiële concern gaat zijn
reserves versterken, onder ande
re om zich in te dekken tegen la
gere inkomsten uit beheerver-
goedingen. Verder wil Aegon de
reserves gebruiken voor een ver
snelde afschrijving van overna
mekosten en een versterking
van de garanties aan polishou
ders.
Ook de waardedaling van de
dollar raakt het concern, I
belangrijk deel van zijn i
sten uit de Verenigde
haalt. Aegon haalt een b |j
rijk deel van zijn inkt
haalt uit de Verenigde Ril!
Verder moet Aegon fors a
ven op de Amerikaanse N - Ei
tieportefeuille. lagn
Tot slot vergroot de iOu
stand van zaken op de it, mi
kaanse financiële markepro
oninbaarheid van Aegon men
rikaanse obligatieportefei bini
Aegons nieuwe topmai hij n
Shepard, die dit voorjaa onb*
Storm opvolgde, wijst et 'j °P
toelichting op dat zonder og g'
noemde factoren het
zijn winstdoelstellingen 1 iee t
jaar zou bereiken. Maarmet
ge een uitblijvend herstel n de
obligatiemarkt en de vers nna
ring van de aandelenmari L D<
het eerste kwartaal is h
standig deze stap te zettei
Aegon komt op 8 august
zijn resultaten over heti(j
kwartaal. Dan geeft de v
raar ook een verdere toe IN(
op de huidige situatie.
Op de aandelenbeurs mc1 E'
gon vandaag diep door d '(da;
en. In het eerste uur vani ^jf 0
del verloor het aandeel ter
cent op 14,90 euro. De er^'
pen maand is Aegon al t door
procent van zijn beurs ^er
kwijtgeraakt. Met een ko snd
net onder de 15 euro zit 'gen
op hetzelfde niveau als !'e
geleden. 0^e
en, 1
te lo
ift
enL
tobii
inge
pee
escravos - Bij ChevronTexaco in Nigeria is zaterdag na blikseminslag een grote brand
uitgebroken. Een opslagtank met 180.000 vat ruwe olie stond in brand. Werknemers
gingen het vuur te lijf met chemische brandspuiten die op afstand kunnen worden be
diend en pompten 80.000 vat uit de brandende tank. Er is niemand gewond geraakt. De
brand volgde enkele dagen nadat vrouwen uit dorpen in de buurt de Escravos-terminal
hadden bezet om verbetering van hun leefomstandigheden af te dwingen. Langs de oe
ver tegenover de terminal verzamelden zich dorpelingen om de brand gade te slaan. „De
Goden zijn boos. Chevron moet ons compenseren voor dit land. De vrouwen vertrekken
en twee dagen later gebeurt dit", zei de werkloze Lucky Mune.
Foto: AP/Saurabh Das
londen/anp - De OPEC, de Or
ganisatie van Olie-Exporterende
Landen, staat klaar voor een
prijzenslag op de wereldolie-
markt als Rusland geen einde
maakt aan de snelle groei van
zijn olieproductie. „Rusland
speelt een vies politiek spelletje
en het wordt moeilijk om ze te
vertrouwen", aldus een OPEC-
frmctionaris, zaterdag in de Brit
se krant Financial Times.
Enige tijd geleden stemde Rus
land er samen met Mexico en
Noorwegen mee in om de uit
voer van zijn ruwe olieproductie
binnen de perken te houden
teneinde de OPEC te helpen de
olieprijs binnen een marge van
22 tot 28 dollar per vat (169 liter)
te houden. Deskundigen zeggen
dat Rusland is vals blijven spe
len door veel olieproducten uit
te voeren en ruwe olie aan zijn
buurlanden te leveren.
De OPEC is evenmin blij met de
verbetering van de betrekkingen
leti
rpei
tussen Rusland en de Ve
Staten. De VS sporen
aan om meer olie te proi
en uit te voeren.
Washington beschouwt
sche olie als een mo[
om minder afhankelijk
van de prijzen die door
worden gedicteerd. O
Rusland als Amerikaans
verander dienen als de
in het Midden-Oosten
hand loopt.
De Britse krant The Inde
wist in het weekeinde te
dat Nigeria op het punt:
uit de OPEC te stapp $3
land zou volgens het
meer olie wülen prod
maar zit vast aan pr<
spraken van het
Mocht Nigeria, de op
grootste olieproducent
organisatie, inderdaad
pen, dan komt de OP1
grootste crisis sinds
recht.
rod si
dm
PE
door Miranda Megens
Amsterdam - De beurs in Amsterdam kelder
de de afgelopen weken dramatisch, maar vo
rige week werd de vrije val pas echt ingezet.
De AEX, Amsterdams belangrijkste beurs-
graadmeter, sloot op het laagste punt in vijf
jaar. De krach kwam in etappes: winst op de
ene dag werd de volgende dag weer omgezet
in verlies. Het negatieve beurssentiment
wordt versterkt door steeds nieuwe boek
houdschandalen van grote Amerikaanse be
drijven. George Möller, directeur van de fusie-
beurs Euronext in Amsterdam, gaat in op de
ontwikkelingen op de effectenbeurzen.
Hoe verklaart u de paniekgolven van de af
gelopen weken?
„Ik denk dat de belegger oprecht nerveus is.
Dat komt omdat hij niet weet welke richting
het opgaat en omdat hij twijfelt aan de fi
nanciële informatie die hij krijgt. Door de
diverse gevallen die op ons afkomen, is de
belegger de ene dag pessimistisch en de an
dere dag optimistisch. In dergelijke situaties
krijg je altijd heftige uitslagen. De laatste
keer was tijdens de Azië-crisis in 1997. Toen
zagen we in één kwartaal het hoogste en het
laagste punt van de AEX voorbij komen. Tij
dens de krach in 1987 gebeurde hetzelfde.
Maar zeker in de Azië-crisis zagen we de
zelfde patronen als nu."
De relatie tussen de economische venvach-
tingen en de ontivikkelingen op de beurs lijkt
helemaal weg.
„Beleggers hebben de neiging elkaar te vol
gen en die ontwikkeling gaat een eigen le
ven leiden. We zitten nu in een dal en het is
een algemeen bekend verschijnsel dat be
leggers dan nerveus worden. Dan zie je gro
te bewegingen op de beurs, terwijl de on
derliggende economische waarden die niet
rechtvaardigen. Waar het dan op de beurs
nog om gaat is de marginale prijsvorming
van één aandeel."
Wordt het sentiment op de Europese beurzen
werkelijk bepaald door de boekhoudschan-
delen van grote concerns in Amerika?
Alle goede zaken kwamen altijd eerst uit
Amerika en nu het omgekeerde aan de hand
is, verwacht de belegger dat ook de slechte
wind naar Europa overwaait. De oorzaken
van het slechte beursklimaat hebben nu
eenmaal een sterke Amerikaanse inslag.
Daar blijven wij hier niet helemaal van ver
schoond. Maar in de VS is ook oprechte on
zekerheid over de politieke situatie. Mensen
zijn echt bang voor nieuwe aanslagen. Dat
draagt bij aan nervositeit in de markt. De
Europese belegger is net zo nerveus als de
Amerikaanse. Europa is verder weg, maar
onze economieën zijn nauw met elkaar ver
bonden. Om weer terug te komen op de
Azië-crisis: daar zag je alleen bedrijven sta
biliseren die zichtbaar niets met Azië te ma
ken hadden. De rest ging mee onderuit."
Van welke oorzaken is fundamenteel herstel
van de koersen afhankelijk?
„De economie moet zich redelijk houden en
bedrijven moeten minder slechte berichten
geven. In de markt moet de perceptie ko
men dat het klimaat weer goed is. Je ziet nu
dat een belegger het als positief ervaart
wanneer een bedrijf een winstwaarschu
wing geeft. Wat nu aan de hand is moet
eerst uitwoeden, daarna zal het tij weer ke
ren. Ik denk dat er op dit moment een cor
rectie gaande is, maar wel een zeer zware
correctie."
Wilt u graag rust terug op de financiële
markten of vaart Euronext wel bij beweeg
lijkheid op de markten vanwege de verdien
sten op de beurstransacties?
„Rust is voor ons belangrijk, ik hoop dat de
incidenten ophouden. Het is voor Euronext
goed als er veel transacties plaatsvinden,
maar voor ons is de lange termijn belangrij
ker. Wij hebben niets aan beleggers die veel
verliezen. Dat wil niet zeggen dat de markt
altijd maar moet stijgen. Maar als het lang
durig blijft zakken, blijft het vertrouwen uit.
Dat is niet goed voor het beleggingsklimaat,
maar ook niet voor bedrijven die op de
beurs nieuw kapitaal zouden willen aantrek
ken. De beursgangen liggen al een tijd stil,
we hopen dat dat weer start, want het is
goed voor de economie. Het vertrouwen in
de markt terugkrijgen is een mondiaal pro
bleem, wat wij niet alleen kunnen oplos
sen."
De koersen staan nu zo laag heeft u zelf nog
nieuwe aandelen gekocht afgelopen week?
„Mijn aandelen zijn in beheer bij een bank
en ik spreek daar niet over met hen. Ik weet
dus niet wat ze doen, maar ik hoop wel dat
het goed doen."
utrecht/gpd-anp - Niet iedereen is gek op de
nieuwe Lay's Mediterraneas, de nieuwe chips van
de Smiths Food Group. Het Italiaanse Unichips
eist zelfs dat ze uit de handel worden genomen.
Voor de Utrechtse rechtbank dient donderdag een
kort geding, waarin de Italiaanse chipsfabrikant
zijn Nederlandse concurrent aanklaagt. De Mila-
nezen voelen zich oneerlijk beconcurreerd.
Wat is het geval? Sinds de introductie van de Lay's
Mediterraneas en de daarbij horende reclame
campagnes verkoopt Unichips Italia minder zak
ken Autentica Trattoria. Dat zijn aardappelchips
geheel in olijfolie bereid.
Smiths wekt met de drie nieuwe smaken van Lay's
volgens de Italianen de indruk dat de chips zijn
bereid met olijfolie. En dat is onjuist, stellen ze.
De Nederlandse chips worden alleen verrijkt met
olijfolie. De chips bevatten niet meer dan twee
procent olijfolie.
Nu is olijfolie duurder dan andere plantaardige
olie en dat maakt de prijs van de 'echte' Italiaanse
olijfoliechips hoger dan de Nederlands
chips'. Verder steekt het de Italianen dat d
verpakking van een van de Lay's-smaken ''u
zelfde uitziet als de Autentica Trattoria. dbr
de oranje zak van de chips met tomaat-b;
smaak, op televisieprominent aangeprez °h£
Zorro-acteur Antonio Banderas, op de ver
van de Italiaanse versnappering.
Smiths Food Group wil niet reageren op 1 £bJ
aanse offensief. Pas in de rechtszaal woiRn-
derdag duidelijk hoe zij zich verdedigen. vei
De Italianen hebben de Amsterdamse i 8e!
Erik Vollebregt in de arm genomen. Hij
in: de verkoop van en reclame voor Lay'slh(
raneas dient binnen veertien dagen te wo ïe
staakt, de in de detailhandel aanwezige ve
gen moeten binnen veertien dagen wordt
gehaald en vernietigd en Smiths moet bin
dagen een rectificatie plaatsen in drie la
kranten, op straffe van een dwangsom
duizend euro per dag.
door onze correspondent
Mare Peeperkorn
brussel - Europees Commissaris
Frits Bolkestein (interne markt)
wil diesel voor automobilisten
duurder maken. Hij stelt voor de
accijns op de brandstof de ko
mende jaren te verhogen van
24,5 eurocent per liter tot mini
maal 36 cent. Deze maatregel
leidt vooral in Luxemburg, Grie
kenland, Spanje, België en Oos
tenrijk tot fikse prijsstijgingen.
In Nederland kan de privé-die-
selrijder (laagzwavelig) rekenen
op ruim vier cent extra per liter
aan de pomp.
Bolkestein wil verder een aparte
dieselaccijns voor het professio
nele vervoer (vracht, passagiers)
in de Europese Unie. Dat moet
een eind maken aan de huidige
concurrentievervalsing doordat
internationaal werkende ver
voerders kunnen profiteren van
de accijnsverschillen tussen de
lidstaten. De voltallige Commis
sie bespreekt woensdag Bolke-
steins plannen worden woens
dag. Brusselse diplomaten ver
wachten dat Bolkesteins voor
stellen niet zonder slag of stoot
door de Commissie komen. Be
lastingzaken liggen traditioneel
zeer gevoelig in de EU.
In zijn nog vertrouwelij
stellen wijst Bolkestein
het aantal verkochte t
gens de afgelopen tiei
verdubbeld. Bijna de 1
alle nieuwe auto's rijdt
sel. Hoewel deze
schoner wordt, is zij no
belastender voor het mi
ongelode benzine,
wil daarom de minimui
op diesel voor privé-get
hogen van 24,5 naar 36
per liter, hetzelfde tariel
gewone benzine. Het
minimum moet in 200f
reikt Het staat lidst
meer accijns te heffen.
