BUITENLAND
Akkoord over Peterselie-eiland
Sudan door 11 september mogelijk van oorlog verlost
Terreurgroep zweert
wraak bij uitzettingen
Vermeend lid al-Qaeda
gearresteerd in Amerika
Britse Labour-partij zit
diep in de rode cijfers
Newyorkers ontevreden
over WT C-ontwerpen
'Fouten VS kosten veel
Afghaanse burgers leven'
Ecevit vreest winst voor
islamitische extremisten
spoorde trein
ië: acht doden
meer doden
a «brand Peru
reluitdrijvers
Egyptische
eersongeluk
t6 levens
s euwlid '17
'1j imber' vast
m Duitsland:
n gewonden
Spanje en Marokko begraven strijdbijl onder zware Amerikaanse druk
Kou doodt Zuid-Afrikanen
Oekraïne rouwt weer om kompels
ig
tpartijen
bord-lerland
maandag 22 juli 2002
rlac*
^Dat
- Een twintig minuten
le hagelbui met hagelste-
i groot als kippeneieren
eker 22 inwoners van de
al-Chinese stad Zhengz-
t leven gekost. Volgens
iese staatsmedia heeft
jdweer vrijdagavond laat
ite materiële schade
l( jcht. De hagel trof de
i,id van de provincie He-
wijl er een storm woed-
6 windkracht 8. Zeven
:n n overleden aan hoofd-
m le meeste andere doden
door instortende daken.
*e a - Minstens acht men-
gisteren om het leven
en bij een treinongeluk
Italiaanse eiland Sicilië,
i dertig kilometer van de
essina. Ongeveer dertig
d jers raakten gewond. De
kvan het ongeval is nog
3p stgesteld, maar vermoed
pl jat de trein is ontspoord
i leegstaand huis langs
:n ior heeft geramd. De lo-
-n ef kwam met zijn neus
31 i rand van een brug tot
d. Omstanders schoten
inzittenden te hulp.
Het aantal doden als ge-
n de grote discotheek-
aterdag in de Peruaanse
id Lima is opgelopen
)at hebben de autoritei-
30)iet Zuid-Amerikaanse
eren bekendgemaakt,
an vijftig mensen raak-
■ond. De brand brak
ie uur 's morgens uit in
eek Utopia in een win-
rum van Lima. Vonken
fakkels waarmee een
(jn, uwer jongleerde zouden
n d veroorzaakt hebben.
e( In Egypte is zaterdag
m uw overleden na uren-
zijn geslagen door man-
e haar wilden bevrijden
j1" i duivel die haar ziek
Jn( De drie mannen zijn
ff> i gearresteerd. Zij waren
an de politie door de broer
nouw (36) ingeschakeld
rte genezen. De 59-jari-
iluitdrijver en zijn assis-
ra ainnen maximaal tien
m krijgen. Het komt in
arraak voor dat mensen
33, opleiding wordt ge-
)0l1 om duivels te verdrijven.
Een frontale botsing
en bus en een vracht-
■ir leeft in de omgeving
pi ïeilige stad Medina in
rabië aan 26 mensen
n gekost. De politie
uini gisteren dat het doden-
tort )og is uitgevallen omdat
0Èna de botsing, vrijdag-
aat, in brand vloog.
wintig mensen raakten
De oorzaak van het
is nog onduidelijk.
- De politie heeft giste-
et noordwesten van
land opnieuw een ver
lid van de linksextremis-
roepering 17 November
it. Een dag eerder wer-
twee leden in dezelf-
aangehouden. De 36-
irdachte is inmiddels
nséracht naar Athene. In
tten nu negen leden
adicale linkse splinter-
ig vast, onder wie de
£|hde leider Alexandras
uplos. De groep voerde
Jopen dertig jaar 23 suc-
Q- moordaanslagen uit.
het Duitse Ulm heb-
:ren zeven mensen ver-
_»;en opgelopen door een
inslag. De slachtoffers
3 Ui zich verzameld voor
'de lilie-üitje met picknick
en' ark van de stad. Een
01 irige vrouw is er slecht
zo maakten de lokale
■dten bekend. Duitsland
^Jten week te kampen
it weer. Reddingswer
ken zich op voor meer
mingen en stormen.
ac;'
door onze correspondent
Henk van den Boom
Barcelona - Het rotseiland Perejil is weer
het domein van geiten en vogels. Vandaag
ondertekenen Spanje en Marokko in Rabat
het 'vredesakkoord', dat zaterdagavond
onder druk van de VS tot stand kwam. Het
was al donker toen twee soldaten zater
dagavond de Spaanse vlag streken. Een
helikopter bracht vervolgens het 'bezet
tingsleger* van 75 militairen terug naar de
Spaanse enclave Ceuta.
Negen dagen lang was de rotspunt voor
de Marokkaanse kust inzet van een snel
escalerend conflict tussen beide landen.
Op 11 juli werd het onbewoonde Peterse
lie-eiland door Marokkaanse soldaten
bezet. Een week later werd het bij verras
sing door Spaanse troepen heroverd.
Spanje en Marokko hebben beloofd geen
militairen meer op het eiland te zullen
stationeren.
De VS, die met beide landen vriend
schappelijke betrekkingen onderhouden,
hebben zich vanaf het begin met de ruzie
bemoeid. Minister van buitenlandse za
ken Colin Powell trad zelf op als bemid
delaar. Hij bracht zaterdag het bericht
naar buiten dat een akkoord was bereikt
Dat werd even later bevestigd door de re
geringen in Rabat en Madrid.
In Spanje is het akkoord met gemengde
gevoelens ontvangen. Men is blij dat er
een oplossing is, maar dat dit alleen be
reikt kon worden met hulp van de VS
wordt algemeen gezien als een zwakte
bod van de regering-Aznar. Het is op
nieuw een bewijs van de slechte betrek
kingen met de zuiderburen. De oppositie
wil op korte termijn een debat in het par
lement over de relatie met Marokko.
In Marokko wordt de oplossing van het
conflict toegeschreven aan koning Mo
hammed VI, die een paar keer contact
heeft gehad met Powell. De Marokkaanse
minister van buitenlandse zaken waar
schuwde dat nu moet worden gewerkt
aan een oplossing van alle slepende
kwesties tussen Spanje en Marokko.
Behalve de controverse over de Westelij
ke Sahara hebben beide landen ruzie
over visserijrechten en over de grote toe
stroom Marokkaanse illegale immigran
ten naar Spanje. Historisch oud zeer zijn
ook Ceuta en Melilla, de twee Spaanse
enclaves op Marokkaans grondgebied.
Marokko beschouwt die als door Spanje
bezet gebied.
Washington/ANP - De douane
op het vliegveld van de Ameri
kaanse stad Detroit heeft een in
Jordanië geboren man aange
houden die voor zo'n 12 miljoen
euro aan valse cheques bij zich
had. De autoriteiten vermoeden
dat hij is getraind in kampen
van de terreurbeweging al-Qae
da in Afghanistan. Dat heeft de
Washington Post zaterdag ge
meld.
De 47-jarige arrestant, Omar
Shishani, komt voor op een
Amerikaanse lijst van mensen
die door al-Qaeda in Afghanis
tan zijn getraind. Zijn naam
dook op in documenten die in
dat land zijn gevonden. Hij werd
woensdag aangehouden toen hij
uit Indonesië kwam.
Agenten van de anti-terreureen
heid in Detroit hebben donder
dagavond huiszoeking verricht
in Shishani's woning in Dear
born, Michigan, waar hij woont
met zijn vrouw. De Japanse
werkt bij de Amerikaanse lucht
vaartmaatschappij Northwest
Airlines. Shishani had bij aan
komst in Detroit een Ameri
kaans paspoort bij zich, en ver
klaarde een genaturaliseerd
staatsburger van de VS te zijn.
De Amerikaanse geheime dien
sten hebben gezegd dat moge
lijk honderden strijders van al-
Qaeda en de Taliban uit Afgha
nistan naar Indonesië zijn ge
vlucht. Dat land is volgens hen
een toevluchtsoord voor het ter
roristennetwerk geworden.
Een regeringsfunctionaris
noemde het hoogst alarmerend
dat al-Qaeda blijkbaar probeert
veel geld de Verenigde Staten in
te krijgen. „De aanslagen van 11
september hebben in totaal
maar een half miljoen dollar ge
kost", zei hij. „Je moet er niet
aan denken wat ze met 12 mil
joen zouden kunnen doen."
londen/ap - De Britse Labour-
partij van premier Tony Blair
heeft gisteren toegegeven ruim 9
miljoen euro in het rood te
staan. Uit een intern document
van de partij blijkt dat Labour er
financieel nog nooit zo slecht
heeft voorgestaan als nu, meld
den de BBC en The Independent
on Sunday. De partij zou daar
door niet goed in staat zijn in
2003 campagne te voeren. In dat
jaar kiezen Schotland en Wales
een nieuw parlement.
Volgens Labour is het normaal
dat een partij een jaar na alge
mene verkiezingen rood staat.
„We werken aan een met de
bank overeengekomen zaken-
plan om de situatie te verbete
ren", zei een woordvoerder. De
zegsman weersprak dat de partij
uit geldgebrek geen volwaardige
campagne zal kunnen voeren in
Wales en Schotland.
De vakbeweging is normaal ge
sproken de grootste geldschieter
van de Britse sociaal-democra
ten. Maar de afgelopen maan
den zijn de betrekkingen tussen
de bonden en de partij verslech
terd, en hebben de bonden
minder geld overgemaakt. Vol
gens de bonden is Labour te
veel naar rechts opgeschoven.
Ze hebben afgelopen weken op
enkele fronten gestaakt om hun
ongenoegen duidelijk te maken.
Ook heeft de partij strengere
voorwaarden verbonden aan
donaties van particulieren, na
dat bekend was geworden dat
Labour een grote gift had aan
vaard van een uitgever van por-
nolectuur. De partij heeft bo
vendien te lijden onder een af
nemend ledental. In 1994, toen
Blair partijleider werd, telde La
bour 405.000 leden. Sindsdien is
dat aantal gedaald tot 280.000.
new york/anp-rtr - Newyorkers
lopen niet echt warm voor de
zes ontwerpen die zijn inge
diend voor een bouwproject op
de plaats waar eens het World
Trade Center stond. Geen van
de plannen was volgens de aan
wezigen op een massale bijeen
komst zaterdagavond accepta
bel.
Ongeveer vijfduizend mensen
brachten hun stem uit op de zes
ontwerpen. Alle plannen voor
zien in kantoren en een monu
ment rond Ground Zero, de plek
waar eens de twee 110 verdie
pingen tellende torens van het
WTC stonden.
De voornaamste kritiek op de
ingediende voorstellen is dat ge
bouwen te dicht op elkaar ge
plaatst worden, dat het project
te grootschalig en vooral dat het
te saai is. Critici vragen om min
der kantoorruimte. Ze zien lie
ver meer woningen en culturele
voorzieningen op de rampplek.
De plannenmakers hebben hen
gehoord en zullen reageren, al
dus de president van de Lower
Manhattan Development Cor
poration, het overheidsorgaan
dat na 11 september in het leven
is geroepen voor de coördinatie
van de invulling van het gapen
de gat op Manhattan. „Dit was
het begin van een proces. We
hebben het deze week aan het
publiek voorgelegd, en dat zegt
dat we nog meer werk te doen
hebben", aldus Lou Tomson.
Op 11 september vorig jaar
boorden zich twee gekaapte
vliegtuigen in de torens van het
World Trade Center, die vervol
gens instortten. Bij de bloedigste
terreuraanslag tot nu toe von
den 2.823 mensen de dood.
jenin-jeruzalem/afp-dpa-anp -
De extremistische al-Aqsa Mar
telaren Brigade zal familieleden
van Israëlische functionarissen
doden als de Israëlische rege
ring haar omstreden uitzettings
plannen doorzet. De regering-
Sharon wil naaste familieleden
van Palestijnse terroristen ver
bannen van de Westelijke Jor-
daanoever naar de Gazastrook.
Het hoogste Israëlische ge
rechtshof zei gisteren geen oor
deel te kunnen vellen over de
uitzettingsplannen. Onder aan
voering van de Israëlische men
senrechtenactiviste Lea Zemel
hadden 21 familieleden van
twee vermeende, ondergedoken
Palestijnse extremisten het hof
gevraagd een dreigende depor
tatie naar de Gazastrook tegen
te houden. De uitzetting zou
strijdig zijn met de Geneefse
Conventies. Die verbieden de
portaties van personen uit be
zette gebieden.
De groep trok het verzoek giste
ren weer in, nadat het hof had
bepaald dat er geen officieel be
sluit tot deportatie is. Daardoor
is een gerechtelijk oordeel nog
niet mogelijk. De betrokken fa
milieleden zullen via hun advo
caten worden geïnformeerd
wanneer er wel een formeel be
sluit is. De groep kan de kwestie
dan alsnog aanhangig maken.
Eind vorige week maakte de Is
raëlische procureur-generaal
Rubinstein duidelijk dat depor
taties alleen mogelijk zijn als er
bewijzen zijn voor directe be
trokkenheid bij een aanslag.
Saarom werd besloten om ver
banningszaken per geval te be
kijken. Van collectieve deporta
ties zou geen sprake meer zijn.
washington-kabul/anp-ap - De
manier waarop de Verenigde
Staten sinds oktober hun lucht
oorlog in Afghanistan voeren,
heeft honderden Afghaanse
burgers het leven gekost. De
Amerikaanse strategie om door
het gebruik van geavanceerde
technologie te voorkomen dat
aan eigen kant slachtoffers val
len, heeft geleid tot 'een patroon
van fouten'. Dit schreef The New
York Times (NYT) gisteren.
De krant heeft elf plaatsen on
derzocht waar luchtaanvallen in
totaal zo'n vierhonderd burgers
het leven hebben gekost. Uit het
onderzoek concludeert de NYT
dat Amerikaanse bevelhebbers
soms zwaar hebben vertrouwd
op foute of zelfs misleidende in
formatie van Afghanen, van wie
niet duidelijk is waar hun loyali
teit ligt.
De voorkeur van de Amerikanen
voor luchtaanvallen in plaats
van voor riskantere operaties op
de grond heeft het onmogelijk
gemaakt de inlichtingen uit Af
ghaanse bronnen te controle
ren. Daardoor hebben de Ame
rikanen aanvallen gedaan zon
der dat zij precies wisten wat zij
aanvielen, aldus de krant.
Het is in de oorlog in Afghanis
tan wel voorgekomen dat Ame
rikaanse bommen niet het doel
raakten waarvoor zij bedoeld
waren. Zo raakte een bom die
bedoeld was voor de mogelijke
verblijfplaats van een Taliban-
commandant in november vorig
jaar een moskee, waardoor 65
gelovigen om het leven kwa
men.
Maar dat soort fouten maken de
VS niet veel. Veel vaker, zegt de
NYT, zijn burgers omgekomen
doordat bommen precies de
doelen troffen waarvoor zij be
doeld waren. Dat kwam doordat
de doelen mogelijk bepaald wa
ren op basis van opzettelijk mis
leidende informatie.
De nieuwe regering in Kabul
verwerpt de kritiek op de Ameri
kaanse strategie. Een woord
voerder van president Hamid
Karzai zei tegen de BBC dat het
aantal burgerslachtoffers van de
Amerikaanse luchtaanvallen
niet bijzonder hoog is, gezien de
omvang van de militaire cam
pagne. Volgens de zegsman
heeft de Afghaanse regering
Washington wel gevraagd
nauwkeuriger te zijn bij de jacht
op strijders van de Taliban en
al-Qaeda.
ankara/afp - De Turkse pre
mier Ecevit heeft gisteren ge
waarschuwd voor een overwin
ning van extreem-islamitische
en pro-Koerdische partijen als
de verkiezingen worden ver
vroegd. Dat kan 'ernstige pro
blemen' veroorzaken voor het
bestuur van het land, zei hij in
een gesprek met de staatstelevi
siezender TRT.
Ecevit probeert te voorkomen
dat de verkiezingen worden ver
vroegd, sinds hij de meerder
heid in het parlement kwijtraak
te door het opstappen van een
groot deel van de fractie van zijn
DSP. De oppositie wil die ver
vroegde verkiezingen op 3 no
vember. Ecevit zei zaterdag dat
hij er de voorkeur aan geeft de
verkiezingen volgend jaar te
houden. Hij voegde eraan toe
dat hij het liefst in april 2004 de
Turkse kiezer naar het stembu
reau laat gaan, wanneer de offi
ciële termijn van zijn kabinet er
op zit.
Uit opiniepeilingen is af te lei
den dat verkiezingen een forse
winst voor de conservatief-isla
mitische AK Partij kunnen ople
veren, waardoor die partij de
grootste fractie zou kunnen krij
gen. De machtige Turkse strijd
krachten zouden echter vrijwel
zeker AK-leider Erdogan niet als
premier accepteren. Ook zou
het economisch herstel van het
land zou kunnen ontsporen,
omdat verdere ondersteuning
door het Internationaal Mone
tair Fonds in gevaar zou kunnen
komen.
Kiev - Een aangeslagen reddingswerker rust uit na alweer een mijnongeluk in Oekraïne. Gisteren stierven
zes mijnwerkers door een gasexplosie nabij Dnepropetrovsk. Vijftien kompels raakten zwaargewond. Het
was de tweede keer deze maand dat het land werd opgeschrikt door een groot ongeval in een mijn.Twee
weken geleden kwamen 35 mijnwerkers om het leven door een brand in een mijn in dezelfde regio. Foto:
Reuters/Aleksandr Koedotjopli
pretoria/gpd - Zuid-Afrika blijft
in de greep van ijzige kou en on
gewoon hevige sneeuw- en re
genval. Het noodweer, dat mo
gelijk nog een week zal aanhou
den, heeft tot nu zeker twintig
mensen het leven gekost. De si
tuatie is het ernstigst in de noor
delijke delen van de Oost-Kaap
en KwaZulu Natal.
De afgelopen dagen zijn talloze
automobilisten ingesneeuwd. In
de Drakensberg, de bergketen
die beide provincies van oost
naar west doorsnijdt, zijn nog
steeds vakantiegangers ingeslo
ten, dorpen van de buitenwe
reld afgesneden en worden en
kele herders en kinderen ver
mist. Kleinere dorpen en town
ships kampen al dagen met uit
gevallen elektriciteit.
Het extreme weer bemoeilijkt
ook de reddingsoperatie rond
twee olietankers die eind vorige
week vastliepen voor de kust
van de Oost-Kaap. De hoge zee
maakt het onmogelijk 60.000 li
ter diesel over te pompen uit
een van de twee schepen.
De kou is volgens meteorologen
te wijten aan extreem koude
lucht, direct afkomstig van de
Zuidpool, die op grote hoogte
ongewoon lang op één en de
zelfde plaats blijft hangen.
Bij schietpartijen in
irland heeft ten minste
vannacht het leven
Twee anderen raakten
le politie bij de con-
1 tussen katholieken en
iten gewond. De dode,
istant, viel in de al
I [n onrustige noordelijke
ri inl°yne. Hij werd getrof-
L 51 een kogel die vanuit
gebied van achter een
•genoemde 'vredesmu-
afgeschoten.
door onze correspondent
Eelco van der Linden
pretoria - Vrede in Sudan. Het
klinkt surrealistisch, maar afge
lopen weekeinde zijn door rege
ring en rebellen stappen gezet
die het einde kunnen inleiden
van het langstlopende conflict
van Afrika, dat aan twee miljoen
mensen het leven heeft gekost.
Problemen tussen het hoofdza
kelijk Arabische en islamitische
noorden en het zuiden, waar
christelijke en traditionele Afri
kaanse godsdiensten overheer
sen, zijn zo oud als de onafhan
kelijkheid van Groot-Brittannië,
die het qua oppervlakte grootste
land van Afrika in 1956 verkreeg.
De laatste 19 jaar is sprake van
een regelrechte oorlog.
De tot de zuidelijke Dinka-stam
horende rebellen van het Volks
bevrijdingsleger SPLM strijden
voor autonomie en respect voor
hun religies. Complicerende
factor is de olie die op de
scheidslijn tussen noord en zuid
wordt gewonnen, en die de re
gering heeft verleid tot geweld
met de modernste middelen.
Sinds de aanslagen van 11 sep
tember is de internationale
(Amerikaanse) druk opgevoerd
onQje situatie in het tot voor
kort als 'duivels' gebrandmerkte
Sudan te normaliseren.
In Kenya werd onder leiding van
president Daniel Arap Moi, die
al tien jaar vredesbesprekingen
voert, een naar zijn zeggen 'his
torisch besluit' genomen. In de
grondwet zal scheiding van staat
en godsdienst worden vastge
legd, evenals het recht tot zelf
beschikking van de zuidelijke
bevolking. Opmerkelijk genoeg
hebben de onderhandelaars te
gelijk de eenheid van het land
als prioriteit gesteld.
Er is bewust gekozen voor een
dubbele agenda voor een proef
periode van zes jaar. De rege
ring belooft in die periode hetr
zuiden niet meer de islam en de
traditionele islamitische wetge
ving (sharia) op te dringen. Het
moet de rebellen zó tevreden
stellen dat ze in een eenheids
staat verder willen leven. Om dit
te testen wordt na zes jaar onder
internationaal toezicht een refe
rendum gehouden onder de
zuidelijke bevolking.
Het optimisme was gisteren
groot bij de vredesadviseur van
president Omar al-Bashir en de
woordvoerder van de rebellen.
Beiden onderstreepten dat een
stevige basis was gelegd voor de
afsluitende gesprekken die vol
gende maand zullen volgen. De
onderhandelaars zeiden geen
problemen te verwachten rond
de 'kleinere issues' als de verde
ling van de olierijkdom, integra
tie van rebellen in het reguliere
léger en een staakt-het-vuren.
Dit laatste wordt door waarne
mers als cruciaal gezien. Het in
januari dankzij Zwitserse en
Amerikaanse bemiddeling over
eengekomen staakt-het-vuren
wordt regelmatig geschonden.
Er bestaat verder een forse dosis
scepsis over de ware intenties
van de regering in Khartoum.
Waarom accepteert ze nu zaken
die 2° jaar lang onbespreekbaar
waren, en waarom zou na een
lange reeks van mislukte vredes
akkoorden met vrijwel dezelfde
inhoud deze overeenkomst wel
levensvatbaar zijn?
Het veel gegeven antwoord is:
11 september. Sudan stond op
Amerika's zwarte lijst van het in
ternationale terrorisme en heeft
Osama bin Laden van 1991 tot
1996 te gast gehad. Hij zou er
terroristen hebben opgeleid,
maar had er ook constructie- en
handelsbedrijven. Drie jaar gele
den vernietigden Amerikaanse
raketten aan de rand van Khar
toum een fabriek die chemische
wapchs zou produceren, maar
waarvan het nu waarschijnlijker
is dat er medicijnen werden ge
maakt.
Na de aanslagen van 11 septem
ber. een bezoek van minister
van buitenlandse zaken Colin
Powell en verschillende reizen
van de speciale gezant John
Danforth, is de stemming in Su
dan nadrukkelijk omgeslagen.
De regering heeft wijselijk geko
zen voor 'volledige samenwer
king' met de VS en wil aantonen
geen terroristen te herbergen.
Vorig jaar werden VN-sancties
tegen Sudan opgeheven, een in
dicatie dat Khartoum inderdaad
vooruitgang boekt
