BUITENLAND
EU deinst terug voor 'staaloorlog' met VS
Nederlandse apenontdekker botst met Braziliaanse autoriteiten
a i|gen in Tirol
rongelukt
- nge Mexicaan
l end begraven
iwe NAVO-
lan Europa
Ifcest in Kabul
militaire basis
legere dissident
izburg dood
erlanders
der doden
bus Uganda'
Harde handelsacties door Brussel nog steeds niet uitgesloten
^.^3
'Deportatie van familie
terroristen niet toestaan'
Procureur Israël reageert op voorstel
Onderzoek: 'Dr Death'
doodde 215 patiënten
Zes doden na
gebruik Chinese
afslankpillen
17 November-verdachte bekent acht moorden
Voorzorgslanding toestel
na incident met passagier
'Geen poging tot kaping of terreur'
g iikuck - Twee Belgische
fjeklimmers zijn donder-
in Tirol verongelukt. Een
Vo ile Belg heeft de nacht in de
;q nt van de plaats van het on-
ik moeten doorbrengen en
an gisteren een andere klim-
tvaarschuwen. Een 58-jari-
- jouw gleed uit over een
oen stortte in de diepte.
jIk r49-jarige begeleider pro-
vt de haar te redden, maar
Gj or eveneens zijn even-
d it. De drie klimmers waren
n, ens de politie goed toege-
96 \oor de beklimming, maar
- ien waarschijnlijk de in-
:vr iningen die de tocht van
1,1 vergde onderschat.
ni
i| to juarez - Een 6-jarig jon-
g. :is gisteren in Mexico over-
w ina levend te zijn begra-
door zijn broertje en neefje.
nq ine deden een spelletje
81 in zij speelden dood te
Het 8-jarige broertje en 10-
eneefje vertelden de politie
wilden zien hoe lang hun
^enootje het onder de
dzou volhouden. Zij be-
m en hem op een verlaten
wt in vlakbij hun huis. De va-
gjj ieeft het jongetje uitgegra-
n een ambulance gebeld,
het kind overleed in het
De NAVO heeft giste-
e Amerikaanse generaal
sL. Jones benoemd tot
irbevelhebber van de troe-
d Europa. Jones, hoofd
Vt Amerikaanse korps ma
ts, volgt generaal Joseph
alston op, die de functie
mei 2000 bekleedt. Het is
niet duidelijk, wanneer Jo-
ïantreedt. Hij zal leiding
naan de strijdkrachten van
TÜantie van IJsland tot het
n van Turkije.
•efl iaac - Op de basis van de
k0; rlandse militairen in Ka-
asbest ontdekt. Het gaat
litte asbest in gebonden
Witte asbest is veel min-
vaarlijk dan blauwe as-
kan bovendien alleen
d als het wordt inge-
Om dit te voorkomen
aj ïaatregelen genomen op
ji iderlandse basis. De deel-
'S0I erden ontdekt door de
ezige specialist 'hygiëne
eventieve gezondheids-
- De Russische journalist
331 andr Ginzburg, een van de
grijkste dissidenten in de
ere Sovjetunie, is gisteren
jarige leeftijd in Parijs
den. De gezondheid van
lurg was geknakt door
urig verblijf in een straf -
.Hij behoorde met de 'va-
in de atoombom' Andrej
irov tot de leiders van de
ging ter bescherming van
ihten van de mens in de
lunistische staat. Na de
de Sovjetunie was Ginz-
irhaaldelijk in Rusland.
>org zijn pessimisme
ontwikkelingen daar
ckan me niet voorstel -
daar binnen tachtig jaar
male, liberale samenle-
zei hij vorig jaar de-
d/ap - Twee van de meer
Estig mensen die donder-
jeen busongeluk in Ugan-
ihet leven kwamen, waren
uit Nederland. Vrien-
m de slachtoffers hebben
zegd. De twee waren als
kelingswerker werkzaam
mda en vierden vakantie
nationale park Queen Eli-
in het westen van het
leiden de vrienden,
plek van het ongeluk, in
urt van de westelijke stad
kwamen gisteren hon-
mensen bijeen om te
m. De verkoolde lichamen
den zich nog altijd in het
van de bus omdat de
ivartsen nog niet waren
ïerd.
werd donderdag geramd
een tegemoetkomende
agen vol paraffine, wat
orme vlammenzee tot ge-
ad. De bus was onderweg
Ugandese hoofdstad
da naar Mpondwe, dat
grens met Congo ligt. Al-
ittenden kwamen bij de
gom het leven,
lertig slachtoffers had-
Ugandese nationaliteit,
kwamen uit Congo. Elf
len waren niet-Afrika-
ts van twee van hen -
iren uit India - is de
door de autoriteiten
door onze correspondent
Mare Peeperkorn
brussel - De Europese Unie gaat een
'staaloorlog' met de Verenigde Staten
voorlopig uit de weg. Het besluit over
harde handelssancties tegen de VS van
wege de importheffingen op Europees
staal wordt uitgesteld tot eind septem
ber.
De lidstaten geven Washington het
voordeel van de twijfel na een beperk
te verzachting van de importbelem
meringen.
Europees Commissaris Lamy (handel)
waarschuwde zijn Amerikaanse ge
sprekspartners gisteren niet achter
over te leunen. „De VS hebben stap
pen in de juiste richting gezet. Maar er
is meer nodig om sancties eind sep
tember te voorkomen." De EU heeft
een lijst klaarliggen met strafheffingen
op Amerikaanse producten tot een
waarde van zeshonderd miljoen euro.
Het staalconflict heeft de betrekkingen
tussen de EU en de VS flink onder
druk gezet. Sinds medio maart be
schermt Washington de eigen staalin
dustrie met extra importheffingen tot
dertig procent op buitenlandse staal-
producten. EU-exporten tot een waar
de van 2,3 miljard worden daardoor
getroffen. Een van de zwaarst gedu
peerden is Corns in IJmuiden.
De EU reageerde furieus en stelde on
middellijk tegenmaatregelen voor.
Nog deze zomer zou een hele reeks
Amerikaanse producten als vergelding
getroffen worden met importheffin
gen tot een bedrag van 379 miljoen.
De goederen zijn zorgvuldig geselec
teerd uit precies die deelstaten waar
president Bush maar weinig steun
heeft. Vanaf najaar 2003 wil de EU de
handelssancties uitbreiden tot 606
miljoen.
Onder druk van de EU heeft Washing
ton de afgelopen weken een beperkt
aantal Europese staalproducten uitge
zonderd van de strafheffingen. In to
taal gaat het om 420.000 ton staal, met
een waarde van een kleine driehon
derd miljoen. De VS beloven voor
eind augustus met verdergaande con
cessies te komen.
Voor de Europese Commissie waren
deze eerste 'stappen' van de VS vol
doende om uitstel van de tegenmaat
regelen voor te stellen. De EU-ambas-
sadeurs van de lidstaten stemden daar
gisteren unaniem mee in. „Wij willen
de kwestie niet onnodig complice
ren", aldus een betrokken Commis
sieambtenaar. Maandag bespreken de
EU-ministers van buitenlandse zaken
de verdere aanpak van het staalcon
flict.
Het uitstel van de EU-sancties komt
enigszins als een verrassing. Afgelo
pen woensdag betitelde de Commis
sie het uitzonderingspakket van de VS
(toen nog 230 miljoen) als 'manifest
onvoldoende'. De extra verzachting
van zestig miljoen op de valreep plus
de belofte van meer was voor Com
missaris Lamy kennelijk genoeg om
zijn mening bij te stellen. Lamy bena
drukt dat de EU de stok van sancties
achter de deur heeft en houdt.
Diplomaten stellen dat de Commissie
wel pas op de plaats moest maken.
Verschillende lidstaten - waaronder
Duitsland en Groot-Brittannië - zijn
immers zeer beducht voor een groot
handelsconflict met de VS. Zij vrezen
de gevolgen voor de eigen economie-
en.
door onze correspondent
Frans Lindenkamp
sao paulo - De bekende Neder
landse ontdekker van nieuwe
apensoorten in het Amazone re
genwoud Marc van Roosmalen
gaat het Braziliaanse Overheids
bureau voor Milieuzaken (Ibama)
voor de rechter slepen wegens
smaad. Van Roosmalen, die re
cent de wereldpers haalde met
ontdekking van twee nieuwe
soorten, voelt zich in zijn goede
naam aantast door de Braziliaan
se milieuautoriteiten.
Het Ibama legde de primatoloog
een boete op van 1700 euro we
gens het overtreden van de mi
lieuwet. Van Roosmalen werd
dinsdag bij terugkomst van een
wetenschappelijk missie in een
natuurgebied 400 kilometer bui
ten de junglestad Manaus be
trapt op het bezit van vier zeld
zame apen. In het rivierstadjè
Barcelos, waar hij met zijn boot
kortstondig aanmeerde kon hij
de dienstdoende autoriteiten
geen officiële papieren tonen
met specifieke toestemming
voor het verzamelen van weten
schappelijk materiaal.
Van Roosmalen erkent dit,
maar, zo zegt hij: „de autoritei
ten hebben mij zestien jaar op
deze manier laten werken. En
nu kan dat kennelijk opeens niet
meer."
De vermaarde bioloog zegt dat
het praktisch onmogelijk is te
voldoen aan de Braziliaanse mi
lieuwet. Die bepaalt dat een on
derzoeker zestig dagen voor het
begin van een wetenschappelij
ke expeditie dient specificeren
welke planten en dieren hij wil
meenemen naar de bewoonde
wereld. „Hoe kan ik in vredes
naam toestemming vragen voor
de gevangenneming van een
onbekende apensoort", vraagt
Van Roosmalen zich boos en
verontwaardigd af.
De vier in beslag genomen ba
byaapjes had de bioloog verle
den week los weten te peuteren
bij junglebewoners, die de bees
ten als huisdieren hielden. Een
ervan betreft volgens Van Roos
malen een voor de wetenschap
nieuwe soort. „Hun moeders
zijn waarschijnlijk geëindigd in
de kookpan van de gezinnen
waar ik ze aantrof. De jonge
aapjes waren hoogstwaarschijn
lijk hetzelfde lot beschoren. Ik
voel me daarom in het geheel
niet schuldig aan de overtreding
van de milieuwet. Integendeel.
Ik heb de beestjes van een wisse
dood gered", verweert Van
Roosmalen, die vijf jaar geleden
de Braziliaanse nationaliteit
aannam om zijn werk te verge
makkelijken. Als buitenlander
voelde hij zich in zijn weten
schappelijke onderzoek belem
merd.
Drie van de vier babyaapjes -
volgens de primatoloog 'een bij
product van de jacht' - had hij
bestemd voor het Nationale On
derzoeksinstituut voor het Ama
zonegebied (INPA) in Manaus.
INPA-directeur Marcus Barros
heeft intussen een interne on
derzoekscommissie ingesteld en
zegt dat Van Roosmalen zijn
volledige vertrouwen geniet. Het
vierde beestje - mogelijk een
nieuwe soort - had Van Roos
malen mee willen nemen naar
zijn wetenschappelijke 'dieren
tuin'. Die houdt hij achter in de
tuin van zijn woonhuis. Maar
daar wringt volgens het Ibama
nu juist de schoen. Waarne
mend directeur Mario Lucio da
Silva Reis stelt dat Van Roosma
len geen toestemming heeft om
thuis zeldzame dierensoorten te
houden. „Hij belet ons een kijk
je te nemen. We weten het niet
zeker, maar we vermoeden dat
hij daar over de honderd zeldza
me apensoorten gevangen
houdt."
Da Silva erkent dat Van Roos
malen, die op de loonlijst staat
van het Braziliaanse Ministerie
van Wetenschap en Technolo
gie, al in 1998 een aanvraag
heeft ingediend om zijn 'dieren
tuin' te legaliseren. Toestem
ming is naar zijn zeggen nooit
gegeven, omdat Van Roosmalen
zijn apen op clandestiene wijze
heeft vergaard. „Het Ibama con
troleert de naleving van de wet
en voor doctor Van Roosmalen
kunnen we geen uitzondering
maken. Hij heeft nooit beschikt
over de vereiste papieren om
apen te vangen en te transporte
ren", stelt Da Silva. De Ibama -
functionaris zegt respect te heb
ben voor het wetenschappelijke
werk van de Nederlander, maar
verdedigt de boete. „We willen
hem alleen wat remmen."
Van Roosmalen ziet in die ver
klaring wat hij al langer ver
moedt. „Het Ibama probeert me
Foto: Archief
te vloeren en wetenschappelijk
vleugellam te maken. Het is lou
ter jaloezie, omdat niemand on
der de Brazilianen veldwerk
doet. Het steekt dat ik dat als
buitenlander wel doe.
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
tel aviv - Israël kan niet zonder
meer familie en nabestaanden
van Palestijnse terroristen de
porteren van de Westelijke Jor-
daanoever naar de Gazastrook.
Alleen als de mensen om wie
het gaat ook zelf betrokken zijn
geweest bij het uitvoeren van
terreurdaden, is zoiets toege
staan. Dat vindt de Israëlische
procureur-generaal Elyakim Ru
binstein. Hij reageerde gister
avond op een voorstel van de le
gerleiding om 21 aangehouden
vaders, zoons en broers van Pa
lestijnse militanten die deze
week aanslagen op Israëlische
burgers hebben uitgevoerd, over
te brengen naar de Gazastrook.
Volgens een Israëlische rege
ringswoordvoerder is de bedoe
ling van het plan de familiele
den 'weg te halen uit de omge
ving waarin ze tot nu toe heb
ben geleefd'. Zelfs de doorgaans
gematigde minister van buiten
landse zaken Shimon Peres zei
dit soort deportaties geen slecht
idee te vinden, 'vooropgesteld
dat ze juridisch gezien geoor
loofd zijn'. Volgens hem ver
keert Israël in een situatie waar
in het zich gedwongen ziet me
thoden te Hezen die het liever
niet zou aanwenden. „Als je be
denkt wat er deze week is ge
beurd, dan laat dat ons eenvou
dig weinig keus", zei hij.
De liberale oppositie en men
senrechtenorganisaties staken
in reacties hun verontwaardi
ging niet onder stoelen of ban
ken. „Het jodendom heeft er al
tijd garant voor gestaan dat nie
mand wordt gestraft voor de da
den van een ander", zei leider
van de liberale partij Meretz
Yossi Sarid. „Het is zorgwek
kend dat de terreur er in slaagt
regeringsvertegenwoordigers
het hoofd op hol te brengen."
De Israëlische mensenrechten
organisatie B'tselem wees erop
dat het gedwongen overbrengen
van burgers van bezet gebied is
verboden volgens het interna
tionale recht. „Een van de meest
fundamentele principes van een
rechtssysteem is dat iemand
niet mag worden gestraft voor
de daden van een ander."
Het Israëlische leger heeft don
derdag de huizen verwoest van
commandanten van de Aksa-
brigade en de Hamas in Nablus,
die volgens de veiligheidsdienst
de beschieting van een Israëli
sche bus bij de nederzetting Im-
manuel en de dubbele zelf
moordaanslag in Tel Aviv heb
ben georganiseerd. Bij die acties
kwamen dinsdag en woensdag
in totaal elf mensen om het le
ven. Volgens de procureur-ge
neraal, geciteerd door de Israëli
sche radio, is het verwoesten
van huizen en het arresteren
van familieleden wél gerecht
vaardigd volgens uitspraken in
het verleden van het Hoogge
rechtshof.
manchester/rtr - De Britse
huisarts Harold Shipman, die
inmiddels bekend staat als 'Dr
Death', heeft zeker 215 van zijn
patiënten om het leven ge
bracht. Dat is gebleken uit een
officieel onderzoek, waarvan de
conclusies gisteren in Manches
ter zijn bekendgemaakt.
In de 23 jaar dat de nu 56-jarige
Shipman zijn beroep in het dorp
Hyde bij Manchester uitoefen
de, diende hij ten minste twee
honderd patiënten dodelijke he-
roïne-injecties toe. Dat aantal
komt nog bij de vijftien moor
den op patiënten, waarvoor hij
in 2000 al tot levenslang werd
veroordeeld.
Eerder verschenen er specula
ties in de Britse pers dat hij ze
ker 300 mensen om het leven
had gebracht. Volgens Janet
Smith, de rechter die het onder
zoek heeft geleid, bestaat er in
45 andere sterfgevallen inder
daad een reële verdenking tegen
Shipman, maar daarvoor is geen
bewijs gevonden. Er komt geen
nieuwe rechtszaak voor deze
vermoedelijke moorden.
De uitkomst van het onderzoek
bevestigt dat 'Dr Death' een van
de meest productieve seriemoor
denaars ter wereld is. De motie
ven van Shipman blijven echter
duister en de voormalig arts wei
gert te bekennen.
De rechter zei dat ze het erg ver
ontrustend vond dat Shipman
zoveel jaren zijn gang heeft kun
nen gaan, zonder ontdekt te
worden. 'Dr Death' vermoordde
zijn patiënten vaak tijdens huis
bezoeken. Na elk sterfgeval ge
droeg hij zich weer anders en hij
had telkens een andere verkla
ring voor de dood van zijn
slachtoffers. „De manier waarop
Shipman zijn moorden pleegde,
omging met de nabestaanden en
vervolgens wegliep zonder ver
dacht te worden, zou in een ro
man als te fantastisch worden af
gedaan" liet de rechter weten.
Shipman liep tegen de lamp toen
hij een voormalige burgemeester
van zijn woonplaats vermoord
de. In haar testament stond dat
zij alles aan de dokter na zou la
ten. Dit wekte de argwaan van de
dochter van de vrouw. Het li
chaam van de dode vrouw werd
opgegraven en in haar lichaam
werden sporen van de dodelijke
injectie gevonden.
Tokio - Een populair merk Chi
nese afslankpillen beloofde snel
gewichtsverlies, maar heeft ge
leid tot de dood van zes vrou
wen in drie Aziatische landen.
Tientallen gebruikers van de
pillen zijn in het ziekenhuis op
genomen wegens aantasting
van hun organen of vergiftiging
van het spijsverteringsstelsel
veroorzaakt door stoffen die
niet op het inhoudslabel wor
den genoemd. Sommigen
moesten levertransplantaties
ondergaan.
Het Japanse ministerie van
volksgezondheid maakte giste
ren bekend dat 62 mensen, op
tien na allemaal vrouwen, lij
den aan lever-, schildklier- of
andere klachten, veroorzaakt
door Chinese dieetpillen. Vier
van hen zijn overleden en 28 in
het ziekenhuis opgenomen.
Het ministerie verricht onder
zoek naar het afslankproduct,
waarin deskundigen sporen
van het schildklierhormoon
thyroxine en eetlustremmende
stoffen hebben aangetroffen.
De betreffende substanties mo
gen alleen in medicijnen wor
den gebruikt en staan boven
dien niet vermeld op de ver
pakking van Slim 10, dat gepro
duceerd wordt door Yuzhitang
Health Products.
In Singapore overleed een 43-
jarige vrouw aan een leverkwaal
die vermoedelijk door de pillen
was veroorzaakt. In China werd
eveneens melding gemaakt van
een sterfgeval door een afslank
middel van Yuzhitang. In beide
landen is de verkoop van Yuz
hitang dieetproducten inmid
dels verboden.
Volgens een medewerker van
het Japanse ministerie van
volksgezondheid is het voor
naamste probleem een gebrek
aan wetgeving om de veiligheid
van 'natuurproducten' te waar
borgen. De afslankmiddelen
worden niet getest omdat ze
normaliter niet de synthetische
stoffen bevatten die in medicij
nen zitten.
De vermoedelijke oprichter van de Griekse terreurbeweging '17de November' wordt door agenten begeleid naar de rechtbank in Athene.
Foto: AP/Aris Messenis
athene/afp - Een van de mannen die de
Griekse politie heeft aangehouden op ver
denking van betrokkenheid bij de linksex-
tremistische terreurbeweging 17 November
heeft gisteren bekend dat hij heeft meege
daan aan acht moordaanslagen en zeven
mislukte moordaanslagen in Athene.
De 47-jarige elektricien, die tegelijk met de
vermoedelijke leider van 17 November en
nog een verdachte werd voorgeleid, ver
klaarde dat hij tussen 1985 en 1992 betrok
ken was bij een reeks moordaanslagen, on
der meer op het conservatieve parlements
lid Pavlos Bakoyannis (in 1989).
De belangrijkste verdachte, de 63-jarige
Griek die woensdag is aangehouden, heeft
tegenover de openbaar aanklager elke be
trokkenheid bij 17 November ontkend. De
politie zei donderdag dat deze man voor een
belangrijk deel de terroristische activiteiten
van de beweging heeft geleid en dat hij mo
gelijk medeoprichter was.
Drie andere aangehouden verdachten waren
donderdag al voorgeleid. Een van hen be
kende deelname aan de moord op de Britse
diplomaat Saunders in 2000. Zijn broer be
kende medeplichtig te zijn aan zeven moor
den, waaronder de moord op de Ameri
kaanse militaire attaché William Nordeen in
1988 en wapendiefstallen en roofovervallen.
Tot dusverre tastte de politie voornamelijk
in het duister over deze terreurgroep, die
van 1997 tot en met de moord op Saunders
in het jaar 2000 zeker 23 moorden pleegde.
De betrokkenheid van de Britse opsporings
dienst Scotland Yard bij het onderzoek naar
deze laatste moord heeft het oprollen van
de terreurgroep vervolgens in een versnel
ling gebracht.
Spaanse agenten en miltairen bij het Colombiaanse toestel dat gisteren een voorzorgslanding maakte op
een militair vliegveld bij Madrid na een incident met een verwarde passagiers. Foto: AP/Paul White
madrid/ap - Een passagiers
vliegtuig van de Colombiaanse
luchtvaartmaatschappij Avianca
met 155 mensen aan boord
heeft gisteren een voorzorgslan
ding gemaakt op een lucht
machtbasis buiten Madrid na
dat een van de inzittenden met
een mes was gaan zwaaien.
Naar later bleek ging het om een
plastic mes.
De Spaanse vice-premier Maria
no Rajoy sprak tegen dat de
man het vliegtuig wilde kapen.
Het ging niet om een kaping of
om terrorisme, maar om een
verstoring van de openbare or
de, zei hij.
Het vliegtuig was in de Colom
biaanse hoofdstad Bogota ver
trokken met bestemming Ma
drid. Vlak voor de geplande lan
ding pakte de man zijn mes. Het
vliegtuig werd daarop onder es
corte van een F-18 van de
Spaanse luchtmacht naar de
luchtmachtbasis Torrejon gedi
rigeerd, waar het veilig landde.
De passagiers zijn met bussen
van de basis naar het Madri-
leense vliegveld Barajas ver
voerd.
De man die met het mes zwaai
de was volgens de Colombiaan
se ambassade onder invloed van
alcohol.
