GESPREK VAN DE DAG
Surrealistische discussies bij tombe
3Patiënten leren tegenwoordig
ook wat ze zelf kunnen doen
Italiaanse gezondheidsinspectie keurt graf
Pim Fortuyn af, maar herbegrafenis gaat door
ZWAAR
WERK
'Wie als Rolls leeft, wor
niet als Daihatsu begravfi
VRI1DAG 19 JULI 2002
MENSELIJK
Het Engelse Kettering is in de ban van een MYSTERIEU
ZE SCHOONMAKER die 's nachts de straten in het cen
trum van de stad schoonmaakt. Niemand weet wie het is,
maar op videobeelden is te zien hoe de man getooid in
zwarte regenjas en met bedekt gezicht zijn werk doet, ver
telde een woordvoerster van Kettering gisteren. De nach
telijke schoonmaakactie op Brambleside, een van de win-
kelstaten, is al weken gaande. Afgelopen weekeinde liet
hij op elke prullenbak een briefje achter met de tekst:
'Houd Brambleside schoon. De groeten, het spook'. Ook
zwaaide hij even naar de camera die speciaal voor hem
was opgehangen, maar hij zorgde er voor dat hij onherken
baar bleef. Een van de winkeliers is erg blij met de
schoonmaakactie. „Het is een goede schoonmaker. Ik
denk erover om een emmer met sop buiten te zetten zodat
hij ook mijn ramen kan doen."
De Britse weduwe Diane Blood (35) is BEVALLEN van het
tweede KIND van haar OVERLEDEN MAN. De vrouw
schreef geschiedenis toen ze in 1998 zwanger raakte van
haar in 1995 aan een hersenvliesontsteking gestorven
echtgenoot. Diane Blood heeft na de dood van haar man
meer dan twee jaar geprocedeerd om het ingevroren sper
ma van haar man te mogen gebruiken om zwanger te ra
ken. De rechtbank vond in eerste instantie dat dit zonder
voorafgaande toestemming van de donor verboden was.
De uitkomst van de rechtszaak was dat de vrouw in 1997
toestemming kreeg het sperma van haar man naar België
uit te voeren.
De woorden 'neger' en 'creool' hoeven niet te worden
geschrapt uit de DIKKE VAN DALE, het Groot woorden
boek der Nederlandse taal. Dat blijkt uit de uitspraak
van de Commissie gelijke behandeling naar aanleiding
van een klacht van de Stichting Eer en Herstel Betalin
gen Slachtoffers in Suriname. Een woordvoerster van de
Van Dale maakte de uitspraak gisteren bekend. De
stichting vindt dat de betreffende woorden Afrikaans-
Surinaamse Nederlanders aan de koloniale onderdruk
king herinneren en zodoende pijn bij hen teweegbren
gen. Maar de commissie oordeelde dat de Van Dale
geen onderscheid maakt op grond van ras. „De functie
van een woordenboek is niet meer dan het registreren
van de betekenis van woorden in overeenstemming met
het feitelijk woordgebruik", aldus de commissie.
Het Australische televisie
station Nine Network is te
recht berispt wegens het
uitzenden van een inter
view met acteur RUSSELL
CROWE waarin deze een si
garet opstak. Dat heeft een
Australische federale rech
ter gisteren bepaald. De
zender was in beroep ge
gaan tegen een berisping
door de Australische recla
mecommissie. Het ging om
een interview uit 2000
waarin Crowe een sigaret
opstak uit een pakje Marl
boro. Diverse kijkers klaag
den daarover. „Door de
roem van de heer Crowe
zijn kijker mogelijk gaan
geloven dat het wenselijk
was om het gedrag van de
heer Crowe, inclusief het
roken van Marlboro-sigaret-
ten, te imiteren", aldus de
commissie. Nine Network
was in beroep gegaan om
dat aan Crowes rookgedrag
werd gerefereerd als zijn
'zwakheid jegens de duivel
se sigaret'. Tevergeefs. De
zender hoeft geen boete te
betalen. Foto: AP
DUITSERS zijn als toerist het MEEST GELIEFD. Buiten
landers moeten het minst hebben van Britse toeristen. Dat
blijkt uit een onderzoek van het online reisbureau Expedia
in zeventien landen, waaronder Cyprus en de Verenigde
Staten. De Duitsers zijn vooral geliefd om hun hoffelijk ge
drag en hun pogingen de taal van het gastland te spreken.
Als het om beleefdheid gaat, hoeven zij alleen Amerika
nen voor te laten gaan. Britten worden als ruw en onbe
schaafd gezien. Zij doen bovendien geen enkele poging
zich de taal van het gastland eigen te maken en slaan er
snel op los.
De VADER van de ZWEEDSE KONINGIN SILVIA, Walther
Sommerlath, heeft zich al in 1934 bij de nazi's gevoegd.
Dat blijkt uit een Duits register dat de Stockholmse krant
Arbetaren gisteren heeft gepubliceerd. Het verhaal van de
krant zou het eerste bewijs zijn dat Sommerlaths een nazi
was. Volgens de krant woonde hij in 1934 in Brazilië. Hij
keerde terug naar Duitsland in 1937, toen de nazi's daar
de macht hadden overgenomen. Een woordvoerder van het
paleis weigerde commentaar. Hij zei alleen dat Sommer
lath nooit lid was geweest van de Zweedse koninklijke fa
milie. Volgens de Arbetaren leverden de fabrieken van
Sommerlath onderdelen voor tanks, gasmaskers en opti
sche instrumenten in de Tweede Wereldoorlog. Silvia, de
vrouw van de huidige koning Carl Gustaf, werd in 1943 in
Duitsland geboren. Haar moeder was Braziliaanse.
NOELLE BUSH, het nicht
je van de Amerikaanse pre
sident George Bush, is
woensdag door een rechter
in de staat Florida VER
OORDEELD tot drie dagen
gevangenisstraf. Zij werd in
de ontwenningskliniek
waar zij sinds februari ver
blijft betrapt met pillen op
zak. In een brief aan de
rechter stelt de kliniek dat
de pillen afkomstig waren
uit het kantoor van een van
de medewerkers. De 24-ja-
rige Bush zegt ze ergens te
hebben gevonden. Noelle
Bush was in februari op
last van de rechter begon
nen aan een ontwennings
kuur nadat zij had gepro
beerd met een vals recept
Xanax te kopen, een kalme
rend middel dat alleen op
doktersvoorschrift verkrijg
baar is. Als zij de kuur zou
afmaken, kon zij verdere
rechtsvervolging ontlopen,
maar rechter Reginald Whi
tehead was van mening dat
Bush zich niet aan het von
nis heeft gehouden.
Foto: AP
Een Britse politieagent is maandag aangehouden omdat
hij er van verdacht wordt STEEKPENNINGEN te hebben
aangenomen van de rapper MARK MORRISON. Scotland
Yard heeft dat gisteren bekendgemaakt. Morrison, die in
1996 een grote hit had met 'Return of the Mack', wordt
verdacht van het ontvoeren van een jonge vrouw en het
stelen van haar auto. De aangehouden agent zou Mack vo
rige week in ruil voor geld een 'politieborgtocht' hebben
verleend, waarbij een verdachte op voorspraak van de poli
tie in afwachting van een voorgeleiding op vrije voeten
wordt gesteld. Morrison heeft zich na zijn vrijlating niet
zoals de bedoeling was bij de politie gemeld voor verhoor.
De Britse justitie beschouwt hem als voortvluchtig.
Het spande er gistermiddag op
het begraafplaatsje van Provesa-
no even om, maar de herbegrafe
nis van Pim Fortuyn kan zaterdag
doorgaan. Een kordate inspectri-
ce van de gezondheidsdienst
keurde de witmarmeren tombe
van Fortuyn na een hygiënische
inspectie goed. Maar de kelder
onder het betonnen fundament,
waarin plaats is voor negen lij
ken, wordt ddhderdag opnieuw
gekeurd. Arbeiders waren nog
met metselwerk bezig en daarom
kon 'tecnica della prevenzione'
Manuela Auti nog geen definitie
ve goedkeuring afgeven.
De inspectie leverde typisch Ita
liaanse, bijna surrealistische dis
cussies bij het geopende graf op
tussen Auti, de werkers van For-
tuyns Italiaanse boezemvriend
Bruno Ambrosio en ingenieur
Truant, verantwoordelijk voor
plaatsing en bouw van het
praalgraf. De flink uit de kluiten
gewassen Auti, getooid in t-shirt
met de opdruk Australia, was
duidelijk uit haar hum omdat de
werkzaamheden nog niet waren
afgerond. „Als ik hier m'n werk
niet kan doen ga ik weg en kom
ik morgen nog wel eens kijken",
zei ze bits.
De in Italië gebruikelijke ge
zondheidsinspectie moet de
laatste van een serie vergunnin
gen voor gebruik van het graf
opleveren. Truant probeerde de
ambtenares van de gemeente
San Giorgio della Richinvelda,
waaronder de buurtschap Pro-
vesano valt, nog te paaien met
'We zijn zo klaar, schrijf het pa
piertje maar zovast uit'. Maar
Auti liet zich niet ompraten. Ze
constateerde dat er ruimte zat
tussen het deksel en de bodem
van de marmeren sarcofaag
waarin Fortuyn komt te liggen.
Truant stelde voor om dat te
verhelpen met siliconenkit. Auti:
„Het was een heel bekende man
en die moet er soms wel eens
uitgehaald worden. Je moet
hem dus niet helemaal dicht lij
men, want ik zou niet graag zien
dat het deksel er niet meer af
kan."
Vervolgens ontspon zich een
discussie over de gedeeltelijke
goedkeuring, omdat ze nu niet
kon vaststellen dat de kelder on
der de sarcofaag werkelijk wa
terdicht was. Auti hield vast aan
volgende week. „Daarna ga ik
met vakantie en ik wil dit project
niet overdragen aan een ander."
En tegen Roberto, eën van de
werkers, die klaagde dat hij geen
tijd meer had voor z'n middag
maaltijd: „Ja, het spijt me dat je
niet kan eten, maar het moet ge
woon klaar."
Met een zucht van opluchting
zagen Truant en de intussen ge
arriveerde Ambrosio dat Auti
vervolgens de formulieren te
kende en verdween. De met
Ambrosio meegekomen Gro
ningse tandarts Jan 't Hooft -
zestien jaar kameraad van Pim,
met wie hij een tijdlang in het
zelfde flatgebouw in Groningen
woonde - vond het praalgraf
prachtig. „Goed werk Bruno,
Pim zou dit ook geweldig heb
ben gevonden."
't Hooft was ook bijzonder inge
nomen met de manier waarop
de tekst 'Loquendi libertatem
custodiamus' aan de zijgevel
van het monument was aange
bracht. De door hem samen met
Ambrosio bedachte Nederland
se tekst 'Laten wij waken voor
de vrijheid van het spreken' is
door de Gronjngse classicus
Gert Euwals vertaald, 't Hooft:
„Prachtig hè, met ieder woord
steeds een lettergreep meer."
De Groninger spreekt morgen
ochtend op een aan Fortuyn en
de regio Friuli gewijd symposi
um in provinciehoofdstad Por-
denone over 'de mens Fortuyn'.
De tekst op het graf was in de
geest van Pim, zei hij. „Pim was
een man van het woord, een
man die met het woord de
strijd aanging. Hij wei
gerde te zwijgen over
dingen die velen zagen
maar waarover nie
mand durfde te pra
ten."
Gisteravond was nog
niet besloten of de even
eens in Provesano te ver
wachten zangeres Vanessa
- een vriendin van de fami
lie - op het symposium
haar speciaal aan Pim
opgedragen lied zingt.
Organisator professor
Silvano de Bortoli wil
eerst de tekst van het
lied weten om te zien of het
wel past in het wetenschap
pelijke karakter van zijn
symposium. Bruno Am
brosio sloot uit dat Va
nessa zingt tijdens de
uitvaartmis in het
kerkje van Prove
sano.
Hans Geleijnse
De laatste voorbereidingen bij
het graf van Pim Fortuyn in Pro
vesano. Morgen moet alles klaar
zijn voor de herbegrafenis.
Foto: ANP/Robin Utrecht
Een engeltje op de begraafplaats in Provesano.
Foto: GPD/Harmen de Jong
Hans Koning
fysiotherapeut
Veel werknemers slijten hun
dagen op kantoor. Maar niet
iedereen. Deel 2 in een serie
over fysiek zware beroepen
Fysiotherapeut een zwaar
beroep? Objectief bezien
wel, vindt Hans Koning.
Maar dan toch vooral als je niet
de juiste technieken beheerst.
„Bij het masseren of passief mo
biliseren van bijvoorbeeld een
schouder moetje je krachten
goed doseren. Je moet je han
den gebruiken om te voelen, de
kracht komt van de rest van je
lichaam. Wie als fysiotherapeut
problemen heeft met de tech
niek, krijgt geheid te maken met
klachten aan pols, hand en of
onderarm."
De opleiding tot fysiotherapeut
besteedt veel aandacht aan de
juiste technieken om patiënten
te behandelen, aldus Koning.
Daarnaast wordt er tegenwoor
dig veel meer gedaan om de pa
tiënt te helpen zichzelf te gene
zen. „Toen ik in 1980 afstudeer
de, werden mensen vooral pas
sief behandeld. Maar de tijd dat
de patiënt alleen maar op de be-
handeltafel hoefde te liggen en
wij hem van zijn kwaal afhiel
pen is voorbij."
Iedereen kan in bepaalde mate
belast worden zonder daar di
rect schade van te ondervinden.
Om (chronische) blessures te
vermijden, moet je voorkomen
voortdurend tot aan je maxi
mum te worden belast. Wie
klachtenvrij wil blijven, dient
over een voldoende grote reser
vecapaciteit te beschikken. Is
die er niet, dan moet je door te
trainen die alsnog zien te krij
gen, aldus Koning. „Dat geldt
voor iedereen, maar zeker voor
mensen met een zwaar beroep.
Want die lopen natuurlijk een
groter risico te lang te zwaar te
worden belast. Ik doe zelf ook
aan belastbaarheidstraining
door regelmatig te fietsen en
hard te lopen."
Behalve in zijn eigen praktijk
werkt hij ook in een verpleegte
huis, in de Scheveningse gevan
genis en bij bedrijven, waar hij
belastbaarheidstrainingen aan
personeel geeft. Daarnaast gaat
hij met geblesseerde sporters
die hij onder handen heeft, re
gelmatig naar bijvoorbeeld de
atletiekbaan om hen verder te
behandelen. „Zo'n afwisselende
baan is ook goed om overbelas
ting te voorkomen."
Wat Koning met name de laatste
vijf jaar ziet, is dat fysiothera
peuten 'opgebrand' raken als
gevolg van de veelheid aan re
gels en bijbehorende admini
stratieve rompslomp waarmee
de overheid de beroepsgroep
heeft opgezadeld. „Vorig jaar is
er onderzoek naar gedaan. Zo'n
dertig procent van de werktijd
van een fysiotherapeut gaat op
aan administratie, vergaderin
gen en dergelijke. Dat betekent
dat je zestig uur moet werken
om aan een norminkomen van
veertig uur te komen. Het advies
bij dat onderzoek was de tarie
ven te verhogen, zodat fysiothe
rapeuten minder uren hoefden
te maken, maar dat werd door
minister Borst niet juichend
ontvangen."
Koning krijgt natuurlijk in zijn
praktijk nog wel eens mensen
met werkgerelateerde klachten.
Zijn ervaring is dat die vaak niet
alleen een gevolg zijn van een te
grote fysieke belasting. „Zeker
als ze die klachten al meer dan
Fysiotherapeut Hans Koning: „Bij het masseren moet je je krachten
goed doseren." Foto: GPD/Jacques Zorgman
drie maanden hebben. Vaak
speelt ook een te grote mentale
druk een rol. Het is dan ook
mijn overtuiging dat je dan als
fysiotherapeut niet alleen aan de
slag moet gaan, maar dat ook
andere hulpverleners moeten
worden ingeschakeld om men
sen goed te kunnen helpen. Bij
voorbeeld een psycholoog of
een maatschappelijk werker."
Aan nivellering had Pim Fortuyn
bij leven een broertje dood. En
dus maakte hij van onbeschei
denheid zijn handelsmerk. En
nu krijgt hij ook nog twee begra
fenissen met groot ceremonieel
vertoon. Buitenissig? Nee hoor,
zegt de begrafenis-ondernemer.
Dit past bij de persoon-Fortuyn.
„Wie als een Rolls leeft, wordt
niet als een Daihatsu begraven."
Na de vraag valt er een lange
stilte. Kent directeur R. Winge-
laar van Monuta een ander
praktijkvoorbeeld van een per
soon die twee keer met veel ce
remonieel is begraven? Pffft.
Nee, niet dus, zegt het boeg
beeld van veruit de grootste uit
vaartorganisatie van Nederland.
„Het geval Pim Fortuyn is bij
mijn weten uniek. Maar ik vind
dat de familie het goed doet. Ze
respecteren zijn laatste wil. De
begrafenissen passen bij zijn le
vensstijl en zijn uitstraling."
Begrafenisondernemers ver
spreiden de boodschap tijdens
open dagen en in hun folders.
Een begrafenis hoort te passen
bij je persoonlijkheid. Wie sober
heeft geleefd, kan toe met een
bescheiden kist en een kleine
plechtigheid. En het omgekeer
de geldt ook. Wingelaar: „Dit is
de tijd van de grote bruiloftspar
tijen. Dat mag het nodige kos
ten. Wij verkondigen de bood
schap dat je begrafenis de laat
ste kans is om te laten zien wie
je bent geweest."
De kosten van een begrafenis
vormen niet langer een taboe.
Begrafenisondernemers raden
aan een goede verzekering af te
sluiten. Zelfs de begrafenis van
een modale ziel kan een 'bijzon
der kostbare zaak' zijn, rekent
hij voor. De kist, de opbaring, de
kerkdienst, het condoleancebe-
zoek, de rouwkaarten, de adver
tenties, de volgauto's, de bloe
men, het moet allemaal betaald
worden. Net als het grafmonu
ment, de grafrechten en hi t
derhoud.
Wingelaar, wiens uitvaarto va
satie de familie Fortuyn ai et
seerde bij de begrafenis ini35
op Driehuis-Westerveld, dl te
geen schatting te maken 311
kosten die de familie Forin 'er
met de dubbele begrafenis
maakt. Maar het blijft zeke °P'
beperkt tot de 'factor twee' ®i
vergelijking met een regnii;ler(
uitvaartplechtigheid, zegt I j"
Tot de meest in het oog sp j®
gende kosten behoort heti
teren van een vliegtuig, dal
alleen het stoffelijk oversd
maar ook 32 familieleden 1
vrienden naar Italië vervoe
Het arrangement kost volg III
kenners van de luchtvaart
zeker 25.000 euro. Maar hf J'
grafmonument slaat zondi
twijfel het grootste gat in d 33
groting.
Zeker is dat de erven Forti
niet alle kosten hoeven tel 111
len. De gemeente Rotterda 8e
het rijk nemen het bewake
de openbare orde voor hui
kening. Rotterdam Airport
kent voor de ontvangst val
pers. „Verder maken we n ch
lijks kosten", zegt de woon '0r
voerder van de luchthaven
heer Fortuyn wordt opgeb
in het Jetcenter en dat is p
culier bezit. De inrichting
verzorgd door de begrafen
dememer."
Autochtone Nederlanders
een begrafeniswens a la Ft ctl1
zijn tot dusver uiterst scha le I
Bijna dagelijks worden stö,an
ke overschotten naar verre !er
den getransporteerd, zegt
gelaar. „Veel allochtonen1 'W
in hun geboorteland wore 'e b
begraven. Overledenen uild al
kringen worden zo snel rt lc\r
naar Turkije, Marokko ofS
name gebracht."
Carel van der Velden
