GESPREK VAN DE DAG
De vijfde gevel vervuilt
'Je moet de illusie behouden dat het niet zwaar is*
Lotto-winnaar meldt zich
Ambassadeur met vleugels
Onderzog?
Meer lijc
na scheicfc:
I
cd
ZWAAR
Dichter bij de hemel wordt het er meestal niet mooier op
HDC152
MENSELIJK
De OUDSTE
MAN VAN NE
DERLAND, Jan
Pieter Bos uit
Rotterdam-IJs-
selmonde, heeft
vandaag de leef
tijd van 111 jaar
bereikt. Hij is
nog zeer helder
van geest, maar
lopen gaat niet
meer. Bos werd
op 12 juli 1891 in Papendrecht geboren. Tot zijn 70e is hij
actief geweest op de binnenvaart. Het is voor het eerst dat
een Nederlandse man 111 wordt. De oudste inwoner van
Nederland is Hendrikje van Andel-Schippers uit Hooge-
veen. Zij werd vorige maand 112 jaar. De Japanner Yukichi
Chuganji mag zich met zijn 113 jaar de oudste man van de
wereld noemen. Foto: ANP
De Zuid-Koreaanse post
gaat postzegels uitgeven
met GUUS HIDDINK en alle
23 WK-voetballers. Hiddink
is de populairste buitenlan
der in de geschiedenis van
het land. De 55-jarige Ach
terhoeker leidde het Zuid-
Koreaanse elftal als eerste
land in Azië naar de laatste
vier op een WK voetbal.
Hiddink is niet de eerste
Nederlander die op een bui
tenlandse postzegel ver
schijnt. Zo gaf Guinee-Bis-
sau begin van dit jaar een
postzegel uit met olympisch
judokampioen Mark Huizin-
ga. Foto: AP
De Marokkaanse koning Mohammed VI heeft besloten van
daag ook gedetineerden mee te laten genieten van de fees
telijkheden rondom zijn huwelijk. Hij liet gisteren weten
GRATIE te verlenen aan 8.425 Marokkaanse gevangenen,
onder wie 1.080 bejaarden en zieken. Ook kondigde hij
strafvermindering aan voor 42.261 gedetineerden. Het is
de tweede keer dat de vorst op zo'n grote schaal amnestie
verleent. Ter gelegenheid van zijn kroning in 1999 deed hij
dit ook al. Het huwelijk van Mohammed met de 24-jarige
Salma Bennani vond al op 21 maart plaats. De vorst stelde
de feestelijkheden uit vanwege de gespannen situatie in
het Midden-Oosten.
mmm Oud-burgemeester Ru-
I dolph Giuliani van New
I York en Donna Hanover
*^M| hebben een akkoord
WuffiwÊÊk SM bereikt over hun ECHT-
NK£, JM SCHEIDING. Op de
PEMK> 4 dag dat de zaak voor de
IHA A rechter zou komen
- aanvaardde Hanover
rP—het schikkingsvoorstel
van Giuliani. Volgens
Hanovers raadslieden
Hg betaalt Giuliani meer
dan 6,8 miljoen dollar
■T? aan de vrouw met wie
hij twintig jaar geleden
1^; in het huwelijk trad.
Bovendien moet de
oud-burgemeester opdraaien voor alle gemaakte juridische
kosten en maandelijks een flinke som alimentatie betalen.
De kinderen uit het huwelijk, Andrew van 16 en Caroline
van 12, komen bij Hanover te wonen. Giuliani (58), die al
een tijdje een nieuwe vriendin heeft, vroeg in oktober 2000
echtscheiding aan. Volgens juristen heeft Hanover (52)
goed onderhandeld.Zoveel geld zou ze niet hebben ge
kregen als het tot een rechtszaak was gekomen", zei een
van deskundigen. Foto: Reuters
In Zuidwolde is het winnende
lot met de jackpot van 6,5 mil
joen euro gekocht. Maar door
wie? Ook de Lotto wilde dat
graag weten, en ging in het dorp
op zoektocht. Met succes.
'Woordvoerster Saskia Geradts
van de Lotto reisde gisteren met
vijf collega's naar het Drentse
dorp. Nooit eerder kwam de
Lotto zo nadrukkelijk in actie
om de winnaar te vinden.
„Het circus dat nu op gang is
gekomen, is leuker dan het win
nen van miljoenen euro's. Wat
moet ik met zo'n groot bedrag?"
vraagt een medewerkster van
boekhandel Spijkerman, waar
het winnende lot is verkocht,
zich af. Voor de zaak gaat de dis
cussie over geld, geluk en verve
ling nog even door.
Aan het einde van de middag,
als 'het circus' voorbij is, krijgt
de Lotto een telefoontje. Van
een trouwe lottospeler uit de
omgeving van Zuidwolde. Via
radio en tv vernam hij van de
zoektocht naar de lotto-win
naar. „Toen is hij toch zijn
nummers maar eens gaan bekij
ken. En verrek. Hij was het",
zegt Geradts. De miljonair wil
anoniem blijven. Ook eigenaar
Dick Spijkerman van de boek
handel heeft geen idee wie het
is. „We zien vanzelf iemand met
een Jaguar het dorp inrijden."
GPD
John Travolta komt in Sydney de trap van zijn eigen Boeing 707 afdan-
sen. Na uitvoerige simulatortesten ontving de filmster eind vorige
maand zijn 'vleugels' van de Australische luchtvaartmaatschappij
Oantas. In zijn hoedanigheid als 'Vliegende Ambassadeur' bezoekt hij
de komende twee maanden 13 steden rond de hele wereld om zijn
nieuwe werkgever te promoten. Foto: Reuters/ David Gray
ill,*1*
J'ül!
Mee
InGc
set -
1-
lie
ede
1 ar
Ge
iuS
he
iet
idl
LI III
t wa
lukf"
rit
inv
Echtscheiding wegens
slecht huwelijk maakt ni |J 1
noodzakelijkerwijs gelul
Volhouden in een ongel
huwelijk tot het beter g<
betere kansen. Vijfjaar;
scheiding is de helft van
trokkenen gelukkig, tenv
de aanhouders tweeden
die periode gelukkig zeg
Dat meldde de Amerika
krant USA Today gistere n^£
sis van een nog niet ope 'eur
gemaakt verslag van een
schappelijk onderzoek.
De resultaten zijn in t<
spraak met wat de me
sen denken, zei David B n<
hom van het Institute fc
rican Values tegen USAI
„In gesprekken en in
schappelijke literatuur
aangenomen dat het
schijnlijk is dat je gelul
wordt door een ongelul :n
welijk te beëindigen. Nu 'j1
dat er geen bewijs is voc11P'
aanname."
Wetenschappers van de ssif
siteit van Chicago ondei
ruim 5200 gehuwde vole 1
nen. Bijna 650 noemdeist P
ongelukkig. Binnen vijfjSl?.]
bleek een kwart geschei P1'
na een op de vijf van he!vei
binnen vijf jaar weer gel nn'
getrouwd.
De minst gelukkige huv UI
lieten de grootste veran
zien. Van de meest ont<
partners was 80 proceni
jaar weer gelukkig. Echi '*c
ding bleek in vergelijkin
getrouwd blijven niet tf
tot minder verschijnsel
depressie of tot meer ze
dering. En in stand hou
ongelukkige huwelijken1
volgens de onderzoekei
algemeen niet tot escal:
Wat is het geheim van a'
lukkige echtparen die vi
den in gelukkige echtp.
Volgens de onderzoeke
drie routes. Sommigen
venden' deden niets da
houden. Zij werkten nie
hun huwelijk. „Metterti
het beter op je werk, v
kinderen ouder en koi
nische problemen in ei 'Cf
perspectief te staan.
Anderen ondernamen
problemen op te lossenri
drag te veranderen of d
linge communicatie tei
ren. De onderzoekers n Sr
het opvallend dat maai
stellen naar een therapi
gen. Vooral mannen bli
huiverig om iemand te
voor het oplossen van
lijke problemen.
De derde route is volge
derzoekers persoonlijk^
dering. „Deze partners
alternatieve manieren 1
eigen gevoel van geluk
teren waardoor zij ondi-.
middelmatig huwelijk t j?a
gelukkig leven kregen.'Dai
ANP |5e
1|
lil1
t( 'er
i h°
[e
JÜI|
WERK
Nancy Euverink
danseres
33 jaar
Veel werknemers slijten hun
dagen op kantoor. Maar niet
iedereen. Deel 1 in een serie
over fysiek zware beroepen
Een glimlach krult om de lip
pen van Nancy Euverink.
Een verontschuldigende
glimlach. „Ik mankeer écht
niets. Ik ben gewoon gezond."
Nancy Euverink is professioneel
danseres - 'Dus geen ballerina,
want die danst op spitzen en ik
niet' - bij het Nederlands Dans
Theater. Al vijftien jaar; ze heeft
dus best tijd gehad om kwetsu
ren op te lopen. Ze is er blij om
dat ze geen blessures heeft. Ze
doet tegenwoordig ook voor
zichtig om zich niet onnodig
over te belasten. Ze is tenslotte
33. „Ik doe het niet meer zoals
toen ik 25 jaar was en doorging
tot ik er bij neerviel. Zo gauw ik
nu een signaal krijg dat iets ge
voelig is, dan doe ik een stap te
rug."
Het kost Nancy aanvankelijk
enige moeite het beroep van
danseres te zien als een zwaar
beroep. Ze vindt het vooral een
leuk beroep. Een onderdeel
aanwijzen als leukste van de
'werkzaamheden' lukt haar dan
ook niet. „Veel dingen rijn leuk
en met mijn ervaring kan ik er
nu meer van genieten."
Het leukst blijft voor haar het
einde van de voorstelling, van
wege de beloning van het pu
bliek. En ze geniet van de hele
Het dak is de bekroning van
het bouwwerk. Maar die kroon-
positie verwordt vaak tot dak
vervuiling. Want veel daken
van moderne gebouwen wor
den slordig volgepropt met air
cobouwsels, liftschachten en
pijpen. Dakmisbaksels en do-
zenellende worden ze wel ge
noemd. „Het gaat om de ploer
terigheid."
Le Corbusier, de beroemde
architect, benoemde het dak
ooit tot de vijfde gevel. Hij gaf
er mee aan dat het dak net zo
belangrijk is als de andere vier
verticale gevels van een ge
bouw. Maar wie vandaag de
dag kritisch omhoog kijkt,
schrikt zich geheid rot Veel
daken worden gruwelijk toe
getakeld met misbaksels, vaak
opgetrokken uit goedkoop
golfplaat. Het rijn bouwsels
die op de grond nooit zouden
mogen worden gebouwd en
waarin afzuiginstallaties en lif
ten een plaats krijgen. De man
in de straat kan het hoofd be
ter gebogen houden en het
Kijk omhoog Sammy niet in
de praktijk toepassen.
Af en toe verheft een bouw
meester zich tot eenzame
hoogte en roert de trom. Zoals
Carel Weeber, oud-architect
weliswaar, weinig lovends in
het NRC Handelsblad laat ho
ren over collega's die allerlei
gebouwtjes op het dak in en
naast elkaar knutselen. „Dat
soort dozen moet je toch niet
laten zien. In de Verenigde
Staten gaan die bouwsels schuil achter
dakopbouwtjes. Daar rust in Nederland
blijkbaar een taboe op - dat vinden ze ar
chitectonisch niet eerlijk of zo."
Ook de Amsterdamse architect Fred
Schoen is geen voorstander van de da-
De Rembrandttoren In Amsterdam is volgens architect Carl Weeber de mooiste wolkenkrabber van Ne
derland. Alle installaties zijn in de bouw geintegreerd. Op de omringende gebouwen zijn de bouwmees
ters minder zorgvuldig omgegaan met de dakdozen. Foto: ANP/Marcel Antonisse
kenmalaise. Hij gaf zelfs een zwartboek
uit over de Amsterdamse situatie. Vanuit
rijn eigen dakraam is het weliswaar een
vrolijke wirwar aan goten, platjes, klun
gelige daktuintjes en afrasteringen, maar
dat is niet het punt waar hij zich druk om
Het Rijksmuseum voor Oudheden in Leiden was ook een misser. Het aircohuis op dit
museum aan het Rapenburg detoneerde zo met de rest van het gebouw en de omge
ving dat er inmiddels een scherm voor is geplaatst. Foto: Henk Bouwman
maakt.
Het gaat hem om de nonchalance, neen
de ploerterigheid, waarmee architecten
het visuele beeld van een gebouw aan de
bovenzijde afmaken en daarmee dus de
omgeving en zo het stadsbeeld verstoren.
Die slordigheid is volgens Schoen nooit
de opdrachtgever aan te rekenen. „De ar
chitect geeft vaak met dunne lijntjes aan
hoe die narigheid op het dak er uit gaat
zien en als opdrachtgever let je daar dan
niet op. Een fatsoenlijke afwerking hoeft
helemaal niet veel meer te kosten, maar
de architect is vaak gewoon te lui en
heeft blijkbaar het idee dat het toch niet
zichtbaar is. Het is dus een kwestie van
willen en inricht, niet van geld en be
perktheden."
Schoen riet een duidelijk tweedeling.
Terwijl particulieren voor iedere centi
meter kippenhok of bergschuurtje op de
grond moeten strijden, mogen bedrijven
ofwel het grote geld een structurele aan
val op het dakensilhouet doen. „Het is
een ranzige tijd", weet de Amsterdamse
architect.
In het boekje wordt behalve aan dakuit
bouwen en dakdozen ook aandacht ge
geven aan dakpijpen en dakterrassen.
Want niet iedere daktuin of balkon is bij
voorbaat een esthetische aanwinst, vindt
Schoen. Als te hoge schuttingen en te
zware afrasteringen de har
monie van het gebouw versto
ren, rijn het misschien voor
de bewoners lustoorden,
maar voor het algehele silhou
et een gruwel.
Het boek geeft behalve allerlei
deerniswekkende voorbeel
den van misbaksels ook een
aantal geslaagde projecten,
zoals de Schouwburg aan het
Leidse Plein dat met een oos
terse pijp het dakaanricht ver
fraait. Of het Okurahotel dat
net als de voormalige Dia
mantenbeurs aan het Wees-
perplein mooi omhoog is 'ge
groeid'. Schoen heeft een spe
ciaal woord bedacht voor het
verantwoord ophogen van ge
bouwen: optoppen. „Als j'e
een gebouw op een dergelijke
manier uitbreidt en dus nieu
we ruimten creëert, krijgt het
gebouw meerwaarde. Je doet
dan én het huis én de omge
ving geen geweld aan."
In de 'provincie' rijn er uiter
aard ook meer of minder ge
slaagde dakcreaties. In Leiden
zijn het Nationaal Natuurhis
torisch Museum Naturalis en
het Rijksmuseum voor Vol
kenkunde voorbeelden van
geslaagde dakconstructies.
Naturalis is nieuwbouw, ter
wijl Volkenkunde een be
staand gebouw is en onlangs
ingrijpend is gerenoveerd.
Fons Verheijen, de architect
van Naturalis, heeft de gehele
technische installatie in het
torendepot, volledig inge
bouwd. Een toren in een to
ren, noemt hij dat. Zijn filoso
fie over moderne bouw gaat
ook daarover. Vanaf het begin
van de plannenmakerij moet
er volgens deze Leidse bouwmeester een
goede samenwerking tussen de architect
en de installateurs zijn. Alleen op die ma
nier kunnen ontsierende dakmisbaksels
worden voorkomen.
Bij de verbouwing van het Museum van
Volkenkunde (klaar in 2001) is eveneens
rekening gehouden met de technische
voorzieningen. Bijna de gehele zolder- en
kelderverdieping zijn opgeofferd aan de
installatie van airco, luchtvochtigheid,
verwarming etc. Hierdoor is het oor
spronkelijke dak bewaard gebleven,
waardoor het aanzien van dit markante
gebouw niet is verstoord.
Terwijl het daarentegen op het Rijksmu
seum voor Oudheden in de loop van de
jaren een rotzooitje van pijpen en airco
huisjes is geworden. De dakbebouwing
van het museum leidde zelfs tot hevige
protesten in de buurt. Hetgeen geresul
teerd heeft in de plaatsing van een visu
eel scherm waardoor 'de man op straat'
en de omwonenden niet meer worden
gepijnigd door de dakellende van het
monumentale pand.
Irene Nieuwenhuijse
De Vijfde Gevel, de aantasting van het stedelijk dakland
schap. ISBN 9063523211.
in
0]
conditie en kracht." Dat gebeurt
aan de bar met onder meer pliés
(kniebuigingen), tendues
(voetstrekkingen) en sprongen.
„Je moet werken aan je snelle
kwaliteiten en aan je adagio
kwaliteiten, de coördinatie van
je hele lijf, je muzikaliteit." Het
minst leuk vindt ze pirouettes:
„Want dat kan ik niet zo goed."
„Het zwaarst is het om snelle
stukken te dansen met veel
sprongen. Dan heb je kracht en
conditie nodig en je moet het
mooi blijven doen, de illusie be
houden dat het niet zwaar is. In
de loop van de jaren leer je het
zo op te bouwen dat je niet alles
in de eerste vijf minuten ver
gooit." k
„Ook geestelijk is het vermoei
end", zegt ze. „Er rijn periodes
dat je veel informatie moet op
pikken: stukken instuderen en 's
avonds optreden. Dan is het
mentaal en fysiek behoorlijk
vermoeiend. Zeker als je boven
de dertig komt. Er zijn door het
jaar heen geen seizoenen waarin
het werk wat lichter is."
Dat zij zelf niets mankeert, wil
niet zeggen dat dansers geen
blessures oplopen. „Het is heel
individueel bepaald. Dansers
hebben regelmatig last van hun
knie of enkel. Er zijn ook men
sen die continu nekpijn hebben
of altijd last hebben van een
teen." Verbaasd is Nancy niet
dat het blessureleed over het. al
gemeen meevalt: „Dal 5
anders dan veel sportt 8
wisselend. Elk stuk is a J
betreft de belasting.''
Lastiger dan blessures
men vindt ze het om 'l Tl
stand' te komen. „Zeki
stuk fysiek en conditio
zwaar is. Je lichaam wi
doorbewegen", zegt zi
lachje. „En, je bent hie
uur bezig. Het is moei!
van je af te zetten als ji
huis gaat. Belangrijk is
ontspannen. Massage,
hebben we hier een fy
peut voor. En in bad li
moeten we thuis doen
Erik Huisman
Danseres Nancy Euverink: 'Je bent hier elk uur bezig'.
Foto's: GPD/Jacques Zorgman
training. „Het is de uitdaging,
dat je steeds een stap verder
komt, iets sneller wordt en
krachtiger. Ik ben nu op het
hoogtepunt als artiest; ik ben op
mijn sterkst en heb veel erva
ring." Als ze dan toch moet zeg
gen wat ze het moeilijkst vindt,
dan is het dat ze zich 's och
tends uit bed moet slepen om
de training te gaan doen. „Maar
eenmaal hier, is alles weer goed.
Elke dag is er training. Je hebt
een warming up en jewerkt aan
