KUNST CULTUUR
'Je ogen dicht doen en zingen'
beeld en
evenbeeld
Werfpop wordt
(even) zwerfpop
He *han&
derscheiding
Haitink
to re muziek bij
ng* andpaviljoens
etropolitan in
dproblemen
De ideale schoonzoon van Mali speelt op Werfpop
Festival dit jaar op de Garenmarkt
R5
Grard maakt
extra baby
voor beeld
Van den Ende
vestigt zich nu
ook in Londen
Het Witte Huis heeft ook een leesclub
Hollywoodfotograaf Sid Avery overleden
Ie p!
ief, i
dat v J en Leidse parade'. Zo
villerij luidt de toepasselijke on-
rtitel van de tentoonstelling
eld en Evenbeeld', tot half
tember in negen musea en
mes te zien. Zo'n 45 ate-
worden in een half jaar
binnenstebuiten gekeerd
een dwarsdoorsnede te
len van hedendaagse
nst. In deze wekelijkse se-
stelt Leidsch Dagblad de
nstenaar achter de doeken,
Iden en installaties voor.
s. Spi idaag: Koos van de Water.
bepe
it al;
bel
st me
van'
beschilderde langwerpige
jet-prints van Koos van de
ter hangen op ooghoogte
gebi een panorama rondom de
ima v oeker in een zaal van Ste
el len. jk Museum De Lakenhal,
(poe verzamel afbeeldingen die
h aanspreken en verwerk de-
lementen. In mijn hoofd
iteren de verschillende
ken samen tot een idee
r een nieuw beeld. Met be-
van de computer zoek ik
r een formulering van die
lenklontering. Op het mo
lt dat ik daarnaar ga zoe-
heb ik nog geen idee van
ant die het opgaat, wel van
aald materiaal dat ik erin
;ebruiken. De definitieve
ameling beelden plaats ik
weg bij elkaar. Ik print het
ip dik tekenpapier, waarna
aan elkaar ga schilde-
komt bij mij op de laatste
i. Ik ben meer geïnteres-
in licht en donker dan in
De basis van mijn werk
ijd in grijstinten. Als ik al
gebruik, dan is dat na
lurig afwegen en pas in
itste stadium. Vaak is het
leen een transparante
irzweem om een bepaalde
ersch Fte benadrukken. Volgens
rkeer 's kleurgebruik in kunst
iruik k heel willekeurig. Ik zoek
n ven r argumenten voor een
in wai ir. Kunst gaat te snel de de-
gs de itieve kant op, verwordt zo
wan a ,eelden die ik als basisma-
]aal kies, kunnen van alles
ling s i maar ik werk het liefst met
het Enbare vormen, omdat
orzag fbij de lading van zo'n
n, wa dgaat meewerken. In een
delen
ike PI
gevil
oet|
balie v
L
sre context verandert ook
riginele betekenis van zo'n
J d. Die betekenis vind ik
3 ngrijker dan dat een kunst
alleen mooi of lelijk is.
t moet spanning veroor-
in, je moet een kunstwerk
Hen 'lezen', zoals je een
-i?
ink. Foto: ANP
- De Nederlandse diri-
Bemard Haitink krijgt een
zame koninklijke Britse on-
tcheiding voor zijn verdien-
neéin de muziek. Hij wordt
og w de Britse koningin Elisa-
ni® onderscheiden met een
«heten Honorary Compani-
if Honour, die maar eens in
jaar jaar wordt uitgereikt,
k vertrok in 1988 bij het
irtgebouworkest en werkt
ksdien in Londen als muzi-
directeur van het Royal
ra House Covent Garden.
1967 tot 1979 was hij eerste
;ent en artistiek leider van
ondon Philharmonic.
a# ink
fc'V cert
oeie
es
hap idwuk - Bij tien strandpa-
n vo ens wordt zaterdag het
rape rdwijk op Zee Festival ge-
a h( Jen. Tussen 18.00 en 24.00
Ihjd klinkt er bij deze strandten-
m! ive-muziek. Er wordt opge-
ting en door C-Level, Nightlife
IKeu lans Dulfer. Overdag zijn er
a or lendemonstraties, pop
hit j ast, kitesurfing en een op-
ge, en van een shantykoor.
jn A
enl
ad yi
oote
punl ei
zijn.
>rme
ade
zij
rchil
york - Het Metropolitan
eum of Art in New York
een zware financiële klap
jen doordat minder toe-
n de Verenigde Staten be-
:n. Het museum houdt re-
„ig met een daling in in-
sten die tot 20 miljoen dol-
an oplopen. Ondanks be
gingen kan het tekort over
oplopen tot 7,5 miljoen
.j.r. In 2000 en 2001 bezoch-
*r£?J rijf miljoen mensen het
rr jum; dit jaar wordt dat 20
procent minder. Dat
t vooral doordat toeristen
p0..( uropa en Japan de VS mij-
Habib Koité: „Mensen moeten begrip voor elkaar opbrengen. Openstaan voor eikaars cultuur." Foto: GPD
door Gerrit van den Hoven
bamako/leiden - Een slaperig
dorpje op een uurtje rijden van
de Malinese hoofdstad Bamako.
Onder een boom verzamelt zich
de plaatselijke jeugd. Of de kin
deren niet een liedje kunnen zin
gen van Habib Koité. Spontaan
barsten ze los. Niet één, maar
wel drie liedjes van Habib kennen
en zingen ze.
De Malinese superster had het
enkele dagen eerder al gezegd.
Hij is niet alleen populair bij een
bepaalde groep, maar bij alle
Malinezen. „Van acht tot tach
tig, allemaal kennen ze mijn
muziek." Zijn uitspraak wordt
een dag later bevestigd als Koité
met zijn groep Bamada speelt in
de Pyramide, de nachtclub die
hij bezit in het centrum van Ba
mako. Het publiek is gemengd.
Veel blanken; wat verdwaalde
vakantiegangers en personeel
van hulp- en diplomatieke orga
nisaties in Bamako, maar ook
veel oudere Malinezen.
Malinezen met geld, want de
entreeprijs (tien euro) is pittig
voor Malinese begrippen. Maar
Koité geeft wel waar voor dat
geld, want het optreden duurt
bijna vijf uur. Hij verzorgt een
energiek en spetterend conceit.
Fluweelzachte ballads, maar ook
opzwepende ritmische num
mers. Zijn hele oeuvre, vastge
legd op de cd's 'Muso Ko' (1995)
'Ma Ya' (1998) en 'Baro' (2001)
komt langs. Losjes en ontspan
nen wordt gemusiceerd.
Ook buiten Mali is de naam van
Habib Koité bekend. De Ameri
kaanse zangeres Bonnie Raitt
bijvoorbeeld vroeg hem onlangs
voor een bijdrage aan haar cd
'Silver Lining'. Koité (1958) leek
eind jaren negentig zelfs op weg
naar een sterstatus a la Youssou
N'Dour, maar is de laatste jaren
wat blijven hangen. Ook al om
dat zijn meest recente cd in het
westen minder werd ontvangen
dan zijn eerdere platen.
In zijn nieuwe huis in Bamako
legt Koité uit dat zijn leven lang
zaam aan het veranderen is.
Steeds meer mensen wilden iets
van hem. Met een verhuizing
probeert de lange Malinees
meer rust te krijgen. Eerst
woonde hij met broers, zussen
en hun kinderen in het centrum
van Bamako. Nu is hij met
vrouw en zijn kinderen naar een
ommuurde ruime woning in de
buitenwijken getrokken, ver weg
van de hectiek van de hoofd
stad. .Altijd was er wel wat",
zegt hij. Op de rustige binnen
plaats waar vogels kwinkeleren
is een kleine overdekte ruimte
gemaakt, waar Koité en zijn
band elke maandag en dinsdag
repeteren. Nog altijd hangen er
dan drommen kinderen op de
muur, maar hij kan er beter
werken.
Voor zijn laatste cd ontbrak het
hem vooral aan tijd om goede
nummers te schrijven. Steeds
was hij aan het toeren. Hij
moest schrijven in de toerbus of
in hotelkamers. Ongebruikelijk
voor Koité, die juist gewend was
veel tijd te nemen voor het
schrijven van nummers. Zo
schreef hij bijvoorbeeld num
mers voor de Fula's, een West-
Afrikaanse nomadenstam van
veehouders, door Koité betiteld
als de 'cowboys van Mali'. „Wat
ik dan doe, is interviews houden
met die mensen en zo kom ik er
achter wat belangrijk voor ze is.
Zo is een nummer ontstaan over
melk en het belang ervan."
Koité maakte nummers voor de
meeste stammen die Mali be
volken, gezongen in hun eigen
taal. Niet dat hij al die talen ook
beheerst „maar ik weet wel wat
ik zing". Hij probeert zo een
brug te slaan tussen de diverse
stammen. Mensen moeten be
grip voor elkaar opbrengen,
vindt hij. Openstaan voor el-
kaars cultuur.
Bij zijn optredens in het westen
valt die nuance in het niet. Hij
lacht zijn harde, knallende lach
op de vraag of dat voor hem een
probleem is. „Gewoon je ogen
dicht doen en zingen." Hij
schudt even zijn dreadlocks los.
„In het westen leggen mensen
meer nadruk op ritme en gevoel.
Ik leg meestal wel uit waar num
mers over gaan."
Muzikaal gezien is zijn werkwij
ze al even onorthodox. Koité
ontwikkelde een eigen gitaarstijl,
waarbij hij met zijn snarenin
strument moeiteloos het geluid
van de kora (21-snarige har-
pluit) nabootst. Hij ontwikkelde
die stijl nadat hij gevraagd werd
als docent om klassieke gitaar te
geven op de Institut National
des Arts in zijn woonplaats.
Koité, oud-student aan die aca
demie, zei aanvankelijk nee op
het verzoek, maar omdat met
het vertrek van de oude docent
dan ook het vak zou verdwijnen,
ging hij toch overstag. „Dat be
tekende wel dat ik me eerst zelf
in de klassieke gitaar moest ver
diepen. Ik moest het eerst zelf
leren voordat ik het mijn stu
denten kon uitleggen." Hij heeft
zijn baan als docent nog steeds,
al wordt het met zijn activiteiten
in binnen- en buitenland wel
steeds moeilijker om aan de ver
plichtingen te voldoen.
Habib Koité speelt zondag 14
juli om 18.00 uur op Werfpop
in Leiden.
door Theo de With
leiden - Het was even schrik
ken. De mededeling van de
gemeente Leiden dat Werf
pop dit jaar niet in het Van
der Werfpark kan worden ge
houden, hakte er flink in bij
bestuur en medewerkers.
„Even hebben we overwogen
om het festival om te dopen
in Zwerfpop", meldt Petra
van Rossum, die met Moni
que Franken het voorzitter
schap bekleedt.
Uiteindelijk is daar niet voor
gekozen. De naam Werfpop
gaat al twintig jaar mee en het
oudste popfestival van Leiden
wil de naamsbekendheid niet
op het spel zetten. „We reke
nen er ook op dat we volgend
jaar kunnen terugkeren naar
het Van der Werfpark", zegt
Van Rossum. „De gemeente
geeft geen keiharde garantie,
maar het park blijft in elk ge
val beschikbaar voor evene
menten."
De Garenmarkt is komende
zondag het vervangende festi
valterrein. Geen gras om
languit in te liggen, maar een
parkeerterrein. Weliswaar
zonder auto's, maar toch. „Er
rijn een paar vrijwilligers om
die reden opgestapt, maar we
hebben nog meer dan hon
derd medewerkers over die
bereid rijn dit ongemak een
jaartje te slikken. Het is ge
woon niet anders."
Het Van der Werfpark onder
gaat een opknapbeurt. Door
de sterke verdichting van de
grond dreigen de bomen te
stikken. Als grote mensen
massa's worden toegelaten in
het park, wordt het probleem
alleen maar verergerd. Er
wordt nu drainage aange
bracht, de grond wordt pneu
matisch losgetrild en de bo
venlaag wordt vervangen. Van
Rossum: „Iedereen is erbij ge
baat dat het park weer wordt
hersteld."
De co-voorzitter wilde met
het festival in het centrum
dinsdag 9 juli 2002
blijven. „Een ander park was
wellicht een optie geweest
Maar als we in bijvoorbeeld
Cronestein waren neergestre
ken, hadden we pendelbus
sen vanuit de binnenstad
moeten laten rijden. En het is
maar de vraag of potentiële
bezoekers die moeite willen
nemen. Ze kunnen nu op de
muziek afkomen. Bovendien
blijven we op loopafstand van
het station."
De organisatoren doen hun
best de Garenmarkt om te to
veren in een echt festivalter
rein. Er geldt een parkeerver
bod en het gebied wordt met
hekken afgezet Aan de west
kant (de rijde van het Van der
Werfpark) komen naast elkaar
twee podia te staan. Die wor
den om en om gebruikt, zo
dat er altijd een podium be
schikbaar is en er geen stiltes
vallen tijdens het ombouwen.
De aftrap wordt om 13.30 uur
gegeven door de punkrock
band Blakes 7. „Een bak her
rie", luidt de omschrijving
van Petra van Rossum.
Ze verwacht dat Werfpop met
acts als Habib Koité en Mi-
mezine dit jaar opnieuw in
staat is zo'n 15.000 bezoekers
te trekken. „Zoveel mensen
rijn er nooit tegelijkertijd. Het
programma loopt tot elf uur
's avonds. Er is gedurende de
dag veel verloop. Als je van
dance en hiphop houdt, kom
je 's avonds pas."
Zelf is ze het meest benieuwd
naar Babyjohn. „Ik hou wel
van de electrofiink van die
Belgen." Ook heeft ze hoge
verwachtingen van de special
guest. Ze verklapt vast dat het
om Rude Boy gaat. „Zo'n mi
litant rappertje van anderhal
ve meter hoog. Hij wordt dé
verrassing van het festival."
Werfpop, zondag 14 juli,
13.30-23.00 uur, Garen
markt, Leiden, met o.a.
Smogus, Babyjohn, Habib
Koité, Relax, Mimezine en DJ
Roog, entree gratis.
nis te zoeken.
Het rijn vaak beelden uit de
kunstgeschiedenis die me aan
spreken. Ik scan van alles uit
kunstboeken. Oude kunst is
naar mijn mening het span
nendst. Ik kies nu ook vaak
voor beelden, die ik vroeger
niet in mijn werk aandurfde.
Gezichten van dichtbij bijvoor
beeld. Als je alles wat er in het
verleden al gemaakt is in je
achterhoofd houdt, is het heel
Amsterdam - Behalve in New
York, Hamburg en Amsterdam
heeft Joop van den Ende nu
ook een vestiging van rijn thea
terbedrijf Stage Holding in Lon
den. Daarmee is de onderne
ming gevestigd in de vier be
langrijkste musicallanden van
de wereld. Van den Ende richt
te Stage Holding in 1998 op.
Het bedrijf heeft wereldwijd
3000 werknemers in dienst en
produceert onder meer theater
producties en exploiteert diver
se theaters. Stage Holding was
al enige jaren actief op het Lon-
dense West End. Het bedrijf wil
binnenkort de musical 'Con
tact' van Susan Stroman in de
Britse hoofdstad ten tonele
brengen.
washington/gpd - Het ver-
schijnsel 'leesclub' is een ra
zendsnel oprukkend fenomeen.
Ook het Witte Huis in Washing
ton herbergt nu een groep lezers
dat maandelijks bijeenkomt om
de laatste boeken te bespreken.
De 1600 PENN Book Club is eer
der dit jaar opgezet door dr. Eric
Motley, die de scepter zwaait
over het personeel in George
Bush' ambtswoning. Motley
vindt een leesclub een prima re
medie voor de staf van het Witte
Huis dat weieens wil ontsnap
pen aan de moordende dagelijk
se stress. De club staat open
voor elk personeelslid, van de
president tot aan de stagiaire, en
komt eens per maand bijeen
voor het bijwonen van lezingen
door auteurs.
„Lezen is een plezier dat je in je
eentje beleeft", vertelt Motley in
het vakblad Publishers Weekly.
„Maar toch bestaat de wens om
dat plezier te delen met anderen
en van gedachten te wisselen
over boeken. En het uitwisselen
van standpunten, daar gaat het
hier toch voornamelijk om in
het Witte Huis."
Motley zegt dat er niet urenlang
over boeken wordt gesproken.
„Daar hebben we eenvoudig
weg de tijd niet voor. We nodi
gen vaak een auteur uit om te
komen praten over rijn of haar
boek." Inmiddels hebben al di
verse schrijvers het Witte Huis
personeel toegesproken.
John Feinstein vertelde over rijn
boek over basketbal door uni
versiteitsteams, de acteur Kirk
Douglas ging nader in op rijn
autobiografie 'My Stroke of
Luck', General Hal Moore sprak
over We Were Soldiers Once
and Young" en Richard Russo
deed een boekje open over rijn
met een Pulitzer Prize bekroon
de roman 'Empire Falls'. Het is
niet bekend of president Bush
de leesclub frequenteert.
den haag/gpd - De Belgische
beeldhouwster Chantal Grard
gaat onmiddellijk aan de slag
om een nieuwe gipsen baby te
maken voor haar kunstwerk
'Little bodies' op de manifesta
tie 'Den Haag Sculptuur' op het
Lange Voorhout.
Vorige week werd door vanda
len één van de vijftien onder
plastic verpakte foetussen, die
symbool staan voor het prille
bestaan van de Europese Unie,
onherstelbaar vernield. Het
beeld werd van de sokkel ge
rukt en kapot gegooid. De poli
tie hield nog diezelfde nacht
drie verdachten aan.
Aanvankelijk overwoog de or
ganisatie van 'Den Haag Sculp
tuur' het kunstwerk in rijn ge
heel van de expositie te verwij
deren, bevreesd als men was
dat het 'gat' in de compositie
verdere vernielingen zou uitlok
ken. Gisteren heeft men echter
telefonisch overleg met de
Vlaamse kunstenares gehad.
Chantal Grard heeft toegezegd
onmiddellijk een nieuwe baby
te zullen gieten, opdat 'Little
bodies' weer in oorspronkelijke
staat kan worden hersteld.
boek leest. Je koopt dat ook
niet om alleen maar in de kast
te zetten, je wilt weten wat erin
staat. Het is jammer dat kunst
vaak 'één ding' is, dat je in één
oogopslag kunt omvatten. Het
nodigt niet uit tot lezen. Daar
om werk ik op zo'n raar for
maat papier, 30 bij 100 centi
meter. Met die lengte dwing je
de kijker om van links naar
rechts te kijken, om langer te
blijven hangen en om beteke-
Tekst: Coen Polack
Foto: Hielco Kuipers
los angeles - De vermaarde Hollywoodfotograaf
Sid Avery is op 83-jarige leeftijd overleden. Hij leed
aan kanker en stierf in een ziekenhuis in Los Ange
les, zo maakte zijn zaakwaarnemer gisteren be
kend. Avery vereeuwigde in de jaren vijftig en zes
tig intieme momenten van beroemde filmsterren
als Elizabeth Taylor, Marlon Brando en Humphrey
Bogart. Avery was een van.de eerste fotografen die
de persoonlijkheid van de Hollywoodacteurs toon
de. Dat was bijzonder, omdat in die tijd de filmstu
dio's hun acteurs van de buitenwereld afscherm
den. Zo maakte Avery onder meer een beroemde
kiek van Audrey Hepburn op haar fiets en met haar
hond. Bekend is ook een foto van een sensuele Eli
zabeth Taylor, badend in de zon op de set van de
film 'Giant'. Deze huiselijke foto van acteur Hum
phrey Bogart met vrouw, zoon en honden stamt uit
1952. Foto: Reuters/Sid Avery
moeilijk om daar zelf iets aan
toe te voegen. Nu gebruik ik
gewoon materiaal van anderen
die ik bewonder en ga daar
verder mee aan de slag. Zie het
als een sample of een citaat, al
heb ik wel het idee dat ik de
beelden zo vergaand bewerk,
dat je het met goed recht geen
citaat meer kan noemen."
