BINNENLAND
'Al jaren geknoei
met hormonen'
Snelle parachute breekt
speciaal geprijsd bij van Tii records maar ook benen
Fouten bij onthulling slavernijmonument
Zwarte cd op komst
ree doden bij
=sgeval Limburg
derlander met
in Spaanse cel
fee doden
schietpartij
eien gedood
botsing trein
nsschooi
crimineert
ehondenziekte
Nederlandse eigenaar Bioland aangehouden
Groeihormoon MPA alleen
gevaarlijk bij hoge doses
Zeeleven in het zand
U een epidemie harderwijk - De Lagune, een uniek leefgebied voor dolfijnen, zeeleeuwen en andere zeedieren in Dolfinarium Harderwijk bestaat vijfjaar. Deze maand wordt dit feit gevierd met
een aantal feestelijke activiteiten. Op het strand zijn onder andere deze zandsculpturen te zien. Foto: GPD/Anouk Hebing
'Springer heeft te weinig tijd om fout te herstellen'
COMMENTAAR
Appeltje
Preek Tilburgse imam vertaald
CPB: Einde
aan 31.000
Melkertbanen
Minderjarige drugskoerier vrij
ik IWeuren'
van tiMÏÏBïGIfi
-
,oem - Bij een verkeerson-
gistermiddag in het Lim-
se Heibloem zijn twee
sen omgekomen. Een der
akte zwaargewond. Vol
de politie is de auto waar-
slachtoffers zaten tegen
>rug gebotst en over de kop
igen.
zaterdag 6 juli 2002
rid - De Spaanse politie
wegens xtc-smokkel in
rid twee mensen aange-
len, onder wie een Nedfr-
er. De tweede arrestant
uit Duitsland. Bij de aan-
ling nam de politie 54.000
tien in beslag. Het tweetal
de aandacht toen ze vol
de politie ietwat nerveus
n taxi stapten. De Spaanse
ie vermoedt dat de twee
inwerkten met een derde
bon, die voortvluchtig is.
er - De politie Haaglanden
gistermiddag twee dood-
hoten mannen gevonden
fc Lier. De politie tast in het
(er over de identiteit van de
in en de toedracht van de
itpartij. De politie vond de
>n na een telefonische mei
wan passanten over een
Itpartij tussen de kassen in
Ier.
(ingen - Een trein van
jdNed heeft gistermiddag
|n Sauwerd en Winsum
toeien doodgereden. De
jraakte licht beschadigd. Er
;en geen passagiers ge-
jl. Het is nog onbekend hoe
eren op het spoor zijn be-
Treinen op deze route zijn
een eerdere botsing met
(n enkele jaren geleden
£ien van zogeheten baan-
ers, een soort koeienbum-
iDie duwen de dieren bij
jventuele botsing van de
|p - Dansschool Paradise
fet Noord-Hollandse De
e volgens de commissie
[e behandeling schuldig
[iscriminatie. De dans-
pl adverteert in verschil-
I kranten met avonden
plleengaanden en schrijft
(lij dat iedereen die de
(1 wil bezoeken goed Ne-
hds moet spreken. De
nissie vindt dat de dans-
pl op deze wijze indirect
tscheid maakt op grond
ks en nationaliteit. De ei-
ar van Paradise noemt dat
onzin' en is niet van plan
ast in de advertentie te wij-
den haag/gpd-anp - Het geknoei
met hormonen in de varkenshou
derij is mogelijk al jaren aan de
gang. Het ministerie van land
bouw vermoedt dat boeren niet
alleen het tot dusver aangetrof
fen MPA hebben gebruikt. Het
onderzoek van de Algemene In
spectiedienst (AID) richt zich mo
menteel op cocktails van verschil
lende hormonen die elkaar ver
sterken of eikaars aanwezigheid
maskeren.
Een van de redenen voor het
vermoeden is dat MPA op zich
zelf de groei van vleesvarkens
niet stimuleert. „Ze worden er
alleen maar vetter van", zegt on
derzoeker Stephany van het
Rijksinstituut voor Volksgezond
heid en Milieu (RIVM). „Maar in
combinatie met andere hormo
nen zou MPA als groeimiddel
kunnen werken."
Het spoor van het onderzoel
leidde donderdag naar het Bel
gische bedrijf Bioland in Aren-
donk. Daar zijn gisteren spore"
van MPA aangetroffen. Een van
de Nederlandse eigenaren is
aangehouden. Bioland heeft het
hormonenvoer aan twee Neder
landse bedrijven geleverd, maar
zegt onschuldig te zijn. Volgens
procureur Jansens uit Turnhout,
die het Vlaamse onderzoek leidt,
wijst de eigenaar van Bioland
naar het Nederlandse bedrijf
Profarm uit Veghel. Dat zou gro
te hoeveelheden suikerwater
hebben geleverd, waaruit de
glucosestroop zou zijn vervaar
digd. Profarm, een dochteron
derneming van veevoergigant
Cehave/Landbouwbelang, ont
kent elke betrokkenheid bij het
hormoonschandaal.
Gisteren waren volgens een
woordvoerster van het ministe
rie van landbouw nog 42 bedrij
ven geblokkeerd. Hoeveel var
kens op de onder toezicht ge
stelde bedrijven staan, kon het
ministerie niet zeggen. Maar het
gaat vrijwel zeker om tiendui
zenden dieren, omdat er enkele
grote varkensbedrijven bijzitten.
De varkens mogen pas worden
geslacht als ze officieel zijn vrij
gegeven. Daarvoor moeten ze
eerst op hormonen worden on
derzocht. Dit is zo duur, dat het
dier de boer niets meer oplevert.
In België, in de provincie West-
Vlaanderen, is een zesde var
kensbedrijf geblokkeerd ofwel
onder toezicht gesteld nadat
werd ontdekt dat de dieren vee
voeder kregen dat mogelijk is
besmet met het verboden groei
hormoon MPA. Er zijn mogelijk
besmette biggen afkomstig van
een Nederlandse bedrijf aange
troffen.
Wat is MPA?
MPA staat voor medroxy-proge-
steron-acetaat. Het is een kunst
matig vruchtbaarheidshor
moon. In Nederland zit het
middel in de prikpil voor vrou
wen. Ook de dierenarts gebruikt
het hormoon: namelijk als 'mor
ning after pil' bij katten en hon
den. In de veeteelt is het middel
al ruim twintig jaar verboden.
Wat is het effect van MPA op
varkens?
Er is weinig onderzoek gedaan
naar het effect van MPA op var
kens. Voor zover bekend heeft
het alleen maar nadelige uitwer
kingen. Het vermindert de
vruchtbaarheid van zeugen en
stimuleert de vetgroei bij vlees
varkens.
Is het gevaarlijk voor de volks
gezondheid?
In principe is MPA een gevaarlij
ke stof voor mensen in de groei,
vooral peuters. Maar geldt al
leen bij hoge doses. Op basis
van de bevindingen tot nu toe is
berekend dat er nauwelijks
aag - Er zijn inmiddels
1 dode zeehonden op de
rlandse stranden aange-
d, dat het ministerie van
ouw spreekt van een epi-
De afgelopen drie we-
ijn er vijftig dode dieren
iden, tegen vijftien in juni
vorig jaar. Bij vier van de
inden is vastgesteld dat ze
rus phocine distemper
de leden hadden, een
fan de vijftig dieren moet
rorden onderzocht. Het vi-
'roorzaakt de gevreesde
iwe indenziekte, die ook in
Jn t marken en Zweden al
erden beesten het leven
gekost.
amsterdam/anp - De organisatie van de
feestelijkheden rond de onthulling van het
slavernijmonument maandag in Amster
dam, deugde niet. Het was niet helder wie
van degenen die de bijeenkomst organiseer
den waarvoor verantwoordelijk was. Afspra
ken werden niet nagekomen en niemand
besefte tijdig dat er spanning bestond tus
sen de noodzakelijke veiligheidsmaatregelen
en de emoties van de nazaten van slaven.
Dat schrijft burgemeester Cohen in een
brief aan minister Van Boxtel (minderhe
denbeleid). De feestelijke onthulling van het
monument in het Oosterpark draaide voor
veel Surinamers, Antillianen en Afrikanen
uit op een desillusie, omdat ze er niet bij
mochten zijn. Van tevoren was op geen en
kele manier duidelijk gemaakt dat er geen
ruimte was voor veel publiek bij de onthul
ling.
Op het VIP-terrein, waar koningin Beatrix
en premier Kok aanwezig waren, was
slechts plaats voor ongeveer vierhonderd
genodigden. De rest van het publiek werd
op grote afstand gehouden door hoge hek
ken. Zwart zeil onttrok de plechtigheid ook
nog eens geheel aan het zicht.
De verantwoordelijkheid voor de organisatie
van de onthulling berustte bij het ministerie
van binnenlandse zaken, dat voor de prakti
sche uitvoering het Amsterdamse bureau
IBSS Consultancy inhuurde. IBSS onder
hield de contacten met het Landelijk Plat
form Slavernijverleden en de organisatoren
van de feestelijke optocht Bigi Spikri, die
aan de onthulling vooraf ging.
(advertentie)
meetbare hoeveelheden in het
vlees zullen zitten. Om die re
den acht de overheid het risico
voor de gezondheid minimaal.
Daarom is ook nog niet besloten
het vlees uit de schappen te ha
len.
Wie produceert dit hormoon?
Het patent op MPA berust bij
geneesmiddelenfabrikant Phar
macia. Het is het enige bedrijf
ter wereld dat de stof mag pro
duceren. De controle op de le
gale productie van hormonen is
streng. Alle afvalproducten waar
mogelijk kunstmatig hormoon
in voorkomt worden direct ver
brand.
Waar komt het dan vandaan?
Het is vrijwel zeker dat de MPA
uit een illegaal circuit komt.
MPA is een moeilijke stof om te
maketi. Het is bekend dat er in
het voormalig Oostblok en in
Azië fabrieken zijn die illegaal
MPA produceren en verkopen.
Uit deze fabrieken komt bijvoor
beeld ook de doping voor de
sportwereld.
Toen de Britse regering enkele jaren geleden een nieuwe
topman benoemde bij de BBC, leidde dat in de Engelse
kranten tot verhitte debatten over de vraag of er al dan niet
een aanslag gepleegd werd op de onafhankelijkheid van de
staatsomroep. In Nederland heeft de overheid gelukkig een
minder grote greep op de NOS, maar helemaal los van Den
Haag staat Hilversum niet De recente aanval vanuit de LPF
op programma's als het Journaal en Den Haag Vandaag ge
tuigt daarvan. De debutant in de regering vindt dat er kri
tisch gekeken moet worden naar dc manier waarop de pu
blieke omroep zijn taak uitvoert.
Met zo'n onderzoek is niets mis, met de redenen die de LPF
daarvoor aanvoert des te meer. De nazaten van Pim Fortuyn
hebben namelijk - in eigen woorden - nog 'een appeltje te
schillen' met de NOS. Partijleider Mat Herben vindt dat de
publieke omroep zijn partij tijdens de verkiezingscampagne
vooringenomen en negatief heeft benaderd en heeft tegen
gewerkt 'Ongeschonden komen ze er niet van af, weet Her
ben de uitkomsten van het onderzoek nu al. Dat is gewoon
rancuneus.
De verkiezingscampagnes dit voorjaar waren keihard. Er is
veel op de man gespeeld, maar vooral is er veel maatschap
pelijke onvrede naar boven gekomen. Ook voor menig jour
nalist was de zegetocht van Pim Fortuyn en de ergernis van
veel burgers over acht jaar Paars een verrassing. Dat heeft in
de wereld van de media al tot kritisch zelfonderzoek geleid,
want journalisten horen niet tegen de macht aan te schur
ken. Dat de nieuwe regeringscoalitie de financiën van de pu
blieke omroep kritisch wil bekijken, is prima. Of er op de
NOS ook echt vijf procent kan worden bezuinigd, is de vraag.
Maar de NOS nu, zoals de LPF doet, in zijn onafhankelijk
heid bedreigen omdat de partij zich tekort gedaan voelt, is
ronduit verkeerd. Dan wordt de omroep niet van het pu
bliek, maar van de politici.
arnhem/gpd - Muzikanten en
producers kunnen vanaf nu
handig inspelen op de nostalgi
sche hang naar het elpee-tijd
perk. Twintig jaar nadat de aller
eerste cd op de markt kwam, is
er een kleurstof ontwikkeld die
de muziekdrager net zo zwart
maakt als zijn voorgangers.
Vijftigers en zestigers zweren
vaak bij hoog en bij laag dat
evergreens van The Beatles, El-
vis Presley of Fats Domino pas
op z'n best klinken, als ze draai
en vanaf een zwarte schijf.
Toch is het volgens het chemie
concern Bayer, dat de kleurstof
samenstelde, niet meer dan 'een
leuke bijkomstigheid' dat elke
cd weer de uitstraling kan krij'-
gen van het vinyl uit vroeger da
gen.
Bayer heeft de kleurstof om een
heel andere reden ontwikkeld.
Al twintig jaar zit de industrie
met een technisch probleem dat
vooral knelt bij herschrijfbare
cd's (cd-r's). De informatiedra-
gende laag van zo'n schijfje be
staat uit een zilverkleurige stof.
Elke keer dat de gebruiker de
flinterdunne laag herschrijft,
wordt een deel van die kleurstof
vernietigd door een laserstraal.
Zo ontstaat een digitaal patroon
van enen en nullen, maar onder
invloed van zonlicht valt de
kleurstof ook al uiteen en daar
door is de houdbaarheid van
cd-r's beperkt.
Voor de meeste gebruikers is dat
onaanvaardbaar. Op een cd-r
sla je nu juist alle gegevens op
die je langer wil bewaren, los
van de harde schijf op de com
puter.
Bayer denkt het houdbaarheids
probleem te hebben opgelost
door zwarte kleurstof toe te voe
gen aan het polycarbonaat.
Daardoor weerkaatst het zon
licht.
„Zelfs het kleinste vuiltjes in de
kleurstof veroorzaakt al optische
onvolkomen. De laserstraal
buigt dan af, waardoor de cd-
speler het schijfje niet goed
meer kan 'lezen. Dat is de reden
waarom het twintig jaar moest
duren voordat technici dit pro
bleem onder controle wisten te
krijgen", aldus een woordvoer
der van Bayer in Hannover.
den haag/gpd - De plannen van
het nieuwe kabinet van CDA,
LPF en WD betekenen waar
schijnlijk het einde van 31.000
Melkertbanen. Dit blijkt uit de
doorberekeningen die het Cen
traal Planbureau (CPB) van het
regeerakkoord heeft gemaakt. In
het akkoord worden vacatures
in de zogenoemde in- en door
stroombanen niet vervuld. Alles
bij elkaar bespaart het nieuwe
kabinet zo 1,2 miljard euro. Bal
kenende (CDA), Herben (LPF)
en Zalm (WD) vinden dat ge
meenten die dit werk belangrijk
vinden de banen zelf moeten
subsidiëren.
Tilburg/ANP - De gemeente Til
burg heeft gistermiddag voor
het eerst de preek van de Til
burgse imam Ahmad Sal am op
genomen. De preken worden
hierna vertaald en vervolgens
verspreid in de buurt.
Door de preek op te nemen
hoopt de gemeente dat er meer
begrip ontstaat tussen moskee-
gangers en buurt. Omstreden
uitspraken van de imam zorg
den drie weken geleden voor
veel onrust in de buurt. In een
brief aan burgemeester Steke
lenburg eisten de bewoners slui
ting van de moskee.
Omroep Brabant liet de preek
gistermiddag direct vertalen.
Volgens de vertaler die de regio
nale omroep inschakelde, zei de
imam in zijn preek niets schok
kends. De preek ging over leven
volgens de islam. De imam
sprak onder andere over mis
bruik van alcohol en het plegen
van overspel.
haarlem/gpd - Een van de twee
minderjarige jongens die opge
sloten zit in het detentiecen
trum voor drugskoeriers in Am
sterdam (DCA) wordt vrijgela
ten. Dat heeft de rechtbank in
Haarlem gisteren besloten. Ad
vocaat Gaasbeek sloeg alarm
omdat twee jongens van 16 en
17 jaar een cel met een volwas
sen drugskoerier moeten delen.
Dat mag niet. Jonge gevangenen
worden vastgehouden in aparte
jeugdinrichtingen, onder meer
om hen te beschermen tegen de
invloed en overmacht van vol
wassen misdadigers. De nood
wet voor drugssmokkelaars be
paalt dat jongeren alleen in
noodgevallen in een detentie
centrum mogen worden ge
plaatst. Maar nooit met een vol
wassene op een cel.
De Nederlandse stoffeerderij Van Maanen produceert nog meubelen
op ambachtelijke wijze. Daarbij werkt men samen met bekende,
eigentijdse ontwerpers. Resultaat is een hoogwaardige collectie met
een verrassend tijdloze uitstraling.
York
Sfeervol en tijdloos ontwerp van Axel
Vil Entfioven Aanbieding: in stof Slanway
'71SÉ (diverse kleuren)
enk
■ki
bezfK
b Prijzen inclusief sierkussens!
(advertentie)
Ik
'rte
sba
2-zits (168 cm) van 1820.-
nu 1445.-
2.5-zits (200 cm) van 2110.-
nu 1695-
3-zits (232 cm) van 2365.-
nu 1896.-
uitvoering hoog öf laag)
ogende klassieker,
pen door Axel Enlhoven.
Kling: eder Sherman
'aai 545
imi -
nat
oor
'boe J^'038
Openingstijden:
Ma-DI-Wo: 9.30-17.30
Do-Vr: 9.30-21.00 uur
Za: 9,30-17.30 uur
Zondags gesloten
DESIGNCENTRUM
den haag/gpd - InStTUCteUTS
moeten meer aandacht beste
den aan de risico's van het para
chutespringen. Volgens de Ko
ninklijke Nederlandse Vereni
ging voor Luchtvaart (KNVvL)
eist de sport steeds meer slacht
offers. Dat komt doordat de
springers, sinds de introductie
van nieuwe valschermen, hun
snelheid soms verkeerd inschat
ten. „Een fout wordt dan sneller
afgestraft", aldus Ad Jongenelen
van de Eerste Nederlandse Pa-
rachtisten Club (ENPC).
„Bij de conventionele valscher
men had de springer na het ont
vouwen van de parachute nog
ongeveer vijf minuten om even
tuele fouten tijdens de sprong te
herstellen", aldus een woord
voerder van de KNVvL. „Door
de kleinere valschermen is die
tijd teruggebracht tot twee mi
nuten. Omdat niet iedereen
even snel reageert, moeten de
instructeurs de springers bewust
maken van de risico's."
De nieuwe parachutes kwamen
halverwege de jaren negentig op
de markt. „Sindsdien is er, inter
nationaal gezien, sprake van een
toename van het aantal zware
ongevallen", aldus de KNVvL.
„Het totale aantal blessures dat
mensen oplopen, is vrijwel gelijk
gebleven. Maar de verwondin
gen zijn wel ernstiger geworden
omdat de parachutisten met
meer vaart op de grond terecht
komen." In de eerste zes maan
den van dit jaar vielen er in Ne
derland drie doden en 25 ge
wonden bij het springen. Ook
de parachutistenclub ENPC
merkt dat de ongelukken die ge
beuren vaker ernstig letsel ople
veren. „De ontwikkeling van
nieuwere, snellere materialen
gaat steeds verder. Maar behalve
meer records worden er ook
meer benen gebroken", aldus
Jongenelen.
Toch zijn parachutisten zich wel
degelijk bewust van het hogere
risico die de nieuwe uitrusting
met zich meebrengt. „Je mag er
bij ons pas mee springen als de
instructeurs denken dat je het
veilig kunt, bij misbruik volgen
maatregelen. Maar dan nog wil
iemand weieens zijn grenzen
verleggen. Dat is ook inherent
aan sport: bij tennis wordt er
steeds harder geslagen, bij wiel
rennen steeds harder gefietst."
De twee parachutisten die afge
lopen week verongelukten op
Texel, waren zeer ervaren sprin
gers die trainden voor het Ne
derlands kampioenschap. „Ze
zullen fouten hebben gemaakt,
maar die hadden ze vijftien jaar
geleden ook kunnen maken. Al
leen is er door het huidige, snel
le materiaal nu minder tijd om
zo'n fout te herstellen."
De afdeling parachutisten van
de KNVvL bespreekt volgende
week welke maatregelen er ge
nomen kunnen worden om de
beoefenaars van de sport beter
voor te lichten.
Terugroepactie alle metalen, 'gesloten' vuurpotten/ gelbranders/ vuurschalen
Leveranciers, importeurs en fabrikanten van 'vuurpotten' (ook wel genoemd 'gel
branders' of'vuurschalen') hebben in samenspraak met de Keuringsdienst van Waren
besloten consumenten op te roepen deze producten op veiligheid te laten controleren
bij de winkel van aankoop. In de afgelopen maanden zijn namelijk enkele meldingen
ontvangen over de mogelijke onveiligheid van deze producten. Alle meldingen
hadden betrekking op de 'gesloten' varianten waarbij de vuurpot van metaal is waarin
een (al dan niet vastgelast) reservoir is geplaatst waarin brandgel kan worden gegoten
of een blikje brandgel kan worden geplaatst. Zie afbeelding A. Uit de meldingen blijkt
dat bij deze vuurpotten de gel (met of zonder blikje) brandend uit de vuurpot kan worden gelanceerd
In de winkel wordt u verteld of uw product veilig is. Als het product niet veilig is, dan wordt de vuurpot ter plekke
aangepast zodat deze voldoet aan de veiligheidseisen. Als dat niet mogelijk is, wordt de vuurpot ingenomen en
uw volledige aankoopbedrag vergoed. Neemt u daarom uw aankoopbewijs mee naar de winkel
De metalen 'open' vuurpotten waarin geen reservoir hangt, maar zich een kruis-
constructie bevindt of beugeltjes aanwezig ziin waarin u uitsluitend blikjes brandgel
kunt plaatsen, zijn veilig. Zie afbeelding B Ook veilig zijn de vuurpotten van ander
materiaal zoals beton en keramiek.
Voor veilig gebruik van vuurpotten kunt u in de winkel gratis een uitvoerige gebruiks
aanwijzing krijgen. Deze kunt u ook nalezen op de Internetsite www.vuurpotten.nl.
Leveranciers, importeurs en fabrikanten van vuurpotten bieden u hun welgemeende excuses aan voor het
ontstane ongemak.
