BUITENLAND
Bom van VS
op bruiloft in
Afghanistan
Jongeren hebben nauwelijks benul van aids
Rechter VS: Doodstraf
is strijdig met grondwet
Vliegtuigbotsing in de
lucht uiterst zeldzaam
iaël ratificeert
iatuut Rome niet
agere uitkering
ast-Europeanen'
•roordeling
ontesinos
nderen dood in
ikendhete auto
Tvolging van
lochet gestaakt
sland geeft
iiten Koersk toe
een Oranjemars
tor Portadown'
hietincident
irea's nep'
Tientallen doden door vergissing
Hond doet mee aan verkiezingen
'SFOR niet in gevaar'
^^^KtaniJ
/T—
pr f-
ï?ï-r R
-M 1
I.- i1 H
uzalem - De Israëlische re-
ing ratificeert zoals verwacht
Statuut van Rome, dat het
emationaal Strafhof regelt,
L Dat verklaarde de regering
teren. Jeruzalem vreest dat
treding tot het hof kan bete
len dat de joodse staat ge-
htelijk wordt vervolgd voor
toelating van nederzettingen
le Gazastrook en op de Wes-
jke Jordaanoever.
nen - De Oostenrijkse
hts-liberale partij FPÖ wil
Oost-Europeanen die naar
stenrijk immigreren niet de-
de uitkeringen krijgen als
itemijkers. De partij wil dat
nigranten die op een uitke-
zijn aangewezen niet meer
i krijgen uitgekeerd dan ze
urn land van herkomst zou-
hebben ontvangen indien
laar een uitkering zouden
ivragen. De maatregel is no-
volgens FPÖ-parlementslid
stenthaler, die dit conclu-
rt uit een gisteren gepubli-
rd rapport.
- De Peruaanse ex-chef
een zelf gevormd vei-
heidsapparaat tijdens het
ime van president Fujimori,
otesinos, is gisteren in zijn
ite proces veroordeeld. Hij
Eg negen jaar en vier maan-
cel en 10 miljoen dollar
te. Montesinos runde een
werk van veiligheidsagen-
Hierdoor werd hij gezien
ie rechterhand van Fujimo-
lontesinos moet nog in on
eer honderd processen ver-
ijnen.
to it - Een 25-jarige vrouw
ie Amerikaanse stad Detroit
gt een levenslange gevange-
traf boven het hoofd omdat
ïaar kinderen tijdens een
persbezoek 3,5 uur lang in
kokendhete auto achterliet,
a zij terugkwam waren haar
ntje van drie en haar doch-
e (tien maanden) bezweken
e hitte - zestig graden - in
luto. De vrouw had de kin-
en in hun kinderzitjes vast-
et. De vrouw reed eerst drie
rond, waarna zij de politie
vertelde dat zij was ont-
rd en verkracht en dat de
leren daarna dood waren.
riAGO de chili - Het Chileen-
ooggerechtshof heeft de ge-
ïtelijke vervolging van oud-
ator Pinochet gestaakt. Dat
ikte het hof gisteren be-
i Het hof stemde ermee in
Pinochet niet voor moor-
en ontvoeringen tijdens
bewind wordt vervolgd,
voert voor de beslissing de
ate gezondheid van de 86-
;e Pinochet aan.
kou - De Russische rege-
heeft gisteren toegegeven
de explosies die de onder-
:r de Koersk in augustus
tot zinken brachten, ver
hakt zijn door een defecte
ledo waaruit waterstof-
ixide lekte. Dit concludeert
commissie dat onderzoek
d naar de oorzaak van de
p op de Barentszzee die aan
118 bemanningsleden van
(oersk het leven kostte. De
aing hield vol dat de Koersk
ikna een botsing met een
enlandse onderzeeër.
ast - De autoriteiten in
>rd-Ierland hebben de orga-
toren van de Oranjemars in
adown verboden komende
dag over de Garvaghy Róad
ekken. De tocht in Port-
wn is het meest omstreden
erdeel van de marsen,
imee de protestanten jaar-
de overwinning van de
estantse koning-stadhou-
Willem III op de katholieke
bus II herdenken. Het is
vijfde achtereenvolgende
dat de commissie over de
verboden wordt.
Noord-Korea beschul-
de Verenigde Staten ervan
schietincident tussen
rd- en Zuid-Korea van dit
teinde te hebben geregis-
d. „De feiten bewijzen dui-
jk dat het incident is gere-
eerd door de VS, om een
te drijven tussen Noord- en
1-Korea", aldus het ministe
rs Pyongyang, dat denkt dat
de verbetering in de ver-
tdingen tussen de twee lan
cet ziet zitten. Washington
Spreekt de beschuldiging.
dinsdag 2 JULI 2002
kabul/anp-rtr-dpa - Een Ameri
kaans gevechtsvliegtuig heeft in
de nacht van zondag op maan
dag in de Afghaanse provincie
Oruzgan een dorp gebombar
deerd waar een trouwfeest gaan
de was. Volgens de Afghaanse
autoriteiten zijn er veertig doden
gevallen. Meer dan zestig perso
nen zouden gewond zijn geraakt.
Andere bronnen maken mel
ding van veel meer doden. Het
Afghaanse persbureau AIP be
richtte over meer dan honderd.
De Amerikaanse nieuwszender
MSNBC meldde op gezag van
een regeringsfunctionaris meer
dan 250 doden.
Het bombardement was onge
veer 175 kilometer ten noord
oosten van de stad Kandahar in
het dorp Kakrakai. Daar vierden
zeker vierhonderd mensen feest
in verband met een trouwerij.
Feestgangers schoten in de
lucht om uiting te geven aan
hun vreugde, zoals de Afghaan
se traditie wil. Mogelijk heeft de
bemanning van een Amerikaans
patrouillevliegtuig die schoten
aangezien voor een beschieting
door vijandige strijders.
Een woordvoerder van het Ame
rikaanse ministerie van defensie
erkende dat er sprake was van
een vergissing. Hij kon niet be
vestigen dat een groep bruilofts-
gangers is getroffen. Volgens
hem zijn de vliegtuigen in actie
gekomen, nadat ten noorden
van Kandahar vanaf de grond
was gevuurd op gevechtsvlieg
tuigen van de coalitie tegen het
terrorisme. De Afghaanse presi
dent Karzai zei dat er een com
missie is ingesteld die de toe
dracht van het incident moet
onderzoeken. Hij zei dat er hulp
naar het dorp was gestuurd.
Ook op andere plaatsen zouden
burgerslachtoffers te betreuren
zijn, zo maakten de regionale
autoriteiten bekend. „Meer dor
pen zijn gebombardeerd", aldus
de broer van de gouverneur van
Uruzgan. „Er zijn huizen en
dorpen geraakt en er zijn ver
moedelijk meer slachtoffers ge
vallen." De Amerikanen hebben
in Afghanistan al eerder vergis
singen begaan in hun strijd te
gen de strijders van het terreur
netwerk al-Qaeda en de Taliban.
In april kwamen vier Canadese
soldaten van de vredesmacht
om toen een Amerikaans vlieg
tuig hen tijdens een trainings-
vlucht per ongeluk beschoot.
In januari kwamen burgers om
door een bombardement op het
dorp Hazar Qadam dat ten on
rechte was aangemerkt als een
bolwerk van de Taliban. In de
cember bombardeerden Ameri
kaanse vliegtuigen een konvooi
uit de oostelijke stad Khost,
waardoor een aantal stamoud-
sten om het leven kwam. Vorig
jaar oktober trof een bom een
woonwijk van de Afghaanse
hoofdstad Kabul in plaats van
een helikopter op de luchtha
ven.
miajmi - Campagnevoerders proberen in de Amerikaanse
staat Florida stemmen te trekken voor de hond Percy. Die
heeft zich als de ideale Republikeinse kandidaat voor een
zetel in het Huis van Afgevaardigden gemeld. Percy is
door tijdige castratie nooit in seksschandalen verwikkeld
geweest en heeft een grote hekel aan maatschappelijke
parasieten, met name aan vlooien en wormen. Dat Percy
een hond is, kan een nadeel zijn, geeft zijn campagnelei
der en baasje Wayne Genthner toe. „Toch zullen veel
mensen bereid zijn op een hond te stemmen om hun on
vrede met het politieke systeem kenbaar te maken", al
dus Genthner. Percy moet het opnemen tegen onder an
deren Katherine Harris, de minister van binnenlandse za
ken van de staat Florida die in 2000 kortstondig in het
middelpunt van de internationale aandacht stond wegens
haar rol bij het vaststellen van de omstreden uitslag van
de presidentsverkiezingen in Florida. Harris heeft via een
woordvoerder laten weten niet onder de indruk te zijn
van haar harige tegenkandidaat. Percy profileert zichzelf
als een conservatief met een hart. Foto: Reuters
door onze verslaggever
Frans van den Houdt
den haag - De overgrote meerderheid van alle jongeren
tussen 15 en 24 jaar heeft er geen flauw benul van hoe ze
HIV (het virus dat aids veroorzaakt) kunnen krijgen. En dat
terwijl meer dan de helft van alle nieuwe HlV-besmettin-
gen in deze leeftijdscategorie plaatsvindt, te weten 6000
per dag. Op dit moment zijn wereldwijd 11,8 miljoen jon
geren tussen de 15 en 24 jaar besmet met HIV of hebben
aids. Dat staat in een vandaag gepubliceerd rapport over
jongeren en aids van de VN-organisaties Unicef, UNAIDS
en de WHO.
Uit een ander VN-rapport, dat eveneens vandaag is ge
presenteerd, blijkt dat eind vorig jaar wereldwijd zeker
40 miljoen mensen leden aan HIV/aids. In 2001 alleen
al kwamen er 5 miljoen nieuwe patiënten bij; 3 miljoen
van hen zijn jonger dan 15 jaar. In datzelfde jaar overle
den 3 miljoen mensen aan de ziekte, onder wie ruim
een half miljoen kinderen. Volgende week buigen des
kundigen uit de hele wereld zich in Barcelona vijf dagen
lang over de aanpak van het probleem.
De aids-epidemie bevindt zich volgens UNAIDS-direc-
teur Peter Piot na twintig jaar nog steeds in een beginfa
se. „We weten dat er effectieve manieren zijn om de
epidemie te lijf te gaan, maar het moet wel op groot
schalige wijze en met politieke steun gebeuren. Anders
blijft ze groeien."
Piot waarschuwt dat vanwege het teruglopen van het
aantal sterftegevallen onder aidspatiënten de laatste ja
ren, meer mensen onveilig zijn gaan vrijen en meer
mensen HIV hebben opgelopen. Nederland telde eind
vorig jaar naar schatting 17.000 mensen met HIV/aids;
110 kinderen en ouderen overleden aan de ziekte.
Volgens de VN kan de aids-epidemie onder jongeren al-
Meer onveilige seks
Ook in Nederland vrijen steeds minder mensen vei
lig. Onderzoekers noemen de toename van het aan
tal gevallen van geslachtsziekten (soa's) en besmet
ting met het HIV-virus 'verontrustend'. Uit het jaar
verslag over 2001 van het Rijksinstituut voor Volks
gezondheid en Milieu (RIVM) en de Stichting Soa-
bestrijding blijkt dat er een toename van geslachts
ziekten met 21 procent is. Het aan teil nieuwe HIV-
infecties steeg negen procent. De Stichting Soa-be-
strijding is van plan om in de nabije toekomst het
accent in de voorlichtingscampagnes te verleggen.
Tot nu toe lag de nadruk er op dat partners praten
over veilig vrijen. Maar nieuwe campagnes gaan
meer over feiten; hoe groot is de kans dat je wordt
besmet, en wat zijn daarvan de risico's? Vooral
steeds meer jongeren lopen geslachtsziekten op.
Onder vrouwen jonger dan 25 jaar nam het aantal
gevallen van gonorroe vorig jaar zelfs met zestig
procent toe. Maar ook syfilis kwam ten opzichte
van 2000 in 2001 veel meer voor, vooral bij homo
en biseksuele mannen.
leen gestopt worden als al op de basisschool wordt be
gonnen met voorlichting nog voordat kinderen seksu
eel actief worden. In de praktijk blijkt dat dit werkt. Als
jongens en meisje op jonge leeftijd te horen krijgen hoe
gevaarlijk aids is en hoe het virus wordt overgedragen,
stellen ze seks uit, weten de VN. Als ze later wel seks
hebben, beschermen ze zich beter tegen ongewenste
zwangerschappen, seksueel overdraagbare ziektes en
aids.
Door betere voorlichting nam in de Zambiaanse hoofd
stad Lusaka het aantal HFV-besmettingen onder jonge
mensen af van 28 naar 15 procent. Jongeren gingen va
ker condooms gebruiken en hadden met minder ver
schillende partners seks.
In twaalf landen in Zuidelijk Afrika is minstens 10 pro
cent van de bevolking besmet met HIV. Geschat wordt
dat in Botswana, Zuid-Afrika en Zimbabwe meer dan 60
procent van de jongens die nu 15 jaar zijn, vroeg of laat
ook HIV oplopen door hun seksuele escapades. In Oost-
Europa en Centraal Azië groeit de aids-epidemie het
hardst. Het aantal HIV-besmettingen loopt in Rusland
zo snel op dat er volgens het hoofd van de Russische
aids-bestrijding 'Afrikaanse toestanden' dreigen als het
aantal nieuwe besmettingen de komende jaren niet
wordt teruggedrongen. Volgens Vadim Pokrovsky, di
recteur van het Centrum voor Aids-preventie en behan
deling in Moskou, zijn er in Rusland ongeveer 1 miljoen
mensen besmet met HIV. HIV wordt in Rusland meer
dan elders overgedragen door drugsgebruikers die naal
den met elkaar delen.
Dat laatste gebeurt trouwens ook in een land als Ier
land, waar 70 procent van de jonge drugsgebruikers in
de hoofdstad Dublin hun naalden delen. Uit onderzoek
van de VN blijkt dat slechts 1 op de 10 mensen die aids
hebben weten dat dit gevaarlijk is. Het risico op besmet
ting met HIV wordt sowieso door veel jongeren verkeerd
ingeschat. In Nigeria en Haïti denkt 90 procent van de
meisjes dat ze, ongeacht hun gedrag, helemaal geen of
een minimale kans lopen aids te krijgen.
En dat terwijl meisjes juist een veel groter risico lopen
dan jongens. In Ethiopië, Malawi, Tanzania en Zimbab
we zijn 5 tot 6 keer meer meisjes van 15 tot 24 jaar be
smet dan jongens. In ontwikkelingslanden dwingen ou
dere mannen jonge meisjes vaak tot seks omdat zij hen
van aids zouden genezen of omdat ze veronderstellen
dat jonge meisjes niet besmet zijn. In zuidelijk Afrika is
meer dan 40 procent van alle zwangere vrouwen HIV-
positief.
new york/rtr - Een federale
rechter in New York heeft giste
ren bepaald dat de doodstraf in
"Strijd met de Amerikaanse
grondwet is. De uitspraak zal
naar verwachting de discussie
over de straf doen oplaaien.
Rechter Rakoff zei ter motive
ring van zijn oordeel dat de
doodstraf 'onschuldige mensen
van een belangrijke kans om
hun onschuld te bewijzen be
rooft'. Bovendien ontstaat zo
'een ongepast risico dat on
schuldige mensen worden ge-
executeerd'. Dat is volgens de
rechter een schending van het
recht op een eerlijk proces.
Volgens Amerikaanse juristen is
Rakoff de eerste rechter die de
huidige wet die de doodstraf re
gelt in strijd met de grondwet
noemt. Deze wet dateert van
1994. Als de uitspraak in hoger
beroep blijft staan kunnen fede
rale rechters in de staten New
YorkT Connecticut en Vermont
geen doodvonnissen meer uit
spreken. Het oordeel van Rakoff
heeft echter geen invloed op de
rechtbanken van de 38 staten
waar de doodstraf in het straf
recht is opgenomen.
Rakoff deed zijn uitspraak in
een zaak waarin het openbaar
ministerie de doodstraf eist te
gen twee vermeende drugsdea
lers die ervan worden beschul
digd een informant van de poli
tie te hebben vermoord. Rakoff
weigert de eis van het OM om
de doodstraf op te leggen in
overweging te nemen. Het OM
heeft aangekondigd in hoger be
roep te gaan tegen de uitspraak
van Rakoff.
door onze correspondent
Marc Peeper kom
brussel - Amerikaanse militai
ren blijven deelnemen aan de
internationale vredesmacht
SFOR in Bosnië. De weigering
van Washington om het VN-
mandaat voor de troepen te ver
lengen, verandert daar niets
aan, verzekert de NAVO-ambas-
sadeur van de Verenigde Staten.
Wel dreigt het einde van de spe
ciale VN-politiemissie in hetzelf
de gebied door tegenwerking
van de VS.
De NAVO-ambassadeurs pro
beerden gisteren tijdens een
spoedoverleg voorzichtig de ge
volgen in kaart te brengen van
de harde Amerikaanse opstel
ling in de Veiligheidsraad van de
VN. De VS weigerden afgelopen
weekeinde zowel het VN-man-
daat voor SFOR als voor de poli
tiemissie in Bosnië-Herzegovina
te verlengen. Washington wil
eerst de zekerheid dat Ameri
kaanse soldaten die deelnemen
aan deze missies, nooit voor het
Internationaal Strafhof in Den
Haag berecht zullen worden.
Crisisoverleg op het VN-hoofd-
kantoor in New York moet voor
donderdagochtend -als de man
daten verstrijken- tot een com
promis leiden. NAVO-diploma-
ten zijn 'hoopvol gestemd' dat
de Veiligheidsraad er op tijd uit
komt. Maar zelfs in het geval
van een definitief 'nee' van pre
sident Bush, is er op de Balkan
niet direct reden voor paniek.
„SFOR blijft hoe dan ook be
staan. Geen van de NAVO-le-
den, dus ook Amerika niet,
denkt over terugtrekking van de
militairen", aldus een woord
voerder na afloop van het over
leg gisteren.
De Amerikanen voeren het
commando over de circa 19.000
SFOR-militairen in Bosnië,
waarvan er circa 2500 uit de VS
afkomstig zijn. SFOR is een
NAVO-vredesmacht en kan
daardoor zonder VN-mandaat
werken. Duitsland heeft als troe
penleverancier (2000 man
schappen) om grondwettelijke
reden echter wel de goedkeu
ring van de VN nodig. Hoe Ber
lijn dit probleem gaat oplossen,
is nog niet duidelijk. Nederland
(1500 SFOR-soldaten) acht een
VN-mandaat 'wenselijk maar
niet noodzakelijk.' Het bondge
nootschap wil het aantal SFOR-
militairen volgend jaar vermin
deren tot 12.000.
Het voortbestaan van de specia
le VN-politiemissie in Bosnië-
Herzegovina is wel in gevaar.
Zo'n 1800 politieagenten uit ver-
>1 'f A
jjar A >4,
Amerikaanse soldaten van de SFOR controleren passerende auto's in Bosnië.
Foto: Reuters/Danilo Krstanovic
schillende landen zijn al enkele
jaren bezig lokale politiekorpsen
op te leiden. Een noodzakelijke
en zeer nuttige taak, volgens alle
betrokkenen. Zonder VN-man
daat kan de internationale poli-
tiebrigade niet functioneren.
Europese diplomaten zijn zeer
geïrriteerd over de weigering
van Washington om dit man
daat te verlengen. Zij vragen
zich openlijk af waarom de VS
niet simpelweg haar 46 agenten
terugtrekt in plaats van de hele
operatie te frustreren. De Euro
pese Unie moet vanaf 1 januari
de politiemissie van de VN over
nemen. Of dit een half jaar eer
der kan, is zeer twijfelachtig.
Crisisberaad gisteren tussen de
EU-landen bracht geen oplos
sing. Vandaag praten de lidsta
ten verder en EU-gezant Solana
schuift aan.
door Richard Mooyman
haarlem - Het is de nachtmerrie
van passagiers én piloten. Op elf
kilometer hoogte duikt plotse
ling een ander toestel op. Het
overkwam de inzittenden van
een Russische Toepolev 154 en
een DHL-vrachttoestel van het
type Boeing 757 gisteravond bo
ven Zuid-Duitsland. De piloten
slaagden er niet in om een fatale
botsing te vermijden.
Volgens voorzitter Benno Bak
steen van het Platform voor de
Nederlandse Luchtvaart, tevens
verkeersvlieger bij de KLM, is de
kans op zo'n ramp uiterst klein,
maar moeten piloten er altijd
rekening mee houden. „Het is
de nachtmerrie voor iedereen,
ook voor vliegers. Maar je hebt
meer kans om een paar keer
achter elkaar de hoofdprijs in de
loterij te winnen."
Het bekendste soortgelijke voor
val speelde zich af in 1996 bo
ven India, toen een Kazach-
staans vrachtvliegtuig van Russi
sche makelij na een fout op een
Saudische Boeing 747 botste.
Daarbij kwamen 312 mensen
om het leven.
Het gebeurt volgens Baksteen
vaker dat vliegtuigen onbedoeld
op elkaar afkoersen, maar door
gaans verhinderen de veilig
heidssystemen dat het misgaat.
Vliegtuigen zijn volgens hem
uitgerust met een alarmsysteem
voor naderende vliegtuigen. Bij
acuut gevaar geeft een stem de
vlieger opdracht te klimmen of
te dalen om een botsing te ver
mijden.
Baksteen weet niet wat er gister
avond precies is misgegaan,
maar hij gaat ervan uit dat beide
toestellen zo'n alarmsysteem
hadden. De vrachttoestellen van
DHL zijn volgens hem modem
en hebben een goed getrainde
bemanning. Het Russische toe
stel was wat ouder, maar ook dit
vliegtuig behoort over zo'n
alarmsysteem beschikken om in
Europa te mogen vliegen. Hij
sluit echter niet uit dat een van
de apparaten niet goed functio
neerde.
Het leek er vanochtend op dat
de Russische vliegers niet heb
ben gereageerd op een oproep
van de luchtverkeersleiding om
te dalen. Baksteen kan zich niet
voorstellen dat de piloten de in
structie hebben genegeerd. Hij
houdt er rekening mee dat zij de
mededeling rüet hebben ge
hoord nadat di Zwitserse ver
keersleiding de regie had over
genomen van de Duitse ver
keersleiders. „Bij het overdragen
gaat wel eens iets mis. Soms kun
je het contact enkele minuten
kwijt zijn omdat je op een ver
keerde frequentie terechtkomt."
Een complicerende factor kan
zijn geweest dat de Russen ap
paratuur hebben die de hoogte
in meters aangeeft, terwijl de
rest van de wereld gebruikmaakt
van de voet als eenheid.
Baksteen neemt ook na deze
ramp niet angstig plaats achter
de stuurknuppel. „Het hele vak
van vlieger bestaat eruit dat je
voortdurend denkt aan dingen
die mis künnen gaan. Als je daar
niet tegen kan, ben je verkrampt
en moet je niet gaan vliegen.
Maar alles in het leven heeft eni
ge mate van risico. Je weet dat
het kén gebeuren."
'OR EL CONGRESSO
