KUNST 8c CULTUUR 'Ik heb nooit in de spots willen staan' beeld en evenbeeld Black Box One repeteren in een zandstorm Erykah Badu, een monumentje op zich 7 Recensies: Weinig invloed op toneelbezoel Dawn Silva, na 25 jaar solo op North Sea Jazz Festival '103% Vaas': twee vazen in één Heideroosjes naar Zuid-Afrika Risi krijgt Gouden Leeuw IJ**- la dn 'p C DINSDAG 2 JULI 2002 Amsterdam - Han Koning is de winnaar geworden van de 15de Hema Ontwerpwedstrijd. De vaas was dit jaar onderwerp van de wedstrijd en dat leverde een recordaantal inzendingen op. Ontwerper Han Koning werd geïnspireerd door het geknakte steeltje dat iedereen wel eens aantreft in een bos bloemen. Zijn '103% Vaas' bestaat eigen lijk uit twee vazen in één. Het kleine, tweede exemplaar biedt ruimte om dat geknakte exem plaar in te doen. Volgens de jury is de winnende vaas als vorm niet vergaand vernieu wend, maar maakt de subtiele toevoeging de vaas mooi en verrassend eenvoudig. horst - De Limburgse punk band De Heideroosjes en de Haarlemse soul-hiphop forma tie Relax vertrekken eind augus tus naar Zuid-Afrika voor een reeks optredens. Ze staan onder meer geprogrammeerd tijdens het Oppikoppi festival in Preto ria, het grootste popfestival van dat land. De optredens van de Heideroosjes en Relax in Zuid- Afrika zijn onderdeel van een uitwisselingsproject. rome - De Italiaanse filmregis seur Dino Risi krijgt dit jaar tij dens het filmfestival van Vene tië een Gouden Leeuw voor zijn gehele oeuvre. De afgelopen ja ren werden Jerry Lewis, Clint Eastwood en Eric Rohmer op soortgelijke wijze onderschei den. De 85-jarige Risi kwam in 1940 bij toeval in de filmwereld terecht. Tot zijn bekendste wer ken behoren 'II Sorpasso' (1962) en 'Profumo di Donna' (1974). Het filmfestival van Ve netië begint eind augustus. door Ton Ouwehand den haag - Ze schat zelf dat ze twee keer op North Sea zong. Maar dat was als achtergrond zangeres bij de Gap Band en bij Bootsy Collins. Dat was kijken welk hotel en hoe laat op het po dium. Nu komt ze naar Den Haag als solo-artieste. Met een vette funk-cd in haar achterzak: To all my funky friends'. Eigenlijk begon het met de wijze woorden van haar grootmoeder. Die had tegen Dawn Silva ge zegd, dat ze nooit eerste klas zou reizen als ze doorging met meeliften op de roem van ande ren. Mooie overdrachtelijke taal voor een oma. Altijd zouden de muzikale actviteiten van haar kleindochter zich op het tweede plan afspelen, bedoelde ze. En Dawn Silva zelf had er eigenlijk geen problemen mee. Ze vond die rol van achtergrondzangeres eigenlijk wel prettig. Ze had de afgelopen 25 jaar dan ook niet de minste werkgevers gehad. Wie wat voorstelt in het funkcir- cuit heeft ze van achtergrondvo calen voorzien. Het begon op haar vijftiende met Sly and the Family Stone en dat ging van George Clinton tot Maceo Par ker, van the Gap Band tot Boot sy Collins en de Parliament Funkadelic. Van alle 'Brides of Funkenstein' werd zij gezien als 'thé bride'. Waarom het zolang duurde voordat zelf de kar ging trekken? Ze vond de rol van achtergrond zangeres wel gemakkelijk, zegt ze in een eenvoudig Amster dams hotel.Als je koortjes staat te zingen, heb je het gewoon ge makkelijker. Je enige verant woordelijkheid is dat je zo goed mogelijk zingt. Kijk, als de artiest een slechte avond heeft, heb je daar nauwelijks last van. Je voelt je wel lullig tegenover je werkge ver, maar je wordt er niet op af gerekend. Als Sly Stone of Geor ge Clinton hun avond niet had den, stond dét in de krant en niet dat Dawn Silva het niet goed had gedaan. En ik moet zeggen dat ik die anonimiteit ei genlijk ook wel prettig vond. Als ik thuis was in Sacramento, kon ik gewoon door de stad fietsen, ik kon boodschappen doen en naar party's gaan zonder dat ie mand wist dat ik zangeres was. Daar hield ik wel van. Ik heb nooit zo in de spots willen staan." Pas in 1998 kwam het er dan toch van. Eigenlijk wilde ze een boek schrijven, maar de wijze woorden van grootmoeder en het idee dat God toch andere plannen met haar had, waren voldoende om liever eerst maar eens serieus te pogen een solo carrière van de grond te krijgen. Ze zou met een stel oude funk- vrienden een funkshow geven in haar woonplaats Sacramento. Tweeëntwintig man op het po dium en een flink stel nieuwe zelf geschreven stukken. „Ik ging met mijn plan naar dé muziekpromotor van de stad of hij het wilde produceren. Hij blafte me af. Ik was veel te oud. En naar funk luisterde geen hond meer, zei hij. Hij wilde er niets mee te maken hebben en het leek hem sterk als ik kans zag een kaartje te verkopen. Ik liet me niet uit het veld slaan. Ik heb alles zelf gefinancierd en ik ben huis-aan-huis kaartjes gaan verkopen. Duizend stuks heb ik verkocht en die show was een doorslaand succes. Ik had voor die promotor een plek gereser veerd op de eerste rij en hij heeft na afloop zijn excuus aangebo den. Hij had het verkeerd inge schat, zei hij nederig. Voor mij was het bewijs geleverd. Er was nog steeds genoeg belangstel ling voor funk." Ze nam met haar fiinkvrienden onder leiding van D'La Vance een cd op en liet duizend exem plaren maken. Ze had nacht merries van die dozen vol cd's die ze in haar keuken had staan. Maar de verkoop verliep boven verwachting goed. „Op de web site van George Clinton was een chatbox en daar had ik een be richt op achter gelaten dat wie geïnteresseerd was in een cd van mij, een cheque naar mijn huis kon sturen. Na een week had ik drie bestellingen. Na een maand had ik er dertig. Niet lang daarna kwam de postbode met een zak aanzetten met vijf duizend brieven. Ik heb een stel studenten ingehuurd om de Dawn Silva: ,»Als je koortjes staat te zingen, heb je het gewoon gemakkelijker." Foto: GPD en staat ze op North Sea. boel te versturen." Inmiddels zijn vijftigduizend exemplaren verkocht. De cd is nu via respectabele maatschap pijen te koop en Dawn Silva is de solo-artieste waarop haar grootmoeder had gehoopt. Dit jaar toert ze met haar band door de Verenigde Staten als voor programma van James Brown Dawn Silva treedt zaterdag 14 juli op in Paul Acket Paviljoen om 22.15 uur. >T7 en Leidse parade'. Zo luidt Ij de toepasselijke ondertitel van de tentoonstelling 'Beeld en Evenbeeld', tot half septem ber in negen musea en galeries te zien. Zo'n 45 ateliers worden in een half jaar tijd binnenste buiten gekeerd om een dwars doorsnede te tonen van he dendaagse kunst. In deze we kelijkse serie stelt het Leidsch Dagblad de kunstenaar achter de doeken, beelden en installa ties voor. Vandaag: Annelies Dijkman en Jan Kleingeld. De Hortus Botanicus is het do mein van Annelies Dijkman en Jan Kleingeld. Zij heeft een kleine kas geplaatst, waarin een pompoen tot volle was dom wordt gebracht. Hij heeft aan de Singelzijde van de tuin met dertien letters de tekst 'So let love grow' neergezet. Kleingeld: „We hebben allebei het groeien als centraal thema genomen. Dat is ook waar het in de hortus om draait. We hebben in feite op de tuin ge reageerd." Dijkman: „De pompoen is de overtreffende trap van groeien. In korte tijd groeit hij enorm. In de Verenigde Staten worden er wedstrijden gehouden wie de grootste pompoen kweekt. Het record staat op 631 kilo. Daarom heb ik naast de grote kassen van de hortus een pom poenkasje gezet met één plant je. Ik hoop dat de pompoen- plant in september de hele kas vult." Kleingeld: „Het groeien heeft ook een positieve lading. Mis schien heeft het ermee te ma ken dat we allebei kinderen hebben. Ze zien opgroeien is een bijzondere ervaring. Dijkman: „Ik heb allerlei tek sten over de pompoen verza meld. Recepten, teksten uit bo tanische boeken, de rol bij Hal loween, Thanksgiving, noem maar op. De fragmenten zijn op het glas van de kas gedrukt. Het is een vorm van overdrij ving. Toen ik van de winter door de hortus liep, werd ik ge troffen door de grote hoeveel heid tekstbordjes bij de kale planten. Ik drijf daar een beetje de spot mee." Kleingeld: „Ik doe dat op een andere manier. Ik heb een tekstregel neergezet in het gras. Het doet denken aan een strofe uit een popsong, maar dat is het niet. Ik zie de tekst als een ondertitel bij deze om geving. De hortus is toch een soort hangplek voor studenten en moeders met kinderwagens. Er groeit hier liefde. En toch is het groeien en bloeien van de liefde weer ontleend aan de natuur." Dijkman: „In de hortus is de hele cyclus van groei, bloei, verval en dood zichtbaar. Dat blijft fascinerend. Met de pom poen wil ik het niet zover laten komen. In september ga ik hem oogsten en wil ik er pom poensoep en pompoentaart van maken." Kleingeld: „Mijn letters zijn van hout. Ze zijn echter te op vallend om altijd te blijven staan. Daarvoor had het kunst werk meer in de natuur moe ten opgaan. Ik denk dat ik op zoek ga naar een andere plek in Nederland." Dijkman: „Wij maken gebruik van de publieke ruimte. Daar om houden we met onze kunstwerken rekening met het publiek. Ze zijn niet raadsel achtig, maar makkelijk te dui den. Het enige dat we probe ren, is mensen bewust te ma ken van hun omgeving, met andere ogen te laten kijken." Kleingeld: „Ik doe dat vooral met taal. Met woorden probeer ik mensen te laten stilstaan bij een plek. Op een brug bijvoor beeld een tekst over wachten. Het gaat me om het bewustzijn van plaats en tijd." Tekst: Theo de With Foto: Hielco Kuipers door Theo de With noordwuk - Het straattheater festival in Noordwijk is wegens financiële problemen afgelast. Dat betekent niet dat het ko mend weekeinde helemaal stil blijft. Op het strand wordt vrij dagavond 'Black Box One' ge speeld en dat belooft een bij zondere voorstelling te wor den. De spelers van 'Black Boxes One' repeteerden gisteravond voor het eerst op het strand. Ze hadden zich het decor iets an ders voorgesteld. Er woedt een ware zandstorm. Door de har de wind stuift het zand mans hoog op. Het water spat niet alleen woest op uit zee, maar ook met enige regelmaat uit de voortjagende wolken. Initia tiefnemer Geert van der Vel den uit Leiderdorp kan het be langrijkste decorstuk, een zwarte doos, niet opzetten. „Dat durf ik met deze wind kracht echt niet aan." Zijn acteurs wachten in een gele container tot de ergste re gen voorbij is. Als Van der Vel den ze naar buiten drijft, hij sen ze zich in broeken van zwart landbouwplastic. Met tape zet de regisseur ze nog ex tra vast. De kostuums zullen niet wegwaaien. Met sommige decorstukken gebeurt dat wel. Twee joggers brengen twee stokken met een stuk plastic ertussen terug, dat in de rich ting van Noordwijkerhout is gewaaid. „We beginnen met de slaap- wandelscène", schreeuwt Van der Velden de acteurs toe. Hij zet de muziek aan. „Harder", roept iemand. Van der Velden constateert evenwel dat de vo lumeknop al voluit staat. De oriëntaalse klanken verwaaien. Met een stopwatch registreert hij hoe lang elke scène duurt. Een van de spelers vraagt voorzichtig: „Geert, waar sta ik?" De regisseur denkt even na. „Jij zet het publiek hier neer en je blijft erbij staan." In de zandstorm discussieert M Zi IC SI Van der Velden met collega Fi Ma mke Janssen, een regisseui E met wie hij in het verleden du Pf wijls samenwerkte, over handen van de spelers. H< moeten de handen worden g houden tijdens het slaapwaï delen? Niet omhoog en ni omlaag, luidt de conclusi Maar of ze iets vast hebbe Sommigen dragen ook d« werkelijk een emmer of e< kandelaar met zich mee. wordt niet duidelijk waar ti die voorwerpen dienen. Het is de bedoeling dat bi langstellenden zich vrijda avond om acht uur verzam len bij de vuurtoren. Na e< kwartiertje komen ze bij black box. De zwarte doos d voor veel theatermakers geli als de ideale speelruimte. V{ der Velden gaat met de bi; box op 'tournee' door de r< Het Noordwijkse strand is eerste halteplaats. In het jaar volgt de Meelfabriek de Zijlsingel in Leiden. De tournee eindigt volgi jaar in de Leidse Schouwbi het oudste lijsttoneel van derland en daarmee het tegei deel van een zwarte doos. Sp ciaal voor dit doel heeft de derdorper de stichting Fiel< of Wonder opgericht. Het is bedoeling in de toekomst me theaterprojecten in de Leidi regio te realiseren. ur ui N W W SF 'Black Box One', woensdag juli (Lo.) en vrijdag „5 HE€ strand van Noordwijk, 20.00 uur verzamelen vuurtoren, toegang grati Ook de theateractiviteiten t strandpaviljoen j. van Roe gaan aanstaande zaterdag woon door. Van tien uur ochtends tot middernacl |g zijn er optredens. Overdi I vooral voor de jeugd. Avonds wordt opgei rede) Wi door het Zaandammer Kap teinskoor, Baby June en E leuk dat je d'r bent band. H paviljoen is te vinden tussi strandafrit 14 en 15 (tegei over het pannenkoekenhuis Sle muziek recensie Richard Stekelenburg Concert: Erykah Badu Gezien: 1/7, HMH, Amsterdam. Een opmerkelijk mooi concert seizoen van new-classic-soul artiesten werd gisteren in de Heineken Music Hall in Am sterdam afgesloten met een op treden van de Amerikaanse soul-zangeres Erykah Badu. Na haar Nederlandse concertde buut bijna een jaar geleden op North Sea Jazz was dit haar tweede Nederlandse optreden. Op elk vlak wist ze haar debuut te overtreffen. Badu, uit Dallas Texas, is de ware nu-soul-ko- ningin, zoveel is nu wel duide lijk. Vergelijk haar met Alicia Keys, met India Arie, Jill Scott, Angie Stone of Macy Gray en overeind blijft een dame met méér flair, méér natuurlijke traditie en nog veel méér boodschap. Het is jammer dat we dit seizoen de vergelijking met Lauryn Hill live niet hebben kunnen maken. Omdat dat de enige is die qua spiritualiteit in de buurt van Badu komt. Overigens is dit ge zegd zonder iemand van ge noemden tekort te willen doen. Maar La Badu heeft net dat beetje extra. Met twee platen heeft Badu (31) de standaard gezet voor de hui dige generatie soul-artiesten - die overigens, opvallend ge noeg, gedomineerd wordt door vrouwelijke vocalisten. Vergelijk haar maar met een Diana Ross die de boodschap van Marvin Erykah Badu: puur en warm in haar boodschap voor een wereld van vrijheid. Foto: Rob Verhorst Gay's What's goin' on anno 2002 gestalte geeft. Het nadeel van haar concert een jaar geleden in Den Haag was, dat ze zich verloor in haar hang naar theater. En dat was misschien wel het grootste pluspunt van gisteravond. Ze kwam weliswaar op in een Pi- no-van-Sesamstraat-achtige jas met veel te grote hoed (haar kenmerkende torenhoge hoofd doek is kennelijk passé), maar die gingen al snel uit en af. En ook haar kokette sigaartje brandde niet langer dan één nummer. Daar gaan we niet over zeuren. Badu vooral puur en warm in 1 boodschap voor een wereld vrijheid. ,jlk geloof dat er een dag koi spoedig - van volkomen \L heid. Van creatieve en spiriti vrijheid", leidde ze haar 0 cert in. „En ik geloof dat vrijheid zal komen door i ziek." Klinkt dat walgelijk na zo op papier? Hoor Badu 2 gen en je gelooft in haar na teit. „Mijn doel in het leven dit moment is om jullie goed gevoel te geven." Met een fantastische, achtk pige band waarin een in genre opmerkelijke rol voor dwarsfluittist (ook in die volgt ze een Motown-tradi voerde Badu een perfect kl sieke soulshow uit. Mee-j pend, bevlogen en warm. 1 er dan niks op haar aan te ra ken? Jawel. Badtis grote mav~ is dat ze - los van haar hit 7) W ne - geen échte liedjes hél Het zijn meer golven van die ze haar publiek doet 1 lerjj stromen. Daarmee is de ei nzj: herkenning vaak ver te zoe%sje en ligt zelfs verveling op de 1 (e Badu drijft veelal op haar risma en houdt daarmee zaakje in het gareel. Hoe ze dat doet? Door bijvof^ beeld af en toe heel kwetsb^^ te zijn. Als ze, op een kruk g%grij] ten, een gitaar liggend feg- schoot neemt en een '«tóe liedje speelt. Of een numi )bie speelt als Green Eyes met en prachtig gezongen, zo breek rj re regels 'Just make love to njwe Just one more time, and tifcr(je you'll see'. Op zo'n monadic] verstomt iedere kritiek. door Mannus van der Laan Groningen - Mensen die een toneelstuk be zoeken doen dat meestal niet op grond van een recensie. Maar ze ontlenen er wel de ar gumenten aan om het stuk te beoordelen. Dat zijn enkele conclusies uit een onder zoek van wetenschapper Miranda Boorsma onder het publiek dat vorig jaar de voorstel ling 'Mijn Elektra' van het Noord Neder lands Toneel (NNT) bezocht. „De beste pu bliciteit is mond-tot-mondreclame." Het publieksonderzoek van Boorsma maakt deel uit van een langer lopende studie waar in wordt onderzocht of de artistieke doel stellingen van het theatergezelschap overko men bij het publiek. Volgens de weten schapper oordeelde het noordelijk publiek minder positief over 'Mijn Elektra' dan toe schouwers in andere delen van het land. Dat zou komen door een buitengewoon ver nietigende recensie in het toenmalige Nieuwsblad van het Noorden. Van de noordelijke toeschouwers had 25 procent dat stuk gelezen. Een iets hoger percentage had kennis genomen van de re censie in de Volkskrant, die minder negatief was. Degenen die na de voorstelling een re- nkr nd censie lazen, namen opvallend vaak del gumenten en de bewoordingen van depW( censenten over. Dat gold niet voor de nr zie sen die voorafgaand aan de voorstellin] recensie hadden gelezen. Dat recensies relatief goed worden gele vindt Boorsma opmerkelijk. Recensies b ben echter weinig invloed op het bea aan voorstellingen, omdat veel scho burgkaartjes worden verkocht in de v( verkoop. Wat niet betekent dat recefl geen functie hebben. Het publiek leest vooral om achtergrondinformatie over stuk te vergaren, wijst het onderzoek uit

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2002 | | pagina 18